ئەندامو کۆمیتەی ۋېڕاوەبەری پەکەکەی دوڕان کاڵکان جە میانو بەرنامەو تایبەتی مەدیا هابەر تیڤینە قسېش کەرڎۍ و ئەرەیاۋناش ئا هێزۍ کە جە دژوو فاشیزمی ئاکەپە-مەهەپەی کۊشیای مکەرا، مشۊ ۋېشا ئاماڎە کەرا. کاڵکان خوڵقەش جە گرڎ کەسۍ کەرڎ کە دلۍ مدرامانی دیموکراتیکی دژە فاشیزمینە بەشڎارۍ با.

کاڵکان ئاماژەش پانەی کەرڎ، کە ئەرەکۊشای فرە رادیکاڵتەر بۊ و ۋاتش، "مشۊ ئێمە بە پاو ئانەی ۋېما ئاماڎە کەرمۍ. با کەس غەڵەت نەکەرۊ. مشۊ حیج هامڕېوە هیوا سەرو ئاکەپە-مەهەپەی یاخوڎ هامپەیمانیەکا ئیسەی هۊرنەچنۊ. ئانۍ کە هیواشا هۊرچنیەن تووشو غەڵەتی با. بەیدۍ با ۋېڕاگری کەرمۍ. بەدڵنیاییوە سەرگنمۍ. ئەگەر ئاکەپە بە هۊرچنیەی دلېنە شیەبیۍ، مەرحەلېوە درێژمەوڎای سیاسی دەسپنەکەرۍ. ئیسە شانس و دەرفەڎی گۊرە ئامان ئاراوە و دژ بە ڕاوەبەری ئاکەپەی شۆڕشێوە دیموکراتیک و دژەفاشیزم و رادیکاڵ سەرگنۊ. ئانەی گرنگا وەڵۍ وستەیشا. پۍ بەدەس ئارڎەو ئانەی ئێمە کۊشیەیمۍ. خوڵقە جە گرڎوو هەڤاڵا کەرمۍ کە بەشڎاری جە کۊشیای هامبەشینە کەرا".

هۊرسەنگناکۍ ئەنڎامو کۆمیتەی ۋېڕاوەبەری پەکەکەی دوڕان کاڵکانی پی جۊرەنۍ:

دوژمنایەتیچ پیمەرش هەن

ۋەڵۍ گرڎ چېۋېنە بە رێزو ئیحترامۊ سڵام جە مدرامانی تاریخی رابەر ئاپۆی جە ئیمراڵی مکەرو. نەک گۆشەگیری، بەڵکم پنەش ماچو ئەرەبڕیەی و پڕچنای رەهاو پەیۋەنڎییەکا. جە بەرگێوە یاسایینە ئانە وەردەواما. پېسە جمیەری و گەلی ٢٧ مانگېن حیچ زانیاریېوەما سەرو رابەر ئاپۆی و هەڤاڵا تەرو ئیمراڵی نییا. پارێزنەرۍ و سیاسەڎمەدارۍ قسۍ مکەرا، هەڤاڵەکېچما هۊرسەنگنای مکەرا. ماچا جە تاریخو جەهانینە گۆشەگیریېوە پی جۊرە پەیڕەونەکریان. چی ئاخراوە باسشا چانەی کەرڎەبۍ کە ئا کردەوۍ جە ئەفریقای پانیشتیچ وەران ۋەر بە نێلسۆن ماندێلای کریېبێنۍ پی جۊرە نەبېنۍ. مافمان هەن. مافو زانیاری هورگېرتەی، مەبۊ ئاستەنگ کریۊ.

ئینسان متاۋۊ بۊ بە دوژمنیچ، بەڵام دوژمنایەتیچ سنوورێوەش هەن، پیمەرېش هەن. کریۊ ئێمە دوژمنۍ بیمۍ. بەڵام پۍ نمونەی دوژمنەکېچ پېۋەرە منیشارە و گفتوگۊ مکەرا. سەرنج بڎەیمۍ وەختۍ لایەنێوە لایەنەکەی تەری شکس پنە مارۊ جەنگ دمایش نمۍ. جەنگ زیاتەر بە رێککۊتەی و پەیماننامە دمایش پنەمۍ. ئینەیچ بە دیڎار یاۋۊنە ئەنجام. کریۊ ئێمە پېسە دوژمنی بیمۍ. بەڵام ئاڎ ڕاوەبەرایەتیش جە بەرزتەرین ئاستشەنە، جە ئاستو وەزارەتەکانە، جە ئاستو سەرۆککۆمارینە وەعدش دان.

وەعدەکۍ جە بارەو گۆشەگیرییوە جابەجۍ نەکریۍ

ئایا ئینسان متاۋۊ قەناعەت بە وەعد و پەیمانو ئاکەپەی کەرۊ؟ ئانەی وەراش حەراما، ئانەی ماچاش درۋېنە. ئێمە مەتاۋمۍ حەر پاسە واچمۍ و ۋیەرمۍ. مشۊ ئا وەعدۍ جابەجۍ کریا. وەردەوام واوەیش کەرمېوە کە ئیمراڵینە چی بارۊ یاسا بیەیش نییا. ئێمە ماچمۍ گۆشەگیری وەردەواما. پۍ چی؟ وەرو ئانەی ئا کەسۍ ئاگەی ڕاوەبەرکەرا وەعدشا دا کە ئاژەکە پا جۆرە مەمەنۊ. نە یاساکاشا جابەجۍ مکەرا نە وەعدەکاشا بەرا سەر. هەڵبەتە قەرارە میان نەتەوەییەکایچ جابەجۍ مەکەرا. مژارەکە تەنیا پۍ ئیمرڵی نییا. کۆمیتەو وەزیرا ئەنجومەنو ئەوروپای سەرو دۆسیەو کۆبانۍ قەرارش دابۍ کە مشۊ هامسەرۆکا گرڎی ۋەڵینو هەدەپەی سەلاحەدین دەمیرتاش و فیگەن یوکسەکداغۍ و زینڎانیا تەری ئازاڎ کریا. گوایە یاساو تورکیای بە یاساو ئەوروپایوە بەسیېنۆ. پەسەنڎس کەرۊ بەڵام جابەجێش مەکەرۊ. ئاڎۍ بېجگە جە سیاسەتو ۋېشا حیچ چېۋېتەری بە ڕەسمی مەشناسا. ئێمە وەڵتەر ئەرەیاۋنابېما، کە ئا سزۍ بېبنەمېنۍ. بەڵام مژارەکە ئانەن کە پۍ چی ئا سزۍ سەپیېنۍ؟ جارێوە ۋاتەبېشا بەمەڵامەتو قسەکەرڎەی بە دەنگی بەرزی... ئەگەر بەراسیچ سزا سەپیابۊ مشۊ مەڵامەتېوەش بۊ. ئا مەڵامەتۍ ئاشکرا مەکریا. وەرو ئانەی مزانمۍ کە جە ئیمراڵی چېۋېوە کە پەنەوازش بە سزای پا جۊریە بۊ ڕوۋەش نەڎان. ئینە گرڎ بەهانېنۍ. تەرەفۍ ئا ئاژەیە ڕاگېرتەین جە دیڎاری و تەرەفەکەی تەریچش، کە ۋېش جە ۋېشەنە گرنگتەرا، جە ساڵەو ٢٥ەمینو سیستمو ئیمراڵی، بە پاو یاساکا ئەوروپای مشۊ چەمخشکنای سەرو ئاژەو رابەر ئاپۆیرە کریۊوە. مشۊ داڎگایی کریۊوە و ئازاڎ کریۊ.  

مەبۊ ئەوروپا وەران ۋەر پا ئاژەیە بێدەنگ بۊ

جە ئاژەی ئاساینە بە پاو بنەما یاساییەکا ئەوروپای مەبۊ کە رابەر ئاپۆ جە ئیمراڵینە ڕاگیریۊ. پارێزنەرەکېچ ئانەشا وست ڕووە. جە ماوەی ۋیەرڎەنە هەڵۋېسەش سەر کریا. مەبەس چانەی ئانە بۍ کە مشۊ ئینسان یاساکا ئەوروپای بۋانۊوە، ئێمە جە یاگېنە فێرۍ بیەیمۍ. ئێمە وەڵتەریچ ۋاتەبېما کە ئا سزا دیسپلینۍ بە ماناو ئانەی مۍ. ۋاتما مشۊ مرڎای سەرو ئا چېوا کریۊ. ئیسە فرەو لایەنا مرڎای سەرو ئانەی مکەرا، بە دڵنیاییوە مشۊ ئینسان پاگیری کەرۊ، مشۊ ئێمە وەران ۋەر پا ئاژەیە عالتەر کۊشیەیمۍ. پارێزنەرا، یاساشناسا، سیاسەڎمەدارا و وەرگریکەرا جە مافەکا مرۆڤی سەرنج وزا سەرو ئانەی.

پی جۊرە وەردەوام مەبۊ. مەبۊ ئەوروپا وەران ۋەر پا ئاژەیە بێدەنگ بۊ. ئەرەمەرزیېکۍ ئەوروپای، سی پی تی، ئەنجومەنو ئەوروپای هامبەشېنۍ چی کرڎەوە نایاساییەنە یا خوڎ هامبەشۍ کردەوەکانۍ جە ئیمراڵی. جەبارەو ئانەیۊ رەخنەی وەرچەم هەن. ئانە فرە رۊشنا. چایچۊ فرە دەنگ بەرمەگنۊ.

ئی حکومەتە حکومەتو کورڎی نییا

هۊرچنیەی ئەنجامدریا، هامپەیمانیی کۆماری کە جە لېۋارەکا بەحرو ئیجەی و لېۋارەکا بەحری چەرمەی و مەڕمەڕەی و کورڎسانینە سەرنەکۊت، ئیسە حکومەت پېکمارۊ. بەڵام با واچمۍ جە جبەرو ئی یاگاوە سەرکۊت، زیاد جە ٧٠٪ و کورڎی ئەردۆگان و هامپەیمانییەکەش ڕەڎکەرڎۊ، دەنگشا پنە نەڎا، کەچی پارتو چەپی سەوزی جە فرەو شارەکانە سەرکۊت و زیاڎ جە ٧٠٪ و دەنگەکاش بەدەس ئارڎۍ. جە بڕۍ شارېنە یاۋا ٥٥_٦٠٪. ئیسە حکومەت جە لایەن و ئەردۆگانیوە پێکمۍ. پەرلەمانەنە قەرارەکۍ جە لایەن و هامپەیمانیی کۆماریوە دریا. گەلوو کورڎی هەردۋېش ڕەڎکەرڎېنۍ، قەرارو هەردۋە ئەرەمەرزیاکەیش ڕەڎکەرڎېنۍ. ئاڎۍ ئیراڎەو گەلوو کورڎی نیەنۍ. پۍ نموونەی، ئەگەر ئینە کورڎسانەنە ڕوۋەش نەڎۍ بەڵکم بەشېوە تەرو جەهانینە ڕوۋەشدۍ، ئا وەختە ئا دەوڵەت و سیاسەڎمەدارۍ، ئا کەسۍ پېسە وەرگریکەرو مافو مرۆڤی بەرگنا، هۊرشېنۍ  و وەچېنۍ ئی حکومەتە مەتاۋۊ ۋڵاتی ڕاوەبەرکەرۊ، چونکی ڕەڎکریانۊ و شکسش ئارڎەن. بەڵام، ئیسە گرڎ بێدەنگېنې، با کەمۍ سەرنج بڎەیمۍ، پېسە ئانەی ئی ئەنجامە بەدی نامابۊ، دماو ئی هۊرچنیەو تورکیای، گەلوو کورڎی حکومەتش ڕەڎکەرڎۊ، پۊکەی قەرارەکېش دژبە کورڎی با، میاۋا ئاستو جەنگی. گرڎ چېۋۍ مکەرا پۍ قڕکەرڎەی گەلوو کورڎی، گرد ئاشنېنۍ پی ئاژەیە ، بەڵام کەس نتقش چۊوەنمۍ. ئانە ئاژەو ئیمراڵییا، گرڎ چېۋۍ نایاسایی ڕاوەبەرکریۊ، گرڎ مافێوە پاشێل کریۊ، زوڵمو ستەم ملۊڕاوە. چنی ئانەیچ، هەڵای بێدەنگېنۍ، پۍ چی؟ چونکی ئیراڎەو کورڎی ئینا چا، ئیراڎەو کورڎی پەی ئازاڎیی ئینا چا، ئینە گرڎ پەیۋەسا بە شێۋازو مامەڵەکەرڎەی چنی گەلوو کورڎی و قڕکەرڎەی ئی گەلیە.

ئەرەمەرزیای ئەساسی قڕکەرڎەی کورڎی سیستمو گۆشەگیری ئیمراڵییا

ئەرەمەرزیای ئەساسی پۍ قڕکەرڎەی کورڎی سیستمو ئەشکەنجەو گۆشەگیری ئیمراڵییا. ئانە ٢٥ ساڵېن پی جۊرەنە. ۋەڵۍ ئانەی، ئەرەمەرزیۍ هامشېوۍ تەرۍ بېنۍ، جە سەڎەی ۋیەرڎەنە کورڎا حەر چوارپارچەو کورڎسانی دېنۍ قەنارە. ئێمە ئانەی مزانمۍ، کە ئیسەیچ حەر پی جۆرەنە. حەر پۊکەی، کەس قسۍ مەکەرۊ، پێۋیسا ئینە ئاشکرا کریۊ، بەڵکم مشۊ چانەیچ زیاتەر کریۊ. پۊکەی مشۊ کۊشیای یاسایی و سیاسی پەرە پنە بڎەیمۍ. سەرو ئی بناغەیە، کۊشیای سەرو گردو ئاستەکا وەردەوام بۊ. سڵام جە گرڎو کۊشیاکا کەرو پەی ئازاڎیی جەستەیی ڕابەر ئاپۆی و دژو سیستمو ئەشکەنجە و گۆشەگیری ئیمراڵی، هیواو سەرکۊتەیشا پۍ وازو. پێۋیسا هەمیشە ئینەی واچمۍ، مەبۊ کەس واچۊ ئەرەکۊشایما بۍ ئەنجاما، کۊشیای فرە گرنگا، کۊشیای گەلی دیوارەکا ئیمراڵی وڕنۊ و سیستمو ئەشکەنجە و گۆشەگیریی دلېنەبەرۊ. مشۊ خەڵک قەناعەتش پینەی بۊ. جە ڕاو کۆشیایۊ سەرېگنمۍ. ئەگەر کۊشیای بەتینتەر کەرمۍ، بێگومان ئەنجام بە دەس مارمۍ. مەبۊ بۍ ئەنجامی وەرچەم گیریۊ. بەپێچەوانۊ، ئەگەر کۊشیای زیاتەر کەرمۍ، ئەنجامی زیاتەر بەدەسمارمۍ. پۊکەی مشۊ کۊشیای بەقوەتتەر کەرمۍ، واوەی داوا جە گرڎ لایۍ کەرو کۊشیای گۊرەتەر کەرا.

مدرامانما گۊرەتەر بۊ

سەرەتا و ۋەڵۍ گرڎ چېۋېنە، بە ڕێزو ئیحترامۊ یاڎو گەشمەرڎا ئی جەنگیە کەروە. گەرەکما جە کەسایەتی گەشمەرڎە زەردەشتینە، بە ڕێز و وەشەویسی و ئیحترامۊ یاڎو گرڎو گەشمەرڎا زاپی و ئاڤاشینی و مەتینای کەرووە، حەرپاسە گەشمەرڎەکەما جە سلێمانی، هەڤاڵ حسێن ئاراسان، حەرپاسە گەشمەرڎەکېما جە بۆتان و لیچۍ، سڵام جە گەریلای و گەلەکەیما مکەرو کە دژوو گرڎ جۊرە دیکتاتۆرییەتۍ و فاشیزمێوە پېسە ئەردۆگانی و هامپەیمانیی کۆماری مدرامان کەرا. بێگومان ئی مدرامانە، تا مۍ گۊرەتەر بۊ.

قەرارەکەما پەی مرڎنای چالاکیی سەروازی بێئەنجام بۍ

 ئیساتۍ باسوو مرڎنای چالاکیما کەرڎەن، گێرا ئینە یاگۍ سەرنجۍ و پەرسۍ بۊ، بۊنەو بوومەلەرزەیۊ، ڕابەرایەتیی ئێمە مرنای جالاکییش بە خاس زانا، ئینە ڕاس بۍ کە ئێمە پەشتەو قەرارەکەیۊ بێنمۍ، ئیسەیچ بە قەراررێوە خاسش مزانمۍ، وەلۍ بۊنەو ورچنیایەکاو چوارڎەو ئایاریوەم قەرارەکەما درێژ کەرڎۊ، پەی ڕاگێرتەی جە هەر گڕگێرتەێوە، ئێمە ئینەی گرڎ بە مانادار زانمۍ پەوکای ماچمێشۊ ئێمە قسێما کەرڎۍ و هامڕێکێچما قسێشا کەرڎۍ جە گرڎی مهێمتەر فەرماندەیی ناوەندوو پارتەکەیما قسێش کەرڎۍ هەپەگە جە ئەرەیاونایوەنە ئاماژەش دا پەنە. ئینە دەسوەڵێوستەی ئێمە بۍ وەلۍ ئادۍ هیچ هەڵویشتشا نیشانە نەدا، هەرچن بۊنەو لاوازی و سەرقاڵییشاوە هجوومەکێشا کەمتەرۍ بێنۍ، وەلۍ وەختوو ئامادەبییەیشانە هجوومەکا زیاد کەرێنێوە، ئی قەرارەما پەی مرڎنای چالاکیی سەروازی هیچ جوابێوەش نەبۍ جە لاو دەوڵەتوو تورکیوە.     

بڕێوە ناوەندۍ ئی قەراەشا بە خاس زانا، وەلۍ تا ئیساتۍ هیچ ئەنجامێوەش نەبییەن، کەواتە سەرنجە وزمۍ سەروو چ خاڵێوە؟ ورچنیەی کریا و ئەنجامەکۍ ئاشکرۍ کریۍ دەمودەس ژئیدارەی تازە ئەرەمەرزیا، خاس خاسۍ هەرمانە کەرۊ عەینوو سەعاتۍ، یانۍ ئەرڎۊگان وەڵتەر وێس حازر کەرڎەبۍ گرڎوو چیوەکا زانۍ، ئاد پێسە ئەکتەرێوە دەور وینۍ کە وەڵتەر سیناریۊکەش پەی نویسیابۊ، هجوومەکێش زیادۍ کەرڎۍ و چندین جارۍ دووەبارێش کەرڎێوە.

زانیارییەکۍ لاو فەرماندەیی ناوەندیوە هەنۍ سەبارەت بە هجوومەکاو سەروو هەرێمەکاو پارێزنای مەدیای، ئاماری مانگانە و ڕوانە وزا ڕووە، ڕوانە زیادتەر جە ٥٠-٦٠ هجووما هەنۍ. ماوەو چند ڕوانە چندین جار هجوومۍ کریێنۍ، ئینە جگە جە هجوومی زەمینی. گەرەکشانە هجوومی ئەرەگیری خواکوڕکنە زیاد کەرا، هەرێمەکاو بۊتانی و لیچۍ و سەرنیشتوو کورڎسانینە هجوومشا کەرڎ بە گرڎ نۊعۍ وەرگیریما کەرڎۍ ڕووبەڕوێشا بیەیمێوە، هجوومی بەرڎەوام سەروو وەرنیشتی هەن هجووم کریا سەروو شەنگالی و سلێمانی، ئیدارەو میتی فاڕیا یانۍ ئیدارەی تازە گەرەکشا پی هجوومەو سلێمانی وێش سەلەمنۊ یانۍ واچۊ منیچ هەرمانە کەروو. ڕۊو ورچنیەرینە ئەندامێوە ئی پارتی هجوومی تندش کریابۍ سەر، زارۊڵیوەشا گەڤەرنە شێلا، دایمە خەڵکی گێرا و هامسەرۊکاو شارەوانیی بانتۊسی گیریۍ هجوومۍ سەرەمڕ هەنۍ. هجوومەکێچ ڕەهەندی سیاسی و سەروازییشا هەن، ئیتر مرڎنای چالاکیی سەروازی وەراوەرشاوە بێمانان.                              

درێژەش هەن..