کەنەکە ئەنجامی کۆبوونەوەی دەستەى بەڕێوەبەری بڵاوکردەوە

ئەنجامی کۆبوونەوەی دەستەى بەڕێوەبەری کەنەکە ڕاگەیەندرا. بەپێی ئەنجامەکە پلان دانراوە لە داهاتوودا هەڵمەتێکی دیپلۆماسی لە ئەمریکاوە بۆ ڕووسیا و لە ئەوروپاوە بۆ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەڕێوەببەن.

ئەنجامی کۆبوونەوەی دەستەى بەڕێوەبەری کەنەکە ڕاگەیەندرا. بەپێی ئەنجامەکە پلان دانراوە لە داهاتوودا هەڵمەتێکی دیپلۆماسی لە ئەمریکاوە بۆ ڕووسیا و لە ئەوروپاوە بۆ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەڕێوەببەن.

ڕۆژی ١١ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢١، کۆبوونەوەی دەستەى بەڕێوەبەری کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان (کەنەکە) بە بەشداریی زۆرینەی ئەندامان کۆبوونەوەیەکی ڕووبەڕوویان ئەنجامدا.

رۆژەڤ و کارنامەی کۆبوونەوەکەش بارودۆخی سیاسی کوردستان و جیهان بوو. هەروەها کارەکەی ساڵێکی کەنەکەش هەڵسەنگێندرا و دواتر بارودۆخی ڕێکخراوەیی کەنەکە، هەڵبژاردنی ئەندامان، دامەزراوە نوێیەکان و ئامادەکارییەکان بۆ ٢١هەمین کۆبوونەوەی گشتی خرایە بەرباس. لە ئەنجامدا پلانسازیی کاری سەردەمی نوێ ئامادەکرا.

ئەنجامی کۆبوونەوەی دەستەى بەڕێوەبەری کەنەکە بە ڕاگەیەندراوێک بڵاوکرایەوە و دەقەکەى بەم شێوەیەی خوارەوەیە:

"ئه‌نجامنامه‌ی كۆبوونه‌وه‌ی كۆنسه‌ی به‌رێوه‌به‌ری كۆنگره‌ی نه‌ته‌وه‌یی كوردستان

له‌ دوای كاتێكی درێژ له‌ دابڕان به‌ هۆی په‌تای كۆروناوه‌ جارێكی دیكه‌ كۆنسه‌ی به‌رێوه‌به‌ری كۆنگره‌ی نه‌ته‌وه‌یی كوردستان كه‌نه‌كه‌ له‌ رۆژی ١١\١٢\٢٠٢١ كۆبوونه‌وه‌ی ئاسایی خۆی له‌ ناوه‌ندی كه‌نه‌كه‌ له‌ بروكسل به‌ ئامده‌بوونی هاوسه‌رۆكان و زۆربه‌ی ئه‌ندامانی ساز كرد. له‌ كۆبوونه‌وه‌كه‌دا سه‌ره‌تا ڕه‌وشی سیاسی و پێشكه‌وته‌نه‌كان له‌ كوردستان و جیهان به‌ شێوه‌یه‌كی فراوان هه‌ڵسه‌نگێندران. دواتر ڕاوه‌سته‌ له‌ سه‌ر كاروخه‌باته‌كان كه‌ له‌ ناو یه‌كساڵدا ئه‌نجام دراوه‌ گفتوگۆیه‌‌كی به‌رفراوان له‌ سه‌ر شێوازی كاركردن كرا. له‌ دوای هه‌ڵسه‌نگاندنی كار وخه‌باته‌كان ڕاوه‌سته‌ له‌ سه‌ر ره‌وشی رێخستنی وپروسه‌ی هه‌لبژاردنی ئه‌ندامه‌كان و ئاماده‌كارییه‌كان بۆ كۆبوونه‌وه‌ی ٢١ مین جفاتی گشتی كرا. له‌ ئه‌نجامی كۆبوونه‌وه‌كه دا‌ پلان بۆ كار وخه‌باتی كۆمیته‌ و كۆمسیونه‌كان دانران.

باكوور: له‌ قۆناخی شه‌ڕی ئازادییه‌، كه‌ قۆناخێكی نوێیه‌ وله‌ سه‌ره‌تای  ساڵی ٢٠١٥وه‌ دژوارتره‌. له‌ مانگی ته‌موزی ٢٠١٥ وه‌ شه‌ڕێكی گه‌وره‌ له‌ با‌كووری كوردستان به‌رێوه‌ده‌چێت شه‌ڕی مان و نه‌مانه‌. هه‌ندێك جار ئه‌م شه‌ڕه‌ ده‌گوازرێته‌وه‌ بۆ رۆژئاوای كوردستان و هه‌ندێك جارێش بۆ باشووری كوردستان. حكومه‌تی توركیا له‌ به‌هاری ٢٠١٥ پروسه‌ی دیالۆگی ڕاگرت و ئاگربه‌ستی هه‌ڵوه‌شاند و له‌ ٢٤ ته‌موز ده‌ستی به‌ هێڕشی قركردنی كرده‌وه‌. ده‌ستنیشان كردنی رۆژی ٢٤ مانگی ته‌موز به‌ بێ رێكه‌وت نییه‌ به‌ڵكو ڕۆژی ئیمزا کردنی په‌یمانی لۆزانه‌. هێرشكردن له‌م‌ به‌رواره ‌دا به‌ واتای ئه‌وه‌ دێت كه‌ كوردستان بوونی نییه‌ (به‌ پێ په‌یمانی لۆزان) و ئه‌وه‌ی كه‌ داوای كوردستان ده‌كات قڕ ده‌كرێت. له‌ به‌ر ئه‌وه‌ ئه‌م شه‌ڕه‌ ئێسته‌ له‌ ئارا دایه‌ شه‌ڕی له‌ناوبردنه‌ وشه‌ڕی مان و نه‌مانه‌.

له‌ ناو ئه‌م شه‌ش ساڵ و نیوه‌ی دواییه‌دا شه‌ڕو هێرش بۆ سه‌ر كوردستان له‌ به‌ر چاوانه‌. هێرش بۆ سه‌ر شاره‌كانی كوردستان ، هێرش بۆ سه‌ر داموده‌زگاكانی كوردستان وه‌كو شاره‌داری، پارتی كۆمه‌ڵه‌ ورێخراو و به‌ ئمانجگرتنی هه‌موو ده‌سكه‌وته‌كانی كوردستان هێرش له‌ سه‌ر هه‌موو هێزه‌ كوردستانییه‌كان و گرتن و سزادانی به‌ ده‌یان هه‌زار سیاسه‌تمه‌دار كارێكی ئاسایی نییه‌. به‌ڵكو ئه‌و زهنیه‌ته‌ ئه‌مڕۆ توركیا به‌رێوه ‌ده‌بات زهنیه‌تی ئیتحاد و ته‌ره‌قییه،‌ ئه‌و زهنیه‌ته‌ یه‌ كه‌ له‌ سه‌ر ئه‌م خاكه‌ گه‌لانی ئه‌رمه‌ن ، ئاشوری، كه‌لدانی له‌ ناو برد. ئه‌مروش ده‌یانه‌وێت گه‌لی كورد قر بكه‌ن. له‌ به‌ر ئه‌وه‌ ئه‌م شه‌ڕه‌ی ئه‌مرو شه‌ڕی مان و نه‌مانه‌.

له‌م شه‌ره‌دا ئێمه‌ وه‌كو گه‌ل و وه‌كو بزووتنه‌وه‌ی ئازادی گه‌لی كوردستان  زه‌ره‌رمان بینیوه‌ و به‌ده‌لی گه‌وره‌مان داوه‌ به‌ڵام له‌ گه‌ڵ ئه‌م زه‌ره‌رو به‌ده‌لانه‌ و له‌ گه‌ڵ هه‌موو كه‌مموكورتییه‌كان ته‌ڤگه‌ری ئازادی گه‌لی كوردستان له‌ هه‌موو مه‌یدانه‌كان له‌ سه‌ر پێیه‌ وتێكۆشانی بڵند ده‌كات و كاره‌كانی به‌رێوه‌ده‌بات.  هێزه‌كانی گه‌ریلا به‌ قاره‌مانییه‌كی بێ وێنه‌ به‌رخۆدان ده‌كه‌ن. سه‌رباری هه‌موو زه‌خت و زۆرداری و ئه‌شكه‌نجه‌ گه‌لی كورد خاوه‌ن بڕیاره‌ و له‌ ئیراده‌ی خۆی به‌ خاوه‌ن ده‌رده‌كوێت. ڕاسته‌ له‌م شه‌ڕه‌دا ئێمه‌ زه‌ره‌رمه‌ند بوین به‌ڵام دوژمن مانیش تاقه‌تی لێ بڕاوه‌. ڕژێمی توركیا له‌ زۆر لایه‌نه‌وه‌ له‌ گه‌ڵ قه‌یرانی جوراوجور رووبه‌ڕوو بوته‌وه‌. قه‌یرانی ئابوری گه‌یشتوه‌ به‌ ئاستێكی بۆنبه‌ست. هۆكاری ئه‌م قه‌یرانانه‌ شه‌ڕی دژی كوردانه‌ و به‌رخۆدانی هێزه‌كانی كوردستانییه‌. به‌رخۆدانی ئێمه‌ هێز و جه‌ساره‌ت ده‌داته‌ هێزه‌ موخالیفه‌كانی، به‌و هۆیه‌وه‌ رژێمی ئه‌ردوگان له‌ به‌ر لێوی مه‌رگه‌. ماوه‌یكه‌ له‌م شه‌ڕه‌دا هێزه‌كانی توركیا چه‌كی كیمیاوی به‌كار ده‌ینن. تایبه‌ت له‌و شه‌ڕانه‌ كه‌ له‌ ناوچه‌كانی مه‌تینا، زاپ و ئاڤاشین به‌كار ده‌ینێت هه‌تا ئێستا له‌ سه‌ره‌وه‌ی ٤٠ له‌ گه‌ریلاكان به‌م چه‌كانه ‌شه‌هید كراون و ژماره‌یه‌كیان بریندارن. له‌ به‌رامبه‌ری ئه‌م ڕه‌وشه‌ دا كورد و دوسته‌كانیان له‌ سه‌رانسه‌ری جیهان به‌ هه‌موو جورێك ناره‌زایه‌تی ده‌ردبڕن. به‌ڵام سه‌رباری هه‌موو بانگ و چالاكیه‌كانی گه‌له‌كه‌مان هه‌تا ئێستا جیهان بێ ده‌نگه‌. ڕێخراوه‌ نێوده‌وڵه‌تییكان كه‌ تایبه‌تن به‌ قه‌ده‌خه‌كردنی به‌كارهێنانی چه‌كی كیمیاوی و ڕێخراوی نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتوه‌كان و ده‌وڵه‌ته‌ په‌یوه‌ندیداره‌كان هه‌موویان گوێ خۆیان گرتووه‌ . ئه‌مه‌ له‌ حاڵێك دایه‌ كه‌ گه‌لی كورد له‌ هه‌ر چوار به‌شی كوردستان بریندار ومه‌خدوری چه‌كی كیمیاوییه‌. زامه‌كانی هه‌له‌بچه‌ هێشان سارێژ نه‌بونه‌ته‌وه‌. له‌م چواروچێوه‌دا ئێمه‌ وه‌كو كه‌نه‌كه‌ كارێكی سه‌ره‌كیما ئه‌وهیه‌ كه‌‌ له‌ به‌رامبه‌ر به‌ كار هێنانی چه‌كی كیمیاوی به‌ به‌رده‌وامی له‌ جموجوڵدا ‌بین.

ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان: له‌ رۆژهه‌ڵاتی كوردستان سیاسه‌تی تواندنه‌وه‌ و بێده‌نگكردن، چه‌وساندن، برسی كردن، ئه‌شكه‌نجه‌ و زندانیكردن له‌ لایه‌ن ده‌وڵه‌تی ئێرانه‌وه‌  به‌ بێ ناوبه‌ر به‌رده‌وامه‌. سیاسه‌تی تایبه‌تی ڕژێمی ئێران بۆ سه‌ر كوردستان له‌ رێگای‌ بڵاوكردنی ماده‌ هۆشبه‌ره‌كانیش به‌رده‌وامی هه‌یه‌ هه‌روه‌ها سیاسه‌تی كوشتنی كۆلبه‌رانی كورد و له‌ سێداره‌دانی لاوانی كوردیش به‌رده‌وامه‌. ئێران به‌ هه‌موو جورێك دهیه‌‌وێت گه‌لی كورد بێ ناسنامه‌ و بێ ماف بهێڵێته‌وه‌. له‌ ناوچه‌كه‌دا وه‌كو هێزێكی هه‌گمونیك ده‌ستی ده‌خه‌ته‌ ناو پاره‌چه‌كانی دیكه‌ی كوردستان وله‌ گه‌ڵ هێزه‌كانی دیكه‌ی داگیركه‌ری كوردستان له‌ دژی گه‌لی كورد له‌ ئێتفاق دایه.   هێزه‌كانی سوپای ئێران وه‌كو ده‌وڵه‌تی توركیا هێرشه‌كانی بۆ سه‌ر باشووری كوردستان به‌فراوانتر كردوه‌. تایبه‌ت له‌ دوای هاتنه‌ سه‌ر كاری ئیبراهیم ره‌ئیسی وه‌كو سه‌رۆك كۆمار هه‌ڕه‌شه‌كانی ده‌وله‌تی ئێران له‌ زیادبوون دایه‌. به‌ پێ ئه‌و زانیاریانه‌ كه‌ بڵاو بونه‌ته‌وه‌ له‌ ئێستادا رژێمی ئێران به‌ رێگای به‌رپرسانی باشووری كوردستان داوا له‌ حیزبه‌كانی ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان ده‌كه‌ن چه‌ك دانێن و به‌ هیچ شێوه‌یه‌ك جموجوڵی سه‌ربازی له‌ به‌رامبه‌ر ئێڕان نه‌كرێت. ئه‌م ڕه‌وشه‌ مه‌ترسیداره‌ و مایه‌ی قه‌بوڵكردن نییه‌. ده‌بێت هیچ هێزێكی كوردستانی نه‌بێته‌ هاوكار بۆ جێبه‌جێكردنی داواكارییه‌كانی ده‌وڵه‌تی ئێران.

 دامه‌زراندی هێزی چه‌كداری بۆ هه‌موو مله‌تێك مافێكی ڕه‌وایه‌ و مافی گه‌لی كورده‌ هێزی چه‌كداری هه‌بێت. به‌ كارهێنانی هێزی چه‌كداری له‌ هه‌ر به‌شێكی كوردستان  نه‌ ته‌نیا مافێكی ڕه‌وایه‌ به‌ڵكو له‌ هه‌موو كاتێك پیویستییه‌كی گه‌وره‌ وزه‌رووره‌ته‌. دوژمانی ئێمه‌  به‌ هه‌موو جورێك چه‌ك په‌یدا ده‌كه‌ن و له‌ دژی گه‌له‌كه‌مان به‌كاری ده‌ینن. ده‌بێت هێزی‌ كوردستانیش خۆی پر چه‌ك بكات بۆ ئه‌وه‌ی گه‌ل وڵات بپارێزێت. له‌ به‌رامبه‌ر سیاسه‌ته‌كانی ده‌وڵه‌تی ئێران رێخستكردنی گه‌ل كارێكی سه‌ره‌كییه‌ له‌م پێناوه‌دا ده‌بێت هێزه‌كانی رۆژهه‌ڵاتی كوردستان سوود له‌ ئه‌زموونی به‌شه‌كانی دیكه‌ی كوردستان بگرن و له‌ ناو خۆیان دا یه‌كێتی ئاوابكه‌ن. له‌م بواره‌دا ئێمه‌ وه‌كو كۆنگره‌ی نه‌ته‌وه‌یی كوردستان هه‌وڵدانی خۆمان چڕترده‌كه‌ینه‌وه‌. هه‌روها به‌ مه‌به‌ستی ئاشكراكردنی سیاسه‌ته‌ قیزه‌وه‌نه‌كانی ڕژێمی ئێران و به‌ ئامانجی به‌ره‌و‌پێشبردنی دیالۆگی ناوخۆیی له‌ گه‌له‌ك شوێندا رێزه‌ سیمینار وپانێل ساز ده‌كه‌ین.

باشوور: هه‌ر چه‌نده‌ به‌ شێوه‌یه‌كی ده‌ستوری باشووری كوردستان خاوه‌ن ستاتۆی فیدراڵه‌ به‌لام دیسان ئه‌م ستاتۆیه‌ له‌ به‌رامبه‌ر هه‌ڕه‌شه‌ ومه‌ترسی دایه‌. ئامانجی دوژمنانی گه‌له‌كه‌مان ئه‌وه‌یه‌ كه‌  ئه‌م ستاتۆیه‌ له‌ باّشووری كوردستان نه‌مێنێت. ئه‌م ڕاستییه‌ له‌ دوای ره‌فراندۆم ئاشكرا بوو و بینڕا چۆن ده‌وڵه‌تانی توركیا و ئێران هه‌ڕه‌شه‌یان كرد. به‌ پێ ئه‌م ڕاستیانه‌ ده‌بێت رێگا چاره‌ بگێرته‌وه‌ به‌ر.  به‌ داخه‌وه‌ به‌ڕێوه‌به‌رانی باشووری كوردستان له‌م باره‌وه‌ خاوه‌ن ستراتیژیای هاوبه‌ش نیین  و خه‌مساردن وبه‌ پێ ئه‌م ڕاستییه‌ جموجۆڵ ناكه‌ن. هێرشه‌كانی ئه‌م دواییه‌ی داعش به‌شێكه‌ له‌م سیاسه‌ته‌ كه‌ له‌ دژی ستاتۆی باشووری كوردستان هه‌ڵچێنڕاوه‌. له‌ هه‌مان كاتدا ئامانجی ئه‌م هێرشانه‌ ئه‌وه‌یه‌ ،‌ ناوچه‌ دابڕاوه‌كان كه‌ به‌ ماده‌ی ١٤٠ ناوسراوه‌ له‌ كوردان چۆڵ بكرێن. به‌ هۆی ئه‌م هێڕشانه‌ هه‌تا ئێستا به‌ سه‌دان گۆندی كورد نشین چۆڵ كراون و كورد له‌و   ناوچانه ‌كۆچبه‌ر بوونه‌.

ئه‌م بابه‌ته‌ ته‌نیا به‌ داعشه‌وه‌ په‌یوه‌ندیدار نییه‌ به‌ڵكو له‌ پشت هێرشه‌كانی داعش نه‌ته‌وه‌په‌ره‌ستانی عه‌ره‌ب وهێزی داگیركه‌ریش هه‌یه‌. كێشه‌كانی باشوور زۆرن له‌ لایه‌كه‌وه‌ كێشه‌ی ئازادی و دیموكراسی هه‌یه‌ به‌داخه‌وه‌ رۆژ له‌ دوا رۆژ ڕه‌وش به‌ره‌و خرابی ده‌ڕوات. له‌ لایه‌كی دیكه‌وه‌ گه‌نده‌ڵی تا دێت به‌رفروانتر ده‌بێت و ده‌بێته‌ هۆكاری بێزاری و برسی بوونی گه‌له‌كه‌مان. گه‌لی ئێمه‌ له‌ باشووری كوردستان هیوای به‌ دوارۆژی خۆی  نه‌ماوه‌ و ئه‌مه‌ ده‌بێته‌ هۆكاری كۆچبه‌ری. زۆربه‌ی په‌نابه‌ران له‌ سه‌ر سنووری وڵاتی بیلاروسیا و پۆڵه‌ندا كوردن. هه‌موو رۆژ به‌ ده‌یان كه‌سی كورد وڵات به‌ جێده‌هێڵن و له‌ سه‌ر سنووری وڵاتان گیانیان له‌ ده‌ست ده‌ده‌ن وله‌ ده‌ریاكان ده‌خنكێن. داگیركه‌رانی كوردستان و به‌ تایبه‌تی ده‌وڵه‌تی توركیا  ده‌یانه‌وێت رۆڵه‌كانی كورد كوردستان به‌ جێ بهێڵن وپه‌نابه‌ری وڵاتانی جیهان بن. ئه‌و چه‌ته‌ وقاچاخچیانه‌ به‌ هاوكاری ده‌وڵه‌تی توركیا ئه‌م كارانه‌ ده‌كه‌ن. به‌ داخه‌وه‌ به‌رێوه‌به‌رانی باشووری كوردستان هه‌تا ئێستا هیچ رێگه‌یان نه‌گرتووته‌ به‌ر بۆ چاره‌سه‌ركردنی ئه‌م ڕه‌وشه‌. ئه‌م ره‌وشه‌ دڵته‌زینه‌ برینێكی قۆڵی دروست كردوه‌ له‌ به‌ر ئه‌وه‌ به‌ به‌رده‌وامی له‌ رۆژه‌ڤی ئێمه‌دا ده‌بێت.

له‌ سه‌ر ئاستی عێراقدا له‌ مانگی ڕابردوو هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق ئه‌نجامدرا. هه‌م له‌ باشووری كوردستان و هه‌میش له‌ سه‌رانسه‌ری عێراق زۆربه‌ی هاوڵاتیانی نه‌چوونه‌ سه‌ر سندوقی ده‌نگدان و به‌شدارییان له‌ پروسه‌ی هه‌ڵبژاردن نه‌كرده‌وه‌. گه‌لی كوردستان و گه‌لی عێراقیش به‌ گشتی له‌ به‌رێوه‌به‌رانی وڵات ناڕازیین. له‌م پروسه‌دا هه‌ر كه‌س‌ بڵێت ئه‌من سه‌ركه‌وتنم به‌ده‌ست هێناوه‌ ڕاست ناكات. هه‌ڵبژرادن هیچ چاره‌سه‌ریه‌ك له‌ گه‌ڵ خۆی نه‌هێناوه‌. هه‌تا ئێستا په‌رله‌مان كۆ نه‌بووته‌وه‌. له‌ێره‌دا چی ده‌بێت با ببێت هه‌ڵبژاردنێ‌ك كراوه‌ و هه‌ندێك كه‌س وه‌كو پارله‌مانتار هه‌ڵبژێردراون. ئێمه‌ داواكارین له‌ پارله‌مانتارانی كورد له‌ كاره‌كانیاندا پابه‌ندی هێڵی نه‌ته‌وه‌یی بن  وخاوه‌نداری له‌ گه‌ل و به‌رژه‌وه‌ندی كوردستان بكه‌ن و له‌ دژی داگیركاری خاوه‌ن هه‌ڵوێست بن و له‌ سه‌كۆی پارله‌ماندا ده‌نگی خۆیان بڵند بكه‌ن.

هەڕه‌شه‌ و هێڕشه‌كان بۆ سه‌ر شه‌نگال به‌رده‌وامییان هه‌یه‌ له‌ رۆژی ٥\١٢\٢٠٢١ ده‌وڵه‌تی توركیا به‌ رێگای فرۆكه‌ی درۆنه‌وه‌ هێڕشی ناوچه‌ی خانه‌سووری كرد وله‌ ئه‌نجامدا هاوسه‌رۆكی مه‌جلسی خۆبه‌رێوه‌به‌ری شه‌نگال مه‌روان به‌ده‌ل گیانی له‌ ده‌ستدا. دواتر له‌ رۆژی ١١ \١٢\٢٠٢١ به‌ فرۆكه‌ دیسان هێڕش كرایه‌ سه‌ر مه‌جلسی گه‌لی شه‌نگال. ئه‌م دوژمانیه‌تییه‌ كوێره‌ له‌ دژی گه‌لی كورده‌ وله‌ هه‌مانكاتدا كیین و دژاییه‌تییه‌ له‌ به‌رامبه‌ر باوه‌ڕمه‌ندی ئێزدیی‌. ئه‌م هێرشانه‌ نوێ نیین به‌ڵكو به‌رده‌وامی هێڕشه‌كانی داعشن . ئه‌وه‌ی داعش نه‌یكرد له‌ ئێستادا ده‌وڵه‌تی توركیا ده‌یه‌وێت ته‌واوی بكاته‌وه‌. له‌م باره‌وه‌ حكومه‌تی عێراقیش به‌ بێ ده‌نگی خۆیه‌وه‌ زه‌مینه‌ بۆ هێڕشه‌كانی ده‌وڵه‌تی توركیا خۆش ده‌كاته‌وه‌ وهاوكاریش ده‌كات. ئێمه‌ وه‌كو كۆنگره‌ی نه‌ته‌وه‌یی كوردستان هه‌تا دوایی  خاوه‌نداری له‌ گه‌لی شه‌نگال ده‌كه‌ین وله‌ دژی داگیركه‌ران شان به‌شانی شه‌نگالییه‌كان ڕاده‌وه‌ستین. به‌م بۆنه‌یوه‌ جارێكی دیكه‌ ده‌وڵه‌تی توركی وهاوكاره‌كانیان به‌ تۆندی شه‌رمه‌زارده‌كه‌ین. وسه‌رخۆشی له‌ بنه‌ماڵه‌ی مه‌روان به‌ده‌ل وسه‌رجه‌م باوه‌رمه‌ندانی ئێزدی وگه‌لی كوردستان ده‌كه‌ین.

رۆژئاوای كوردستان: له‌ گه‌ڵ هه‌موو هه‌ڕه‌شه‌ و هێرشه‌ه‌كان بۆ سه‌ر رۆژئاوای كوردستان  نزیكی ده‌ ساڵه‌ له‌ سه‌ر ئه‌رزی واقیع ستاتۆیه‌ك هه‌یه‌ و به‌رێوه‌به‌ری کوردستانی ئاواكراوه‌. سه‌ره‌تا بۆ گه‌له‌كه‌مان له‌ رۆژئاوای كوردستان و بۆ سه‌رجه‌م گه‌لێ كوردستان و دوستانی كورد به‌ها وقیمه‌تێكی زۆری هه‌یه‌. ده‌بێت ئه‌م ستاتۆیه‌ بپارێزرێت و بگۆردرێت بۆ ستاتۆیه‌كی ده‌ستوری و  ئه‌م كاره‌ ئه‌ركی هه‌موو هێزه‌ كوردستانیه‌كانه‌. هه‌ره‌شه‌  وهێرشه‌كان بۆ سه‌ر رۆژئاوای كوردستان به‌رده‌وامن. ده‌وڵه‌تی توركیا هه‌ندێك شوێن له‌ رۆژئاوی كوردستان داگیركردوه‌ وله‌ هه‌ولدانه‌ بۆ داگیركردنی شوێنی دیه‌كه‌ هه‌روه‌ها هه‌ره‌شه‌كانی رژێمی سوریاش به‌رده‌وامی هه‌یه‌. رژێمی سوریا خه‌ونی گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ ره‌وشی به‌ر له‌ ٢٠١١ ده‌بینێته‌وه‌ و پێداگری له‌ سه‌ر گه‌ڕانه‌وه‌ی ستاتۆی به‌رێ ده‌كات. له‌ به‌رامبه‌رم ئه‌م هه‌ره‌شه‌ و هێرشانه‌ به‌رخۆدانی خۆبه‌رێوه‌بری باكوور ورۆژهه‌لاتی سوریا به‌رده‌وامه‌. هه‌روه‌ها له‌ بواری دیپلوماسیدا  خۆبه‌رێبه‌ری هه‌نگاوی گه‌وره‌تر ده‌نێت وتا دێت له‌ ئاستی جیهانه‌وه‌ قه‌بول ده‌كرێت و وه‌كو موخاتب ده‌بینرێت. ئێمه‌ وه‌كو كۆنگره‌ی نه‌ته‌وه‌یی كوردستان  بۆ پاراستنی ده‌سكه‌وته‌كانی رۆژئاوای كوردستان و به‌ده‌ستهێنانی ستاتۆیه‌كی ده‌ستوری له‌ هه‌ر بوارێكدا و به‌ هه‌موو شێوه‌یكدا له‌ ناو خه‌بات و چالاكی ده‌بین.

ئاسوری-سوریانی- كلدانی: گه‌لی ئاسوری،سوریانی ، كه‌لدانی گه‌لێكی دێرینن له‌ سه‌ر ئه‌م خاكه‌ وه‌كو گه‌لی كورد خاوه‌ن مافن. ئه‌م گه‌له‌ زۆر ئێش و ئازاری كێشاوه‌ و رووبه‌رووی قركردن بوته‌وه‌. له‌ ئێستادا هێرشه‌كان بۆ سه‌ر ئه‌م گه‌له‌ به‌رده‌وامن. به‌ تایبه‌تی له‌ لایه‌ن هێزی‌ داگیركه‌ران و هێزه‌ ئیسلامییه‌ رادیكاله‌كان به‌ ئامانج ده‌گیردرێن. له‌م چه‌ند مانگه‌ی دواییه‌دا گوندی ئاشورییه‌كان له‌ ناوچه‌ی ته‌لته‌مر له‌ رۆژئاوای كوردستان كه‌وتنه‌ به‌ر هێرشی ده‌وڵه‌تی توركیا و هاوكاره‌كانی. ئه‌مه‌ سایسه‌تی داگیركاری ده‌وڵه‌تی توركیایه‌ كه‌ ده‌یه‌وێت ئه‌م ناوچانه‌ له‌ خه‌ڵكی ره‌سه‌نی چۆڵ بكرێته‌وه‌. ماوه‌كی درێژه‌  و به‌ سه‌دان ساڵه‌ هه‌وڵ ده‌درێت خه‌ڵكی ئه‌م جوگرافیا بڵاوه‌یان پێ بكرێت و وه‌ده‌ربنرێن. ئه‌مه‌ برینێكی قۆڵی ئه‌م ناوچه‌یه‌ و  هه‌موومان چاره‌نووسمان یه‌كه‌.  له‌م  باره‌وه‌ كۆنگره‌ی نه‌ته‌وه‌یی كوردستان له‌ هه‌موو لایه‌كه‌وه‌ بۆ پاراستنی مافی گه‌لی ئاسوری، سوریانی، كه‌لدانی خۆ به‌رپرسیار ده‌بینێت و چۆن خاوه‌نداری له‌ مافی گه‌لی كورد ده‌كات له‌ هه‌مان كاتدا خاوه‌نداری له‌ گه‌لی ئاسوری، سوریانی، كه‌لدانیش ده‌كات.

خاڵێكی دیكه‌ی كفتوگوه‌كان، هه‌ڵگرتنی قه‌ده‌خه‌ له‌سه‌ بزوتنه‌وه‌ی ئازادییه‌ و ده‌رخستنی له‌ لیستی تروره‌. وه‌كو هه‌موو رێخستن و رێخراوه‌ كوردستانییه‌كان كۆنگره‌ی نه‌ته‌وه‌یی كوردستان كه‌نه‌كه‌ به‌ قه‌ده‌خه‌كردنی ته‌ڤگه‌ری ئازادی گه‌لی وكردستان و هێشتنی له‌ لیستی ترور زیانی ده‌بینی و مه‌خدور ده‌بێت. له‌م كاته‌دا به‌ پێشه‌نگایه‌تی دوستانی گه‌لی كورد ده‌سپێشخه‌ریه‌ك ئاواكراوه‌ به‌ ناوی ( عه‌داله‌ت بۆ كوردان) كه‌ له‌ دژی قه‌ده‌خكردن و لیستی ترور كار وخه‌بات ده‌كات و هه‌ڵمه‌تی جودا به‌رێوه ‌ده‌بات. ئه‌م ده‌سپێشخه‌رییه‌ داوا ده‌كات په‌كه‌كه‌ له‌ لیستی ترور ده‌ربخرێت و قه‌ده‌خه‌ له‌ سه‌رێ هه‌ڵبگیرێت. له‌ هه‌مان كاتدا به‌ پێ بانگی ئه‌م ده‌سپێشخه‌رییه‌ هه‌زار كه‌سایه‌تی به‌ ناوبانگی جیهانی ئێمزیان خستوته‌ سه‌ر بانگی (په‌كه‌كه‌ له‌ لیستی ترور ده‌بخرێت). كۆنگره‌ی نه‌ته‌وه‌یی كوردستان پشتگیری له‌م كار وخه‌باتانه‌ ده‌كات و ئه‌م كاره‌ وه‌كو ئه‌ركی خۆی ده‌بینێت.

خالێكی دیكه‌ی گفتوگوه‌كان ره‌وشی به‌رێز عه‌بدوڵلا ئۆجالان و ره‌وشی زیندانیانی سیاسی بوو. وه‌كو ده‌زانرێت ٢٣ ساڵه‌ به‌رێز عه‌بدوللا ئۆجالان له‌ زندان دایه‌ و له‌ ژێر گوشه‌گیرییه‌كی سه‌خت دایه‌. به‌ مه‌به‌ستی هه‌لگرتنی گوشه‌گیری و ئازادكردنی به‌رێز ئۆجالان  له‌ سه‌ر ئاستی جیهان ده‌سپێشخه‌ری جوراوجور به‌رێوه‌ ده‌بردرێت. كۆنگره‌ی نه‌ته‌وه‌یی كوردستان خۆی به‌ به‌شێكی له‌م ده‌سپێشخه‌ریانه‌ ده‌بینێت و جێ خۆی له‌ ناو كار و خه‌باته‌كان بۆ ئه‌م مه‌به‌ست ده‌گرێته‌وه‌. هه‌روه‌ها كه‌نه‌كه‌ له‌ نزیكه‌وه‌ پێداچوونه‌وه‌ بۆ ڕه‌وشی گیراوانی سیاسی كوردستانی ده‌كات له‌ هه‌وڵدانه‌ بۆ ئازادكردنیان.

له‌ ئێستادا ئێمه‌ گه‌یشووته‌نه‌ كۆتایی ساڵی ٢٠٢١ وده‌كه‌وینه‌ ساڵێكی نوێ. به‌ گشتی ئه‌گه‌ر ئێمه‌ ساڵی رابردوو هه‌ڵسه‌نگێنین ده‌بینین كه‌ ساڵێكی دژوارمان گوزه‌راندوه‌. له‌م ساڵه‌دا خه‌سارێكی گه‌وره‌مان داوه‌  وزۆر كه‌سمان له‌ده‌ستداوه‌. به‌ڵام له‌ هه‌مان كاتدا به‌ به‌رخۆدانی توانیمان دوژمنمان بخنكێنین. له‌ لایه‌ن تێكۆشان و به‌رخۆدانه‌وه‌ ده‌توانین بڵێن ساڵێكی سه‌ركه‌وتوو بوو . ئێمه‌ ئێسته‌ له‌ به‌ر ده‌رگای ساڵێكی تازه‌ داین، هه‌م مه‌ترسیی هه‌یه‌ هه‌میش ده‌رفه‌تی سه‌ركه‌وتن هه‌یه‌. ده‌مانه‌وێت ساڵی ٢٠٢٢ بكه‌ینه‌ ساڵی سه‌ركه‌وتنی گه‌وره‌. ئه‌وده‌رفه‌تانه‌ هه‌ن له‌ هه‌موو كاتێك زیاترن به‌و پێیه‌ ئێمه‌‌‌ هه‌ڵوێست ده‌گرین و كارده‌كه‌ین.

هه‌ڵبژاردن و كۆبوونه‌وه‌ی جفاتی گشتی: وه‌كو ده‌انرێت كۆنگره‌ی نه‌ته‌وه‌یی كوردستان هه‌ر دوو ساڵ جارێك پروسه‌ی هه‌ڵبژاردنی ئه‌ندامان پێكدهینێت و كۆمیته‌ وكۆمسیونه‌كانی كه‌نه‌كه‌ به‌رێگای هه‌ڵبژردن نوێ ده‌كرێنه‌وه‌. به‌ پێ په‌یڕه‌و و پروگرامی كه‌نه‌كه‌ ده‌بایا ئه‌مساڵ كۆبوونه‌وه‌ی جفاتی گشتی ٢١ ئه‌نجام بدرا و هه‌ڵبژارد بكرا به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ به‌ هۆی په‌تای كۆروناوه‌ ئه‌م كاره‌ له‌ كاتی خۆی ئه‌نجام نه ‌درا. ئێمه‌ ده‌ستمان به‌ ئاماده‌كاری پروسه‌ی هه‌ڵبژاردن كردوه‌ و هه‌وڵ ده‌ده‌ین له‌ مانگی گولانی ٢٠٢٢ كۆبوونه‌وه‌ی جڤاتی گشتی ئه‌نجام بده‌ین.

ئه‌گه‌ر قه‌ده‌خه‌كان به‌ هۆی په‌تای كۆروناوه‌ هه‌لبگیردرێت و ڕه‌وش ئاسیی بێت  بڕیاره‌ كۆبوونه‌وه‌ی جڤاتی گشتی له‌ مانگی پێنجی ٢٠٢٢ ئه‌نجام بدرێت، بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ ئاماده‌كاری ده‌كرێت. هه‌روه‌ها كۆمیه‌ته‌یك دامه‌زراوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی هه‌تا كاتی كۆبوونه‌وه‌ی جڤاتی گشتی په‌یمان، په‌یڕه‌و و پروگرام ، به‌ڵگه‌ی ستراتیژی سه‌ر له‌ نوێ پێداچوونه‌وه‌ بۆ بكرێت و بخرێته‌ به‌ر ده‌ستی جڤاتی گشتی ٢١. له‌ چوارچێوه‌ی ئاماده‌كارییه‌كان بۆ پروسه‌ی هه‌ڵبژاردن په‌یوه‌ندی به‌ سه‌رجه‌م پارت و رێخراوه‌ كوردستانییه‌كان و هه‌روه‌ها كه‌سایه‌تییه‌كان ده‌كرێت و هه‌وڵ ده‌درێت چاوپێكه‌وتن له‌ گه‌ڵیان ئه‌نجام بدرێن.

له‌ دوای ئه‌م خاڵانه‌ پلانسازی بۆ كار وخه‌باته‌كانی ئاینده‌ كران به‌ تایبه‌تی پلان بۆ هه‌ڵمه‌تێكی كاری دیپلوماسی نرا كه‌ سه‌ردانی وڵاتانی ئه‌مریكا، روسیا، ولاتانی ئه‌وروپا، ڕژهه‌ڵاتی ناوین له‌ لایه‌ن شانده‌كانی كه‌نه‌كه‌وه‌ بكرێن".

ژ.ت