"غەریبە گەزەر"ە جە ۹و کانوونو یوۋەمو ۲۰۲۱ ینە جە زینڎانو ژمارە ١و جۊرو ئێف-ینە جە کاندرا چېرو ئەشکەنجەینە گەشمەرڎۍ بیە. تا ئیسەیچ گەشمەرڎەبیەکەیش ڕۊشن نەکریانۊ. "ئاسیا گەزەر"ە واڵۍ غەریبە گەزەرۍ جە مێردین بیێنە بە کاندیدو پارتو چەپی سەوزی پۍ پەرلەمانی.

"ئاسیا گەزەر"ە ئەرەیاۋناش، ئامانجش جە ۋۍ کاندید کەرڎەی ئانەنە، کە چالاکانە ھەرمانەی تایبەتەو پەیوەنڎیدارە بە زینڎانیاوە ئەنجام بڎۊ و ۋاتش، "ئامانج و من ھەرمانکەرڎەین پۍ زینڎانییەکا و فاڕای ئاژەو زینڎانەکان."

ئەرەکۊشای ۳۰ ساڵەو خانەۋاڎەو گەزەرۍ

١١ کەسۍ جە ئەنڎاما خانەۋاڎەو گەزەرۍ جە ساڵەو ١٩٩٠ە کانە چالاکانە بەشڎاریشا جە خەبات و ئەرەکۊشای سیاسینە کەرڎ. ۋنەکۊڵیای جە دژوو ٩ کەساشا دەسشپنەکەرڎ، ٤ کەسێشا زینڎانیکریۍ و یۊیچشا جە ۋەختو چالاکینە دژ بە ئەرەگیرکەرڎەو کۊبانێنە جە لایەن و هێزەکا دۊڵەتو ترکیوە جە دلېڕاسەو جاڎەینە گەشمەرڎە بی.

"ئاسیا گەزەر"ە ئەرەیاۋناش، ئەۋەڵجار جە ساڵەو ١٩٩٤ینە و ۋەختۍ بە زۊر دەگێکېشا چۊڵکریا یوسف کەسەری تاتەش بەمەڵامەتو ئەشکەنجە دایۊ چەمېۋە ۋێش جە دەسدا و ۋاتش، چا ۋەختۊ فشار سەرو خانەۋاڎەکەیشاۋە دەسشپنەکەرڎەن. "ئاسیا گەزەر"ە باسش چانەی کەرڎ، خاڵەو ورچەرخنای جە تاریخو ئەرەکۊشای خانەۋاڎەکەیشەنە چالاکین دژ بە ئەرەگیرکەرڎەو کۊبانۍ و ۋاتش: "غەریبە و بیلالی برام گرڎ ۋەختۍ بەشڎاریشا جە ھەرمانو کارو حیزبینە کەرڎەن. من چا ۋەختەنە ئیزمیرەنە مامۊسا بېنۍ. غەریبە ڕاۋەبەرەو مەنتیقەی بۍ. جە ڕوۋەداکاو کۊبانێنە، براکەم جە جاڎێۋەنە جە مەنتیقەو کەربۊرانی گەشمەرڎە کریا. فشارەکۍ سەرو ئێمە زیاڎشا کەرڎ. جە ۸و تشرینی یوۋەمینە، ۋەختۍ جەنازەو براکەیمشا جە مێردینۊ ئارڎۊ، محەمەڎ ئەمینی برام جە لایەن و پۊلیسیۊ ھجوم کریا سەرش و جە ئاکامو ئا گولـلێنە کە پۊلیس نیاش ملشۊ ئیفلیج بی".

ئاڎە هەم هامڕا و هەم واڵێم بۍ

ئاسیا گەزەرە ئەرەیاۋناش، چنی غەریبەی واڵېش ماوەو ٩ مانگا جە زینڎانەکا مێردینی و میدیاتینە زینڎانۍ بیێنۍ و ۋاتش، غەریبە جە ٦ زینڎانۍ جیا جیێنە مەنێنۊ و سەبارەڎ پا ڕووا زینڎانی غەریبەی جە دوور وستەیۊنە ۋاتش:

"منیچ چا ۋەختەنە جە زینڎانەنە چنی غەریبەی بێنۍ. ٩ مانگۍ پېۋەرە مەنیمۍ. ئاڎە هەم هامڕام بۍ و هەم واڵۍ. من ئازاڎە بیا، بەڵام غەریبە چنڎین جارۍ چی زینڎان پۍ ئەو زینڎانی دوورە وزیێۋە. ماوەو ٦ ساڵانە ٨ زینڎانێش پنەکریۍ. ئاڎە جە ژوری تاکە کەسینە  ڕاگیریۍ و ۋەرەن ڕوو چنڎین پاشێلکەرڎەو مافی و سیاسەتی جیاکاری بێۋە."

حەرچنڎە سزاکۍ سەریش پەسەنڎ نەکریۍ، بەڵام جە زینڎانی تاکەکەسینە زینڎانی کریۍ

دۊسیەکەو دژ بە غەریبەی جە لایەن و داڎگای باڵایۊ پەسەنڎ نەکریا. داڎگاو هەرێمی قەرارەکەش پەسەنڎ کەرڎ و ڕەوانەو داڎگاو باڵایش کەرڎە، بەڵام داڎگاو باڵای حەر ئا سزێشە پەسەنڎە نەکەرڎە، بەڵام جە ژووری تاکە کەسیی زینڎانینە ڕاگیرکریۍ. جە دژو ویست و ئیراڎەکەیش ئاڎە سزا و ڕەفتارش جە دژ ئەنجام دریۍ.

غەریبە ژەنێۋە چالاکە و سەرکێشە بۍ. ژەنۍ بۍ، ئانەی سەرشەرە سەپیۍ قبوڵش نەکەرۍ. ۋەرو ئانەیچ دوورەشا وستۊ پۍ زینڎان و ژمارە ١و جۊرو ئێفی کۊجالی. ئێمە گرڎو پرۊسەکەی مزانمۍ. زەمینەرە کېشێنېش. ئێمە چا ۋەختەنە ئانەی ڕوۋە دۍ بە میدیاکاش ۋاچێنمۍ. پۍ ئانەی ئیهەدە بلۊ سەرش ۋنە دۊ، کۊمسیۊنو مافەکا مرۊڤی جە پەرلەمان ۋنەکۊڵیای کەرۊ، بەڵام ئێمە جە ۹و کانوونو یوۋەمینە غەریبەما جە دەسدا.

ئێمە چا ۋەختەنە جە دژوو ئەشکەنجەداو غەریبەی سکاڵاما جە دژو ڕاۋەبەری زینڎانی تۊمار کەرڎ، بەڵام قەرارو نەلای شۊنیرە پۍ سکاڵاکۍ ئێمە بەرکریا. پارێزنەرەکێما ساڵۍ چاۋەڵتەر ئا سکاڵێشا بەرڎێبۍ داڎگای دەستووری. پرۊسەکە ۋەردەواما. ئشیۍ قسۍ من پۍ ئا دۊسیەیە ورگیریێنۍ، بەڵام قسێشا چنە ھورنەگېرتا. دماو مەرڎەو غەریبەی، بە حەوڵو تەقەڵاو پارێزنەرەکام قسۍ جە من ورگیریۍ".

دمو غەریبەی زینڎان پۍ ئێمە بی بە زامێۋە قووڵ

ئاسیا گەزەرە ئەرەیاۋناش، تەنیا ئامانجش پۍ ۋۍ کاندیدکەرڎەی پۍ پەرلەمانی ئانەن کە جە پەرلەمانەنە ھەرمانە پۍ زینڎانیا ئەنجام بڎۊ و جە دما دمایی قسەکاشەنە ۋاتش:

"ئێمە چۋار واڵە و برۍ یۊ دماو یۊی گیریایمۍ و زینڎانیکریایمۍ. دماو غەریبەی زینڎان پۍ ئێمە بی بە زامێۋە قووڵ. من ئانەی تەنیا پۍ خێزانەکەیم و خانەۋاڎەکەیم مەۋاچو، بێگومان خەڵکێۋی فرەی پېسە ئێمە هەن. چنڎین هامڕۍ ژەنی پېسە غەریبەی هەنۍ. نیازم بۍ چېۋێشا پۍ کەرو. غەریبە گرڎ ۋەختۍ باسو سیاسەتو زینڎانەکا کەرۍ و ۋاچۍ، "ئێمە گرڎما ئینایمۍ چېرو فشارینە، بەڵام فشارۍ  فرەتەر سەرو ژەناۋە هەن." ئەڎا و زارۊڵەی شۊتە ۋەرە پێۋەرە ئینۍ زینڎانەنە. زینڎانیی نەۋەش ھەن. پۍ ئانەی کێشەکا گەلەکەیم چارەسەر کەرو، پۍ ئانەی ئیسفاڎە پاڎیشا بیاون و پۍ ئانەی ھەرمانە پۍ زینڎانیەکا کەرو، من ۋێم کاندید کەرڎ پۍ پەرلەمانتاری".

ھ . ش