فەرمان و کۆمەڵکوشی ٣ ئابی زامێوی هەرگیز سارێژنەبییە

٧ ساڵێ چێۋەرتەر، بە پیلانی چنڎ لایەنە و خایەنەتی دلێوێیی، جە شەنگال فەرمان و جینۆساید دژ بە ئێزیدیەکان ئەنجام دریا و هەزاران ئێزیدیێ کۆکوشێ کریێ و هەزارانی تەرێ بەدیل بریێ. ئەگەر گەریلایێ و شەڕڤانێ نەبیێنێ، ئێزیدیەکێ ڕووبەڕووێ مەرگساتی گەورەتەری بێنێوە.


۳ ئابی، ڕۋێ سیاۋ و غەمناک و پەڕ تراژیدیان بە گردی پەی کوردی و مرۆڤایەتی، بە تایبەتی پەی ئێزیدیەکان. ساڵەو ۲۰۱٤ی و جە ئا ڕۋەنە جە، چەتەکێ داعشی هێرشی وەحشیانەشان بەرد سەرو شەنگالی و ئێزیدخانی کۆمەڵکوشی و جینۆساید و مەرگەساتشان دژشان ئەنجام دا، کە ئێزیدیەکێ بە فەرمانی ۷٤ مین بەنامێش مەکەرانێ. 

۱۲۰۰ ساڵێ ۋیەردێنە و تا ئارۆ ٧٤ جارێ کۆمەڵکوشێ کریێنێ

ئێزیدیەکێ ماچانە؛ کە ۱۲۰۰ سالێ ۋیەردێنە و تا ئارۆ ۷۳ جارێ تەرێ فەرمان دژشا ئەنجام دریان و سەدان هەزار ئێزیدێ قڕکریێنێ. بەڵام ئانە کە فەرمانەکەو ئی جارەی جە ۷۳ جارەکەی تەری جیاۋاز مەکەرۆۋە، سەردەم و کات و ساتەکەن. ۷٤ مین فەرمان جە سەردێمۋەنە ئەنجام دریا کە دنیا بە شان و باڵو مافەکانو مرۆڤی و دیموکراسی و ئازادی ڕامانی مەنازێ و شەنگال و ئێزیدخان چێرو ڕکێفو دەسەڵاتی وێیی یانی کوردیەن بێ کە پارتو دیموکراتو کوردستانی پەدەکە سەرکەشیش مەکەرێنە و نزیک بە ١٢ هەزار جە هێزە جۆراوجۆرەکانو ئا دەسەڵاتەیە جە ناوچەکەنە بیێنێ.

پەدەکە  بە ١٢ هەزار چەکدارێ  شەنگالش نەپارێزنا و ئاستش جیا

جە یەکەم سات و ڕووەدای هێرشەکەو داعشیەنە، نزیک بە ١٢ هەزار جە هێزەکانو ئاسایش، پۆلیس، زێرەڤانی، لق و ناوچە حزبیەکان و پێشمەرگەی کە سەر بە پەدەکەی بێنێ بەبێ ئاگادارکەردەیۆ ئێزدییەکان، جە تاریکە شەۋەنە ڕەمێ و خەڵکەکە و ناوچەکەشان بەبێ ۋەرگیری ئاست جیا و ۋستێشان ۋەرو گەڵبا جڕوجانەوەرە وەحشی و دڕەندەکانو داعشی. داعش کە دیش جە ۋەراۋەرشانە هیچ کۆسپ و تەگەرە و ۋەرگیری و مدرانێ نییەن، بەخێرایی کەوت کۆمەڵکوشکەردەی خەڵکە بێدیفاع و بێچەکەکەی و جە یەکەم سەعاتەکانو هێرشەکەیەنە هەزاران کەسێشان کوشتێ و زیاتەر جە ٦ هەزار ژەنی و زارۆلێشان بە دیل گێرتی و پێسەو کویلەی و کاڵای جە بازارەکانو سوریا، ئێراق، تورکیا و وڵاتە عەرەبیەکانە ۋرەتێشان و کە تا ئارۆچ هەزارانێشان چارەنویسشان نادیارەن. هاموەخت سەدان هەزار ئێزیدیێ بەناچاری کۆچبەرێ ڕۆژئاڤا و باشور و باکورو کوردستانی و دماتەر وڵاتا جیهانی کریێ.

شۆفینیزمی تورکی، عەرەبی، ئیسلامی ڕادیکاڵ و خیانەتی وێیی پەشتیوانی داعشی بێنێ 

هەڵبەتە جە شەنگال و ئێزیدخان، تەنها داعش نەبێ کە هێرش و فەرمانەکەش ئەنجامدا، بەڵکو شۆفینیزمی تورکی و عەرەبی، شۆفینیزمی ئیسلامی ڕادیکاڵ و خیانەتی وێیی کە بنەماڵەو بارزانی و پەدەکە نمایندەییش کەرێنێ یەکانگیرێ بیێ و چێرۆ عەبا سیاۋەکو داعشیەنە وێشا حەشار دابێ و بەشدارێ خوڵقنانی مەرگەسات و جینۆساید و قڕکەردەی و فەرمانەکەی بیێنێ. ئانێچە بە هەۋانتە ئەنجام نەدریا بێ. بەڵکو بەرنامەش پەی مژجابێرە. چونکە تەنها بە ماۋێ کەم ۆەڵێ هێرشەکەی پەی سەرو شەنگالی (تورکیا، بنەماڵە بارزانی و پەدەکە، سونەکێ ئێراقی، عەرەبستانی سعودی و قەتەر) جە شانشینو ئەردەنی کۆبیبێنێوە و نەخشەو قڕکەردەی کە شەنگال، موسڵ، و ناوچە سونینشینەکا ئێراقی مەگێرێۋە، پێوەرە متێبێرە. هەڵبەتە هەر بە ئا ئامانجە جە بەعاج کە سەر بە پارێزگەو نەینەۋاو ئێراقیەن، بنەماڵەو بارزانی و پەدەکە، تورکیا، سونەکێ ئێراقی و داعش کۆبیێبێنێوە.

پیلان و نەخشەکە کەردەیی کریێ

بە پاو پیلانی و نەخشەکەی، جە  ٩و حوزه‌یران-و ٢٠١٤ی چەتەکێ داعشی هێرشان دەست پنەکەرد و شارو موسڵی و چنڎ ناوچێ دەوروبەریشان گێرتێرە و دما تەر بەخێرایی یاۋێ تەلعەفەر کە ٦۰ کیلۆمەترێ جە موسڵی دوورەن و هامسنورەن چەنی شەنگال و ئێزیدخانی. ئانێچە ئێزیدیەکێش چڵاکنێرە و نیگەرانێش کەردێ و پەیوەست بەئانەیە، کەسایەتیێ و ڕیش چەرمێ ناوچەکەی کۆبیێوە و سەردای پەدەکەیشان کەرد جە ناوچەکەنە و داۋاشان ونە کەرد؛ پەی وێپارێزنانی، ئێزیدیەکان چەکدارێ بکەرانێ و پلانە پەی پارێزنای شەنگالی و ئێزیدیەکان بنیارە. بەڵام چونکە بنەماڵەو بارزانی و پەدەکە بەشێ جە پیلان و نەخشەکەی بێنێ، کەوتێ خەڵەتنای خەڵکەکەی و دڵنیاییشان بە ئێزیدیەکاندا کە گۋایا هێزەکێ و پێشمەرگەکێشان پارێزناشان و ۋاتەبێچشان: دۆخەکە یاگێ نیگەرانی نییەن و جە ئەساسەنە داعش پەلامارەو شەنگالی و کوردستانی نمەڎۆنەو با گرد کەس بێغەم و خاترجەم یانە و وێشەنە بنیشۆرە. جەلایێوی تەرەوە ژمارێو جەئێزیدیەکان کە باوەڕیشان بە پەدەکە نەبێ، هەوڵشاندا تا وێشان چەک بەدەستبوزانێ، بەڵام هێزەکێ پەدەکەی بە فەرمان و بڕیارو بنەماڵەی ڕاگیریشان ونە کەردێ و ئانێچە کە چەکشان بێ، چەکێش کەردێ. هامکات دیسان ئا کەس و خانەۋادە ئێزیدیێ کە باوەڕی و متمانەشا بە بنەماڵەو بارزانی و هێزەکاشان نەبێ، هەوڵشاندا شەنگالی بازانە جیا، بەڵام دیسان بە فەرمان و بڕیارو بنەماڵەی ڕاگیریشان ۋنە کریا. مەسعود بارزانی، سەرۆکو پەدەکە کە ئا وەختە سەرۆکو هەرێمو کوردستانی بێ واتەبێش: با ئێزیدیەکێ و گرد کەسێ و لایێ دڵنیێ و بێخەمێ بانێ، یەس بە یەس شەنگالی پارێزنمێنە.

بەڵێنەکێ پەدەکە-ی و مەسعود بارزانی هیچ بەرشیێ

بەڵام سەرەڕا ئانەیە، جە ۳ ئاب-یەنە، هێزەکێ بنەماڵەی جە شەنگال و ئێزیدخان پێسەو دزی و بێئاگادارکەردەیۆ خەڵکەکەی شەۋێ و دلێ تاریکینە کێشیۋە. جە ئا شەۋێنە سەرەتا داعش هێرشش کەردەبێ سەرو دەگایەکانو "سبا شێخ خدر و گرزەک"ی کە ئینێ پانیشتو شەنگالی و دەگانشینەکێ بە چەکێ سوکێ کە؟جە پەدەکەی شاردێبنێشانەوە، تا سەرسەبای ڕووبەڕووشان بیێبێنێ. بەڵام دەرنجام بە هۆو نەبییەی چەکی قورسی و نەمەنەی فیشەکاوە و کەمی هێزی و پۆشتەوپەرداخی و پەڕچەکی داعشی، ناچارێ بانە دەگاکاش بازانل جیا و ڕووە جە کەش(چیا)و شەنگالی بنیانە. هاموەخت بەشێۋی فرە جە دەگانیشنەکانو ئێزیدخانی ڕووەشان جە وەنیشت (ڕۆژئاڤا)و کوردستانی نیا. ئیتر داعش هەر ئێزیدیێ کە تەمەنش جە ۱۰ ساڵا زیاتەر بێ و فریا ڕەمای نەکەوتەبێ گێرێشان و وەحشیانە کوشتش و هەر پەرستگا و یاگێۋە پیرۆزەو ئێزدیەکان یاۋێ وێرانش کەردێ.

ڕابەر ئاپۆ سەبارەت بە شەنگالی چنڎین جارێ هۆشداریش دابێ

ڕابەر عەبدوڵا ئۆجالان هەر زوو درکش بە مەترسییەکانو سەرو ئێزیدیەکانی کەردەبێ و جە ئەی بارەوە هۆشداریش دابێ و واتەبێش: مشیۆم بەخێرایی هێز ڕەوانەو شەنگالی بکریۆنە. سەرو ئا بنەمایە، گەریلایەکێ هەپەگە-ی و ژەنە گەریلایەکێ یەکینەکێ ژەێ ئازادێ یەژاستار-ی هەوڵشان دا و ێشان بیاونانێ شەنگال، بەڵام پەدەکە ڕاگیریش وە کەردێ و ژمارێو جە گەریلایەکاش دەستگیرێ و زیندانیێ کەردێ. بەڵام سەرەڕاو ئانەیە نزیک بە ١٢  گەریلایێ بە چەکی سوکەوە وێشان یاونا شەنگال.

بڕیاربێ ئێزیدیەکێ قڕێ بکریانێ، ۱۲ گەریلایێ هەپەگەی  ڕاشان بە ئانەیە نەڎا

بە پاو نەخشەو قڕکەردەکەی کە (تورکیا، بنەماڵەو بارزانی و پەدەکە، سونەکێ ئێراقی، عەرەبستانی سعودی و قەتەر)ی متێبێرە، ئەشیەی جە شەنگال و ئێزیدخان یەک کەس بە زینڎەیی ڕزگارش نەبیە و سەرجەم ئێزیدیەکێ کۆمەڵکوشێ بکریێنێ. بەڵام جە یەکەم ساتەکان هێرشەکەو داعشیەنە، ۱۲ گەریلاێ هێزەکانو پازێزنای گەلی-هەپەگە، کە ۋەڵتەر سەرو داواکاری ڕێبەر ئۆجالانی کیانیێ بێنێ ناوچەکە، دەستوبرد ڕووبەڕووێ چەتەکانو داعشی بیێۋە و هێرشەکەو داعشیشان ڕوو بە کەشو شەنگالی مدرنا کە سەدان هەزار ئێزیدیێ پەناشان پەی بەردەبێ. 

شەڕڤانێ ڕۆژاڤای ئاومێ بە هاناشانەوە و ڕاڕەوی مرۆییشان کەردەوە

جە ٦و ئاب-یەنە، شەڕڤانەکێ یەکینەکان پارێزنای گەلی-(یەپەگە)ی و یەکینەکێ پارێزنای ژەنێ- (یەپەژە)ی، جە وەرنیشت(ڕۆژئاڤا)و کوردستانی یاۋێ شەنگال و ئیتر گەریلا و شەڕڤانێ پێۋەرە هەم هێرشو داعشیشان ماڕا و شکستدا، هەم خەڵەکەشان جە قڕکەردە پارێزنا. هاموەخت شەڕڤانێ و گەریلاکێ سەرتا جە کەشو شەنگال تا شارچەکێ سنونێ و دووگرکێ و دماتەر تا سنورو ڕۆژئاڤاو کوردستانی ڕاڕەوی مرۆییشان کەردەوە و جە ڕاشەوە دەیان هەزار ئیزیدێ دەربازێ ڕۆژئاڤای بیێ. هاموەخت شەڕڤانێ سەدان پێشمەرگێ پەدەکە-ی و یەنەکە-یشان پارێزنێ و دمای دەربازکەردیشان پەی وەرنیشت (ڕۆژئاڤا)ی، ڕەۋانێ (پانیشت) باشور-یشان کەردێۋە.
ڕۆژئاڤایەکێ و شەڕڤانەکێشان سەڕەڕا کەمی دەرفەتی و گەمارۆدایشا جە لاو بنەماڵەو بارزانی و پەدەکەی و تورکیا و داعشی و سوریا، بەڵام نان و ئاۋیشان جە دەمو وشا گێرتەوە و یاۋناشان واڵە و برا ئیزیدیەکاشان و دەیان هەزار ئیزیدێشان جە کامپو نەورۆزی و جە یانەکێ وێشانە ڕاکەردێۋە و خزمەتشان کەردێ. هاموەخت سەرجەم دامودەستگایەکێ وێسەری دیموکراتیی ڕۆژاڤای پەی خزمەتکەردەی بە کۆچبەرە ئێزیدیەکان سەفەربەرێ بیێ. بە پاو ئامارەکانو ڕۆژئاڤای، شەڕڤانەکێ (یەپەگەی یەپەژە)ی زیاتەر جە ۲۰۰ هەزار ئێزیدێشان ڕەۋانێ ڕۆژئاڤای کەردێنێ و جە مەرگی حەتمی ڕزگارێشان کەردێ. جە پڕۆسەو ڕزگارکەردەکەیەنە زیاتەر جە سەدان شەڕڤانێ و گەریلایێ ئازادی شەهیدێ بیێ و سەدانی تەرێ بریندارێ بیێ کە بە هون و گیانشان ئێزیدیەکێشان جە کۆمەڵکوشی فرە گەورەتەری و قڕکەردەی یەکجارەکی پارێزنێ.

دمای شکستدای داعشی قۆناخی نۊ دەستش پنەکەرد

دمای ئانەیە کە بەهمەت و قارەمانی گەریلا و شەڕڤانا، داعش و تورکیا و بنەماڵە نەخشەکەشان شکست دریا و هێرش  کۆمەڵکوشیەکە سنوردار کریا، ئیتر جە شەنگال بە سەرپەرشتی شەڕڤان، گەریلا و جمیەرو ئازادی بە ڕابەرایەتی پەکەکەی قۆناغێۋە نو دەسش پنەکەرد. دمای یەک مانگی جە ۷٤ مین فەرمانی، یه‌كینه‌كێ مدرامان(به‌رخۆدان)و شه‌نگالی-یه‌بەشە مەرزیارە و هەزاران گەنجێ ئێزیدێ بە دروشمە «ئێمه‌ وه‌ڵامدەرێ فەرمانەکەیەنمێ» پەیوەستێ ڕیزەکا یەبەشەی بیێ و پەی یەکەم جاری جە مێژووەنە ئێزیدیکێ بیێ بە خاوەن هێزو پارێزنای وێشان. جە ٢٠١٥ بە دروشمو «ئێمه‌ تۆڵەو ژەنا ئێزێدخانی مەکەرمێ» یەکەمین هێزو ژەنانو ئێزیدخانی بەنامێ یەکینەکێ ژەنا شەنگالی-یەژەشە، مەرزیارە و سەدان ژەنی ئێزیدێ پەیوەستێش بێ. جە حوزەیران-و ۲۰۱٦یەنە ئاساییشو ئێزیدخانی مەرزیارە. 
ئیتر مدرامان کە بە ۱۲ گەریلێ جە شەنگال دەسش پنەکەردەبێ ، فراوان بی و ۱۲ کەسێ بیێ بە هەزاران شەڕڤانێ. شۆنیشارە قۆناخ بە قۆناخ ئەنجومەنو وێسەریی دیموکراتیی شەنگالی، پارتو ئازادی و دیمۆکراتی ئێزیدخانی- پادێ و چنڎین پارتێ و ڕێکوزیێ تەرێ سیاسیێ و مەدەنیێ و کۆمەڵایەتیێ ئێزیدیێ مەرزیێرە.

گەریلا و شەڕڤانێ ئێزیدخانی شەنگال-شان ڕزگار کەرد

سەرەڕا ئانەیە کە داعش جە ئەوج و قولەو هێزیشنە بێ و بەشێ گەورە جە پانتایی ئێراقی و سوریاش گێرتەبێرە و پەدەکە، تورکیا، سعودیە، قەتەر و سونەکێ ئێراقێ بە ڕەهایی پەشتیۋانیش کەرێنێ، چاوەختەنە جە ١٩و كانوون-و یه‌كه‌م-و ٢٠١٤ی بە سەرکێشێی یه‌به‌شه‌ی و بە پەشتیۋانی هه‌په‌گه‌/ یه‌ژا ستاری، هه‌ڵمه‌تو ڕزگاركەردەی شه‌نگالی دەسش پنەکەرد کە ئا کاتە پەدەکە و هێزە کۆنەپەرسەکێ ناوچەکەی گاڵتە بە هەڵمەتەکەی مەکەرێنێ و هێزو یه‌به‌شه‌ی و هه‌په‌گه‌/ یه‌ژاستاری پەی ڕووبەڕووبیەی چەنی داعشی دەسەکەم گێرێنێ.بەڵام بە ئیرادە و ورەگێرتەی جە فەلسەفەکە و ڕامانو ڕێبەر ئۆجالان-ی و ڕێبازەکەو پەکەکە-ی، هەڵمەتەکە درێژەش پنەدریا و دەرەنجام جە ١٣و تشرین-و دووه‌م-و ٢٠١٥ی بەرهەمشدا و شه‌نگال جە چه‌ته‌كانو داعشی پەی هەمیشەی پاک کریاۋە و بە تەمامی ڕزگار کریا. شکستدای داعشی و ڕزگارکەردەی شەنگالی و ئێزیدییەکان، دەرەنجام بە بە بەخشای هونە و گیان و جەستەو ٣٦٣ گریلایێ و شەڕڤانێ ئازادی بەدی ئاوما

ئێزیدیەکێ گێڵێوە پەی زێدیشان

ئیتر ئێزیدیەکێ پۆل پۆل و دەسە دەسە گێڵێۋە زێدو وێشان و دەسشان دا وێڕێکۋستەی و بە ئەرەمەرزیای کەردەی. جە ئی چواچێۋەنە، سەرەڕا ئەرەمەرزنای سپا، ئاساییش و پۆلیسی، دامودەزگاکێ ژەنان، گەنجان، پەروەردەی و وانای، ئاۋەڎانکەردەی، ئەنجومەنە وێسەریەکێ و وێڕاۋەبەریەکێ جە گردو بوارەکانە مەرزنیێرە.
 
گلێرگەو ئێزیدخانی ڕزگار کریا و ڕێکوزیا و کەجەکە گەریلا کێشاوە

هامسه‌رۆكایه‌تی کۆنسەو ڕاۋەبەری کۆما جڤاكێن كوردستانی- كه‌جه‌كه‌، جە ٢٣ مارس-و ٢٠١٨ی بە ۋەڵاکریێۋ ئاشکراش کەرد، ئیتر ئێزدیەکێ گلێرگێۋی ڕێکۋزیێنێ و ئارامی و ئاساییش و پارێزنای شەنگالی و ئێزیدخانی مسۆگەر کریان و حەوجە بە مەنەی گەریلای جە ئێزیدخان نەمەنەن و گەریلاکاشان مەکێشانێۋە.
ئەۋەکێشای هێزه‌کانو پارێزنای گەلی - هه‌په‌گه‌ و یه‌كینه‌کا ژەنێ ئازادێ- یه‌ژاستاری، ئێزیدیەکێش غەمگینێ کەردێ و بە چەمێ پەڕ جە ئەسرینێ و دڵی پەڕ جە حەسرەت و بە مەڕاسیمی بەشکۆ ماڵئاۋایشان جە گەریلاکان کەرد و سپاسگوزاری وێشا پەی نیشانەدێ. 

قڕکەرێ و کۆمەڵکوشکەرێ ئێزیدییەکان دەستگیرێ و دادگایی نەکریێنێ

ئارۆچ سەڕەڕا دەربازبیەی ٧ ساڵان سەرو فەرمان و جینۆساید و مەرگەسات و قڕکەدەی جە شەنگال و ئێزیدخان، بەڵام تا ئیسە هیچ کام جە نەخشەکێشەکانو قڕکەردەی ئێزیەکان (تورکیا، بنەماڵەو بارزانی و پەدەکە، سونەکێ ئێراقی، عەرەبستانی سعودی، قەتەر و داعش) ڕووبەڕووێ دادگای نەکرێنێوە و ئێزیدیەکێ قەربووی مادی و مانەوی نەکریێنێوە و بە فەرمی نە حکومەتو هەرێمی و نە حکومەتو ئێراقی قڕکەردەکەیشان بە جینۆساید قبوڵ نەکەردەن و ۳ ئابی بە ڕۆو قڕکەردەی ئێزییەکان دەستنیشان نەکریان و بە فەرمی وێسەری و دامودەستگایەکێ شەنگالی و ئێزیدخانی نەئەشناسیێنێ. بەڵکو بە پێچەوانەوە هێشتای ماوە ماوە هێرشێ ئاسمانیێ تورکیا و ئاستەنگیێ پەدەکەی و حکومەتو ئێراقی دژ بە ئێزیدییەکان بەردەوامێنێ و پیلانگێڵنای تورکیا، ئێراق و پەدەکەی پەی دلێنەبەردەی دەستکەوتەکانو شەنگالی بەردەوامێنێ.

پیلانگێڵنای نۊ دژ بە ئێزیدییەکان دەستش پنەکەرد و ئێزیدیەکێ دژش مدرێوە

جە ٩و ئۆکتۆبەرو ساڵەو ٢٠٢٠ی حکومەتو ئێراقی و پەدەکە-ی بە فیتو تورکیا ڕێککەوتەنامێوشان دژ بە شەنگالی ئیمزا کەرد، کە پیلانگێڵنایوی نۊن دژ بە ئێزیدییەکان و ئامانجشان دلێنەبەردەی دەستکەوتەکانو شەنگال-یەن. بەڵام ئێزیدیەکێ یەک دەست و یەک ڕەنگ و یەک دەنگ دژش مدرێوە و تا بە ئارۆ ڕاشان بە کەردەیی کەردەی پیلانگێڵناکەی نەڎان و ڕووبەروو شکستیشان کەردەنەوە.

کۆمەڵکوشی ئێزیدیەکان چوون جینۆساید قبوڵ کریا

جە دمای پارلەمانو ئەرمینای، جە ساڵەو ٢٠٢١یەنە، پارلەمانەکێ هۆڵەندای و بەلجیکای فەرمان و کۆمەڵکوشی ٣ ئاب-و ٢٠١٤و شەنگالیشان چوون جینۆساید قبوڵ کەرد. ئێزیدیەکێ وازیارێنێ جەئاستی جیهانییەنە سەرجەم وڵاتەکێ مەرگەساتو شەنگالی بە جینۆساید قبوڵ بکەرانێ و گلێرگەی میاندوەڵەتی و نەتەوە یۆگێرتەکێ کار و کۆشش پەی دووبارە نەبییەی کۆمەڵکوشی تەرو ئێزیدییەکان بکەرانێ و بەفەرمی ستاتۆ و دامودەستگایەکێ هەرێمو شەنگالی قبوڵ بکەرانی و ئێزیدخانی پارێزنانێ. جە ئی چوارچوەنە فشار بوزانێ سەرو پەدەکە-ی تورکیای و ئێراقی تا بەفەرموی ئانەی قبوڵ بکەانێ و گرەنتی بڎانێ هێرش نەکەرانێ سەرو شەنگالی و ڕێز جە ئیرادە و بڕیارو ئێزیدییەکان بگێرانێ.

جە پانیشت و ئێراقەنە ئێزیدیەکێ ژمارەشان ٥٠٠ تا ٧٠٠ هەزارێن

زێد و ماواو ئێزیدییەكان جە پانیشتو کوردستانی و ئێراقەنە ناوچەو شێخان جە سەرنیشتو موسڵی و هەرێمو ئێزیدخانی کە ناوەندەکەش شەنگالەن و چنڎ گەرەکێ دلێ شارو موسڵیەن. بەگردی جە ئا شار و ناوچە و گەڕەکانە  ٥٠٠ تا ٧٠٠ هەزار ئێزیدیێ مژیوانێ کە جە ئیسەنە سەدان هەزارێشان ئاوارێ و کۆچبەرێن و نەگێڵێاێوە زێدشان.