جە هۆڵو چێواری جە شارو سلێمانیێ، بە سەرپەرشتی وەزارتو ڕۆشنویری هەرێمو کوردستانی و مەڵبەندو ڕۆشنویری هەورامانی، دیدارێ پەی مەلا حەسەنی قازی ئەشناسیا بە (شاهۆ) شاعر و نویسەری نامی هەورامانی ساز کریا.

جە دیدارەکەنە کە ژمارێوی فرێ شاعرێ، نویسەرێ، پەیجۆرکارێ، ڕۆشنویرێ و کەسایەتیێ هەورامانی و کوردستانی ئامادێ بێنێ، سەرەتا ئەیوب ڕۆستەم، ڕاوەبەرو مەڵبەندو  ڕۆشنویری هەورامانی قسێ ئەوەکەردەی دیدارەکەیش کەردێ و سەرەڕاو خێرئاوردەی مێمانەکان، باسش جە کەسایەتیی و بەرهەمەکێ (شاهۆ)یش کەرد.
دماتەر چەنڎین وتارێ تەرێ پێشکەشێ کریێ.
شۆنیشەرە شعرێ و نویستەکێ مەلا حەسەنی قازی ئەشناسیا بە (شاهۆ)ی، کە مەڵبەندو ڕۆشنویری هەورامایجە جە کتێبێوەنە کۆکەردێنێوە و بە چاپش یاونێنێ، وزیا ڕووە و دریا بە ئامادەبییەکان.

ژیوانامە:

مەلا حەسەن قازی، کوڕو مەلا عەبدولقادر کوڕو مەلا ئەوڕەحمان-یەن و ساڵەو(1882)ی جە بیارێ جە ئەڎێ بییەن. هەر جە بیارێ  زانستە شەرعییەکێ و زوانەکێ فارسی و عەرەبی-ش وانێنێ. دمای جەنگی جیهانی یەکەمینی لوانئەستەنبوڵ و پەیوەندیش کەردەن بە کۆمەڵەو (تعالی کوردستان)ی. 
ساڵەو 1926ی گێڵانەوە پەی کوردستانی و بییەن بە قازی هەڵەبجەی.
ساڵەو 1937ی پەی وانای زیاتەری شییەن بەغڎاد و زانستە شەرعیێ و حقوقیەکێش تەمامنێنێ و بڕوانامەش جە تەمییزی شەرعییەنە پنەبەخشیان.
ساڵەو 1953ی جە دادگێ شارەکێ چەمچەماڵ، کەرکوک و هەولێری دادوەریش کەردەن. هەمان ساڵ یانەنیشن کریان.
شاهۆ کەسێوی ڕۆشنویر، زیرەک، چنەئاما و نیشتمانپەروەر و شیک پۆش و قسەوەش بییەن و زانەکێ جگە هەورامی، زوانەکێ کوردی، فارسی، عەرەبی و کەمێ تورکیش زانێنێ.
سەرەڕاو زانستە شەرعیێ و ئایینیەکێ و دادوەری، فرە گرنگیش بە نویستەی و شعرێ دان و دلێ شاعران کوردینە پەی وێش کەڵە شاعرێوی گەورە بییەن.

بەرهەمەکێش:

شعرەکێش جە یەرێ ئاستێنە بە هەورامی و سۆرانی نویستێنێ کە بریتیێنێ جە: غەزەلێ، ئاینیێ و نیشتمانیێ.
شیعرەکێ شاهۆی ساڵەو 1976ی جە دوێ بەرگێنە جەلاو چاپخانەو ڕاپەڕینی جە سلێمانییە چاپێ و وەڵاوێ کریێنێوە.
دما جاریچ جە 2020 مەڵبەندو ڕۆشنویری هەورامانی بە هامکاری وەزارەتو ڕۆشاویری هەرێمی، سەرجەم بەرهەمەکێش جە کتێبێوەنە چاپێ و وەڵاوێ کەردێنێوە.
سەرئەنجام (23 حوزەیرانو 1971)یەنە کۆچی دماییش کەردەن و جە بیارێ ئەسپەردە کریان. 

کەسایەتیش:

شاهۆ شاعرێوی کۆشەر و شۆڕشگێڵ و نیشتمانپەروەر بییەن و باوەڕش بە سنورە دەستکردەکێ کوردستانی نەبییەن و کوردێ بەشەکێ کوردستانی بە یۆ زانێنێ و داواش کەردەنبەبێ جیاوازی شار و ناوچە و پارچەی، کورد خەبات و کۆشای هامبەش ڕاوەبەرۆنە و دەست جە پارچەگەری و نۆکەری بێگانەی هۆربگێرۆنە.
جەی ئی بارەوە فەرماوانش:

وەختی کرد و بردە، کاکە تەرکی تێکۆشان مەکەن
دەرفەتە باوەڕ بە فیشاڵی درۆی گوێپان مەکەن

خۆ بە خۆی خۆ یەک کەون جیا مەبنەوە مەردانە بن
فەرقی خەڵقی وان و مووش و ئەزبەنی و سۆران مەکەن

پشتی یەک بگرن بەکۆمەڵ دەست لە یەکتر بەر مەدەن
ڕۆژی سەرکەوتن نزیکە، تێکەڵی شەیتان مەکەن

یەکیەتی ناوخۆ بزانن شەرتی ڕزگاریی گەلە
بۆ ئەوەی یەک بن، لەبۆ یەک فیتنەیی و بوختان مەکەن

ناحەزی ئێمە خەریکی گێرەشێوێنیی گەلن
کاکە ئێوە بن و خوا بڕوا بە ناحەزتان مەکەن

قەومی کورد شێوەی قسەشیان یەک نەبێ گشتیان یەکن
عەیبە جیاوازی لە بەینی کۆمەڵی کوردان مەکەن

مردن و مانمان یەکێکە، پێکەوە وەک یەک ئەژین
فەرقی کوردی ناو عێراق و تورکیا و ئێران مەکەن

حوببی جاھ و فیز و بوخل و نۆکەری غەیرە و نیفاق
کوردی لێک پچڕان، بەسی بێ ماڵی کورد وێران مەکەن

چەنڎ نمونێ تەرێ جە شعرەکانش:

ئەی ڕۆحی ڕەوانم چە عەجەب خۆشسوخەنی تۆ
قەدنەیشەکەر و دولبەر و شیریندەهەنی تۆ

دەشکێنێ بەهای عەتری وڵات پەرچەمی خاوت
ئەی غالییەموو، موشکی خەتا و خوتەنی تۆ

کوڵمت وەکوو گوڵ وایە، لەبت سوور و بەڕەونەق
ئەی لێوی نیگار لەعل و عەقیقی یەمەنی تۆ

بەو ڕوومەتی مەحبووب و قەد و شێوە جوانەت
ڕوومەتقەمەر و مووکەمەر و گوڵزەقەنی تۆ

حەیرانە خەیاڵ و دڵی «شاهۆ» لە جوانیت
سوبحانە کە چەند نازک و ناسکبەدنی تۆ
.....

شیرین ڕەوشە شۆخی پەری پەیکەری شایق
عاشقکوژە لەیلامەلەکی مەنزەری شایق

نازدارە بەڕەفتارە وەکوو حۆری بەهەشتی
شەککەردەهەنە دوڵبەری سیمینبەری شایق

ئاگری بەر دایە عومرم جیلوە و جەولانی تۆ
هۆشی لێ سەندم خرنگەی پڵپڵەی فستانی تۆ

پەستی کردم نیونیگای نازت بە ئەدنا عیشوەیەک
سوستی کردم بەرق و باقی غونچەیی خەندانی تۆ

قیمە بوو جەرگم بە نێشی جووتەشومشێری برۆت
دامیە بەر شەستیری غەمزە ناوکی موژگانی تۆ

دین و ئیمانت لەدەس سەندم بە زۆری نازی چاو
في الحقيقة ڕەهزەن و تاڵانکەری ئیمانی تۆ

قیمەتی ئەڵماس و دوڕ و لەعلی ڕۆمانی نەهێشت
لوئلوئی دوندان و لێوی قورمزی مەرجانی تۆ

تەن شل و مل وەک پەڕەی گوڵباخ و گەردن وەک بلوور
قاقم و لیمۆیە سینە و قوببەیی بوستانی تۆ

هەر چی فیکری لێ دەکەم وێنەی لە دونیادا نەما
قامەت و ساق و سورینی گومبەدی لەرزانی تۆ

ئادەمی، جیننی، پەریزادی وە یا نەوعی مەلەک
یا لە حۆرانی بەهەشتی و ڕەوزەیی ڕیزوانی تۆ

تۆ گوڵێکی سەد هەزاران بوڵبوڵت دڵبەستە بوون
پاکی پێ بەندن بە داوی گێسویی پەخشانی تۆ

قەوسی دوو ئەبرۆت هیلالی جەژنی قوربانن کە وا
عالەمێک وەک قۆچی قوربان بوونەتە قوربانی تۆ

قامەتت تەمسیلی ڕۆژی مەحشەری عالەم ئەکا
بۆیە وا ئەم خەڵقە سەف سەف دێنە بەر دیوانی تۆ

لاڵ و پاڵ عاشق وەکوو مردوو لە ڕێتا کەوتوون
تینوون بۆ شەربەتێکی چەشمەیی حەیوانی تۆ

مروەتت بێ، خوویی بێڕەحمی لە سەرتا لابەرە
با بە داخی تۆوە نەمرن جەمعی بیمارانی تۆ

دوڕڕی ناسوفتەی بەنرخم شاهی خووبانی زەمان
حاکمی ئەقلیمی قەلب و قاڵبی ئینسانی تۆ

وا لە بۆتەی عەشقدا تاوایەوە دڵ بوو بە ئاو
ئەلویدای ئاخریە زاهیر «شایق» ـی بوریانی تۆ

.......

عاشقی زارت هەمیشە شۆری فەرهادی هەیە
ئارەزووی شیرین ئەکات و داد و فەریادی هەیە

دەنگی ناڵەی دڵ لە سینەمدا میسالی تار و عوود
ڕۆژ و شەو بەزم و مەقامی داد و بێدادی هەیە

ئاگری دووریت وەها جەرگ و دڵی هێناومە جۆش
عادەتا تاوی بە تینی ناری حەددادی هەیە

چاوی بیمارت بە جارێ عالەمێک بیمار ئەکات
نووکی موژگانت بە ئیما نێشی فۆلادی هەیە

قورسی ڕوخسارت قەمەر پەرچەم سەودای دەوری ماهـ
قەوسی ئەبرۆیشت نیشانەی شیری جەللادی هەیە

قامەتە یاخۆ قیامەت؟ سەروە یا نەخلی ئیرەم؟
یا قەد و باڵاتە؟ شێوەی داری شەمشادی هەیە

کەی هەنار و سێو لیمۆی گرتووە سەروی چەمەن؟
ئێستە باڵای تۆ کە وا لیمۆی خودادادی هەیە

بیکوژە تۆ بەو یەدی بەیزایەوە مووساسیفەت
ئەو ڕەقیبەت فیکری جێی فیرعەون و شەددادی هەیە

قەت نەبوو ڕەحمێ بە حاڵی «شایق»ـی کات کافرە
شاهی من لەخوانەترسە جەوری بێدادی هەیە

......

ئەی ئەو کەسەی لە نووری خوا خەلقە زاتی تۆ
حەیرانە عەقڵی کول لە بوڵندی سماتی تۆ

لاڵە زمان لە بەحس و بەیاناتی گەورەییت
کۆڵە قەڵەم لە وەسفی بوزرگی سیفاتی تۆ

وێنەت مەحاڵە نەبووە نییە تا ئەبەد
گیانم فیدات بێ فەردی هەموو کائیناتی تۆ

گوفتار و کردەوەت هەموو ئیعجازە بۆیە وا
نایێتە بەر ژمارە بە کەس، موعجیزاتی تۆ

تۆ ڕەحمەتێکی مەحزی لەبۆ گشتی عالەمین
یەعنی چرا و ڕەهبەری ڕێگەی نەجاتی تۆ

ئەو ڕۆژە باوک و ڕۆڵە لە یەکتر فیرار ئەکەن
سوڵتانی کول و شافیعی گشت سەییئاتی تۆ

ئەو ڕۆژە خۆتی خاوەنی تۆمار و تاج و تەخت
چونکە ئەمین و مەحرەمی خاسی خوداتی تۆ

چیت ویستووە کراوە چونکە لەلای زاتی زولجەلال
تاقانە خۆشەویستی هەموو ماسیواتی تۆ

کامت ڕەوایە هەر چی تەمەنناتە دێتە جێ
ئارێ، کلیلی قاپیی گشت موشکیلاتی تۆ

سەریان سوڕە بەجارێ عوموومی موقەڕڕەبین
لەو ڕوتبەیەی درا شەوی ئەسرا بە زاتی تۆ

لەو ڕۆژەدا کە کەس لە کەسە و کەس بە کەس نییە
سەرسامە جین و ئینس و مەلەک غەیری زاتی تۆ

کابە بە یومنی تۆوە بووە قیبلەگاهی عام
چونکە ئەبوو کە مەککە ببێتە وڵاتی تۆ

پایەت ئەوەندە بەرزە کە خوا و مەلائیکەی
پێشکەش ئەکەن هەمیشە سڵاویان خەڵاتی تۆ

ئەم کۆیلەیەت کە توولەسەگی ئاستانتە
موحتاجی لوقمەیەکە لە خوانی بەراتی تۆ

هیوام بە لوتف و مەرحەمەتی زاتی تۆیە من
چونکی پەناهی کۆمەڵی گشت عاسیانی تۆ

هەر چەند سیایە نامەیی ڕەفتار و کردەوەم
خۆ مولتەجیم بە زاتی عَظيمُ الصِفاتـی تۆ

فریام کەوە! بفەرموو بشۆرێ بە ئاوی عەفوو
ئەی ئەو کەسەی کە عەینی حەیاتە مەماتی تۆ

چاوی لە ڕەحمی ئێوەیە «شاهۆ» کە لای خوا
ڕەد ناکرێتەوە تەڵەب و خواهێشاتی تۆ

.....

من کە تۆ یارم نەبی ئیتر ژیانم بۆ چییە
چی لە شەوق و زەوقی دونیا کەم جیهانم بۆ چییە

دیدەیەک تۆی پێ نەبینم، کوێر بێ یا ڕەببی ئەبەد
ناوی غەیرێک گەر بەرێ، لاڵ بێ زوبانم بۆ چییە

دڵ ئەگەر بۆ تۆ نەبێ یا ڕەب لەبەر خەنجەر کەوێ
با لەتوکوت داکەوێ بۆ خۆی، دڵانم بۆ چییە

بێ جەماڵت گوڵ هەموو خاری موغەیلانن لەلام
بێ تۆ ئەی شۆخی زەمان سەیری گوڵانم بۆ چییە

گەر بەهشتیشم بەتەنیا پێ بدەن ڕۆژی جەزا
نامەوێ تۆی تیا نەبێ، حاشا جینانم بۆ چییە

دین و دونیای تۆیە «شاهۆ» حۆر و غیلمانی ئەتۆی
جا کە وەختێ تۆم نەبێ هەر دوو جیهانم بۆ چییە

....

سەرم پڕشۆری نەشکوفتە گوڵێکی باخی ڕیزوانە
کە باڵای نەونەمامی عادەتا وەک سەروی بوستانە

عوموومی سەبر و هۆشم مەحوی وادی حیرەتە ئەمڕۆ
تەعالەڵڵا ئەمە باڵایە یا سەروی خەرامانە

ئەمە ڕۆژە لە شەودا دەرکەوتووە یا ڕوو لەناو زوڵفا
جەمالە یا لەناو کفرا بریقەی نووری ئیمانە

دڵی بردم کریشمەی چاوی مەخمووری بە تاڵانی
کە چی ئێستاش خەریکی غارەتی دین و سەر و گیانە

تەمەننای وەسڵی هەرچەند لێ دەکەم وەک مووسایی عیمران
بەغەیری "لَن تَراني" نابیسم لەو شۆخە چاوجوانە

من و دەردی جیایی تا بەکەی هامڕاز و هاودەم بین
فیدای باڵای نەمامت بم بەسە ئەم ئێش و هیجرانە

ئەگەر ئەو لەعلی دوو لێوەت مەسیحئاسا نەکات ساتێ
دەوای تای ڕۆح و دڵ ئەمڕۆ ئیتر حاڵم پەرێشانە

وڵاتی سینەکەم سووتا نەما ئاساری عیمرانی
تکەی قەترەی زوخاوی دێ ئەڵێی سەیلی بەهارانە

ئەلا ئەی شۆخی سیمینساقی بێمیسلی لە دونیا تاک
دڵی وەک بێژەنم بۆ تۆ ئەسیری چاهی زیندانە

لە شۆری عەشقی تۆوە خۆ شعوورێکی نەما «شایق»
بەدائیم هەر وەکوو مەجنوونی لەیلا ئیشی گریانە

......

موعجیزاتێکی عەجیبە ناز و عیشوەی دولبەرم
مەیلی بێ ئیسلام و کافر یەک بە یەک ڕیسوا ئەکا

ڕۆژ لە داخا زەرد ئەبێ وەختێ کە بینی ڕووی نیگار
مانگ لەبەر شوعلەی جەمالی بێموحابا ڕا ئەکا

چاوکەژەڵ ئەبرۆکەشیدە و گوڵعوزار و مەهجەبین
قامەتی خۆ مەحشەرێک بۆ عاشقان بەرپا ئەکا

.....

ئەی زیایی ڕوومەتت خورشیدی ئەوجی ئیستوا
قەوسی شومشێری دوو ئەبرووت زولفەقاری مورتەزا

نووکی موژگانت بە تیژی وەک سەنانی خالدی
چەتری زوڵفەینت "بِلا شَك" سایەیی باڵی هوما

لەعلی لێوت هەر وەکوو یاقووتی سووری ئاودار
غەبغەبەت وەک سێو و کوڵمت گەوهەرێکی شەوچرا

گەردنت شووشەی گوڵاو، پوستان هەناری گوڵبەدەم
سینە وەک مینایی مەی ساعید میسالی دڵڕوبا

قامەتت سەروی گوڵستان یا نەمامی باخی خولد
باقی ئەندامی لەشی تۆ وەک جەواهیر با تەڵا

نازکی و عیشوە و کریشمەت بێ نەهایەت دڵفریب
شۆخی و شیرینکەلامیت موعجیزاتی کیبریا

سەدهەزارانی وکوو من عاشق و شەیدایی تۆن
ڕۆژ و شەو مەجنوونسیفەت وێڵن لە سەحرا و چیا

من کە سەرکردەی هەموویانم بە وسڵت لەحزەیەک
کامیابت قەت نەکردم گوڵڕوخی شیرینلەقا

شەرحی حاڵاتی دڵی میحنەتزەدەی «شایق» بەڵا
هەروەها بۆ خۆی بمێنێ تاوەکوو ڕۆژی جەزا