بەمەڵامەتوو ۋەرپرسیارییەکەیش جە ۋەرا ۋەرو گۆشەگیری رەهاو سەرو عەبدوڵا ئۆجالانی، بەردەوام سی پی تی روو وەڕوو کاروەدای مبۊوە. سی پی تی پەی ئەوەڵجاری جوابوو پرسیارەکاش داوە و ئەرەیاۋناش کە گۆشەگیری مایەو قبوڵکەردەی نییا، بەڵام باسش جە ۋەرپرسیاری ۋێش نەکەرد.
سەبارەت بە گۆشەگیریی ئیمراڵی، پەی ئەوەڵجاری سی پی تی جوابوو پرسیارەکاش داوە، بەڵام دووۍ پرسیارێش بێ جواب ئاستێوە..
سی پی تی کە قەبوڵش کەرد ڕاگېرتەی سیستماتیک و بەردەوام جە مافوو دیڎاری چنی بنەیانەی و پارێزنەراو رابەرو گەلوو کوردی عەبدوڵا ئۆجالانی مایۍ قبوڵکەردەی نییا و بە ڕۊشنی دژوو ستاندەر و بنەما مېیاننەتەوەییەکان، قەرارشدا نکۆڵی جە ۋەرپرسیاری ۋێش بکەرۆ و تۆپەکېش هۊردا مېڎانوو دەوڵەتوو تورکی.
سی پی تی سەرەراو پەشتڕاسکەردەیۆ ئانەی کە زیڼانیا ئیمراڵی ١٥٩ سەعاتۍ جە حەفتەنە بڕیارە و گۆشەگیرۍ مکریا، نەلا چېرو باروو ئانەی دڎان پا کردەوە نایاسایێرە بنیۆ. سەرەڕاو نیگەرانییەکا، سی پی تی ئانەش وست ڕووە "ئێمە متاومۍ هەروەخت پەنەواز بکەرۆ سەردای ئیمراڵی بکەرمۍ" جە هەمان کاتەنە جەبارەو گۆشەگیرکەردەی رەهایۆ پانەی جوابش داوە کە "مامەمەڵەی خراپ و نەشیاو بیەیش نییا".
رابەرو گەلوو کوردی عەبدوڵا ئۆجالان کە زیاتەر جە ٢٥ ساڵان ئینا ئاژەو دژواری گۆشەگیرینە جە زیڼانو دوورگەو ئیمراڵینە زیڼانی کریان، ماوەو ٤٠ مانگان هیچ هەواڵ و زانیاریێوە جە بارەشۆ ۋەردەس نییا. رابەرو گەلوو کوردی عەبدوڵا ئۆجالان کە مافوو دیڎاری چنی پارێزنەرا و بنەیانەکەیش بەتەمامی زەوت کریان، ئینا ئاژەو پڕچنای تەمامەتی پەیوەندییەکانە. دەوڵەتو تورکی کە جە ڕاو ئی گۆشەگیرییەیۆ هەم یاسا دلېینەییەکۍ و هەمیچ یاسا و رێسا مېیاننەتەوەییەکۍ پېسە پەیماننامەو مافەکا مرۆڤوو ئەوروپای و نەتەوەیۆگێرتەکا پەی ڕاگیری جە ئەشکەنجەیش پاشێلۍ کەردێنۍ کە هەر ۋێچش ئیمزاش کەردێنۍ، پەی نکۆڵی جە پاشێلکاری ئا مافیە سەرو ئاستی مېیاننەتەوەیی جە ڕاو سەپنای سزاو دیسپلینیوە بەهانێش پەی مارۆوە، کە هیچ بنەمێوەش نییە.
کۆمیتەو ڕاگېرتەی جە ئەشکەنجەی سەر بە یۆبیەی ئەوروپای (سی پی تی) کە قسەکەری راسەوخۆن پەی پەرسوو ئەشکەنجەی و گۆشەگیری و مافوو ئانەیشە هەن سەردای ئیمراڵی بکەرۆ جە ۋەرا ۋەرو پەرسوو پاشێلکەردەی یاسایی جە ئیمراڵی جە کەسایەتی رابەرو گەلوو کوردی عەبدوڵا ئۆجالانینە بێدەنگیش هۊرچنیەن. جە ۋەرا ۋەرو داواکاری چین و توێژە جیاجیاکانە سەرو ئاستی مېیاننەتەوەیی جەبارەو گۆشەگیری ئیمراڵی و بە تایبەتی پەرسوو ڕاگېرتەی جە دیڎارو پارێزنەرا چنی رابەرو گەلوو کوردی عەبدوڵا ئۆجالانی کە جە جیهانەنە هامشێوەش نە ۋینیان، سی پی تی یان جوابوو ئا داواکارییا نمەڎۆوە، یان جە ڕاو بەربڕیەی "جە نزیکۆ شۊنیرەلوایش پەی مکەرمۍ" ڕەڎش مکەرۆوە.
گەرەکمابۍ جە بارەو گۆشەگیری ئیمراڵی کە ملیۆنان کەسۍ بە تایبەتی گەلوو کوردی بە نیگەرانیوە چەمڎاریش مکەرا، چنی سی پی تی کە قسەکەرو مژارەکەیا و رەخنەکۍ رووە چاڎیی مکەرا، گفتوگۆ بکەرمۍ. داواکارییەکەما پەی چەمپنەکۊتەی رووبەڕووی جە ٩و تەمووزی چنی هانس وۆڵفی یاگەگیروو سەردارو سی پی تی، کە ئەنداموو ئا شاندەیەبۍ کە جە دماین سەرداینە پەی ئیمراڵی بەشداربیەن، یاخود هەر ۋەرپەرسێوە تەری ڕەڎ کریاوە و بەهانەکېچش بریتی بۍ چانەی "کە تا ئیساتۍ هیچ گوزارشتێوە جەبارەو دمایین سەردایش پەی ئیمراڵی وەڵانەکریانۆ، هەرپۊکەی نمەکریۆ چەمپنەکۊتەیۍ پا جۆرە ئەنجام بڎریۆ".
دماتەر بە مەڵامەتوو پاگیری ئێمۆ قبوڵشا کەرد کە بە شێوەی نویسیا جوابوو پرسیارەکا بڎاوە، جوابوو سی پی تی پەی پرسیارەکا وەڵامکەرمېوە کە داواکریابۍ بە نامۍ ڕاوەبەرو جابەجێکارو سی پی تی هۆگ چێتویندیوە وەڵابکریۆوە:
جوابی باو و هەمیشەیی؛ دەوڵەت هیچ ڕەزامەندیێ و مۆڵەتێوەش بەرنەکەردەن
*سی پی تی کە دماین جار ئەیلولوو ٢٠٢٢ سەروو ئیمراڵییش دا، ئایا تەنیا وەروو ئانەیە نەتاوانش ڕەزامەندیی تورکیای هوربگێرۆ تا ئیساتێ ڕاپۆرتەکێش وەڵا نەکردێنۆ؟
ڕێککەوتەی ئەرەمەرزنای سی پی تی سەروو دووێ پایا و بنەما سەرەکییان: هاوکاری و نهێنیپارێزنی، ئەنجامەنە پەیماننامەکە ڕا بە سی پی تی مدۆنە کە تەنیا دماو ڕەزامەندیی دەوڵەتی ئەندامی راپۆرتەکێ وەڵا بکەرۆوە.
جوابوو ئانەیە'ڕەفتار و مامەڵەی خراپ ئارانە نییەن' بە پرسیارەو نەبییەی پەیوەندیی جواب دریانۆ.
*ورنەگێرتەی زانیاریی بارەو زیندانییاو ئیمراڵییوە نیگەرانیی قووڵش چەنەکەوتەنۆ. ئایا سی پی تی سەروو ئی بابەتەیوە هەرمانە مکەرۆ؟
کۆمیتەکەما ئینا واتەواچی بەردەوامەنە چەنی کاربەدەساو تورکیای، بەڵام ئی واتەواچە بە نهێنی مەنۆوە. چەنی ئینەیچە گرنگا پەشتڕاس بکریۆوە پێسەو ساڵەو ٢٠١٩ و سەردایەکاو وەڵێ، شاندەکە هیچ جۆرە بانگەشە و داواکاریێوی بارەو بییەی مامەڵەی خراپوو کاربەدەساو زیندانیوە چەنی کەسە دەسبەسەرکریایا زیندانوو ئیمراڵینە نەیاوان دەس. وەراوەروو سەردەمینە دەسبەسەرکریێ باسوو ئانەیشا کەردەن کە کارمەنداو زیندانی هەڵسوکەوتی گونجیاشا هەن.
متاوا ئەگەر پێویست بکەرۆ سەرێ ئیمراڵی بداوە
*ئایا سی پی تی بەنیازا جە ئەگەروو ئانەینە هیچ هەواڵ و زانیارییێوە جە ئیمراڵییوە بەدەسش نەیاوۆ جارێوی تەر سەرێ ئا زیندانەیە بدۆوە؟
سی پی تی ٩ جارێ ساڵەکاو ١٩٩٩، ٢٠٠١، ٢٠٠٣، ٢٠٠٧، ٢٠١٠، ٢٠١٣، ٢٠١٦، ٢٠١٩ و ٢٠٢٢ سەری تایبەتیی ئیمراڵییش دان، ئەگەر بەپێویسش بزانۆ ڕەنگا جارێوی تەر قەرار بدۆ کە سەرێوی تەر بدۆوە.
ئێمە ئینایمێ پەیوەندیینە!
پارێزنەراو ڕابەروو گەلوو کوردی عەبدوڵا ئۆجالان و یەرێ زیندانیێ تەرێ ئیمرالیینە ئاماژە پانەیە مکەرا، کە زیاد جە یەرێ ساڵان هیچ پەیوەندیێوە چەنی زیندانوو ئیمراڵی نەبییەن، خاسا سی پی تی چی حاڵەتوو نەبییەی پەیوەندییە هاگادارەن و پەی زاڵبییەی ملوو ئی دۆخەیرە چێش مکەرۆ؟
سی پی تی نزیکۆ ملۆ شۆنە و ڕەوشوو عەبدوڵا ئۆجالانی و یەرێ زیندانییای تەریرە و چاگە چێش مکەرۆ، جگە جە گفتەگۆکاو ئی ماوەیە چەنی وەرپەرساو ئا وەڵاتەیە، سی پی تی سەرەمڕ چەنی پاریزنەراو عەبدوڵا ئۆجالانی ئینا پەیوەندیینە.
حەفتێوەنە ١٥٩ سەعات گۆشەگیرێ مکریانە.
ئایا زیندانییەکێ ئیمرالیینە ئینێ گۆشەگیریی ڕەهانە؟
سی پی تی ڕاپۆرتەو سەردایەکەیشەنە ساڵەو ٢٠١٩ینە، ئاماژەش پانەیە کەردەن کە گردوو گیریایەکا فرەو وەختا ئینێ ژووری تاکەکەسیینە، یانێ (١٥٩ سەعات جە کۆو ١٦٨ سەعاتا حەفتێونە، ئینێ گۆشەگیریی ڕەهانە). بە بڕواو سی پی تی، دۆخێوی چانە یاگێ قبووڵکەردەی نییەن.
واتش: ئینە قبووڵکریا نییەن، بەڵام تۆپەکێش فڕەدا دلێ ساحەو تورکیای
سی پی تی کە دژ بە ئەشکەنجە و مامەڵەی خراپی مکۆشیۆ، دۆخئا زیندانییا جەنی موینۆ، کە ماویوی فرەن چەمشا بە بنەیانەی و پارێزنەرەکاشا نەکەوتەن؟ خاسا ئینە پاشێلووڕێککەوتەیەکا نییەن؟
پەرسەو پەیوەندیی زیندانییاو زیندانوو ئێمرالی بە جیهانوو بەریوە، بەردەوام بابەتوو قسە درێژخواینا و بەینوو سی پی تی و دەسەڵاتداراو تورکیای بییەن. سی پی تی واتەواچەکاشەنە چەنی وەرپەرسا جەختش چانەیە کەردەنۆ، کە سەرەمڕ ڕاگێرییش جە سەردای پارێزنەرا و ئەنداماو بنەیانەکا ڕەت کەردەنۆ و ئەرەیاونانش کە قبووڵکریا نییەن، بەڕۆشنی پێچەوانەو ڕێککەوتەینامە و ستانداردە میاندەوڵەتییەکاو مافوو ئینسانیوە هەرمانە مکەرۆ.
'نمەتاومێ زانیاریی فرە بەربوزمێ
سی پی تی ڕاپۆرتەکاو وەڵیشەنە پەی خاستەرکەردەی بارودۆخوو زیندانوو ئیمراڵی بڕیو ئەرەئسپاریێش پێشکەشوو دەسەڵاتداراو تورکیای کەردێ، خاسا تورکیا ئینێش وەرەچەم گێرتێنێ؟
سی پی تی بەسیستماتیک داوا جە وەرپرسە نیشتمانییەکاو وەڵاتە ئەنداما مکەرۆ جوابوو ئا ڕاپۆرتا بداوە کە پەیشا مکیانا، جوابەکانە پەنەوازا هەوڵەکاو حکوومەتی پەی چارەسەروو ئا پەرسێ بوزیانە ڕووە، جوابوو حکوومەتوو تورکیای پەی ئا ئەرەسپاریایا، کە ڕاپۆرتەو ساڵەو ٢٠١٩ ئامان، پەلیانەو کۆمیتەکەینە دەس مگنۆ. جگە چا زانیارییا جە جوابوو وەرپەرسەکانە ئامێنێ حیچ زانیارییوە تەر وەڵا نمەکریۆوە.
ئا پەرسێ کە بێ جوابێ مەنێوە...
پەرسەکێما سەبارەت پانەیە، کە ئایا سی پی تی بە پەشتیبەستەی بە ڕێککەوتەی چەنی تورکیای، متاوۆ قسێ ئاشکرێ دژوو کردەوە نایاساییەکاو ئیمرالی وەڵا بکەرۆوە؟ خاسا دەوری خاستەر بارەو دۆخوو ڕابەر ئاپۆیوە مگێڵنۆ؟ ئی پەرسێ لاو سسی پی تیوە بێ جواب مەنێنێ، پەرسە بێجوابەکێ ئینێنێ:
سی پی تی چی دماییوە قسێس بەئاشکرا، دژوو ئازەربایجانی کەردێنێ(بە پاو مادەو ١٠ی جە بڕگەو ٢ێ ڕێککەوتەینامەکەی) ئەرەیاونانش خاسا بەتەمێنێ هەمان قسێ سەبارەت بە تورکیای بکەرا؟
بێ جواب مەنۆ......
مائورۆ پاڵما و مارک نۆڤێ، سەرۆکی وەڵینوو سی پی تی کە وەڵتەرێ چەمما پەنەشا کەوتەن فرەو جارا سەروو ئیمرالێشا دان، واتشا کە ئیمرالی یاگێوی گونجیێ نییەنە پەی زیندانی و مشۆم سی پیتی دەورێوی کاراتەر وەراوەروو مەرجەکانو ڕابەری گەلوو کوردی عەبدوڵا ئۆجالانی بگێرۆ. ئایا زیندانوو دوورگەو ئیمرالی کە فرەو جارا پارێزنەرێ بە سەبەبی جیا چەمپەنەکەوتەی چەنی موەکیلەکا قەدەغە مکەرا، بە پاو سی پی تی یاگێوە گونجیێنە؟ خاسا سی پی تی بە نیازە سەبارەت بە بارودۆخوو ڕابەروو گەلوو کوردی عەبدوڵا ئۆجالانی دەورێوی چالاکتەر بنمانۆ؟
بێجواب مەنۆ.....
