١و ئایاری ڕۆو جیهانی کرێکاران جە هەمان وەختەنە پەی گەلو کوردی بە تایبەت ئازاڎیی وازا ١و ئایاری ئا ڕوەنە کە هجووم کریا سەرو یاونەری ئازاڎی و پەژاکی‌ و شش جە ئەنداماکاشا گەشمەرڎۍ کریۍ. ڕۆو ١و ئایارو ساڵەو ١٨٨٦ی بە پاو ئا جاڕیە کە جە لاو کۆمەنیستەکا و ئانارشیستەکا و سۆسیالیستەکا و یۆگێرتەکاوە دریا جە سەرانسەرو ئامریکای و کەنەدای و چن وڵاتێتەرینە مانگێرتەیە سەراسەری بڕیا راوە بە داواکاری ئانەی کە ساعەتەو کاری جە ١٤ ساعەتاوە کەم بکریۆوە پەی ٨ ساعەتا. سیستمو سەرمایەداری کە سەرو بنەماو  قیمەتی زیاڎەی مەرزیانەرەو دەس رەنجوو کاریگەرەکا دزۆ دماو دوێ سەڎا کە سەروو ئی ڕووەیرە وییەرۆ هەڵای مژاروو کرێکارا چارەسەر نەبیەن و جیای چارەسەرکەردەیش ئارۆنە رۆ دماو رۆی بۆنێ بە دوێ لتێوە. بەشۍ کە دۆڵەمەنۍ نۍ و بەشێچ کە نانو شەوێشا نیا بۋەرانێ. هەر چنە چەپی کلاسیک نەتاوانش ئی قۊرتۍ چارسەر بکەرۆنەو وێچش کەوتەن دلێ زەلکاوەو دۆگماتیزمی. ئەما ئارۆ بە رابەری رابەر ئاپۆی و جەنگێ هزری و سیستماتیک‌ دژو سیستموو سەرمایەداری ملۆ راوەو سەرو بنەماو پارادایموو ئێکۆلۆژی – دیموکراتیکی ئازاڎیی ژەنێ شارستانیەتی و مۆدێرنیتەو دیمۆکراتیکی بیەن بە یاگە هاڎاروو شارستەنیەتو مۆدڕنیتەو سەرمایەداری. هجووم سەروو جمیەروو ئازاڎیی کوردسانیچ ئارۆ جە چوار چێوەو ئەرەگیرا کوردسانینە بەر کەوتەن و جە لاو زل هێزەکاوە پەشتگیری مکریۆ. هجووم پەی سەروو  مەنزڵوو ئەرەیاۋنای پەژاکی جە ١و ئایارو ٢٠٠٨ینە جە قەندیلنە کە بی بە مەڵامەتوو گەشمەرڎە بیەو شش کادرا چی یاگێنە جە چوار چێوەو هەمان پلانێنە بۍ.

دماو ئانەی جە زمسانو ٢٠٠٨ینە پەژاک کۆنگرەو یەرەمو وێش بەست قەرار سەرو سەر جە نۆ وێ رێک وستەیشۆ سەرو بنەما ئایدیۆلۆژیەکەیش دریاو قەرارش دا کە سیاسەتۍ سەربەوێ  بەرۆ راوەوە و نەبۆنە بە قلیچکەو هیچ زل هێزێوە. ئینەیچ جەسارەتوو پەژاکی نیشانە دێ پسەو هێزێوە جوان و پەڕ جە وزەی کە خودان باوەڕین. چیمنە بڕیاریە کە بەدڵو گەلوو کوردی و ئازاڎیوازەکا بێ. پەسەنڎوو ئەرەگیرەکا و زل هێزەکا بەتایبەت ئامریکای نەبۍ. پەوکی ئا یەرە دوژمنە سەبارەت بە هجووم و سەرو پەژاکی یۆشا گێرتوو جە شەوەو ١و ئایاروو ٢٠٠٨ینە بە فڕۊکە جەنگیەکا هجووم کریا سەرو شۊنماو ئەرەیاۋنای پەژاکی. چی هجوومەیچەنە هەریۆ چا هێزا دووژمنی ئەرکێشا جابەجا کەرد. ئامریکا جە بواروو زانیارینە هامکاریش کەرد، ئێران مەرزەکێش کەردێوە و ترکیەیچ بە فرۊکەی جەنگی هجوومش کەرد کە بی بە مەڵاماتوو گەشمەرڎە بیەی هەڤاڵا  'محەمەد گۆرگین ئەژناسیا بە وەدات ئامەدی، کاردۆ عەلیئاڵی ئەژناسیا بە ئارگەشی، دیاکۆ بەختیاری ئەژناسیا بە هێرش ئامەدی، جەمال رەسووڵی ئەژناسیا بە ئارمانج مەریوانی،  بەهجەت تەکین ئەژناسیا بە فرات چەلێ  رەحیم بۆڕنا ئەژناسیا بە رامان جاوید. ئینە هجوومېوە پلان پەی مجیایرە بۍ سەروو میانگەو ئایدیۆلۆژی پەژاکی و ئا تەرسێ بێ کە دوژمنەکێ جە سەرهۆردای جمیەریوو تازەو وەرکەوتی کەوتەبێ دڵشا. ئیسە شانزە ساڵۍ سەروو ئی هجوومەیرە وییەرۆ پەژاک پسەو پارتۍ شۆڕشگێڵنی بە وزێوە فرەتەر جە جارانی و دماو بەستەو کۆنگرەو حۆتەمیش تینۍ فرەتەرەش دانە بە مۆبارزەی ئایدیۆلۆژی و رێکوزیایی.