کۆمیتەو گەلا و ئایینەکا کەجەکەی، بۆنەو دمایی ئاماو ڕۊچۍ موحەڕەمیۊ ئەرەیاۋنېوەش ۋەڵاکەرڎۊ ، كه چنەشەنە ئامان، بۆنهو ئی ڕۋەیۊ گەرەکمانە ۋیرش بارمېوە كه بهپاو کۊشیای جە دژوو ستهمكاری كه كارهساتو موحهڕهمیش چنەکۊتۊ، پەنەوازەن عهلهوییهكۍ دلۍ کۊشیاینە پەی دیموكراتیك كەرڎەی توركیای و کۊشیای گهلا بهتایبهتی گهلوو كورڎی بهشڎارۍ با، كه هجومی كۆكوشیشا ۋەران ۋەر کریۊ.
كهجهكه حەرپاسە داواش جە گرڎو عهلهوییهكا کەرڎ، جە دژوو ستهمی به ههڵۋێسېوە حسێنی بهشڎاری کۊشیای پەی دیموكراسی کەرا.
دهقو ئەرەیاۋناکەو كهجهكەی:
"موحەڕەم دمایش ئاما و مدرامانو كهربهلای به تاعەت و ڕۊچەگېرتەی یاڎش كریاوه".
هیواڎارېنمۍ ڕۊچۍ و تاعەتو عاشورای كه جە مانگەو موحهڕهمینە ئهنجام مڎریۊ جە دهفتهرو كرڎەوەکاشانە بنۋیسیۊ.
ئێمه قەناعەتما پاسەن كه تاعەت و راز و نیاو موسڵمانا شیعەی كه مدرامانو كهربهلای ۋیرماراوە، مەعنېوە ئیسلامی فرە گۊرېش ههنە، هیواڎارېنمۍ تاعەتو موسڵمانا شیعەی كه به ماتهمینی و ڕۊچەگېرتەی یاڎو گەشمەرڎا كهربهلای کەراوە، جە بارهگاو حهقینە قبوڵ کریۊ.
گەرەکمانە ئاماژه پانەی کەرمۍ، ئانۍ کە یاڎو مدرامانو حەزرەتو حسێنی جە كهربهلا بهبەخشنایۊ خېرو خێراتی، ڕۊچە گېرتەی و جۆرهكا تەری جە عیبادەتی کەراوە و به قووڵبیەیۊ دهروونی یاڎشا کەراوە، خۊتانکەرڎەی جە بهها گۊرهكا مرۆڤایهتی کەرا.
حهرپۊکەی ئێمه ماچمۍ: با ڕۊچۍ دوانزە ئیمامەکا رۆحی عهلهوی قبوڵ بۊ، با حەزرەتو حسێنی بۊ بە هامڕا و خزری و یاردیدەرو خېرۊمەنڎا و خاسەکەرا. چنی گەشمەرڎا كهربهلای، بهڕێزۊ یاڎو گرڎو گەشمەرڎا ئاخېزی کەرمېوە و جارێوە تەر وەعدو وهفاڎاری پۍ یاڎو گەشمەرڎا واوەی کەرمېوە.
كهربهلا دژ بە ستهمی هێزو مدرامانیا
عهلهوییهكۍ، مدرامان دژ بە ستهمی كه ههزار و چوارسهڎ ساڵۍ چېوەڵتەر جە كهربهلا ئهنجامدریا، یاڎکەرڎەیۊ پېسە و چهمكێوە مزانا و به ڕۊچەگېرتەی و ۋەڵاکەرڎەیۊ خېروخێراتی یاڎو گەشمەرڎا كهربهلای کەراوە و وهفاڎاری ۋېشا پۍ ئا ڕۋا نیشانە مڎا. عهلهوییهكۍ پا ههڵۋێسهیشا ڕیزهكا ۋېشا جە كهربهلاو ئی سهردهمهینە دیاری کەرا. مدرامانو كهربهلای كه نوێنهرایهتی نهریتو کۊشیای دژ بە ستهمی و ناداڎی مرۆڤایهتی کەرۊ، چی سهردهمەیچەنە پۍ ماف، داڎپهروهری، برایهتی، هامبهشی و ئاشتی هێز به گهلا مڎۊ. پۍ گلېرگەو ۋەرکەوتوو میامینی، مدرامانو كهربهلای جە ئیسەیچەنە دژبە ستهمی، ستهمكاری و یهزیدهكا، هێز به هۆشمهنڎی و رۆحو مدرامانی مڎۊ.
ڕۊچۍ موحهڕهمو ئېساڵی و بەخشنایۊ خېرو خێراتو عاشورای، هاموەختا چنی ئاژیوە كه چنەشەنە مژارۍ فرە گهرمۍ ئینۍ ئارانە. هامپهیمانی دیكتاتۆری و فاشیستی ئاكهپه-مهههپه، كه کریۊ پېسە جمیەری یهزیدی ئی سهردهمیه پێناسه کریۊ، جە دژوو گهلا، ژەنا، گهنجا بهتایبهتی دژ بە عهلهوییهكا ئینا مېڎانېنە كه فرە جە كهربهلای دژوارتەرا. پۊکەی ئهگهر عهلهوییهكۍ سەرو خەتەو كهربهلای کۊشیای کەرا، مەغز و ئهقلیهتو دهوڵهتی ئیسلامپهرسی دهسهڵاڎدار، جە حهر جهمخانېوەنە، جە دەگایا، جە کۊڵانەکانە، به پوختی جە گرڎ كایهكا ژیاینە ستهمێوە پېسە ستەمو سەردەمو كهربهلای سەرو گلېرگەی عهلهویرە مارا.
جە چوارچێوهو ههنگامە كرداریییهكانە چېرو نامۍ ڕاوێژكاری مهعنەوی خۊنكارانە، كارمهنڎا ئایینی ئەرەمەرزنا، جە دەگاو عهلهوییهكانە مزگی وەش کەرا، مەلا مەرزنارە، جهمخانهكا پېسە ناوهنڎو عیبادەتو عهلهوییهكا مەشناسۊ، جهمخانهكا چېرو نامۍ وهزارهتو ڕۆشنۋیرینە کەرۊوە، بهڵام جە بنهرهتەنە پهیوهنڎیشا به وهزارهتو كاروباری ئایینیوه ههن، چی سهردهمهنە كهربهلېوەن پۍ ۋهردهوامبیەی یهزیدهكا.
حەزرەتو حسێنی پیمەرو مدرامانیا
گرڎو ئا كردهوا دوژمنایهتی سهنتێزی توركی ئیسلامی و ئهقلیهتو دهوڵهتی ئیسلامی دهسهڵاڎداری جە دژوو عهلهوییهكان. جە دژوو ئا كردهوا ئهگهر به ڕێبازو حەزرەتو حسێنی مدرامان نهكریۊ، ئانە كارهساتێوە گۊرە ئینا ۋەردەمو عهلهوییهكانە.
ئهگهر عهلهوییهكۍ ههزاران ساڵېن سهرەڕاو فشارەکا دهوڵهتی ئیسلامی دهسهڵاڎداری خۊتانکەرڎەی جە ئایینو ۋېشا کەرا، كلتوورەکەیشا به هێز و ئیراڎه و دهرفهتو ۋېشا ۋەڵۍ وزا و ۋهردهوامیش پنەمڎا، چېگەنە مدرامانو حەزرەتو حسێنی جە كهربهلا جە ڕوو مهعنهویۊ سهرچەمەو هێزیا. جە مدرامان دژ بە ستهمكارا، كهربهلا و حەزرەتو حسێنی پۍ عهلهوییهكا نمونەنۍ. قەناعەتما پاسەن عهلهوییهكۍ كه داوا و مافو هاموڵاتیبیەی و یهكسانی و ئازاڎیی کەرا. جە گوڕدای به کۊشیای دیموكراسی ئی نمونەیە کەرا بە بنهما پۍ ۋېشا، جە کۊشیای ۋېتا پەی دیموكراسی ئاژېوە چا جۊرەیە بارا ئاراوه، كه جە ئاکامەنە نكوڵیكەرڎەی جە عهلهوییهكا بیەیش مەمەنۊ، عیبادەت و عهلهوییهكا قبوڵ کریۊ، دهس پۍ یاگە مبارەگەکاشا مەبریۊ، دور جە فشاری و قهڎهغەی و به هۆشمهنڎی هاموڵاتی بیەی یهكسانی درێژه به ئایینو ۋېشا مڎا و تەعبیر جە ۋېشا کەرا.
عهلهوییه بهڕێزهكا
بۆنهو ئی ڕوەیۊ، گەرەکمانە ۋیرش بارمېوە، كه پاو کۊشیای جە دژوو ستهمكاری كه بی بە مەڵامەتو كارهساتو موحهڕهمی، پەنەوازا عهلهوییهكۍ جە کۊشیای پەی دیموكراتیك کەرڎەی توركیای و کۊشیای گهلا بهتایبهتی گهلوو كورڎی بهشڎارۍ با، كه هجومی كۆكوژیشا ۋەران ۋەر کریۊ. داوا جە گرڎو عهلهوییهكا کەرمۍ كه جە دژوو ستهمو ستهمكارا، به ههڵۋێسی حسێنی بهشڎاری کۊشیای دیموكراسی کەرا.
بۆنهو یاڎکەرڎەیۊ موحهڕهمی داوا جە گرڎو تەرەفڎارا ئازاڎیی و داڎپهروهری کەرمۍ كه کۊشیای پەی دیموكراسی بهگوڕتەر کەرا. داوا جە گرڎو گهلا بهتایبهتی عهلهوییهكا و موسڵمانا شیعهی کەرمۍ، كه قەناعەتشا به کۊشیای مرۆڤایهتی ئیمام حسێنی ههن، ئا مدرامانەیە ڕاس و ڕهوا ۋینا، دژ بە ڕژێمو سهنتێزی ئیسلامی توركی كه فاشیست تەرین ڕژێمو ۋەرکەوتوو دلېڕاسەین، گوڕ به بهرېوە هامبهشو کۊشیای بڎا.
پی ههست و ۋیرۊ، جارێوەتەر هیواڎارېنمۍ ڕۊچۍ 12 ئیمامو شۊنکۊتا عهلهوی و گرڎو ئانیشا کە یاڎو گەشمەرڎا كهربهلایشا کەرڎۊ، بۊ بە مایۍ دوروستەیۊ گرڎ جەنگ و خراپهكاریېوە و بۊ بە مەڵامەتو چهسپنای مافی، ئاشتی و برایهتی. ئێمه ماچمۍ با خزمهتو عهلهوییهكا جە كارهساتو موحهڕهمینە جە دهفتهرو كردهوهكاشانە بنۋیسیۊ. گرڎوو ئا كهسا بهتایبهتی عهلهوییهكا كه پەی مافی و ئازاڎیی جە ۋەران ۋەرو ستهمینە مرڎاوە پا ههست و ۋیرکەرڎەیۊ سڵامشا ئاراسه کەرمۍ.
هـ . ش