هۆزان مزگین- دەرچەو حەقیقەتی و ئازاڎیی

گەشمەرڎە مزگینە، خەباتوو ڕێکوستەی و هونەرییش پېوەرە ئاوێزان کەردەبۍ، هەر شۊن و کوچەو کۆڵانێوەش تەی کەردۍ بە ۋێنەو ئینانای و عەشتارەکا سەردەمی خەبات کەرۍ و بە دەنگ و هونەرەکەیش و شێوازە سەرنجڕاکێش و گرنگەکەیش گرڎ کەسۍ بە ڕێکوستەی کەرۍ.

حەقیقەتوو ژیۋای ئازاڎیی دلۍ وەڵینگەو تەڤگەری ئازاڎیینە، دلۍ هزر و ڕامانوو ڕابەر ئاپۆی و پەکەکەینە هەردەم ئاوێزانوو دەنگ و سەڎا و ڕەنگوو هونەری بیەن. وەختۍ شۆڕشگێڵنێوە تەڤگەری ئازاڎیی جە ڕاو ژێ ئامێرەکەیشۆ دەنگێوە مارۆنە بیەی، هەر چا وەختەنە گەریلێوە بە تفەنگەکەو دەسیش داستانوو قارەمانیەتی خولقنۆ. دەی خۆ پېسە هانێوە سازگاری ڕۊشنا پېسە ڕابەر ئاپۆ ماچۆ تفەنگ و دەسوو گەریلێوە و سازوو دەسوو هونەرمەنڎێوە جیاوازییش نییا، هەردووی پەی ئازاڎیی ئەرەکۊشا.

سا ئی حەقیقەتەی  گۆشتا چنە بۍ، حەقیقەتوو تەڤگەریی ئاپۆییا، حەقیقەتێوە جە ۋێناو هەزاران گەشمەرڎانە ۋێش مانیفێست کەردەن.

بێگومان یۆ چانیشایچ، عاشقەو ئازاڎیی و ئەڤیندارەو هونەری ئازاڎیی و کوردیی ئازاڎیی؛ گەشمەرڎۍ هۆزان مزگینەنە.

هۆزان مزگینە؛ نامێوە پەڕاوپەڕ بە بەژن و باڵاو ئازاڎیی؛ نامێوە لێوانلێو جە حەقیقەتوو ژەنۍ ئازاڎۍ؛ شۆڕشگێڵنێوە جە تافوو جوانی و سەربەستینە؛ بوڵبوڵێوە جە ۋێنەو هونەریی ئازاڎیینە؛ دماجار حەقیقەتێوە جە وەسفوو میلیتانێوە ئاپۆیینە، یاخوڎ گەشمەرڎێوە نەمرەو ڕاو ئازاڎیی خاک و نیشتیمانی و مرۆڤایەتی.

هونەرمەنڎە هۆزان مزگینە ساڵەو ١٩٦٢ جە دەگاو بلەیدەرو سەربە ئێلح-ینە جە ئەڎۍ بییە، وەڵۍ کودەتاو ساڵەو ١٩٨٠ بەشدارەو کۊشیای ئازاڎیی کوردسانی بیە. چا وەختیچنە، جە ئێلحەنە هەریۆ جە مەزڵوم دۆغانی و مەعسوم کۆرکمازی، دووۍ جە ئەرەمەرزنەرا پەکەکەی، چا مەنتیقەنە خەباتوو ڕێکوستەی تەڤگەری ئازاڎیی ۋەرفراوان کەرێنۍ. هەر ئا وەختە هۆزان مزگینە چنی گرووپێوە جە گەنجا بەشدارەو دلۍ پەکەکەی بۆ و بۆ بە ئەوەڵ ژەنۍ کە چا هەرێمەنە بەشدارەو دلۍ ڕیزەکا پارتوو کرێکارا کوردسانی بۆ.

گەشمەرڎە مزگینە دلۍ یووەمین گرووپوو خۆنکارانە بۆ، کە پەی خولێوە پەروەرەدەی ئایدۆلۆژی جمیەری ئاپۆیی ڕووە جە کامپوو پەروەردەیی “بیقاع”ی جە لوبنانەنە مکەرۆ، دماو پەروەردەی، پەی ڕێکوستەی خەباتوو کولتووری و هونەری جە ساڵەو ١٩٨٠ چنی هۆزان سەفکانی ملۆ ئەوروپا و چا پێوەرە تەوەنەو بناغەو “هونەرکۆم”ی و “گرووپوو مدرامانی” منیارە.

چا ساڵانە بە گۆرانییەکاش، کە باس جە مدرامانی و ژیۋای زەحمەتی کوردی کەرۍ، بە گۆرانییەکاو “چەمی هێزل، گوندینۆ هاوار”ی سەڎاو ۋێش دا گۆشوو گرڎ کوردێوە ئازاڎییوازی و وڵاتپارێزیرە.

دماو خەباتی هونەریی جە ئەوروپانە، هۆزان مزگینە جە سەختتەرین وەختەنە پەی ڕێکوستەی ژەنا کوردی ڕووەش جە سەرنیشتوو کوردسانی کەرد، پېسە یووەم فەرمانڎۍ ژەنی جە تەڤگەری ئازاڎیی ژەنانە، کریۆ بە فەرماندارەو هەرێموو گارزانی، بە ڕەنج و کۊشیاکەیش سەرەتا کاریگەریی مکەرۆ سەروو ژەنا و دماتەریچ کاریگەرییش سەروو گرڎوو خەڵکوو تەتوانی جیائاست.

گەشمەرڎە مزگینە، خەباتوو ڕێکوستەی و هونەرییش پېوەرە ئاوێزان کەردەبۍ، هەر شۊن و کوچەو کۆڵانێوەش تەی کەردۍ بە ۋێنەو ئینانای و عەشتارەکا سەردەمی خەبات کەرۍ و بە دەنگ و هونەرەکەیش و شێوازە سەرنجڕاکێش و گرنگەکەیش گرڎ کەسۍ بە ڕێکوستەی کەرۍ.

 هۆزانە تەنیا جە خەباتی کولتوورینە نەمەنۆ، پەی زیاتەر ۋۍ ئشناسای و بەڕێکوستەکەردەی زیاتەروو ژەنا کوردی، کە کۆچبەرۍ وڵاتا ئەوروپای بێنۍ، کۊشیای مکەرۆ و بەشداری ئاماڎەکارییەکا پەی ئەرەمەرزنای یۆبیەی ژەنا وڵاتپاریزنوو کوردسانی بۆ، دماو ئەرەمەرزناو یۆبیەکەی بۆ بە ئەندامەو ڕاوەبەری یۆبیەکەی جە ئەوروپا، پانەیچ هەم ۋەرپرسیاریی خەباتی کولتووری و هەم خەباتوو ڕێکوستەیش گنۆ سەروو شانی و جە ئاواکەردەی گرووپی هونەرینە و سەرمەشقایەتی جە گرووپوو مدرامانینە مکەرۆ.

حەرپێسە چنی پەکەکەیی حەقەتینە بریتییا جە ڕاو گەشمەرڎا و حەقیقەت و گەشمەرڎا، پا جۊرەیچە گەشمەرڎە بیەو هۆزان مزگینۍ خەرمانوو پەڕ شانازیی و خەباتیش پەی ئازاڎیی پەکەکەی پەڕ کەرد جە کۆڵنەڎای و بەردەوامیی تا ئازاڎیی مرۆڤایەتی.

جە ١١و ئایارو ١٩٩٢ێنە جە وەختێنە هجووم کریۆ سەروو ئا یانەیە کە چنەش مەنێبێوە جە تەتوان، تا دما نەفەس جەنگ مکەرۆ و جە دماینە چالاکی گیانبازیی ئەنجام مڎۆ، دماو گەشمەرڎەبیەو هۆزان مزگینۍ، مەڵامەتێوە تازەش پەی کۊشیای ژەنا دەسپنەکەرد، وەڵۍ گرڎ چێوێنە ژەناو تەتوانی، کە بە دەنگ و بیەو هۆزان مزگینۍ سەرسامۍ بێنۍ، ۋێشا نامۍ نیا مزگینە و بەشدارییشا جە کۊشیای ئازاڎیی ژەنانە کەرد.

دماو گەشمەرڎەبیەیچش ئا زاوڵۍ کە جە ئەڎۍ بێنۍ نامۍ مزگینێشا ۋنە نریێنۍ و بێنۍ بە مزگێنەو ڕووۍ ئازاڎیی و درێژە بە ئەرەکۊشاکەو مزگینۍ دریا.

سا هەر پێسە ڕابەر ئاپۆ ماچۆ؛ پێویسا گەشمەرڎەبیەو هۆزان مزگینۍ بە بەرزی ڕاگێرمۍ و جە ۋەرا ۋەرشەنە بیمۍ جواب.