نوێنه‌روو یه‌نه‌كەی سویسرانە ئەرەریاوناش، هه‌رچندە هه‌رچوار پارچه‌و كوردسانینە حزبۍ و لایه‌نۍ سیاسیۍ هەنۍ، وەلۍ پەنەوازا جه پەرسەو یۊبیەی نه‌ته‌وه‌یینە گردما پێوەرە هه‌نگامە بنیەیمۍ، ئاماژه‌ش پەی ئانەیچە کەرد، ئا بابه‌ته فرە دما وزیان.
ساڵڕۊو په‌یماننامه‌و لۊزانی، كه جە ڕۊو ٢٤وو ته‌مووزوو ١٩٢٣ ئیمزا كریا و كوردسان به‌ڕسمی پەی چوار پارچا دابه‌ش كریا، نزیكا. پا بۊنەوە چالاكییه‌كاو كوردسانییا سەرەمڕێنۍ. چا بارەیچۊ نه‌وزاد كه‌ریم، ئه‌نداموو "كۊمیته‌و دژ به په‌یماننامه‌و لۊزانی" و نوێنه‌روو یۊبییەی نیشتمانیی كوردسانی (یه‌نه‌كه) سویسرانە پەی بۊ ئاژانسوو فوراتی (ANF) قسێش كەرڎۍ.
نه‌وزاد كه‌ریم، ئەوەڵۊ باسوو گرنگیی "كۊمیته‌و دژ به په‌یماننامه‌و لۊزان"یش كەرد و واتش: ئه‌گه‌ر ١٠٠ ساڵ چێوەڵتەر كۊمیتێوە چینە وەش کریۍ و گردوو كوردی دلێشنە به‌شدار بیۍ. پاسە جینۊساید و تاویایۊی كولتووری نەکریۍ. واتیچش: ئێمه پێسە یه‌نه‌كەی، پێسە حیزبێوە چه‌پی سۊسیال دیموكراتی به‌شدارێنمۍ و پەیلوای ئێمه چا بابه‌ته‌نە ئاشكران و ئجۊما هەر پارچێوە كوردسانی پەنەوازییش بە پارچه‌كای تەری هه‌ن و هه‌ر چوار پارچه‌كه‌چ پەنەوازێنۍ، ئێمه ئامادێنمۍ هێز پا پارچه‌یه بده‌یمۍ. پەوکای به‌شداریی ئا كۊمیته‌یه‌ما كەرد و ئامادێنمۍ هەرمانەو وێما بەرمۍ ڕاوە.
ئا وه‌رپرسه‌و یه‌نه‌كەیە سه‌باره‌ت پانەیە کە پەنەوازا گه‌لوو كوردی دژوو په‌یماننامه‌و لۊزانی چێش کەرۊ، واتش: جە ڕووەو یه‌كڕیزی و یۊبییەی نهتهوهییوه درێرۍ کەوتێنمۍ، وەلۍ گرنگا ئیساتۍ كورد یۊ گێرا و پێوەرە کوۍ بیمێوە. ئانەی کە پەنەوازا گه‌لوو كوردی پێسە نه‌ته‌وه و گه‌لێوە، كه دابه‌شكریانه کەرۊش، ئانەنە كه په‌یمانوو لۊزانی پێچه‌وانه کەرۊوە و دژوو ئا په‌یمانی پارچه‌كاو كوردسانی وزاوە یۊ و پێوەرە بەساشاوە.
جه‌ختیچش کەرڎۊ، پێسە مزاندۍ ئیساتۍ یۊوستەی هه‌ر چوار پارچه‌و كوردسانی ئاسان نییا، به‌داخۊ تا ئیساتۍ نه‌ك هه‌ر چوار پارچه‌و كوردسانیما نه‌به‌ستەنۊ یۊیره، دلۍ پارچێوەیچەنە یۊ مەگێرمۍ، وەلی ئانە کە سەرماوە زەروورا ئانەن، كه ئەوەڵۊ یانەو وێمانە و دماتر جە گه‌ڕه‌كە، دماتەر چا شۊنێنە کە چەنەش مژیومی ده‌س پەنە کەرمۍ و پێوەرە هەرمانە کەرمۍ و هامکارۍ بیمۍ، وەروو ئانەیە بتاومۍ هێزما کەرمێوە یۊ، نه‌ك دژوو یۊی بەکارش بارمۍ. ئینەیچ پێویسش به یۊبییەی و یه‌كڕیزی هه‌ن.
نه‌وزاد كه‌ریم ئەوەخوایچش کەرڎۊ: ئانە کە ئیساتۍ كورد متاوۊ کەرۊش، یۊگێرتەی و یۊترینقبووڵكەرڎەین، یۊگێرتەی و یۊترینقبووڵكەرڎەی دووۍ تایبه‌تمه‌ندیۍ فرە گرنگێنۍ. ڕه‌نگای ویر و پەیلوای ئێمه جیاواز بۊ، وەلۍ فرە خاسا بزانمۍ سەروو پەرسێوە هامبەشۍ ڕێکۍ گنمۍ وبزانمۍ کە بتاومۍ درێژەش پێوەرە دەیمۍ پەنە. ئینەیجە متاوۊیۊبییەی نەتەوەیی وەش کەرۊ. هیچ حزب و لایه‌نێوە سیاسیی كوردی نییا كوردساننە یان هه‌ر شۊنێوە تەرەنە كه به‌ئاشكرا بواچۊ: "من دژووكوردی و یۊبییەی نه‌ته‌وه‌یی كوردستانینا". گردوو لایه‌نه‌كا ماچا: "ئێمه پەی یۊبییەی نه‌ته‌وه‌یی گه‌لوو كوردی هەرمانە کەرمێ". ئینەیچە گرنگ و مانادارا.
واتیچش: ئێمه پەییۊگێرتەی و ئازادیی كوردسانی و پێوه‌ژیوای هەرمانە کەرمۍ و پەنەوازا ئانەیجە کەرمۍ بە پیمەرۍ پەی وێما و سەروو ئی خاڵە هامبەشا ڕێکۍ گنمۍ و دەورسانە کوۍ بیمێوە و یۊگێرتەیۍ چانە وەش کەرمۍ. كه بتاومۍ یۊترینی قبووڵ کەرمۍ و بەرەو وەڵیچ بلمۍ، وەلۍ به‌داخۊ تا ئیساتۍ ئا هه‌وڵۍ فرە کەمێنۍ.
نه‌وزاد كه‌ریم واتیچش، هه‌ر چوار پارچه‌و كوردستانینە حزب و لایه‌نه‌كۍ پێسە مامه‌ڵه کەرا و لایه‌نه‌كۍ تەرێچ قبووڵش مەکەرا. ئینەیچە چێوێوە خاس نیا. جە هه‌ر چوار پارچه‌و كوردسانینە ئێمه قۊرتێما هەنۍ، جە سەرنیشت، پانیشت، وەرکەوت و وەرنیشتنە، هه‌رلایه‌نێوە كه‌مۍ قەوەت بۊ، حیزبه‌كای تەری قبووڵ مەکەرۊ. جە وەختێوەنە پەنەواز حزبه گه‌وره‌كۍ حزبه وچکلەکا كوۍ کەراوە و قبووڵێشا کەرا و جە یۊترینیشا نزیک وزاوە. هەگەرەکوم ئینەیە کەرا، ئا وەخت پەی یۊبییەی نه‌ته‌وه‌یی كوردسانی هه‌نگامێوە گرنگە منیەیمۍ و هێزێوە قەوەت وەش کەرمۍ.
نوێنه‌روو یه‌نه‌كه‌ی سویسرانە ئاماژه‌ش پەی ئانەیچە کەرد، جە ١٠٠ ساڵی ویەرڎەنە و وەڵتەرێچ ئێمه فێرۍ ئانەیە نه‌بیەیمۍ تا پەشتگیریی یۊی نه‌كەرمۍ مەتاومۍ وەڵۍ گنمۍ. نه‌وزاد كه‌ریم پێسە نموونێوەیچ ئاماژه‌ش بە یۊبییەی دلێنەو وەڵاتوو سویسرای كەرد و واتش: هه‌رچ‌نده سویسرا وەڵاتێوە وچکلەن و چوار زمانۍ ڕسمیۍ و ٢٦ كانتۊنێش هەنۍ. هه‌یه، وەلۍ یۊگێرتەیی ئا كانتۊنانه سویسراش فرە قەوەت کەرڎەن. ئادۍ سەروو خاڵە هامبەشا یۊترینشا گێرتەن. سویسرا وەڵاتێوەن كه زیاتەر جە ٢٥٠ ساڵان جەنگش چەنە نەکریان و گرد لاێوە وەڵاتێوە وەڵێکەوتەن. ئادۍ جه وەڵاتێوە وچکلەی چانەنە و به ٢٦ كانتۊنێوه تاوانشا بەبۍ هیچ قۊرتێوە پێوەرە بژیوا، ئه‌ی چی ئێمه مەتاومۍ چا وەڵاته گه‌وره‌نە کە هەنما كه فرە جە ئاڵمانیای گه‌وره‌تەرا پێوە بژیومۍ و یۊترینی قبووڵ کەرمۍ.
نه‌وزاد كه‌ریم جه‌ختیچش كەرڎۊ، ئیساتۍ یۊبییەی هەر چوار پارچه‌و كورسانی فرە زەروورا. وەلۍ قۊرتی هەقەتین ئانەنە کورڎۍ پێوەرە کوۍ مەباوە و یۊی مەگێرا، تائیساتێچ بەداخۊ جەنگوو یۊترینی کەرا. ئیسەنە ئەگەر دژوو یۊترینیچ نەگژیا ئانە هەنگامێوە گرنگەنە. مەبۊ چەنی ئەرەگیرا یۊی گێرمۍ و دژوو حیزبێوە كوردی و ڕێكخوزیایەکا پارچەکای تەری جەنگ کەرمۍ. چی باردوخەنە ئا فرسەتەیە مەوینوو کە هەرچوار پارجەو کوردسانی یەک حیزبشا بۊ و مەتاوا جەنگوو چوارڎەوڵەتە ئەرەگیرەکەی کەرا. وەلۍ مشۊم ئانە مەژگوو گرد تاکێوە کوردینە بۊ، هەر پارچیوەنە داوا مافی کریا پارجەکەیتەرپەشتگیرۍ با.
ئاخروو قسەکاشۊ نه‌وازد كه‌ریم باسوو ئا كۊنفرانسیشە کەرد، کە قەرارا چی مانگێنە شاروو لۊزانینە بلۊ ڕاو و واتش: پەنەوازا حزب، لایه‌ن و ڕێكوزیێکۍ گردوو پارچه‌كاو كوردسانینە به‌شداریی ئا كۊنفرانسەیە کەرا و به ئەنەیاوای نهتهوهییوه ئامادۍ ئا كۊنفرانسهیە با. چونكوم به‌شداربییەیما بە ماناو یۊگێرتەیما مۍ. نه ته‌نیا كورد، چا جوگرافیانە خەڵکی تەریچ مژیوۊ. پەوکای پەنەوازا خەڵکی تەریچ جگه كوردی به‌شدارۍ كۊنفرانسه‌كه‌ی با.
س.ز
