سه‌زایی ته‌مه‌للی، په‌رله‌مانتاروو پارتوو چه‌پی سه‌وزی ئەرەیاوناش، هه‌وڵۍ دریا گۊشه‌گیری ئیمرالینە نه‌بۊ به بابه‌تێوە سه‌ره‌كی و لاڕارە بریۊ، جه‌ختیچش كەرڎۊ، ئێمه ناچارێنمۍ گۊشه‌گیری وزمۍ وەروو باسی و دماییش پەنە بارمۍ.
زیادتەر جە دووۍ ساڵان گۊشه‌گیری ئیمرالینە به‌بۍ مرڎای به‌رده‌واما. جە ماوه‌ی ویرڎەنە ڕۊنامه‌نویس، مه‌رڎان یانارڎاغ به‌رنامێوە كه‌ناڵوو ته‌له‌فزیۊنوو (ته‌له1) باسوو پەرسەو گۊشه‌گیرییش كەرڎە، وەلۍ به‌په‌له مردناشا، پەرسەو گۊشه‌گیری كه پا قۊمیایە سه‌رجەنۊ كه‌وتۊ وەروو باسی، به‌هه‌مان سەرێعی ورەسەنگنیا.
چا بارۊ سه‌زایی ته‌مه‌للی، په‌رله‌مانتاروو موش-وو پارتوو چه‌پی سه‌وزی پەی ئاژانسوو فورات (ANF)ی واتش:
كه‌س باسش مەکەرۊ
سه‌زایی ته‌مه‌للی واتیچش، هه‌رچندە پەنەوازا، گردما باسوو بابه‌توو گۊشه‌گیری کەرمۍ، وەلۍ كه‌س باسش مەکەرۊ. دمابه‌دماو قسه‌كاو ڕۊنامه‌نویس، مه‌رڎان یانارڎاغی، بابه‌توو گۊشه‌گیری سه‌رجەنۊ كه‌وته‌نۊ وەروو باسوو ڕای گردینەو توركیای. ڕای گردینەو توركیا وەراوەروو ئا بابه‌تاوە كه‌مته‌رخه‌ما. جەڕاسینە گۊشه‌گیریی سه‌روو عه‌بدوڵڵا ئۊجالانی، بابه‌تێوە فرە گرنگا و جە نزیكۊ په‌یوه‌ندییش به سیاسه‌توو توركیای و سیاسه‌توو مەنتێقەکەیۊ هەن، چونكوم خاس مزانمۍ تا ئا قۊرتۍ وەرده‌موو سیاسه‌توو توركیاینە با، سیاسه‌ت مەتاوۊ ئازاد بۊ. جە ڕِووەو دیموكراتیكبییەیچۊ مەتاویۊ هه‌نگامە بنریۊ، ڕژیمی دیكتاتۊریچ ئینه‌یە به‌رژه‌وه‌ندیی وێشنە به‌كار مارۊ.
كه‌س نییا كه پینەیە بێزار نه‌بۊ، وەلۍ كه‌سیچ باسش مەکەرۊ، به‌شێوە فرەو گلێرگەی باس جە نه‌بییەی یاسۍ، نادادپه‌روه‌ری کەرا، جە ڕووەو ڕاوه‌بەرڎەی سیاسه‌تیوە و قسۍ فرۍ کریا، وەلۍ كه‌س باسوو سەبەبە بنه‌ڕه‌تییه‌كاش مەکەرۊ، نه باسوو پەرسەو كوردی و نه ورگێرتەی گۊشه‌گیری جە ئیمراڵینە کریۊ و ئانەیچ بۊ بە هه‌نگامێوە كی فرە گرنگە پەی چاره‌سه‌ركەرڎەی ئا بابه‌ته‌یە.
هه‌وڵێشا دۍ چوارچوەو ئازادیی ڕابەروستەینە وه‌رته‌سكش کەراوە
ته‌مه‌للی ڕه‌خنه‌ش چانەیە گێرت، كه پەرسەو گۊشه‌گیری به‌زوویی جه بایه‌تی سه‌ره‌كینە لا دریا و واتش: مه‌رڎان یانارڎاغ كه به تەشەرە باسوو بابه‌ته‌كه‌یش كەرد، كتوپڕ كه‌وتۊ وەروو باسوو ڕای گردینەو توركیای، بە هه‌مان سەرێعی جە بابه‌تی سه‌ره‌كی لادریا. هه‌وڵۍ دریۍ بابه‌ته‌كه جە چوارچوەو ئازادیی ڕابەروستەینە وە‌رته‌سك کریۊوە. هه‌رپاسە به واتەی قسێوە قیناویۍ چانۍ ئامانجشا ئانە بۍ، ئانۍ گەرەکشانە ئا قسا کەرا بێدەنگشا کەرا به‌دڵنیاییهوه ڕای گردینە مشۊم باره‌و ئا بابه‌تی‌وه قسۍ کەرۊ. چە به ئازادی ڕابەروستەی، یا بە مافوو ئینسانی، یا چوارچوەو ده‌وڵه‌توو یاسێنە، چە باره‌و ئازادیی سیاسی و سیاسه‌تینە، به‌دڵنیاییوه مشۊم قسێش جە باره‌وه کریۊ. گێرا بە فکر دژێشا با، به‌ڵام بە سیاسەت پێسە لایه‌نوو وەراوەری قبووڵێشانۍ، ئانە کە هەرمانەو سیاسه‌تمه‌دارانە ئانێنە، جە هه‌شت ساڵی ویەرڎەنە دیما هیچ ئیسفادەش نییا، پەوکای نەلایمۍ وەڵێوە.
ئا په‌رله‌مانتاره‌و پارتوو چه‌پی سه‌وزی ئاماژه‌ش کەرڎۊ، ئه‌گه‌ر ئێمه هەڵای وەڵاتێوەنە مژیومۍ، كه مشکیلۍ جیددیێش هەنۍ، ئاستوو دیكتاتوری به‌رز بۊوە و چە جە ڕووی سیاسی و چە ئابووری ڕووەدایۍ نه‌رێیی زۊر. من ئجۊم پەنەوازا ئیبابه‌ته به‌جددی بەینوو ڕای گردینۍ، لایه‌نه‌كانە و گردیاگێنە قسێش سەر کریا. جە ڕووەی چ یاسایی، چە مافوو ئینسانی، چە سیاسیوە. مشۊ بزانمۍ كه‌سێوە هەن كه 24 ساڵێن گۊشه‌گیر كریان و گردوو مافه‌كاش پاشێلۍ کریا.
سه‌زایی ته‌مه‌للی واتیچش، تا دماییئامای به زه‌وتكەرڎەی مافوو ئینسانی مشۊم گرد لایۍ ئانەیە قبووڵ نەکەرا چونکوم دژوو ئینسانیەتین. هەرمانەو سەروو شانەو مافئشناسا، ڕه‌نجده‌راو تیپی، ڕێكوزیایە‌كاو مافوو ئینسانی و گلێرگەی مه‌ده‌نین.
س.ز
