یۆ چا لایەنا کە دماو هەوڵەکاو دەوڵەتوو تورکی پەی لکنای و ئەرەگیرکەری سەروو پانیشتوو کوردستانی کەوت جموجووڵۆ پەدەکەن. دلێ گەلوو پانیشینە دماو وێسەپنای سیاسەتوو دوژمنی ماوەو ٣٠ ساڵان تاکە "دەسکەوت" بی بە خەتەو خیانەتیوە بە نامێ پەدەکەیوە. پەدەکە کە کوردستانەنە ئینا پشتەو هەرسیاسەتێوە کە ڕسوا بۆ، هەر کە سیاسەتی ئاماژەپەنەکریا ئاشکرا مبۆ، هجوومکارییەکێ دژوو پەکەکەی زیاتەر مکەرۆ.

هامکێشەو ئازادی و خیانەتی

هامکێشەی ئاماژەپەنەکریایچ تارێخوو جەنگینە  کوردستانەنە پەشتی بە دیالیکتیکوو کۆشیای و داردەسەیی مبەسۆ. گەورەنەبییەی کۆشیای شێوەو گردوو دژە-سیاسەتەکا موزۆنە ڕووە و پەدەکە  پانەیە گلێرگەی فرە بێزار مکەرۆ. چەنی ئانەیچە نمەزانیۆ کە پەدەکە وێش چا ئەتەکێتەیە 'پاک مکەرۆوە' یا نا. ئا قسێ جار جار مکریا، با بایسوو ناکۆکیی سەروو ئا بابەتەیە.

ڕێبەر ئەحمەد پەکەکەی مکەرۆنە ئامانج

وەزیروو دلێ هەرێموو پانیشتوو کوردستانی ڕێبەر ئەحمەد بە بڕێ دەزگایاو ئەرەیاونایش واتەن، " مشۆم بەدڵوەشییوە بواچوو کە حکومەتوو عێراقی ماوەی وەڵینەنە  قەرارش دا، کە پەکەکەی پێسەو ڕێکوستەێوی قەدەغەکرایای بوینۆ. تا گەلوو هەرێمەکەی و دەگانشینا ڕووبەڕوو کێشەی نەبانێەوە، مشۆم پەکەکە ئا مەنتێقا جیا بازۆنە. پەکەکە سەرچەمەو گردوو کێشەکان".

تاکتیکەکاو ئەنقەرەینێ

یۆ جە ڕا و شێوازە سەرەکییەکاو پەدەکەین، کە گرد وەخت پەکەکەی تاوانبار بکەرۆ و بکەرۆش ئامانج. ئانە تاکتیکوو ئەنقەرەی بێ، ڕێبەر ئەحمەد ساڵەو ١٩٦٨ینە پەیدا بییەن، ساڵەو ١٩٩٧ ئەندازەگیریی بیناسازی زانکۆی سەڵاحەدینی، ساڵەو ٢٠٠٧ زانکۆو ئاسایشی نیشتمانیی عێراقی بەشوو ئاسایشی نەتەوەیی ماستەرش ورگێرتەن.

ئا ساڵێ دلێ پاراستنینە بییەن

رێبەر ئەحمەد وەختێو ئەنداموو یۆبییەی ئەندازەگیراو کوردستانی بییەن هاموەخت لوان دلێ پاراستنیوە، هەنگام بە هەنگام هەرمانەو هەواڵگێریی پەدەکەینە پلەکێش بڕیێ. ساڵەو ١٩٩٨یوە ڕاوێژکاری هەواڵگێری مەسروربارزانی بییەن، بەینوو ٢٠٠٠-٢٠٠٥ ینە بییەن  بە وەرپرسوو ئاژانسوو هەواڵگێری و پارێزنای هەرێموو کوردستانین. ساڵەو ٢٠٠٥یوە تا ٢٠١٢ ڕاوەبەروو ئانالیزی بییەن دلێ پاراستنینە، تا ساڵەو ٢٠١٨ پێسەو یۆ جە راوەبەرە گردینەکا هەرمانەش کەردە. ساڵەو ٢٠١٩ دلێ حکومەتینە بە سەرۆکایەتیی مەسرور بارزانی بی بە وەزیروو سلێ. وەزیروو دلێ پەدەکەی پەروەردەی سەرەتاییش جە هەواڵگێرییی تورکیی میتیوە هورگێرت.

وێستگەی یوەموو هاکان فیدانی

ئەنجاموو ئا پەیوەندییە ئۆرگانییەینە ڕابەر ئەحمەد یۆ جە پردە سەرەکییەکاو بەینوو میتی و پاراستنییا. وەزیروو بەروو حکومەتوو تورکی هاکان فیدان وەڵێ حەر سەرداێوەشنە پەی بەغدای و هەولێری ئەوەڵ سەرێ ڕێبەر ئەحمەدی مدۆ. وەختێو بارەشۆ مکۆڵیەیوە ویەردەی هەواڵگێرییش میاوۆ ساڵەو ١٩٩٤ وەختێ یوەم بارەگاو سوپاو تورکی کە پانیشتەنە ئەرەمەرزیا. چا وەختۆ تا ئیساتێ بییەن بە یۆ چا کەسە سەرەکییا، کە ئۆپراسیۆنی هەواڵگێریی تورکینە دژوو جمیەروو ئازادیی کوردی وەڵێوە بییەن.  

ئا ڕووەدایێ سەروو چالاکاو بادینانیرە ئاما

ڕێبەر ئەحمەد کە یۆ جە وەرپەرسە سەرەکییاو قەیرانی سیاسی و سەروازیین پانیشتوو کوردستانینە، هەمان وەختەنە یۆ جە ڕاوەبەرە سەرەکییەکاو سیاسەتوو کوشتەی ڕۆنامەوانان، کوشتەیە بکەرنادیارەکان، گێرتەی، دەسبەسەرکەردەی و قەیرانی ئابووری ٣٠ساڵەین. وەراوەروو کردەوە نادیموکراتیکەکانە ناڕەزایەتیێوی گەورە لاو گەلیوە نیشانە دریان و ئا بابەتە بەتایبەتی لاو چالاکاو بادینانیوە نیشانە دریا. بڕێ چالاکێ بادینانی ئەشکەنجە دریێ و بڕێشا وزیێ زیندانەکاو پەدەکەی.  

جە ئەرەمەرزنای پێشمەرگەو ڕۆژینە دەورش بێ

رێبەر ئەحمەد کە دژوو شۆڕشوو وەرنیشتینە پشتیوانییش چا هێزا کەرد، کە گەرەکشانە دەور بگێڵنا، هەمان وەختەنە سەرمەشقایەتیی  ئەرەمەرزنای پێشمەرگەو ڕۆژیش کەرد، کە هێزێوی میلیشیایی نایاساییا و سەر بە دامودەزگا سەربازییەکاو عێراقی و وەزارەتوو پێشمەرگەی نییەن. ڕێبەر ئەحمەد بەشدارا  چا ناوەندەو سیاسەتی ئا هێزەیە ڕێک موزۆ و پەروەردەش مکەرۆ، پەدەکەیچ ئا هێزا دژوو پەکەکەی بادینانەنە و هەرێمەکاو پارێزنای مێدیاینە بنێ پەنە موزۆ. پێشمەرگەکاو ڕۆژی، کە جە ئەرەگیرکەریی تورکینە چەمساقیی مکەرا، تا خەڵکوو بادینانی یاگەکاشانە وربتەکنا، گرد هەرمانێوە مکەرا.

ئا کەسەنە کە ڕێککەوتەی ٩و تشرینوو دووەمیش بارەو شەنگالیوە ئیمزا کەرد

رێبەر ئەحمەد نەک حەر دژوو وەرنیشتی دژوو شەنگالیچ کەوت جموجووڵۆ و  تا ڕێککەوتەی ٩و تشرینوو یوەموو ٢٠٢٠ کە ئیرادەو شەنگالیش بە نەبییە نیارە، بە نوێنەرایەتیی حکومەتوو هەرێموو کوردستانی چەنی بەغدای ڕێککەوتەیەکەش ئیمزا کەرد، کە ئیساتێچ تا ڕێککەوتەیەکە بیاوۆ یاگێ گرد چێوێوە مکەرۆ.

شۆڕشگێڵناو کەوتیشا بە ئێرانی ورەتێ

رێبەر ئەحمەد جە ڕووەو هەواڵگێرییوە جیای یەکلایەنەی فرەلایەنە هەرمانەش کەردە و تەنیا هەرمانەش پەی میتی نەکەردە. هەمان وەختەنە شۆڕشگێڵناو وەرنیشتی، کە ئەرەنیشتێ پانیشتوو کوردستانینێ، وەراوەروو بڕێو زەڕینە بە هەواڵگێری ئێرانی ورەتێ. یۆ چانیشایچ ساڵەو ٢٠٢١ چا وەختەنە ڕابەر ئەحمەد وەزیروو دلێ بێ، کوشتەی ئەنداموو کۆمیتەی ناوەندی حزبوو دیموکراتوو کوردستان- ئێران (حدک)ی، موسا باباخانی بێ، کە هەولێرنە  سەیارەکەشەنە ئێرانی تیرۆر کەرد. دماو ئا تیرۆرەیە گردوو ئاماژەکا باسشا جە دەورو ڕێبەر ئەحمەدی و تاقمەکەیش کەرێنێ.  

ئەندازەگیروو زیندانوو ئاکرێ

پانیشتوو کوردستانینە چندین ساڵێن فرە بەشێ  گلێرگەی ڕووبەڕووێ ئەشکەنجەی نائینسانانێ مباوە. زیندانوو ئاکرێ، مەسیف و سپیلک ناوەندەکاو ئا ئەشکەنجا، ڕێبەر ئەحمەدیچ ئەندازەگیروو کردەوەکا بێ چا یاگانە بەتایبەتی زیندانوو ئاکرێ. مزانیۆ کە ڕێبەر ئەحمەد ماوێوەیچ وەرپەرسوو زیندانوو ئاکرێ بییەن.

دادگای فیدڕاڵ کاندیدبییەیش ڕەت کەردۆ

لایێوە تەرۆ ڕێبەر ئەحمەد کە پێسەو کاندیدوو پەدەکەی  پەی هورچنیەی سەرۆکایەتیی کۆماری ساڵەو ٢٠٢٢ ئشناسنیابێ، لاو فرەو لایەناوە عێراقەنە بەتایبەتیچ دادگای فیدڕالی کاندیدبییەکەیش ڕەت کریاوە. دادگا سەبەبوو ڕەتکەردەیوە  کاندیدبییەی ڕێبەر ئەحمەدیش پەی چۆوەتلیای جە دۆسیەکاو "کوشتەی" و "ئڕفانای" جە ویەردەنە گێڵنابێوە.