زریانی ژینا
له 'زریانی ژینا' دڵی مرۆڤه‌كان پێكه‌وه لێده‌دات. بۆ ژیانێكی ئازادی یه‌كسان هه‌وڵ ده‌درێت. هه‌موو رێبواری سروشتیی میراتی ژینان. راپه‌ڕینی ئازادی له‌و شوێنه‌ی جێیهێشتووه، به‌رده‌وام ده‌بێت.
له‌به‌ر ئه‌وه‌ی هه‌ندێك له قژی به‌ده‌ره‌وه بێت، بۆ مه‌گه‌ر ده‌كرێت مرۆڤ به ئه‌شكه‌نجه بكوژرێت؟ به‌ڵێ ئه‌گه‌ر تۆ كورد بێت به هه‌موو جۆرێك مردن ره‌وایه. له ئایه‌تی ٣٢ی سوڕه‌تی مائیده‌ی كتێبی پیرۆزی ئایینی كه بۆ به‌رژه‌وه‌ندی خۆیان ده‌ڵێن 'ئێمه بڕوامان پێیه‌تی'، به‌م جۆره هاتووه، 'كێ به ناحه‌ق مرۆڤێك بكوژێت، وه‌ك ئه‌وه وایه هه‌موو مرۆڤایه‌تی بكوژێت'. بێگومان ئه‌و حكومه‌تانه‌ی له‌سه‌ر زه‌وی به‌هه‌شت بۆخۆیان ساز ده‌كه‌ن، به به‌هه‌شت كۆیله‌كان ده‌خه‌ڵه‌تێنن، به دۆزه‌خیش ده‌یانترسێنن. ئایین و ئه‌خلاق بۆ ئه‌وان ده‌مامكه. هیچ پیرۆزمه‌ندییه‌ك نییه كه لێیان نه‌خواردبێت، هیچ به‌هایه‌ك نییه كه به‌كاریان نه‌هێنابێت. خۆیان ده‌كه‌ن به نوێنه‌ری خودا و حوكم و بڕیار ده‌ده‌ن. ئه‌مه له‌كاتێكدایه له مێژوودا نه‌مرود و فیرعه‌ون خۆیان وه‌ك خودا داده‌نا، ته‌ختی پاشایه‌تیان هه‌ژا. به زریانه‌كان له ناوچوون. وه‌ك زریانی 'ژینا' كه به‌سه‌ر ئێرانه‌وه‌یه، كه خۆی وه‌ك ده‌وڵه‌تی ئیسلامی ده‌ناسێنێت. له‌م تۆفانه‌دا دڵی مرۆڤه‌كان پێكه‌وه لێده‌دات. بۆ ژیانێكی یه‌كسان هه‌وڵ ده‌ده‌ن. هه‌موو كه‌س بووه‌ته رێبواری سروشتیی میراتی ژینا. له‌و شوێنه‌ی كه ئه‌و جێیهێشتووه، به ملیۆنان مرۆڤ درێژه به راپه‌ڕینی ئازادی ده‌ده‌ن.
ژینا هاواری وشیاربوونه‌وه
ژینا ئه‌مینی ژنێكی گه‌نجی ٢٢ ساڵ بوو. قژی ئه‌و كه له ژێر سه‌رپۆشه‌وه بینرا، ئه‌مڕۆ بووه‌ته راپه‌ڕینێكی ویژدانی مرۆڤایه‌تی. هه‌ر تاڵێكی قژی بووه‌ته هیوا بۆ مرۆڤه خۆڕاگره‌كان. ژینا بووه‌ته هاواری وشیاربوونه‌وه، ساتی ئازادی هه‌میشه‌یی مرۆڤایه‌تی. ئه‌و چركه‌ساته‌ی له به‌رامبه‌ر ئه‌و چه‌تانه‌ی حه‌زیان له تاریكیه، بووه‌ته مه‌شخه‌ڵێك. وه‌ك ئه‌وه‌ی هه‌ر تاڵێك له قژی مرۆڤایه‌تی خسته‌سه‌ر پێ. به پێچه‌وانه‌ی ئه‌و بیركردنه‌وه‌ی كه ده‌ڵێت 'ئاگر له كوێ بكه‌وێته‌وه ئه‌وێ ده‌سوتێنێت' كه فه‌رمانڕه‌واكان به‌سه‌ر مرۆڤه‌كاندا ده‌یسه‌پێنن، ئه‌و ئاگره‌ی له هه‌ر تاڵێكی قژی ژینا به‌ربوو، به هه‌موو شوێنێكدا بڵاوبووه‌وه. ئه‌و ئاگره به بیری مرۆڤه‌كانی هێنایه‌وه، كه له یه‌ك منداڵدانه‌وه هاتوون و خاوه‌نی هه‌مان گیانن.
له ناو چه‌په‌ڵی مۆدێرنیته‌ی سه‌رمایه‌داریدا
ئه‌وانه‌ی گوایه حه‌رام و شه‌رم ده‌بینن، بۆچی چاو و دڵ و مێشكی خۆیان ناپارێزن؟ شاردنه‌وه‌ی سه‌ر كه ده‌سه‌ڵاتدارانی ده‌وڵه‌تپارێز له سومه‌رییه‌كانه‌وه به‌سه‌ر كۆیلایه‌تی ژنیان سه‌پاندووه، گێڕانه‌وه‌ی به‌شێك له باڵاده‌ستی پیاوه به‌رامبه‌ر به ژن. مۆدێرنیته‌یه‌ك كه وه‌ك چاڵه‌ره‌شێك هه‌موو جۆره پیرۆزمه‌ندیه‌ك هه‌ڵده‌لوشێت، ئاخۆ هه‌موو شتێكی حه‌رام یان حه‌ڵاڵه. ئه‌و شوێنه‌ی مۆدێرنیته‌ی سه‌رمایه‌داری تیایدا ده‌ستیپێكرد، به‌دیلگرتنی ئه‌وانه‌بوو كه ژیانیان ئاراسته ده‌كرد. ئه‌و ژیانه‌ی له‌سه‌ر بنه‌مای خۆراك، وه‌چه‌خستنه‌وه و ئاسایش بونیاتیاننابوو، له‌سه‌ره‌مه‌رگدایه.
ده‌وڵه‌تی ئێران كه خۆی وه‌ك 'ده‌وڵه‌تی ئیسلام' ناوده‌بات، وه‌ك ده‌وڵه‌تانی دیكه له ناو چه‌په‌ڵی مۆدێرنیته‌ی سه‌رمایه‌داریدا دامه‌زراوه. ئه‌مه له كاتێكدا هۆشمه‌ندی ئوممه‌ت و گه‌وهه‌ری ئیسلام كه ده‌ڵێت 'یه‌كتر بناسن' ئه‌مه نییه. حه‌زره‌تی محه‌مه‌د بۆ شوێنی به‌هه‌شت كه شوێنی خودایه و مرۆڤه باش، ناوازه و دروسته‌كان ده‌چنه ئه‌وێ به‌م جۆره پێناسه‌ی ده‌كات 'به‌هه‌شت له ژێر پێی دایكاندایه'. به كورتی ده‌وڵه‌تی ئێران هیچ په‌یوه‌ندییه‌كی به ئایینی ئیسلامه‌وه نییه. له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ده‌وڵه‌ت ناوه‌كه‌شی جیابێت، جه‌وهه‌ر و ناوه‌رۆكه‌كه‌ی هه‌مان شته. بۆ ئه‌و ده‌وڵه‌تانه‌ی هه‌وڵ ده‌ده‌ن به دژی، تاوان و حه‌رامه‌وه له‌سه‌ر پێ بمێننه‌وه، تاكه شتی گرنگ به‌رژه‌وه‌ندی حكومه‌ته‌كان و ئه‌و كه‌سانه‌یه كه به پاره كڕیویانن. هیچ به‌هایه‌كی پیرۆز بوونی نییه كه بۆ به‌رژه‌وه‌ندی خۆیان به‌كاریان نه‌هێنن.
ده‌وڵه‌ت تۆڕی تاوانی رێكخراوه
دیار و به‌رچاوه، كه چۆن ده‌وڵه‌ته‌كان تۆڕی تاوانی رێكخراون. ئه‌و دروشمانه‌ی كه مه‌لاكانی ده‌وڵه‌تی ئێران هه‌وڵ ده‌ده‌ن له رێگه‌یانه‌وه گه‌لانی ئێران له‌گه‌ڵیدا بجوڵێته‌وه، به‌م جۆره‌یه: 'بمرێت ئه‌مریكا، بمرێت ئیسرائیل و ئه‌وروپا'. ئه‌مریكا، ئیسرائیل و ئه‌وروپاش گوایه گه‌مارۆیان له‌سه‌ر ده‌وڵه‌تی ئێران داناوه. واته هه‌ر ده‌وڵه‌تێك ئه‌و درۆیانه ده‌كات كه له‌و دۆگمایانه ده‌چێت كه هه‌موو مرۆڤه‌كان حه‌زیان لێیه گوێیان لێبێت. دوژمنی به‌و جۆره ده‌خوڵقێنن كه لێكچوون. ئه‌وه‌ی ده‌وترێت ئه‌مه‌یه، ئاخۆ راستیه‌كه‌ی چییه؟ ئاخۆ ئه‌وه ده‌كه‌ن كه ده‌یڵێن یان نا؟ ئه‌وانه‌ی له كۆبوونه‌وه‌ی باڵای نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتووه‌كان له‌گه‌ڵ یه‌ك كۆبوونه‌وه كێن. كاتێك ژینا ئه‌مینی كوژرا، سه‌ركرده‌ی مه‌لاكان ئیبراهیم ره‌ئیسی له كوێ بوو؟
مه‌لاكانی ئێران له ئه‌مریكا، ئه‌وروپا و ئیسرائیل خاوه‌ن ماڵ و موڵكی بێ شومارن. ده‌وڵه‌مه‌ندی خاكی ئێران به شێوه‌یه‌كی شاراوه و به ناوی جیاجیا پێشكه‌ش به‌و ده‌وڵه‌تانه ده‌كه‌ن. مه‌لاكان پاره‌ی له‌شفرۆشی تا ده‌گاته ماده‌ی هۆشبه‌ر، پاره‌كانی سامانی ژێر زه‌وی كه هی گه‌لانی ئێرانه ده‌به‌ن و له‌و وڵاتانه بۆخۆیانی ده‌كه‌نه به‌هه‌شت. ئه‌م ده‌وڵه‌ته‌ش وه‌ك ئه‌وه‌ی ئه‌ردۆغان له بنه‌ماڵه‌ی ئۆلیگارشی بارزانییه‌كانی ده‌كات، ئه‌و ماڵ و موڵكه وه‌ك كارتێكی باج لێسه‌ندن له به‌رامبه‌ریاندا به‌كارده‌هێنێت. ئێمه سه‌رنجمان بۆ سه‌ر لایه‌نێكی بچوكی ئابوری سوڕی ئه‌وان راكێشا.
ئایا له‌م سوڕه‌دا ئه‌و به‌هایانه‌ی بره‌ویان پێده‌درێت كامانه‌ن؟ دروشمی 'ژن، ژیان، ئازادی' ئه‌وه‌ی به زریانی ژیناوه كه‌وته زمان. ژن، ژیان ئازادی له ره‌وتی مێژوودا به‌رده‌وام بوونه دوژمنی هاوبه‌شی باڵاده‌ستان. مۆدێرنیته‌ی سه‌رمایه‌داری ژن ده‌كاته ئامێرێكی سێكسی، پارچه پارچه نرخی له‌سه‌رداده‌نێت و ده‌یفرۆشێت. بازرگانانی به‌ناو ئایینی ده‌وڵه‌تی ئێرانیش به شێوه‌ی له‌شفرۆشی له جۆری سیغه، به‌كرێدانی منداڵدان و هتد، ژنان له ئه‌مریكا، سعودیه، ئه‌وروپا، دوبه‌ی، كانادا و زۆر وڵاتی جیهان له هۆتێله پێنج ئه‌ستێره‌ییه‌كان ده‌فرۆشن. به كورتی له به‌رامبه‌ر راستی 'ژن، ژیان، ئازادی' راستی ده‌وڵه‌تی تاڵانچی، پاكتاوكه‌ری ژن و بكوژ هه‌یه.
ئه‌م زریانه، سه‌رهه‌ڵدانه له دژی پیاوان
ده‌بێت تێگه‌یشتنی دروست له زریانی ژینا هه‌بێت. به‌م زریانه‌وه ده‌بێت مرۆڤ بۆ گه‌وهه‌ری خۆی بگه‌ڕێته‌وه. ئه‌م زریانه له دژی ده‌سه‌ڵاتدارانی پیاوه. مێشكی 'ژن، ژیان، ئازادی' گوزارشته‌ی له به‌ها مرۆڤییه‌كان، گۆڕدراوه بۆ پرسَكی خۆشه‌ویستی. خۆشه‌ویستییه‌ك كه له دژی هێزه باڵاده‌سته و فه‌رمانڕه‌واكان شه‌ڕ ده‌كات ده‌گاته سه‌ركه‌وتن. وه‌ك له زریانی ژیناشدا ده‌بینرێت، روخاندنی ساخته‌كاری توندوتیژی نییه، به‌ڵكو خۆپاراستنه.
هـ . ب
