کەجەکە: جارێکیتر قوربانیانی کۆمەڵکوژی دۆڵی زیلان بە رێزەوە بە بیر دێنینەوە. بە دڵنیاییەوە لێپێچینەوە لەگەڵ هێزە کۆمەڵکوژکاران و هاوکارانیان دەکرێتەوە و ژیانی دیموکراتیک و ئازاد بونیاد دەنرێت.
هاوسەرۆکایەتی دەستەی بەڕێوەبەری کەجەکە رایگەیاند، "دەوڵەتی تورکی کۆلۆنیالیست لە ساڵی ١٩٣٠دا کۆمەڵکوژی گەورەی ئەنجامداوە کە وەک کۆمەڵکوژی دۆڵی زیلان دەناسرێت و لە تەواوی هەرێمی سەرحەددا بڵاوببووەوە. لە جوڵە کۆمەڵکوژیەدا کە بە شێوەی زنجیرە کۆمەڵکوژی ئەنجامدران، بە دەیان هەزار کورد کوژران. لە ساڵیادی کۆمەڵکوژیەکەدا ئەو کەسانەی لە کۆمەڵکوژیەکەدا ژیانیان لەدەستدا و لە کەسایەتی ئەوانیشدا شەهیدانی شۆڕش و دیموکراسی بە رێز و پێزانینەوە بە بیردەهێنینەوە، لە بەردەم یادی ئەواندا بە رێزەوە بەژنی خۆمان دادەنەوێنین. ئەو بەڵێنەی بە شەهیدانمان داوە سەرلەنوێ بە بیری دەهێنینەوە".
راگەیەندراوەکە بەم جۆرە بەردەوامە:
"کۆمەڵکوژی دۆڵی زیلان ئازارێکی گەورە و بەسوێی خستەناو دڵی گەلی کوردەوە. سوپای دەوڵەت کە بۆ کۆمەڵکوژی ئەرکدارکرابوو هەڵیانکوتایە سەر هەزاران گوند و گەلیان کۆمەڵکوژ کرد. ژمارەی راستەقینەی ئەو مرۆڤانەی کوژران تائێستا بە دروستی نازانرێت، بەڵام سوپای دەستی بەسەر هەر ناوچەیەکدا گرت کۆمەڵکوژی تێدا ئەنجامدا. دەوترێت تەنیا لە دۆڵی زیلان دەیان هەزار کەس کۆمەڵکوژ کران. دەزگاکانی راگەیاندنی دەوڵەتی قڕکەر بۆخۆیان بڵاویان کردەوە کە دۆڵی زیلان پڕ بووە لە تەرم. ئەو وتەیە دەریدەخات کە کۆمەڵکوژیەکە چەندە گەورە بووە. گەلی کوردستان ئەو کۆمەڵکوژیە قورس و پڕلە ئازارەی هەرگیز لەبیر نەکرد و بەردەوام یادیدەکاتەوە.
کۆمەڵکوژی دۆڵی زیلان وەک کۆمەڵکوژی دێرسیم کاراکتەر و کەسایەتی پاکتاوکەر و دوژمنی کوردانی دەوڵەتی تورکی بە روونی نیشاندا. لە هەڵوێست و قسەکانی کاربەدەستانی دەوڵەت کە لە کاتی کۆمەڵکوژیەکاندا کردوویانە تێدەگەین کە لە پشت ئەو کۆمەڵکوژیانەوە چ مێشکێک بوونی هەیە. مێشکێک کە دەوڵەتی دامەزراند و بەڕێوەی برا، بۆ ئەوەی دەوڵەت و کۆمەڵگایەکی یەک رەنگ بونیاد بنێت دەستی بە کۆمەڵکوژی کرد. خۆی لە خۆیدا ئەو هێزەی دەوڵەتی بەڕێوەبرد، رایگەیاند کە جگە لە تورکبوون کەس نابێت هیج داواکاری و مافێکی هەبێت و ئەوەشی داوایان بکات بە زیندوویی نامێنێتەوە. کۆمەڵکوژی دۆڵی زیلانیش بەو ئامانجە ئەنجامدرا و وەک کۆمەڵکوژیەکانی دیکە بۆ لەناوبردنی راستی کورد و کوردستان ئەنجامدران. لەبەر ئەوەی کوردەکان قەبوڵیان نەکرد کە دەست لە وڵات، زمان، کولتور، ناسنامە و کۆمەڵگای خۆیان هەڵبگرن، بە کورتی دەستیان لە کوردبوونی خۆیان هەڵنەگرت، کۆمەڵکوژ کران.
ئەو مێشکە کە پشت بە لەناوبردنی کوردایەتی دەبەستێت، ئەمڕۆش نەگۆڕدراوە و لە لایەن دەسيڵاتداری ئاکەپە-مەهەپەوە بەردەوامە. وەک لە مێژوودا ئێستاش داوا لە گەلی کورد دەکرێت کە دەستبەرداری راستی بن، لە دژی ئەو کوردانەی ئەوە قەبوڵ ناکەن، خاوەنداری لە هەبوون، ئیرادە و ئازادی خۆیان دەکەن، سیاسەتی کۆمەڵکوژی بەڕێوەدەبرێت.هێرشەکانی فاشیزمی ئاکەپە مەهەپە و سیاسەتەکەی بۆ شەڕ هەر بەو ئامانجەیە. گۆشەگیری سەر رێبەر ئاپۆ، ئاراستەکردن و ناردنی داعش بۆ سەر گەلی کورد، ئەو کۆمەڵکوژیانە لەسەر دەستی داعش ئەنجامدران، کۆمەڵکوژکردنی خەڵکی ئێزدیمان، هێرش و داگیرکاری بۆ سەر رۆژئاوا، بەکارهێنانی چەکی کیمیایی لە دژی گەریلا، هێرش بۆ سەر پەنابەرانی سیاسی لە کەمپی مەخمور، گرتن و ئۆپراسیۆنی سیاسی لە دژی سیاسەتی دیموکراتیک لە باکووری کوردستان و تورکیا، گوشار و هێرشکاری فاشیستی لەسەر گەل، شەڕی تایبەت و هێرش و تیرۆر کە لە هەموو شوێنێک ئەنجام دەدرێن، بەرئەنجامی ئەو سیاسەتانەن. بێگومان سەرکێشی دەوڵەتی تورکی پاکتاوکەری کۆلۆنیالیستە کە هەموو ئەمانە دەکات، دەسەڵاتداری ئاکەپە-مەهەپەیە. بە دڵنیاییەوە وەک لە مێژوودا ئەنجامدراوە، ئەمڕۆش کۆمەڵکوژی پاکتاوکردنی کوردان بە پشتبەستن بە خائینان کە ناپاکی لە ناسنامە، راستی و گەلی کورد کردووە، بەردەوامە. ئەوانەی لە ناو ئاکەپەدان، لەگەڵیدا لەدانوستاندان و پشتیوانیان لێدەکەن، لەگەڵ خائینەکانی مێژوو لە یەک پێڕ و لە یەک قوماشن. گەلی کوردی وڵاتپاڕێز ئەو هێزە خائینانە باش دەناسێت کە ئەو هێزانە تواندنەوەی کولتوری، قڕکردنیان قەبوڵ کردووە، دەستیان لە ناسنامە و راستی خۆیان دەرداوە و خزمەت بە کۆمەڵکوژی کوردان دەکەن. وەک ئەوەی لە مێژووشدا بینراوە، ئەو کەسانەی کە بۆ بەرژەوەندی ماددی خۆیان و لە پێناو دەوڵەمەندیدا دەچنە پاڵ دەسەڵات و دەوڵەتەوە لەبەر چاوی گەلی کورد بە خۆفرۆش و خائین دەبینرێن. بێگومان گەلی کوردستان وەک پێشتر ئەمڕۆش گوڕ بە تێکۆشانی خۆی دەدات، یەکێتی خۆی بەهێز دەکات و لێپرسینەوەی پێویست لەگەڵ خائینان دەکات.
ده‌بێت مرۆڤ هه‌موو كۆمه‌ڵكوژییه‌كان و به‌تایبه‌تی كۆمه‌ڵكوژی دۆڵی زیلان ڕاوه‌سته‌ی له‌سه‌ر بكات، ئه‌و مێژووه پڕ له كۆمه‌ڵكوژییه به هه‌موو ڕه‌هه‌نده‌كانیه‌وه كۆتایی پێبێنێت و ڕووناكی بكاته‌وه. نه‌ته‌نیا كورد، به‌ڵكوو ڕۆشنبیرانی توركیش ده‌بێت له پێناو ئاشكراكردنی دوژمنایه‌تی ده‌وڵه‌ت به‌رامبه‌ر به كورد و كه‌سایه‌تی قڕكه‌ری ئەو دەوڵەتە هه‌وڵ بده‌ن. ئه‌گه‌ر له توركیا خه‌ڵك ڕووبه‌ڕووی ڕاستی كورد نه‌بنه‌وه، ئه‌گه‌ر ئه‌وان به هه‌موو شێوه‌یه‌ك ڕووبه‌ڕووی ئه‌و ڕاستیه نه‌بنه‌وه و خاوه‌ندرای له تێكۆشانی ئازادی گه‌لی كورد نه‌كه‌ن، هیچ پێشكه‌وتنێك ڕوونادات. گۆڕانكاری له توركیا، دیموكراتیزه‌كردنی توركیا، شه‌فافبوونی به هه‌ڵوێستێكی دژ به نادادپه‌روه‌ری، دژ بە جینۆساید و كۆمه‌ڵكوژی ده‌كرێت. پێویسته هه‌ڵوێستێكی له‌و شێوه‌یه له توركیا په‌ره‌ی پێبدرێت و به شێوه‌یه‌كی به‌هێزیش پاڵپشتی له‌و ڕۆشنبیرانه‌ی تورك كه په‌ره‌یان به‌م هه‌ڵوێسته دا، بكرێت. له توركیا پێویستی بوون بە ڕۆشنبیر، پێشكه‌وتنخواز، سۆسیالیست، دیموكرات، به ئه‌خلاق بوون و به ویژدان بوون به دڵنیاییه‌وه به بینینی ئه‌و ڕاستیه و خاوه‌ندرایكردن لێی ده‌سته‌به‌ر ده‌بێت.
جارێكی دیكه به‌ڕێزه‌وه ئه‌و كه‌سانه‌ی له كۆمه‌ڵكوژی دۆڵی زیلان گیانیان له‌ده‌ستدا یادیان ده‌كه‌ینه‌وه. تاوانباران و هاوكاره‌كانیان لێپرسینه‌وه‌یان له‌گه‌ڵ ده‌كرێت و ژیانی ئازاد و دیموكراتیك پێكدیت. ئه‌مه بنه‌ما و ئامانجی سه‌رهه‌ڵدانی مێژوویی بزووتنه‌كه‌مانه. له‌سه‌ر ئه‌و بنه‌مایه‌ش، ده‌بێت سه‌ره‌تا خه‌ڵكی وڵاتپارێزی كوردستان و دواتر سه‌رجه‌م دۆستان و هێزه دیموكراسییه‌كان، له دژی هێرشه‌كانی گۆشه‌گیری و كۆمه‌ڵكوژكردن كه ئه‌مڕۆ له‌لایه‌ن ده‌سه‌ڵاتی ئاكه‌په- مه‌هه‌په‌ی فاشیست به سیاسه‌ت و ئه‌قڵیه‌تێكی قڕكه‌ر به‌ڕێوه‌ده‌بردرێت، به‌هێزتر تێبكۆشن.
هـ . ب
