هەدەکە، کەجەدە، هەدەپە، تەژەئا، دەبەپە و مەد توهاد-فەد ڕایانگەیاند، ڕۆژی ١٢ی حوزەیران لە دژی گۆشەگیریی سەر ئیمراڵی بەرەو گەملیک (ئەسکەلەى رۆیشتن بۆ ئیمراڵی لە بورسا) بەڕێدەکەون و بانگەوازیان بۆ ڕێپێوانەکە بڵاوکردەوە.
هەدەکە، کەجەدە، هەدەپە، تەژەئا، دەبەپە و مەد توهاد-فەد لە ڕاگەیەندراوێکی هاوبەشدا ڕایانگەیاند، ڕێپێوانێک دژی گۆشەگیریی سەر ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان رێکدەخەن. ڕێپێوانەکە لە ١٢ی حوزەیران بە دروشمی "ئێمە بۆ پاراستنی ئازادی لە دژی سیاسەتی گۆشەگیری ڕێپێوان دەکەین" بەڕێوەدەچێت. لەبارەی رێپێوانەکەوە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانییان رێکخست.
کۆبوونەوەکە لە ناوەندی گشتیی هەدەپە بەڕێوەچوو. هاوسەرۆکانی هەدەپە ئەسەنگول دەمیر و جەنگیز چیچەک، هاوسەرۆکی کەجەدە بەردان ئۆزتورک، وتەبێژی هەدەپە ئەبرۆ گونای، هاوسەرۆکی گشتیی دەبەپە ساڵحە ئایدەنیز، هاوسەرۆکی توهاد فەد زەکی باران، نوێنەری تەژەئا ئەیلەم ساروجا و پارێزەرانی نوسینگەی یاسایی ئەسرین تیایدا بەشدار بوون..
دەقی هاوبەشی ئەو لایەن و رێکخراوانە لەلایەن هاوسەرۆکی دەبەپە ساڵحە ئایدەنیز خوێندرایەوە.
لە دەقە هاوبەشەکەدا هاتووە، "تورکیا لە ڕووی سیاسی و ئابووری و کولتوورییەوە چووەتە قەیراناوی ترین سەردەمی مێژووی خۆی. دەسەلات دەیەوێت ئەم قەیرانە هەمەلایەنە لە قەیرانی جیهانی بەدوور بگرێت، بەڵام دەزانین، کە هۆکاری ئەم دۆخە ئەوەیە، کە تورکیا لە قەیرانەکانی هەبوونی خۆی تێکەڵ بە سیستمی سەرمایەداری جیهانی کردووە. لەگەڵ ڕۆیشتن بەرەو سەدەی دووەمی کۆماری تورکیا یەکێک لە هۆکارە بنەڕةتییەکانی قەیرانی سیستم ئەوەیە، کە نەیتوانیوە دۆزی کورد لە رێگەى دیموکراتیک و ئاشتییانەوە چارەسەر بکات. چارەسەرکردن لەلایەن دەسەڵاتدارانی ئاکەپە و مەهەپە بووەتە ئامرازێک بۆ خۆبەدەستەوەدانی ئۆپۆزیسیۆنی کۆمەڵایەتی. چارەسەریش ئەوەیە، کە دەبێت دەسەڵاتی ئێستا تێکبشکێت و لە وڵاتدا ئاشتی و ئارامی و سەقامگیری و ئازادی بەدی بێت.
'عەبدوڵا ئۆجالان بەرژەوەندییەکانی گەلی دەپارێزێت'
بەڕێز ئۆجەلان ئاگاداری ئەم مەترسی و سات و سەودایانەیە و لە ساڵی ١٩٩٩ەوە تاوکو ئێستا هەوڵی داوە بە رێنمایی و ڕوانگەى ئاشتیی کۆمەڵایەتی و کۆماری دیموکراتیک سیاسەتی شەڕ و لە یەکتر دوورخستنەوە لەلایەن دەسەڵاتەوە، پووچ بکاتەوە. ئەو لە بەرامبەر بەرژەوەندیی حیزبەکان و دەسەڵات بەرژەوەندیی گەلان، کرێکاران، ژنان، بیروباوەڕ و سروشت کردووەتە بنەما و دەیچەسپێنێت. لە ماوەی ٢٣ ساڵدا لە ئیمراڵی لە بەرامبەر هەموو جۆرە فیکر و ئایدیایەکی دژ بە کۆمەڵگە بەرگری لە بەرژەوەندیەکانی کۆمەڵگا کردووە و داکۆکیی لێکردووە.
'گۆشه‌گیری له دژی گه‌له'
به‌پێی ئه‌م راستیه، دورگه‌ی ئیمراڵی له دژی بیركردنه‌وه‌ی كۆلۆنیالیستی و كۆیله‌كردنی گه‌لان، بووه گۆڕه‌پانی تێكۆشانی بنچینه‌یی ئازادی و دیموكراسی. هێشتاش خاوه‌نی رۆڵێكی به‌و جۆره‌یه. له بنه‌ڕه‌تدا سیاسه‌تی ئه‌شكه‌نجه و گۆشه‌گیری له ئیمراڵی به‌كه‌ڵكی رژێمی فاشیست دێت، به‌ڵام له دژی تێكۆشانی ئازادی، دادپه‌روه‌ری و یه‌كسانییه. هه‌ربۆیه ئێمه ده‌ڵێین 'گۆشه‌گیری له ئیمراڵی گۆڕدراوه بۆ گه‌مارۆی كۆمه‌ڵگا، گۆشه‌گیركردنی كۆمه‌ڵگایه'.
'له دژی گۆشه‌گیری ده‌بێت هه‌ڵوێستێكی به‌رفراوان نیشان بدرێت'
له مێژووی نزیكمان ده‌بینرێت كه كاتێك له ئیمراڵی دیدار و دیالۆگ ئه‌نجام ده‌درێت، له توركیا كولتوری دیموكراسی به‌ره‌وپێش ده‌چێت. هه‌ربۆیه ئێمه ده‌ڵێین، هه‌ڵوێست له دژی گۆشه‌گیری له ئیمراڵی، هه‌ڵوێست بۆ ئافراندنی ئاشتی كۆمه‌ڵایه‌تی پرسی كورده. ئه‌م هه‌ڵوێسته‌ی ئاشتی كۆمه‌ڵایه‌تی به واتای پاراستنی داهاتووی دیموكراتیك و هاوبه‌شی گه‌لانه. هه‌ر بۆیه له دژی ئه‌م سیستمی ئه‌شكه‌نجه و گۆشه‌گیریه‌ی ئیمراڵی، ده‌بێت ئێمه له رووی سیاسی، ئه‌خلاقی و یاساییه‌وه هه‌ڵوێستێكی به‌رفراوان نیشان بده‌ین.
هێرشه داگیركارییه‌كان
ئه‌و وڵاتانه‌ی كێشه‌كان له رێگه‌ی ئاشتیانه و دیالۆگ چاره‌سه‌ر ده‌كه‌ن، ئاستی پێشكه‌وتنیان به‌رچاوه. سه‌رباری ئه‌وه‌ش، له دژی سیاسه‌تی شه‌ڕخوازانه‌ی ده‌سه‌ڵاتداری كه هێشتاش له‌سه‌ر سیاسه‌تی گۆشه‌گیری پێداگره و له ژێر ناوی 'ئۆپراسیۆنی ده‌ره‌وه‌ی سنوور'دا سیاسه‌تی به‌ڕێوه‌ده‌بات، ئێمه سیاسه‌تێك كه ژیانی سروشتی و هه‌موو ناسنامه‌ی بنده‌ستان ده‌پارێزێت به‌ڕێوه‌ده‌به‌ین و له‌سه‌ر ئه‌وه به‌رده‌وام ده‌بین.
'ئێمه قبوڵی ناكه‌ین و له ١٢ی حوزه‌یراندا به‌ره‌و گه‌ملیک رێپێوان ده‌كه‌ین'
به‌ڕێز عه‌بدوڵا ئۆجالان له گۆشه‌گیرییه‌كی دژواردا له زیندانی ئیمراڵی زیندانی كراوه. له ٢٥ی ئاداری ٢٠٢١ كاتێك كه براكه‌ی محه‌مه‌د ئۆجالان قسه‌ی له‌گه‌ڵ كردبوو تا ئێستا زانیاری له باره‌یه‌وه نازانرێت. ئه‌م دۆخه بۆ ئێمه مایه‌ی نیگه‌رانییه، ئێمه ئه‌و دۆخه قبوڵ ناكه‌ین و ئێمه چه‌ندین جار باسمان لێوه‌كرد كه هه‌رگیز قبوڵی ناكه‌ین. بۆ ئه‌وه‌ی نیگه‌رانی و ناڕه‌زایه‌تی خۆمان نیشان بده‌ین له ١٢ی حوزه‌یراندا به دروشمی 'له دژی سیاسه‌تی گۆشه‌گیری بۆ پارێزگاری له ئازادی به‌ره‌و گه‌ملیك رێپێوان ده‌كه‌ین'. داوا له هه‌مووان ده‌كه‌ین كه پشتگیری له‌و رێپێوانه‌كان بكه‌ن".
ژ.ت / هـ . ب
