جە پەراویٛزو دیڎارو هەورامان ئەشناساینە

جە پەراویٛزو دیڎارو هەورامان ئەشناساینە چنڎ سەرنجۍٚ و ڕەخنۍٚ جە (دکتۆر ناجع گوڵپی)یەوە.

هیزی پەنجشەممە ٢٠٢٢/٠٩/٢٩ی، ساتو دەو چاشتنگای شارو هەلەبجەینە و گەورەهەیوانەو مستەفازەڵمینە/ زانگاو هەڵەبجەی، دیدارو هەورامان ئەشناسای لوا ڕاوە، هەڵبەت ئی دیڎارە، وردە گلیٛرۆ بییٛنیٛ پەی ئامادەکاری کوٙنفرانسێ گردینی سەرو هەورامانی کە زانگاو کوردەسانی و هەڵەبجەی ڕیٛکوستەن مانگەی دمایینە شارو سنەینە ملوٙڕاوە ئاڎیچ پەی دوٙڵەمەندکەردەی توماری جەهانی هەورامانین کە پار ساڵ یونسکوٙنە توٙماری جەهانی بی. 
چیٛگەنە سەرنجەو ویٛم مەوزو سەرو هەرمانەکیٛشا ئەچی دیڎارنە. هەورامان بە کوٙشای دەوڵەتو ئیرانی (ڕوٙشنویرانو هەورامانی) و یونسکوٙی هەڵبەت دماو چندە ساڵێ هەولیٛو ئەنەکوٙشای یاوا بەیاگیٛ ویٛش، من مەپەرسو؟ ئەگەر هەورامان یاگێوە مەزنە و گەوریٛ نەبوٙ جە باری تاریخی و  فەرهەنگیوە، دەوڵەت هەرگیز دەس نمەبەروٙ پەی ئی هەرمانیٛ، هەرپاسەیچ یونسکۆ نمەیوٙ وەرۆ پەی پوٙڕنایش، دیارەن عەزەمەتو هەورامانی جە فەرهەنگەکەیشەوەن، گردما مزانمیٛ فەرهەنگیچ بە زوان مەسازیوٙ، زوان کوٙڵەکیٛ هیٛقمەو فەرهەنگینە. وەلێم هیزی ئەچا گلیٛرۆبییەینە ئانە هەکە وزیابیٛ پەشتەو کەنوٙڵا زوانو هەورامی بیٛ، زانگاو هەڵەبجەی و زانگاو کوردەسانی قوٙرەتو ئانەیشا نەبیەبیٛ هەکە تاقە لافیتێ بە زوانو هەورامی بنویسانیٛ، گردیچ مزانانیٛ هەکە زوانو هەورامی-گوٙرانی ویەردێوی تاریخی کوٙنش هەن و بیەن، ئەوەجەش بە سەلەمنای نیەن، چون هەر ئی زوانە بیەن بە نونگێوە هیٛقم پەی هاندای دەوڵەتو ئیرانی و یونسکۆ تا هەورامان توٙمار ببوٙنە ڕزو یاگە گرنگەکانو جەهانینە، سەربارو ئانەیچ پیٛشکەشکارو بەشدارانو دیڎارەکەی گرد هەورامییٛ بیٛنیٛ، من پەرسام گویا چی نائەقل دویٛتا بە زوانو هەورامی بابتەکەتا نەنویستەن؟  یام چی بەهەورامی پیٛشکەشش نمەکەردیٛ؟ پیٛسەو پەرچەو چندە ساڵەیشان فەرماواشا با کوردیٛ یاوامانە خوٙ ئیٛمە پەی کوردا قسیٛ مەکەرمیٛ، هەورامیەکیٛچ یاوامانە! یوٙتەر جە پەرچەنە واتش من ڕوٙحم هەورامین و گردکەسیچ مشناسوٙم چیٛشم کەردەن پەی هەورامانی! یوٙتەریچ چەولاوە فەرماواش جە گلیٛرۆبییەی ئەچیمنەی زانشتینە مەشوٙ بە زوانو کوردی قسیٛ بکریانیٛ ئتر ئەجیٛش من واتەنم مەشوٙ گردکەس بەهەورامی قسیٛ بکەروٙ و بابەت پیٛشکەش بکەروٙن! عەلائەساس زوانو کوردی زوانو زانشتین نمەبوٙ بە زوانی تەر دیڎاری زانشتی بلوٙنە ڕاوە، یوٙە تەریچ فەرماوش ئانڎە عونسری مەبە!!! منیچ واتم مافی فەرهەنگی و زوانو ویٛت کە خوای بەخشان پەنەت، فەرزەن سەرت بەکار باوەری هیچ کات عونسریەت نیەن. 
دماو ئانەی دیڎارەکە کوٙتاش ئاما یوٙ جە ئامادەبیەیکا واتش کاک ناجح دڵنیابە هەر بابەتیٛ، مەقالێ کە چی کوٙنفرانسەنە پیٛشکەش بکریوٙ دماجار گردی بەیەریٛ زوانیٛ (فارسی، کوردی، هەورامی) چاپیٛ مەکریانیٛ و وەڵاویٛ مەبانوە، منیچ واتم هەرمانێوە خاسەنە، وەلێم جاریٛ منیشمیٛ تا بوینمیٛش! 
شونیەرە ئومیٛدم واست پەی جارەکاتەری حەتمەن مەشوٙ بابەتکیٛتا هەورامیش چەنە بوٙنە، وەلێم ئادیچ مدرمیٛ و چەمڕانمیٛ بزانمیٛ چیٛش ڕووەمڎوٙ! 
ماقوڵ نیەن توٙ باسو یاگێوە، چیٛوێوەبکەری کە خوتانو زوانو ویٛش بوٙنە ئی گرد واتار و وشکنای و جوٙیایش سەربکەری وەلێم بە مەرام زوانەکەیش فەراموٙش بکەری، پیٛسە واتما فەرهەنگی دوڵەمەندو هەورامانی زوانەکەیش خولقنان، مەشوٙ چی بوزیوٙ پەشتەو گوٙشان؟
کوٙتا قسیٛم ئانیٛنە توماری جەهانی هەورامانی و گیٛرتەی دیڎار و سیمینار و ویٛبنار و گلیٛرۆبییەو کوٙنیشت سەرو هەورامانی تەنیا یەک مانا مەبەخشوٙن، ئانەن هەکە هەورامان یاگیٛوەنە خوتانو فەرهەنگیٛوی فرەگەورەی مشمەرین، هەک هیچ کەس نمەتاووٙ پەشتیش وەنە بکەروٙن، یاگیٛ شانازینە پەی ئانزانیەتی و پەی ئیرانی و کوردەسانی، چون ویەرو تاریخی سەلەمنان، وەهیچ کەسیچ نمەتاو ببوٙنە بە خوتانش بیٛجگەم خەلکو هەورامانی هەکە ئی فەرهەنگشا خوڵقنان، هەتا دنیاچ بوٙنە ئیٛمە نازش پۆ مەکەرمیٛ کە بە فەرهەنگەکەیمان خزمەتو ئانزانیەتی و جەهانیما کەردەن.

د. ناجح گوڵپی 30/9/2022 جمعە