هامسەرۆکەو کۆنسەو ڕاوەبەری کەجەکەی بەسێ هۆزاتە جە بەشداری بەرنامێوە تایبەتو مەدیا خەبەر تیڤینە هورسەنگنایش پەی پێشئامای و ڕووەدایەکا دماو بانگەوازییە تاریخییەکەو ٢٧و شوباتو ڕابەر ئاپۆی کەرد.
هورسەنگانایەکێ بەسێ هۆزاتێ پی جۆرەنێ:
سەرەتا نەورۆز جە ڕابەر ئاپۆی و، گەل و دۆساما موبارەک مکەرمێنە. جە کەسێتی هەمڕێیاما مەزڵوم دۆغان، زەکیە ئاڵکاندا بە ڕێز و پنەزانایۆ گرڏو گەشمەرڏا نەورۆزی یاڏ مکەرمێوە.
ئینایمێ حەفتەو قارەمانێتیینە، جە ٢١و ئادار تا ٢٨و ئاداری حەفتەی قارەمانێتییا. جە کەسێتی هەمڕا مەزڵومی دۆغان و مەعسوم کۆرکمازدا گرڏو گەشمەرڏا ئازادی و شۆڕشی بە وەشەویسی و پنەزانایۆ یاڏ مکەرمێوە.
نەورۆز ڕێفراندۆمو بانگەوازو ڕابەر ئاپۆی بێ
بەڕاسی نەورۆزو ٢٠٢٥ شکۆدارترین نەورۆزو گرڏو سەردەمەکا بێ. جە گرڏو تەمەنەکا گەلا کوردەسانی و دۆساما نەورۆزشا موبارەک کەرد و مچیێرە مێڏانەکا. بە میلیۆنان مرۆڤێ، نەورۆز جە حەر چوار پارچەو کوردەسانی و چبەر و وڵاتییش بە جۆشێوە گۆرە موبارەک کریا. نەورۆزو ئێساڵی جۆشوخرۆشێوە گۆرەو گرڏیما بێ. بێگومان ئانەی ئی جۆشە گۆرەش بەخشا نەورۆزو ئێساڵی، بانگەوازو 'ئاشتی و گلێرگەی دیموکراتیکو ڕابەر ئاپۆی بێ. چەپنەکەوتەکێ چنی ڕابەر ئاپۆی، سڵامەکێ ڕابەر ئاپۆی، هورگێرتەو لوا پەی ڕابەر ئاپۆی، بانگەوازو 'ئاشتی و گلێرگەی دیموکراتیک'و ڕابەر ئاپۆی جۆشوخرۆشو نەورۆزیش گۆرەتەر کەرد.
نەورۆزەنە بە بەهێزییۆ خاوەنداری جە بانگەوازو ئاشتی و گلێرگەی دیموکراتیک کریا و بە میلیۆنان مرۆڤێ سڵامشا ونە کەرد. جارێوە تەر بە بەهێزییۆ دەستنیشان کریا 'ڕابەر ئاپۆ ئیرادەو گرڏیمانە'. نەورۆزەنە وچیا، 'ئازادی ڕابەر ئاپۆی ئازادی ئێمەن'. پێسەو ڕێفراندۆمێ بێ پەی بانگەوازیی ڕابەر ئاپۆی. ڕێفراندۆمو بانگەوازی ئاشتی و گلێرگەی دیموکراتیک، ئازادی ڕابەر ئاپۆی، ئازادی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی کرای. بە میلیۆنان مرۆڤێ گرڏ یاگینە داواو ئازادی جەسەیی رابەر ئاپۆیشا کەرد.
وێش جە وێشەنە نەورۆز بی نەورۆزو ئازادی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی. بە میلیۆنان مرۆڤێ داواو ئازادی ڕابەر ئاپۆیشا کەرد. قەرارداری وێشا نیشانەدا کە پەی ئازادی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی بەهێزترین ئەوەکۆشای بەراڕاوە. پۆکەی دڵسۆزی، وەشەویسی، حورمەت و بڕواداری بە ڕابەر ئاپۆی جە بەرزترین ئاستەنە جە نەورۆزەنە نیشانەدریا. گەل و دۆساما دلێ نەورۆزینە وەشەویسی، حورمەت و دڵسۆزی وێشا بە بەهێزترین شێوە پەی ڕابەر ئاپۆی نیشانە دا. بەڕاسی ئینە فرە گرنگ بێ.
بێگومان نەورۆزو ئامەدی پەی سەرنیشتوو کوردەسانی جە بەرزترین ئاستەنە بی. بەڕاسی زیاڏ جە میلیۆنێ مرۆڤێ جە مێدانەکەنە گلێرێ بیبێنێوە و پێسەو بەحری وێش نیشانەدێ. فرە شکۆدارانە بێ. داواو ئازادی ڕابەر ئاپۆی، بانگەوازو ئاشتی و گلێرگەی دیموکراتیک مۆرەو وێش جە نەورۆزو ئامەدی و گرڏو نەورۆزەکا دا.
جیاوازیێ چی جۆرە جە نەورۆزو ئێساڵینە بێ. جە حەقیقەتەنە پەنەوازا مرۆڤ گرڏ نەورۆزێ پی جۆرە موبارەک بای بکەرۆ. جە حەر یاگێ کوردەسان و تورکیانە کە کوردش چنە بۆ بە جۆشترین شێوە نەورۆز موبارەک کریا. جە پارچەکا تەرو جە چبەرو وڵاتی بەهەمان شێوە بێ. هەرپاسە نەورۆزو وانیش فرە گرنگ بێ. باتمان، سێرتیش بە هەمان شێوە. ئامەد بی بەرزترین ئاستو موبارەک کەردەو نەورۆزئ.
نەورۆز جە وەرکەوتوو کوردەسانینە بەهێز بێ
نەورۆزو ئێساڵی جە وەرکەتوو کوردەسانیشەنە با جۆرە بێ. سەرنیشتوو وەرکەوتوو سووریای. جە گرڏو شارەکانە بە جۆشێوە گۆرە موبارەک کریا. کۆبانێ بە مەڵامەتو کۆمکوژیەکاوە چن ڕوێ هورپەسنریا. بەڵام بەتایبەت جە ٢٠ و ٢١ی ئادارینە بە شکۆدارترین شێوە نەورۆز موبارەک کریا. چاکەیچ خواستو ئازادی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی بێ، بانگەوازو ئاشتی و گلێرگەی دیموکراتیک مۆرەو وێش جە موبارەک باییەکا دا. بە میلیۆنان مرۆڤێ واتشا 'ئازادی ڕابەر ئاپۆی، ئازادی ئێمەن'. جە وەرنیشتیشەنە پێسەو گرڏو پارچەکا تەری و چبەرو وڵاتیچ نەورۆز بە بەهێزترین شێوە موبارەک کریا. ئی نەورۆزە فرە گرنگ و مانادار بێ.
.پەیامە سیاسییەکێ فرە بەهێزێ بێنێ. لێوە خواستو ئازادی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی و بانگەوازو ئاشتی و گلێرگەی دیموکراتیک، لێوە تەرۆ خواست پەی یۆبییەو نەتەوەیی مۆرەو وێش جە نەورۆزی دا. ئینە فرە گرنگ بێ. جە مێڏانو نەورزینە بەهێزترین پەیام دەربارەو یۆبییەو نەتەوەیی دریا، بانگەواز پەی ئینەی کریا. چی بابەتەنە گەل خواست و چەمەڕای وێش بە سەرمەشقایەتی وێش بە بەهێزترین شێوە نیشانە دا. ئینەیچ فرە گرنگ بێ.
دلێ کوردانە هەست، هۆشمەندی و ڕوحو یۆبییە نەتەوەیی دیموکراتیک فرە بەهێز و گۆرەتەرش کەرد.
بێگومان جە کوردەسانەنە نەورۆز بە شێوێ جیاواز موبارەک کریا. پێسەو جەژنەو مڏرامانی و ئازادی موبارەک کریا. نەورۆز مڏرامانا، سەرهورداین جە دژو ستەمی. ماناداریێ جیاوازش هەن، بەڵام گەل کە نەورۆز موبارەک مکەرۆ جە وەرهارەنە بە جۆش و دڵوەشیێ گۆرە پێشوازیش ونە مکەرۆ. پۆکەی نەورۆز جە گرڏ کەسێ موبارەک مکەرو. نەورۆز جە هەمڕاکام جە کەشەکانە، زینانەکانە کە ئینێ مڏرامانەنە موبارەک مکەرو.
دۆلەت جددیانە نزیک مەبۆوە جە پرۆسەکەی
بێگومان ڕابەر ئاپۆ پەی دیموکراتیکبییەو تورکیای، کۆمارێوە دیموکراتیک و تورکیایێ دیموکراتیک سەرو بنەماو چارەسەری دیموکراتیکی پرسو کوردی ٥٠ ساڵین پێ مرڏای ئەوەکۆشۆنە. ٢٦ ساڵێن ئیمراڵینە دلێ هەلومەرجو سەختو گۆشەگیری و ئەشکەنجەدای ئەوەکۆشای بەرۆڕاوە. دما جار بە بانگەوازو ئاشتی و گلێرگەی دیموکراتیک پەی دیموکراتیک بییەو تورکیای، چارەسەرا دیموکراتیکا پرسا کوردی، چارەسەری بە ڕاو یاسایی و سیاسەتو دیموکراتیکی ئیرادێوە فرە بەهێزش نیشانەدا و بانگەوازش کەرد. بانگەوازو ئاشتی و گلێرگەی دیموکراتیکش کەرد. ئینە هەم پەی کوردەسانی، هەم پەی کوردا، هەم پەی گەلا تورکیای، بانگەوازێوە فرە گرنگا. هەڵوێسو ڕابەت ئاپۆی، ڕەنجو ئاڏی فرە بە هان.
بەڵام دۆڵەت بە جدییۆ مامەڵە نمەکەرۆ. بە تایبەتی دەسەڵاتداری ئاکەپە-مەهەپە دوور جە جدیەتی نزیکێ بیێنێ. بە شێوازێ نادڵسۆزانە نزیکێ بیێنێوە
ئاساییا ڕاوەبەرو پەکەکەی، بە تایبەت هەڤاڵ عەباس یت پڕۆسەشە بە ڕۆشنی، بە شێوێ چنەش یاومێنە وستەن وەرو چەما. دۆخەکەی جە لایەنو ئێمە، هەرپاسە جە لایەن و دەسەڵاتداری و دۆڵەتیش نیشانە مڏۆنە.
ئا حەفتەی بانگەوازەکە کریا ئەشیێ مافو هیوای ڕاستەوخۆ جابەجێ کریێ. ئی پڕۆسە ئەشیێ دلێ یۆینە بە شێوێ فرەلایەن لوێ ڕاوە، بەڵام ئینە ئەنجام نەدریا. پەی ئانەی مافو هیوای جابەجێ کریێ پەنەوازیش بە فاڕیاو یاسێ بێ. مەرج و پەنەوازیش ئانە بێ جە پەرلەمانەنە کۆمیسیۆنێ بنیادنریۆنە، هەموارکەردەیۆ یاسێ کریۆنە، فاڕیاو یاسێ کریۆنە، بەڵام ئینە ئەنجام نەدریا. جە هەلومەرجو ڕابەر ئاپۆینە فاڕییای نەکریا.
گۆشەگیری ئیمراڵینە بەردەواما. بە شێوێ ئاسایی ئەشیێ چنی بانگەوازەکەی گۆشەگیری بەتەمامتی هورگیریێ. بە جابەجێ کەردەو مافو هیوای ئەشیێ ئازادی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی بە دی ئامێ. ڕابەر ئاپۆ دماو بانگەکەوازەکەیش ئەشیێ پەیوەندیش چنی تەڤگەرەکەیش، ڕاوەبەرو پەکەکەی نیێرە. ئەشیێ بە تەمامەتی جە پەیوەندینە بیێ. ئەشیێ بە شێوێ بیێ کاتو کۆنگرەکەیما پێوەرە دیاری کەردێ، ڕووەکەما پێوەرە دەستنیشان کەردێ. پەی ئانەی ڕابەڕ ئاپۆ وێش کۆنگرەو پەکەکەی بەرۆڕاوە و بەشداری کۆنگرەو پەکەکەیش کەردێ.
ڕابەر ئاپۆ سەرۆکو ئەرەمەزنارەو پەکەکەی. ئاڏ خودو وێش پینەی ماچۆنە، باخچەلیش، ئاکەپەش ئینەیە ماچانە. ئەر سەرۆکو ئەرەمەزنێرەو پەکەکەی بۆنە، کەواتا ئەر ئاڏ پەکەکەش ئەرەمەزنانەرە، ئاکاتە جە هورشانایۆ پەکەکەی ئی ڕابەرە ئەرەمەزنارە بە ڕۆڵو وێش ئەرەپڕۆ. ئاڏ ڕاستەوخۆ دلێ پرۆسەکەینە بۆنە. ئاڏ ئا کۆنگرەیە ڕاستەوخۆ بەرۆ ڕاوە.
ئیسە، ئینە بە دی ناما. دماو بانگەوازەکەو ڕابەت ئاپۆی هیچ پەیوەندیێ نەنریارە. داواکارییەکێ بنەیانەکا پەی چەمپنکەوتەی ڕەتێ کریاوە. بنەیانە، پارێزنەر پەی چەمپنکەوتەی هەمیشە داواکاری مکەرا، بەڵام ڕەت مکریۆوە، قبوڵ مەکریانە. بە شێوێ ئاسایی ئەشیێ بە ڕێک و پێکی چنی پەکەکەی جە پەیوەندینە بیێ.
پێسە واتم، بەستەو کۆنگرەی، دیاریکەردەو کاتو گلێرۆبییەی، دیاریکەردەو ڕووەکەی، ڕاوەبەردەو کۆنگرەی؛ ئی پرۆسە گرڏ ئەشیێ ڕابەر ئاپۆ چنی ڕاوەبەرو پەکەکەی بەردێش ڕاوە. ئەشیێ ڕاستەوخۆ بەردێش ڕاوە. چنی ئانەیچ ئەشیێ ڕابەر ئاپۆ تواناو ئانەیش بیێ چنی حەر کەسێ کەرەگشا پەیوەندیش نیێرە.
تاوەکو ڕابەر ئاپۆ ڕاستەوخۆ نەگنۆنە کۆنگرە، گەریلا دەس جە چەکی هورمەگێرۆنە
ڕۆنامەوان، سیاسەتمەدار، ئەکادیمیستەکێ، نوویسەر، ڕێکوزییەکێ گلێرگەو مەدەنی، شاندە جیاوازەکێ، یاساناسەکێ؛ گرڏو ئا کەسا کە گەرەکشانە ڕابەر ئاپۆی وینانە، ئەشیێ تواناو وینایش بیێ. ئەشیێ حەر کەسێ کە گەرەکشا تاوۆنە بلۆنە لاش . ئەشیێ ڕابەر ئاپۆ تاوۆنە پەیوەندی چنی حەر کەسێ کە گەرەکشا بنیۆرە. ئەشیێ سیستەمو ئیمراڵی بە تەمامەتی فاریێ. ئەشیێ ئی سیستەمە، سیستەمو ئیمراڵی، سیستەمو گۆشەگیری و ئەشکەنجە بە تەمامەتی لا بریێ. ئەشیێ ئازادی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی جابەجێ کریێ.
مەبەسما جە هەلومەرجو ئەوەکۆشای و ژیوای ئازاد ئینەن. ئازادی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی. ئەشیێ ڕابەر ئاپۆ ڕێکوزتەکەیش دلێشەنە گرڏ ئانیشا گەرەکشانە ویناش وینێشا. ئەشیێ ئینە جێ بەجێ کریێ. ئینە جێ بەجێ کریا؟ جێ بەجێ نەکریا. گۆشەگیری بەردەواما. ٢٤ ڕوێ جە ٢٧ی شوباتی ویەردەن. هەڵای فاڕییای نییا. پەیوەندی فرە نییا، زانیاریش نییا، زانیاریما نییا.
ئینە چنین بۆنە؟ ڕاوەبەرو پەکەکەی ئەرەیاونێوەنە وەڵاش کەردۆ. هەتاوەکو ڕابەر ئاپۆ نەبۆنە، هەتاوەکو ڕابەر ئاپۆ ڕاستەوخۆ بەگنۆنە دلێ پەکەکەی نمەتاوۆنە کۆنگرە گلێرکەرۆوە، نمەتاوۆنە قەرار دۆنە، نمەتاوۆنە وێش هورشانۆوە، گەریلا نمەتاوۆنە دەس جە چەکی هورگێرۆنە. ئینە ڕۆشنا. تەنیا ڕابەت ئاپۆ تاوۆنە ئی پرۆسەیە بەرۆڕاوە.
هەڤاڵێ واتش. بێگومان پی جۆرەنە. ڕاوەبەرو پرۆسەا ئاشتی و گلێرگەی دیموکراتیکو رابەر ئاپۆین. ڕابەر ئاپۆ ئی پرۆسەیە بەرۆ ڕاوە.
تاکەکەس یاوۆنە ئینەی بکەرۆ ڕابەر ئاپۆن. ئەرەمەزنێنەرو پەکەکەین. ئانەی دمای پی پرۆسەیە مارۆنە، دمای پی ئەوەکۆشای چەکدارینە مارۆنە، ڕابەر ئەپۆ وێشا. ئینە ڕۆشنا.
فاڕای ئا یاسایا گرڏ هەرمانەو دووێ یەرێ ڕوان
جە ئیسەنە وەزیرو دادی ماچۆنە مافو هیوای یاسانە بییەیش نییا. ئایا ئا یاسێ ئایەتو قورئانینێ؟ تۆ پرۆسێوە پاسە جدی دەسپنە ملەری، بە دڵنیاییۆ یاسایش مشۆم فاڕیۆنە. ئەر جدی و دڵسۆز بۆنە، یاساش فاڕیۆنە. فاڕیاو ئا یاسایا گرڏ هەرمانەق ٢-٣ ڕوان. ئێمەچ ئەوەکۆڵیایۆما کەرد. تەنانەت ئانێشا شارەزایشا هەن ئەوەکۆڵیایشا کەردەن و زانیاریشا پنەما دان.
پۆکەی ئەر گەرەکشا بۆنە تاوانە جە ماوەا چن ڕوانە یاساکا فاڕانە و فاڕیاو یاسایی دەس پنەکەرۆنە. مافو هیوای جە ماوەو ٣-٤ ڕوانە تاویۆنە جابەجی کریۆنە. گرڏ ٣-٤ خاڵێ یاساییێنێ تاوانە فاڕاشا و مافو هیوای جابەجێ کریانە. بەڵام گەرەکشا نییا. چونگە هەرمانێ نییەنە کە نەتاوانە ئەنجامش دانە. تاوانە یاساکا فاڕا. هەرپاسە ڕابەر ئاپۆ تاوۆنە پەیامو ڤیدیۆیی ئەرەیاونۆنە.
پەیامی بە دیمەن ئەزموونێوە بێ
چی پاگیریما سەرو پەیامێوە ڤیدیۆیی کەرد؟ چونکە ئینە پێسەو ئەزموونێاە بێ. پەی تاقیکەردەیۆ حکومەتی و دۆڵەتی بێ. ئێمە گەرەکما پێ تاقیشا کەرمێوە کە چن جدیێنێ. ئەر جددیی بییەیشا سەبارەت بە پەیامو ڤیدیۆیی بیێ، ئانە نەبێ وەربەس. پرۆسێوە تاریخی دەس پنەمکەرۆ، پرۆسێوە جدی ئەنجام دریۆنە، قەرارا کێشێوە ١٠٠ ساڵە چارەسەر کریۆنە، بەڵام وێتا بەدوور گێرتێنە جە پەیامێوە ڤیدیۆیی. ئی چارەسەرییە چنین ڕووەمڏۆنە؟ ئینەیچ جددی و ڕاستگۆیی شمە بەروسۆنە. ڕاسا، دەمامکشا چاکە کەوت. بە مدرناو پەیامە ڤیدیۆییەکەی، ڕووەی حەقەتینێشا بەرەکەوتە.
ئیسە باسو چێشی مکەرا؟ 'مافو هیوای نییا یاساکێنە'. یاسێ فاڕدێ! ئەر جدیێ بانە ئا یاسێ فاڕانە و فاڕیای یاسایی مکەرا، مافو هیوای گرڏ جە ماوەو ٣-٤ ڕاوانە جابەجێ کریۆنە. ئی پرۆسە بەرەو وەڵێ مەلۆنە هەتا گەرەنتیی یاسایی و شەرعیش پەی هەموار نەکریۆ. ئەر پی جۆرە بەردەوامێ بیدێ سەوای یان ڕوەکا دماتەری تەمامو شانده ٧ کەسییه کەی که سەردانو ئیمرالیان کەرا باڵبەسێ کریانە. هیچ گەرەنتیێ نییا. چانیشا هامسەرۆکا دەم پارتیچ تەنانەت. هیچ گەرەنتیێ بییەیش نییا. جە لە یاسامە هیچ فاڕییایێ نەکریان هەتا گەرەنتیێ وەش بۆنە. گرڏ چێوێ چبەرو یاسێ ئەنجام دریۆنە. پێسەو ئانەی بە شێوێ نایاسایی گرڏ هەرمانی ئەنجام دریۆنە.
ئی پرۆسە هیچ گەرەنتیێوەش نییا. پۆکەی مشۆم وەڵێ گرڏ چێوێ ئی پرۆسەیە بە دڵنیاییۆ گەرەنت یاسایی کریۆنە. چی ڕوانگۆ مشۆم یاسا نوسریۆوە. مشۆم ڕێساو یاسایی نریۆراوە و یاساکێ جە پەرلەمانەنە بلۆنە بوارو یاسایی وێشۆ. ڕابەرایەتیما جە سەرەتاا پرۆسەکەینە واتش: "پەنەوازا بە بەشداریی گرڏو لایەنە دەسەڵاتدارەکا و گرڏو لایەنەکا ئۆپۆزسیۆنی و لایەنەکا دلێ پەرلەمانی، کۆمیسیۆنێوە هامبەش پێکبێنە". هەتا ئی کۆمیسیۆنە بە ڕێکارە یاساییەکا تاوۆنە هەرمانەکاش ئەنجام دۆنە. پەی ئی مەبەسەیە مشۆم گەرەنتی یاسایی وەش کریۆنە و دەرفەتو هەرمان کەردەیش پنەدریۆنە، بەڵام هیچ کام چی هەنگاما جابەجێ نەکریا.
بە پێچەوانۆ حەر جۆرە هرووژمێ مکەرا هەتا چارەسەری ڕووەنەرۆنە. کەواتە ئینە چنین بۆنە؟
ئەر قەرارا پرسو کوردی چبەرو ئەوەکۆشای چەکداری، بە ڕەهەندو سیاسی و مافە دیموکراتیکەکا چارەسەر بکەرمێنە، ئەر گەرەکما بۆ چی چوارچێوەنە چارەسەر ڕووەدۆنە، ئانە مشۆم زەمینەو سیاسەت و مافە دیموکراتیکەکا ئامادە کریۆنە. مشۆم ژیوگەو و هەلومەرج وەش کریۆنە. پەکەکە بەبێ ئینیشا چنین چەک منیۆرە..؟. بەبێ جابەجی کەردەو ئت داواکارییا پەکەکە نمەتاوۆنە چەک بنیۆرە و وێش هورشانۆوە. ئینە فرە ڕۆشنا. ناوەڕۆکو بانگەوازو ئاشتی و گلێرگەی دیموکراتیکو ڕابەر ئاپۆی بە تەمامەتی هەمان ماناش هەن.
ئا بانگەوازییە ڕێککەوتەیۍ هامبەشا، مشۊم مەرجەکاش جابەجێ بکەری
هەرپاسە گەرەکما خاڵێ وزوو ڕووە. بانگەوازو ئاشتی و گلێرگەی دێموکراتیک، ئا بانگەوازیەی کە ڕابەرما پێشکەشش کەرد، جە هەمان کاتەنە ڕێککەوتێوە هامبەشا. ڕێککەوتێوە هامبەش کە چنی شاندو حکومەتی ئەنجامدریان. پەی نموونەی، کەس فرە گرنگی پی حەقیقەتەیە مەرۆنە، بەڵام من فرە بەگرنگش زانونە. حکومەتیچ ناوەرۆکو بانگەوازەکەیش قبوڵ کەردەن. چی ڕەوشەنە کۆدەنگیێ هامبەش دروس بییەن. ناوەڕۆکو ئی بانگەوازییە چێشا؟ پەی کۆمارێوە دیموکراتیکا. ئی بانگەوازە بانگەوازێوەن پەی ڕێککەوتەو دیموکراتیکی. ئی بانگەوازە بانگەوازێوەن پەی چارەسەرو پرسو کوردی بە ڕەهەندی سیاسی و مافە دێموکراسیەکاوە، ئینەیچ جەلایەنو حکومەتیۆ قبوڵ کریان. پۆکەی ئینە ڕێککەوتنێوە هامبەشا.
ئەر حکومەت قبوڵش نەکەردێ، ئایا ئی بانگەوازییە ئەرەیاویێ؟ ئایا کریێ؟ ئایا ڕا بە وەڵابییەش دریێ؟ ئیسە کە دۆڵەت و حکومەت پڕۆژە و روانگەو سیاسەتو کۆمارو دێموکراتیکی قبوڵ مکەرا و ڕێککەوتەو دێموکراتیکیشا قبوڵ کەردەن و چارەسەرو پرسو کوردی بە ڕێبازو سیاسی و مافە دێموکراتیکەکاوە قبوڵ مکەرا، بەهان شیوە مشۆم هەنگامە بنیا و مشۆم بنەماو یاسایی و حقۆقش پەی دابین کریۆنە. مشۆم دەرفەتێوە پەی چارەسەرو پرسو کوردی جە ڕاو ڕەهەندو سیاسی و مافە دیموکراتیکەکاوە پەڕلەمانەنە دابین کریۆنە مشۆم پەرلەمان بە گرڏ هێز و دەرفەتێوەش هەرمانەش سەر بکەرۆ. ڕابەر ئاپۆ مشۆم راستەوخۆ دماو بانگەوازەکەیش بە شێوێ جەسەیی ئازاد کریۆنە. مشۆم بە ئاسانی تاوۆنە چنی رێکوزیاکا و چنی هەڤاڵا پەیوەندی گێرۆنە. مشۆم ڕاستگۆ و جدییێ بانە و هرووژمەکاشا مدرنانە.
نەخێر، ئاڏێ سوورێنێ سەرو ئانەی ماچانە: "ئینە بانگەوازێوە بێ مەرجا، ئینە ئا قسێنە کە ئۆجالان واتەنش، کەواتە مشۆم دۆڵەتو و حکومەت نیشۆرە و چل جارێ ئا بانگەوازییە واناوە. مشۆم یاوانە ئانە ماناش چێشا. بانگەوازەکە وێش پەی چارەسەرو پرسو کوردین سەرو بنەماو سیاسەتو دێموکراتیکی و سەرو بنەماو وێ ڕاوەبەری هەرێمی و دیموکراتیزەکەردەو تورکیای بە پنەدای دەرفەت و ئیمکان، ئا بانگەوازەیە قبوڵ مکەرا. پۆکەی ئی بانگەوازە جە حەقیقەتەنە رێککەوتێوە هامبەشا. کەواتە پەنەوازا پەنەوازییەکاش جابەجێ کریانە. شمە مشۆم با شێوەیە هەڵسوکەوت بکەردێ و جدی نزیکێ بیدێ جە پرۆسەکەی.
ڕاکۍ فرە سەهلەنە. بانگەواز وەڵاکریاوە، دەمودەس ڕۊو کۆنگرەی دەسنیشان بکەردۍ، کۆنگرەو ۋێتا بیندۍ و ۋێتا هۊرشێوندۍ و چەک بنیەیدێرە. جە حەقەتینەنە پاسە ویرمکەراوە لایەنی ۋەرا ۋەر حیچ نمەزانۆ؟ ئایا ئا پیلانۍ کە ئی حکومەتە جە ماوەو ١٠٠ ساڵا ۋېیەردەینە سەرو کوردیرە سەپنێنێش کەمێنە؟ ئایا پیلانۍ، فرت و فێڵۍ و فریودای کەمش سەرو کوردیرە ئاوردەن؟ ئایا کورد ئینەی نمەزانۆ؟ نا بەڵکم زەینش هەن، هەرپاسە هۆشیاریێوە قووڵش هەن، ئەزموون هەن. کێ پی گەما فریو موەرۆ؟ ئیساتۍ ئەر شمە پاگیری سەرو چارەسەری بکەردۍ، ئێمەیچ ماچمۍ شمە فێڵە مکەردۍ، گەمە مکەردۍ، پیلانگێڵنی مکەردۍ، دماتەر شمە تاکتیکی سیاسی ئەنجام مڎەیدۍ و دەس بە مانۆڕی سیاسی مکەردۍ. بەڵام شمە نیازتا نیا پرسەکەی جە ڕاو سیاسەتی و مافە دێموکراتیکەکاوە چارەسەر بکەردۍ.
شمە ئینایدۍ هەوڵو دلېنەبەردەی گرڎو ئا بەهایانە کە کورد بە ئەوەکۊشای ٥٠ساڵەی بەدەسش ئاردێنۍ،. شمە هەڵای پاگیرێندۍ سەرو درێژەدای بە سیاسەتو قڕکەردەی. شمە گەرەکتانە بە جابەجێکەردەی تاکتیکی ئینەی دەس وزدۍ. پۊکەی ئێمەیچ پی جۊرە هۊرسەنگنایش پەی مکەرمۍ. پی مەعنێچە گومانەی قووڵە هەنە. بەڕاسی هەر جە سەرەتاوە بیەیش بۍ. بەڵام ڕابەر ئاپۆ کە بەوردی ئاگاڎارو ئی حەقەتینانە، جە ۋەرا ۋەرەنە ئەوەکۊشایۍ فرە بەهێز ڕاوەبەر مکەرۆ. گەرەکشا پەرە بە پرۆسێوە بڎۆ کە ئیسفاڎەش پەی گەلوو کوردی، گەلا و گلېرگەو تورکیای و ژەنا بەتایبەتی بۆنە و بەڕاسی گەرەکشا ئا پرۆسەیە بیاونۆ ئەنجام.
بێگومان مشۊم چی بوارەنە بەردەوامۍ بیمۍ جە ئەوەکۊشای. بە تایبەتی پەنەوازا هەڵمەتۊو ئازادی پەی ئازادی بەڎەنی ڕابەر ئاپۆی، بە شێوێوە فرە بەهێز وەڵۍ وزمۍ. مشۊم چی پرۆسەنە ئی ئەنجامیە بەدەس بارمۍ. بە ۋەرچەم گېرتەی بانگەوازییەکەو ڕابەر ئاپۆی، واتە بە ڕووەدای ئازادی بەڎەنی ڕابەر ئاپۆی و گلېرگەی دیموکراتیکی، مشۊم بە سەرکەوتەی ئی هەڵمەتۍ بیاونمۍ ئەنجام.
نکۆڵی جە بیەو جەنگیچ مکەرا، ئینەیچ ئاستو هەرەکەتشا نیشانە مڎۆ
هیچ وەختۍ هرووژمەکۍ جە دژو ئەوەکۊشای ئازادی کەمۍ نەبیێنۍ. دماو ئەرەیاۋنای ئایێربەسو کۆمیتەو ڕاوەبەری پەکەکەیۆ تا ئیساتۍ، دۊڵەتو تورکی درێژەش بە هرووژمەکاش دان. هەرۋێش ئامارەو جەنگەکا جە لایەنو هەپەگەیۆ وەڵا مکریۆوە. بە چەکی قورس هرووژمەکۆ بەردەوامێنۍ. هەرپاسە دیسان چی پڕۊسەنە چەکی کیمیاویی بەکارئاماوە. بۆمبی فۆسفۆری بەکاربریا. تاوانە جەنگییەکۍ درێژەشا هەن.
ئی هرووژمۍ بەشێوێوە سەخت درێژەشا هەن. چی چوارچێوەیچەنە دژوو ئی هرووژما، ئا ئایێربەسەی جە لایەنو پەکەکەیۆ ئەرەیاۋېیان جە حەقەتینە حیچ مەعنێوەش نمەمەنۊوە. هەروێش یاشار گولەر قسێش کەردۍ و دەسنیشانش کەرد کە ئایێربەس قبوڵ نمەکەرا و واتشا، 'ئی ئایێربەسە چکۊوە ئاما، دژشا جەنگ مکەرمۍ، چڼین لایەنێچ چن جارۍ باسشا جە ئایێربەسی کەرڎ ، دەسنیشانشا کەرڎ ئەر پەکەکە ئایێربەسش ئەرەیاۋنابۆ، ئانە مشۆم دۊڵەتیچ ئایێربەس ئەرەیاۋنۆ. مشۊم هەردوویلا ئایێربەس ئەرەیاۋنا پەی ئانەی پرۆسەکە وەڵێگنۆ. ئینەیچ بۆ بە نزیکایەتی نیازێوە عالی ئەرێنی. باوەڕ بە پرۆسەکەیچ پیمەرێوەن، جە ڕوو دڵسۆزیی و جددیەتیوە نیشانێوە گرنگ و کاریگەرا. قسۍ پی جۊرە جە لایەنی جیاوازۆ کریۍ. بی بە جۆرە جە جوابی پەیشا.
ئانە ماوەو ٤١ ساڵان جەنگێوە سەخت ئینا ئارانە، بە دەیان هەزار کەسۍ گیانشا جە دەسدان و چی جەنگەنە گرڎو سەرچەمە ئابوورییەکا تورکیای وڕانە. چوار تریلۆن دۆلارۍ چی جەنگەنە مەسرەف کریان. ئابووری تەپانەرە، دۊڵەت وڕان، چی جەنگەنە تورکیایۍ وڕا هەن. هەڵای ماچۆ جەنگ نیا ئارانە. ڕوانە نزیکەو ٢٠ فڕۊکا بۊمبواران مکەرا. گرڎ جۆرە چەکێوە بەکار بەرا و هەڵای نامۍ جەنگیش چنە مەنیا. کەواتە ئینە چێشا؟ یانی کاتێ دووۍ دۊڵەتۍ پێوەرە گژیا هەر ئاڼە تانک و چەک دژو یۆی بەکار بەرا، هەر ئاڼنە زەرەر گنۆوە و چی ئاستەنە دۊڵەتۍ وڕۆ.
جەنگ درێژەش هەن. بێگومان بەردەواما. جە ۋەرا ۋەرەنە ئەوەکۊشای و مڎرامانوو هەمڕایایچما بەردەواما. هەروێش بە بەهێزتەرین شێوە جوابو هرووژمەکا مڎاوە. پەنەوازا ئینۍ گرڎ بوینیا.
فاشیزم جە تورکیا و کوردەسانەنە وەڵابییەنۆ
دەسەڵاتداری ئاکەپە-مەهەپە لێوە کەوتێنێ بێ هیوایی. پەی ئانەی جە دەسەڵاتداری وێشا بەردەوامێ بانە و سەرو پێوە مردا، بە شێوێوە بەردەوام هرووژم مکەرا سەرو گرڏو گرووپە ئۆپۆزسیۆنەکا. بەڕاسی بە بەردەوامی هرووژم مکەرا. نە یاسا هەن، نە ئەخلاق و نە ویژدان. هیچ بەهێوە مەشناسۆ. چێرو نامێ مرۆڤایەتی هیچ ڕێسێوە مەشناسۆنە. دلێ هرووژمێوە ئنە دژوارەنە.
وێشا چن ساڵێن جە کوردەسانەنە جەنگو قڕکەردەی بەرا ڕاوە. جەنگو قڕکەری و فاشیزمی دەیان ساڵێن بەردەواما. هەمیشە ئینەما واتەن. ئەر کوردەسانەنە فاشیزم بۆنە، جە تورکیانە دیموکراسی نمەبۆ. ئەر جە کوردەسانەنە جەنگو قڕکەردەی کریۆنە، جە تورکیانە یاساو، دیموکراسی و دادپەروەری نمەبۆ. ئینە کاریگەریش سەرو تورکیای بۆنەو و وەڵابۆوە. چی بابەتەنە هەمیشە بانگەوازما جە گلێرگەو تورکیای، جە ئۆپۆزسیۆنو تورکیای و جە چن لایەنێوە دیموکراتیکی کەردەن کە وەڵتەرێش چی ئەوەکۆشاینە چنیما بیێنه. چی بابەتەنە مافدار بەرێشیێنمێ.
ئیسە فاشیزم و فشار جە کوردەسانەنە، بە پێچەوانە ئینە ڕاسا. پەی نموونەی جە کوردەسانەنە هەڵای زۆلم و توندوتیژی و فاشیزمی بەردەواما. کەواتە کاتێ ئی زۆلم و فاشیزمە جە تورکیانە بەردەوام بۆنە، ئایا دیموکراسی و ئاشتی جە کوردوسانەنە جابەجێ کریۆنە؟ پرۆسەو ئاشتی و گلێرگەی دیموکراتیک تاوۆنە وەڵێ گنۆنە؟ چێوێ پێسەو ئینەی کریۆنە؟ بە دڵنیاییۆ نا! نە جە کوردەسان و نە جە تورکیانە وەڵێ مەگنۆنە. ئەر ئامەدەنە فاشیزم بۆنە، مشۆم جە ئەستەنبوڵ و ئەنقەرەش فاشیزم بۆنە. ئەر جە ئەستەنبوڵ فاشیزم بۆنە، مشۆم جە ئامەدیشەنە بۆنە، ئینەیچ جە جولەمێرگ جە و دەرسیمیش بۆنە. پی جۆرە. سروشتو هەرمانێ و یاسێ پی جۆرەنە.
ئی دەسەڵاتدارییە لاوازا. هەمیشە هورماسەنگنا. فرە لاوازا. جە وڕای تەسۆنە. بەڕاسی، ئەردۆگان جە دەسداو دەسەڵاتی تەرسۆنە. پۆکەی هرووژم مکەرۆ سەرو هەر کەسێ پێسەو هێزێوە، بە دیلێ وینۆنەش. هرووژم مکەرۆ سەرو گرڏ هێزێ و بەشێ. هەوڵمڏۆ دلێنە بەرۆش، تەسفیەیش بکەرۆ.
ئیسەیچ وەڵێ ئانەی هرووژم جە وەراوەرو جەهەپەی بکەرا، پێسەو مزاندێ جە دژو فرەو جە شارەوانییەکا کوردستانی قەیوم سەپیان. واتا مێردین، ئێلح، دەرسیم، خەلفەتی، وان، فرەو ناوچەکا... دماتەر ئاما و جە گرڏو جەهەپەش نیارە. ئەسەنیورت سەرو بنەماو هامپەیمانی شارەکەی بە دەس ئامابێ. ئاکدەنیز دیسان جە ئەنجامو هامپەیمانی شارینە بێ. گرڏو ئینێشا وستێ چێرو دەسو وێسا و ئەرەگیرشا کەردێ. ئیسەیچ شارو ئەستەنبوڵیش کەردەن بە ئامانج. جە حەقیقەتەنە ئیسە دەسش گێرتەن سەرو شارەوانی ئەستەنبوڵینە.
جە تورکیانە بەتایبەتی جەهەپە جە وەراوەرو گرڏ ئۆپۆزسیۆنێوە هرووژمی فرە دژوار هەن. بەڕاسی ئیسە جە تورکیانە کودەتێوە ڕاستەقینەو سیاسی هەن. ئیسە یاگێنە کە ئنە هرووژم هەن، ئۆپۆزسیۆن ئینا چێرو هرووژمێ ئنە گۆرەنە، هەوڵ مڏۆنە بە تەمامەتی تەسفیە کریۆنە و دلێنە بریۆ، پرۆسەو ئاشتی و گلێرگەی دیموکراتیک چنین تاوۆنە وەڵێ گنۆنە؟ پێک مێ؟
چا کاتەنە ئی پرۆسە وسیا ڕووە، شاندو ئیمراڵیی دەم پارتی ئەوەکۆشایێ فرە بورفراوانش بەرد ڕاوە. لوا لاو گرڏو پارتەکاو گلێرۆبییەیش ئەنجام دا. پەیامەکێ ڕابەر ئاپۆیش پنە یاونێ. ئی پارتێ، پارتە سیاسییەکێ ئەرەیاوناشا و جەهەپەش ئەرەیاوناش وەڵاکەردۆ. واتشا خاوەندارێتی چی پرۆسەیە مکەرمێنە. واتشا هەرچی جە دەسمانە بێ مکەرمێنەش. جەهەپە جە تاریخو وێشنە پەی یوەمجاری هەڵوێسێوە چانەش نیشانەدا. ڕابەر ئاپۆ، دەسەڵاتداری و ڕاسی دۆڵەتیش هورسەنگنا. جەهەپە ئاماژەش پانەیەدا سەرو ئی دەسوەڵوستەیە هامبەشە مردۆنە و پشتگیریش مکەرۆ. واتش گرڏ جۆرە پاڵپشتیێ مکەرۆ. پەیامێوەش پەی گرڏو پارتەکا گیانا. دماتەر پاکێجێوە دیموکراتیکبییەیش وست ڕۆژەڤو وێشۆ. ئاماژەس پانەیەدا پرسو کوردی تەنیا جە پەرلەمانەنە چارەسەر مەبۆنە و جەختش کەردۆ کۆمیسیۆنێوە جە پەرلەمان ئەرەمەزیۆنە. جە دژو سیاسەتو قەیومی هەڵوێستێوە فرە جدی نیشانەدۆنە و چنی دەم پارتی گنۆنە هامپەیمانییۆ.
ڕێکەوتەو شاری گوزارشت جە هامپەیمانی بەینوو گەلا کوردی و تورکی مکەرۆ
هرووژمەکێش سەرو ئینەیە زیاشا کەردەن. پی هرووژما ڕێکەوتەو شاری بە ئامانج گیریۆنە، بەڵام ڕێکەوتەو شاری پرۆسێوە چانەن کە فرەترین پەشتیوانی پەی ئی پرۆسەیە مکەرۆ و بەهێزش مکەرۆ و پرۆسەو ئاشتی و گلێرگەی دیموکراتی وەڵێ وسۆ. ڕێکەوتەو شاری گوزارشت جە ئاشتی و واڵەو-برایەتی و یۆبییەو گەلا کوردی و تورکی مکەرۆ. واڵەیەتی و یۆبییەو گەلا کورد و تورکی یاونۆنە. ئەر تۆ بینە و جە وەراوەرو ڕێکەوتەو شارینە ئنە دوژمنایەتی بکەری، هرووژم کەرینە، سزا دەینە، تەسفیە کەرینە، چنین واڵەو-برایەتی گەلا کوردی و تورکی، یۆبییەیشا، ئاشتییشا و پرۆسەو چارەسەری دیموکراتیکی وەڵێ وسینە؟ ئایا ئینە کریۆنە؟ نەخێر، نمەکریۆمە. ئینەیچ ڕۆشنا. وەرو ئانەی ئیسە پرۆسەکە مردان. گۆشەگیری بەردەواما. پرۆسەکە وەڵێ مەگنۆنە. ئنە هرووژم هەن.
جەهەپە یۆ بێ چا پارتا پشتگیری ئی پرۆسەیە کەرێ. جەهەپە، ئا پارتەنە کە ئی دۆڵەتەشە ئەرەمەزنا. بیی بە یۆ چا پارتا کە پشتگیری بەهێزو ئی پرۆسەیە مکەرۆ. وایشا با جدی و ڕۆشنێ بیمێ. واتشا با ئی پرسەیە جە پەرلەمانەنە چارەسەر بکەرمێنە.
ڕابەر ئاپۆچ پەرلەمانش بە بنەما گێرت و ئاماژەش پنەدا. ڕابەر ئاپۆ واتش با کۆمیسیۆنێوە ئەرمەزیۆنە، زەمینەو یاسایی ئەرەمەزیۆنە و جە پەرلەمانیشەنە چارەسەر بکریۆنە. وێش نامنیشانو سیاسەتو دیموکراتیک و یاسێ پەرلەمانا، گلێرگەن، گرڏو بەشەکا گلێرگەین. ئیسە تۆ ئەرەپڕانی و جە وەراوەرو ئەرەمەزنێرەو چی جۆرە دەس بە نزیکایەتییێ ئنە سەخت و دژواری کەردەن، هەوڵمرەی گرڏ ئۆپۆزسیۆنێوە تەسفیە کەرینە، چنین تاوینە ئی پرۆسەیە وەڵێ وسینە؟ بێگومان نمەتاوینە وەڵێش وسینە. ئینەیچ جدی بییەو تۆ نیشانە مڏۆنە. نیشانە مڏۆنە چنین چی پرۆسەیە نزیک بیۆ. چ ئەنجامێوەش ونە گنۆوە؟ نیشانە مڏۆنە کە بێ جدییەتێ گۆرە، فاڕییایێ و فرت و فێڵاوی ئینا ئارانە.
مشۆم ئۆپۆزسیۆن گرڎ پێوەرە هەرمانە بکەرا
هەر جە سەرەتاوە ئەرەیاۋناشا؛ 'بەرەو دلېینەی بەهێز بکەرمۍ'. ئێمە تەنیا بە بەشداری گرڎ لایۍ و بە هامبەشی متاومۍ ئی پرۆسەیە وەڵۍ وزمۍ. بەڵێ، پرسو کوردی، پرسو دیموکراتیزەکەردەی تورکیایا، بەڕاسی بە بەشداریی گرڎ لېوە ئینە مکریۆ. سەرو گرڎیشاوە ئۆپۆزسیۆن... ئیساتۍ شمە هەوڵ مڎەیدۍ گرڎو ئا ئۆپۆزسیۆنەیە کە ئی پرۆسەیە بەرەو وەڵۍ بەرا و پاڵپەشتیش ۋنە مکەرا دلېشەنە بەردۍ. کەواتە شمە گرڎوو ئی دەرفەتا دلېنەبەردۍ. ئینە چنی مکریۆ؟ ئی ئاژە هەڵوێس و نزیکبیەیۆ حکومەتی جە پرۆسەکەی نیشانە مڎۆ.
بەدڵنیاییوە چی پڕۆسەنە، دژو فاشیزمی و هرووژمە فاشیستیەکا، جە دژو کوردی، گرڎو هێزە دیموکراسیوازەکا، گلېرگەو تورکیای، گلێرگەی کوردی، ژەنا، جوانا و ئۆپۆزسیۆن، گرڎو ئا توێژا دژایەتی هرووژمە فاشیستیەکا مکەرا، بەتایبەتی ئۆپۆزیسیۆن، مشۆم هەڵوێسێوە هامبەش دەس پنە بکریۆ و پېوەرە ئەوەکۊشایۍ هامبەش ئەنجام بڎریۆ. ئینە تەنیا ڕاو ۋەرپەرچدایۆ هرووژمەکان.
ئی حکومەتە، حکومەتو ئاکەپە-مەهەپە، ئەردۆغانی، بە سەرکوتکەردەی، پاکتاوکاری و تێکدای ئیرادەی تەمامو ئۆپۆزسیۆنی هەوڵو دەسەبەرکەردەی و پارېزنای سەروەری ۋێش مڎۆ. ئانە تەمامو هەوڵ و مەرامشانە. ئی مژارە بە ڕۊشنی ئاشکرا بیەن. کەمامەو ئی حکومەتەیە بە تەمامی هۊرماڵیان.
هەرپاسە ئەردۆغان دیماگۆجیا (هەستو خەڵکی فریو) مڎۆ. باس جە لوای دلۍ یۊبیەی ئۊرووپای و کاندیدبیەیش مکەرۆ. ئاڎۍ ئا جۆرە قسە و باسا جە مەسڵەحەتوو ۋێشان بەکار بەرا. شمە دەستوورو ۋێتا جابەجێ نمەکەردې، یاسا جابەجێ نمەکەردۍ. ئیساتۍ یاساو یۊبیەی ئۊروپای و پەیماننامە مېیاننەتەوەییەکا و قەرارەکا دادگاو مافو مرۆڤو ئۊروپای جابەجێ مکەردۍ؟ بەڕاسی بە چ حەیێوە باسو پېوەس بیەی بە یۊبیەی ئۊروپایۆ مکەردۍ؟ کێ فریو مڎەیدۍ؟ ۋێتا بڕواتا بە ۋێتا هەن؟ یان هەوڵو فریودای ئۊروپای مڎەیدۍ؟
تورکیا جە ڕوو ئابوورییوە ئینا ئاژەو وڕاینە. هەوڵو فریودای گەلی مڎۆ. تورکیا خجڵا نوقم بۆ و وڕای وڕۆ. بە جەهانو بەری پاسە نیشانە مڎۆ کە تورکیا دیموکراتیکا و پرۆسەو ئاشتی چنی کوردی وەڵێ وزۆ، و هەوڵو فریودای گرڎ لایۍ مڎۆ. ئایا بە پاکتاوکەردەی ئۆپۆزسیۆنی پرۆسەو ئاشتی چنی کوردی وەڵۍ وزدۍ؟ ئایا بە جەنگو کیمیاویی و فسفۆری و جۆرەکا تەری گەرەکتانە ئی هەرمانۍ بکەردۍ؟ ئایا بە دلېنەبەردەی بنەیانێوە گەرەکتانە بیاودۍ ئەنجام؟ کێ فریو مڎەیدۍ؟ کەس باوەڕ پی چێوا مکەرۆ؟ ئایا چێوۍ پی جۊرە مکریۆ؟
پۊکەی مشۊم دژوو فاشیزمی ئەوەکۊشایۍ هامبەش ئەنجام بڎریۆ. گرڎو ئۆپۆزسیۆنی مشۊم ئەوەکۊشایۍ هامبەش و فرە بەهێز جە دژو فاشیزمی پەرە پنە بڎا. نمەبۆ پارچەبیەی بۆنە. مەرامی سەرەکی ئی حکومەتیە پارچەکەردەی ئۆپۆزسیۆنیا. ئینە هەر ئا سیاسەتەنە کە هەر جە سەرەتاوە پەیڕەوشا کەردەن. تێکدای، پارچەکەردەی و ڕاگێرتەی جە یەکڕیزییەکا. پی جۊرە متاوا لاوازشا بکەرا و ۋێشا پارێزنا. پەنەوازا پی گەمەیە فریو نەوەرا، ئینە خاڵێوە زۆر گرنگەنە. گرڎ کەسێ پەنەوازا ڕێبازێوە فرە هۆشیارانە گێرۊنە ۋەر.
ئەڵبەت جەهەپە باجو هەرمانەکا ۋێش مڎۆ. نکۆڵیش چنەمەکریۆ. عەیامێوەن بیەن بە گۊچانەو ئی حکومەتەیە. بەردەوام بیەن بە مەڵامەتوو ڕزگار بیەیش. بەردەوام پەشتەو هوتافەکا 'وڵات-نەتەوە-ساکاریا' یۆ بۍ. جە کاتێنە گرڎو ئی قسا پەی پارېزنای دەسەڵاتیشا بۍ. پەی مەنەیۆ ۋێشا بۍ. جەهەپە بە هەمان شێوەو ئی حکومەتەیە ۋەرپەرسا جە پارېزنای خودو ئی حکومەتەیە و یاونایش پی ئاژەو ٢٢ ساڵی ۋېیەردەی.
ئیساتۍ چانەی مشۆ کوچۍ حەقەتینەکێشا پەی ڕۊشنۍ بیۍ باوە و کوچۍ سیاسەتو ۋێشا فاڕان. کە نۊبەو ئاڎیشایچ یاوا، چەمېشا کریێوە و هۆشیارۍ بیێوە. هیواڎارەنا بە قووڵی هۆشیارۍ باوە و کوچۍ هۊششا ئاردەبۆوە. پېسە وچیۆ هەرکات ڕا جە زەرەرەکا گیریۆ هەر ئیسفاڎەش هەن، ئیسەیچ پەنەوازا پا جۊرە قبوڵ بکریۆ. هیواڎارەنا ئی هەڵوێسە هێقمەیە پارێزنا.
گەرەکشانە ماناو نەورۆزی بێ ئەرزش بکەرا
نەورۆز هینو کوردەسانی و میزۆپۆتامیایا. ئی کەلتوورە جە میزۆپۆتامیاوە بە دنیارە وەڵابیەنۆ. جە ئیساتێنە جە ئاسیا و قەفقاسیایچەنە جە لایەنو بڕۍ جە گەلاوە پێرۆز مکریۆ. ئاڼنەی ئاگاڎارێنمۍ تورکمان، قرخازی، کازاغی، تاجیکی. گوایە فارس و ئازەریێچ پیرۆزش مکەرا. وچیۆ جە باڵکانیچنە جە لایەنو بڕۍ جە گەلاوە پیرۆز مکریۆ. ئاڼنەی مزانمێش پیرۆز مکریۆ.
کولتوورێو کە جە میزۆپۆتامیانە وەڵابیەنۆ. نەریت و نەواخنەکەش میزۆپۆتامیا و کوردەسانا. کولتوورێوە ئاریانییا، کولتوورو مڎرامانین. هەر ۋێش ئیتمۆلۆژیاکەش پی جۊرەنە. بە ماناو ڕوۍ تازەی و جە ئەڎابیەیۆین، گرڎ گەل و جوگرافیێوە میتۆلۆژییایێش هەن؛ نەورۆز میتۆلۆژیایۍ سەربەخۆش هەن.
هەڵبەتە گەلوو کوردی گەلێوە جیاوازا. ڕۊو ئەوەکۊشای و مڎرامانیا. ئەرەپڕای چېردەسان ۋەرا ۋەر بە زۆردارا. ئەرەپڕای کاوەی ئاسنگەری ۋەرا ۋەر بە زوحاکی گوزارشت چینەی مکەرۆ. بەڕاسی پېسە ڕوێوە ئازادی، مڎرامان و ئەوەکۊشای پیرۆز مکریۆ. دلۍ گەلوو کوردینە پی مەعنێنە. دلۍ گەلا تەریچەنە پېسە پێشوازیکەردەی جە ئامای فەسڵو وەهاری پیرۆز مکریۆ. فرە ماناڎارا.
ئیساتێچ هەرمانەکۍ ئەردۆگانی جە وەڵتەر تا ئیسە ئانەی یاڎم بۆ. ئینە جە لایەنو بڕۍ پاریزگاراوە، وەزیراوە کە دەمیرەڵیچ؛ بڕۍ سەرۆک وەزیرانیچ ئینە کریان. بڕۍ مبارەکباییۍ ڕسمیێشا کەردێنۍ، ئێرە گولانەکێشا گیسنێنێنە و هەوڵشا دان ۋێشا سەرش ڕابارا. پی جۊرە نەورۆزشا پیرۆز کەردەن. گەرەکشا بیەن جەژنەو نەورۆزی فاڕا پەی "نەورۆزو تورکەکا". گەرەکشا بۍ وزاش دلۍ دۊڵەتیوە. پی جۊرە گەرەکشا بیەن جە گلېرگەیش دزا، بۍ ماناش بکەرا. هەوڵشا دا دوورش وزاوە جە مڎرامانی و کەلتووری، کەلتوورو ئەوەکۊشای گلېرگەی و هۆشیاری ئیکۆلۆژیکی. گەرەکشا بۍ تاوناشۆ. گەرەکشا بۍ بکەراش بە بەشێوە جە تورکبیەیچ.
پېسە ئاماژەم پنەکەرڎ پېسە بەشێوە جە قڕکەردەی موینوش. گەلوو کوردی، جەژنەو نەورۆزی پېسە کەلتوورو ۋێش، حەقەتینەو تاریخو ۋێش و حەقیقەتو ۋێش پیرۆز مکەرۆ. مەعنێوەش پنە بەخشۆ و پیرۆزش مکەرۆ. گەلو تورکیچ پیرۆزش مکەرۆ. تورکمانەکێچ. جە تورکمانستان، ئازەربایجان، قرخزستان و کازاخستانیچەنە پیرۆز مکریۆ. جە حەقەتینەنە کەلتوورێوەن و جە فرەو ناوچانە پیرۆز مکریۆ. ئیساتۍ ئی هۆشیارییە نەتەوەپەرسی و نەژادپەرستیە پی جۊرە موینۆ. هەوڵ مڎۆ بێماناش بکەرۆ. چێوەڵتەریچ نەتاوانش ئینەی بکەرۆ. ئایا ئەردۆگان متاوۆ! ئیساتۍ بە میلیۆنان کەسۍ لوۍ مېڎانەکا. داواو ئازادی مکەرا، جە ۋەرا ۋەرو ستەم و زۆردارینە ئەوەکۊشای مکەرا، ئازادی موازا. ئاڼنە هۆشیارییا... واتە ئی کۊششۍ بۍ ئەهمیەتێنۍ. گەرەکم نیا زیاتر واچو. واتە هەوڵۍ پووچۍ و بە تاڵېنۍ.
دۊڵەتو تورکی ئینا پەشتەو کۆمکوژی عەلەوییەکاوە
حەتا تورکیا دەسوەردای جە سووریانە نەمردنۆ، جەنگو سووریای دمایش نمۍ. ئی جەنگ و ئاژاوەگێڵنیە بەردەوام بۆ. تورکیا گۊرەتەرین کۊسپا ۋەردەمو دیموکراتیزەکەردەی سووریاینە. تورکیا هەوڵو وەڵاکەردەیۆ فاشیزمو ۋێش مڎۆ جە سەرانسەرو ۋەرکۊتوو مېیامینینە. هەوڵ مڎۆ گرڎو ۋەرکۊتوو مېیامینی هامشێوەو ۋێش بۆ. جە سووریایچەنە هەوڵو وەشکەردەی سیستەمێوە تاک حیزبی، فاشیستی، تائیفی و مەزهەبی مڎۆ. دژمنو گەلان، دژمنو گلېرگەی و ژەنان، دژمنو ویروباوەڕەکا و کولتوورەکان. جە تورکیەنە حەرچێوۍ بکەرۆ ، گەرەکشا هەمان سیاسەتی جە سووریایچەنە ڕاوەبەر بکەرۆ.
ئەر ڕاس واچو ئا کۆمکوژیەی دژو عەلەوییەکا ئەنجامدریا، قڕکەردەی بۍ. خەمبارێش کەردیمۍ. بە دڵنیاییوە تورکیا ئینا پەشتەو ئی کۆمکوژییەیۆ دژ بە عەلەوییەکا کریا. ئاڎۍ ۋێشا بە ئاشکرا ئینەشا ئەرەیاۋنان. ئا ڕاوەبەرا جەنگی تایبەتی کە جە تەلەفزیۆنەکانە بەرۍ گنا، ئانۍ کە ۋېیەردەنە جە بواری سەروازینە خزمەتشا کەردەن، بەشێوەنۍ جە بریکارە تایبەتەکا جەنگی. ٢٤سەعاتۍ بە نامۍ شارەزایا ئەمنی و کارشناسی تیرۆری گلېرگەی ژەعراوی مکەرا.
بە ئاشکرا واتشا؛ ئێمە چنی تەحریر شامی (هەتەشە) عەلەوییەکێما سەرکوت کەردۍ. ئاڎۍ بە ئاشکرا ماچا ، واتە واچێنۍ 'ئێمە دەورما چی کۆمکوژییەنە بیەن'. هەر جە یووەم ڕۊوە گرڎو هێزەکاو سوپاو نیشتیمانی سووریا (SNA)ی کە سەر بە تورکیاینۍ چا بنەش بنە وستۍ. ئەغلەبیەتو ئا کۊمکوژیا جە لایەنو هێزەکاو سوپاو نیشتیمانی سووریایۆ ئەنجام دریێنۍ.
جە لېوەتەرۆ هرووژمەکۍ پەی سەرو سەرنیشت و ۋەرکۊتوو سووریای بەردەوامێنۍ. ئی هرووژمۍ هەر نەمردێنۍ. جە کۆبانینە بنەیانێوە دە کەسیشا کۆمکوژۍ کەردۍ. هەرپاسە مېیانە خزمەتگوزاریەکا مکەرا ئامانج.ئینۍ گرڎ تاوانێوە گۊرۍ جەنگینۍ و تاوانێنۍ دژو مرۆڤایەتی. پۊکەی مشۆم ڕووبەڕوو دادگای بکریۆوە و ۋنەپەرسایۊش چنی بکریۆ.
دیمەشقەنە ڕێککەوتەیۍ کریا. ڕاستەوخۆ دماو ئانەی پېسە ئۆپراسیۆنێوە ئەنجام بڎا. یەکسەر فشارێوە فشارێوە فرەشا وست سەرو شەرعی. دماتەر سیاو نویسو دەستوورێوە پێشکەش کریا. پی ئاوەزیەتۆ و پی ئاژۆ کە تورکیا بە کردەیی ڕاوەبەرش مکەرۆ و کاریگەریش هەن، نمەتاویۆ جە دیمەشقەنە دیموکراسی ڕاوەبەر بکریۆ. پی ویرکەردەیۆ سووریایۍ دیموکراتیک وەش نمەبۆ. دەستوورێوە دیموکراتیک پی ویرکەردەیۆ نمەنویسیۆوە. هەرپاسە ئی سیاونویسە دەستوورییە جە سەرەتاوە تا دمایی تەک حیزبین و جە سروشتەنە فاشیستییا. دژو ژەنا، گلېرگەی و گەلان. ئینە حەجگیز قبوڵ نمەکریۆ.
جە کاتێنە ئینە قبوڵ نەکریا، بە خێرایی جە گرڎ شۊنێنە باسشا کەرد. ناڕەزایێوە بەهێز نیشانە دریا. ۋەرو ئانەی حیچ دەرفەتێوە بە ئاینڎەی نمەڎۆ. چی ڕوانگۆ مشۊم پەی سووریایۍ دیموکراتیکی ئەوەکۊشای بکریۆ. ئینە فرە گرنگا. سووریایۍ دیموکراتیک و دەستوورو سووریایۍ دیموکراتیکی جە ڕوو کولتووری و ویروباوەڕیوە تەنیا گەرەنتیا پەی گەلاو سەرانسەرو سووریای،. تەنیا ئینە مسۆگەرکەردەی ژیۋایۍ ئازاد و دیموکراتیکا. ئەگینا نە جەنگو سووریای دمایش مۍ و نە ئی ئاژاوەگێڵنیۍ دمایشا مۍ. پۊکەی پېسە جە سەرەتاوە واتم تورکیا مشۊم دەسوەردایەکاش جە سووریانە مردنۆ. سەرچەمەو گرڎو ئا گرفتا خودو تورکیاین. واتە گۊرەتەرین کۊسپا ۋەردەمو دیموکراتیزەکەردەی سووریاینە. پۊکەی مشۊم دژوو ئینەی بە هەمان شێوە ئەوەکۊشای پەرەش پنەبڎریۆ."