بە پاو ئا زانیاریا کە ۋەر دەس کەوتێنۍ پەدەکە ئاماڎەکاری مکەرۊ پەی ئەنجامدای ئۊپراسیۊنی پەی سەروو هێزەکاو گەریلای. ئامانجێوە سەرەکی ئی پلانێچشە ئانەنە کە پی جۊرە هۊرچنیەو پەرلەمانوو کوردسانی دما وزۊ.
پەدەکە بەرڎەوام پېسە هێزێوە دژە شۊڕشی هەرمانەش کەردێنە بیەن بە دارڎەسوو ئەرەگیرا و لەمپەری ۋەروودەم و شۊڕشوو کوردسانینە. بە پەشت بەستەی پا قسە کۊمێدیۍ کە ماچۊ؛ ئەگەر پەدەکە چنی چینیچ گنۊ دلۍ هۊرچنیەیۊ بەرۊشۊ، جە ساڵەو ێ١٩٩٢وە کە پەرلەمانوو کوردسانی ئەرەمەرزیان پێویس بۍ هۊرچنیەی پېسە یەکلایکەروەو کێشمەکێشە سیاسیەکا بەینوو حیزبەکا بەکار ئامابیۍ، حۊڵشڎان هۊرچنیەی بە پاو مەسڵەحەتوو ۋێش بەکار بارۊ.
چی بوارەنە سڵش جە بەکارئارڎەی هیچ جۊرە فشارێوە و پەستانۍ نەکەرڎەنۊ و ئاڎیچۍ ۋەروودەمیشەنە مردێنۍ دلېشەنە بەردێنۍ. پی جۊرە زیاتەر چانەی کە پێسە پارتێوە سیاسی بێنە دلۍ کایەو هۊرچنیەی جە ڕاو باڵی سەروازی و تۊڕە هەواڵگرییەکاشۊ حۊڵش دان جومگەکاو گلېرگەی کۊنترۊڵ بکەرۊ و جە ڕاو تەرسنای و ئاژاوە گێڵنایۊ ئاژەکەش پەی مەسڵەحەتوو ۋێش فاڕانۊ و بە هیچ جۊرێوە رەخنەش قبووڵ نەکەرڎەن و رەخنەگیرێش دلېنەبەردێنۍ کە نموونەو کوشتەی ڕۊنامە نویسان.
چا وەختیچەنە شکسش ئارڎەبۊ چەنی ئەرەگیرکەرا دەسش تێکەڵ کەرڎەن و نموونەو ٣١ ئابو ١٩٩٦ کە چەنی بە سواریی دەبابەو بەعسی هەولێرش ئەرەگیر کەرد، پاسە دەسەڵاتو وێش سەپنان. ماوەو ئی سی ودووە ساڵەینە کە ئاستو حکومەتو هەرێمینە هێزی باڵادەست بۍ و فرەتەرین جومگەکاو ڕاوەبەری دەسشنە بۍ، بە خراپتەرین شێوە هەرێمو ئێدارەیش دان. ئا وەختە کە دەسشۊ بۍ گردش سۊچنان و متمانۍ گلێرگەیش جەدەس دان. فرەو شرۊڤەکارە سیاسییا ئینۍ سەروو ئا باوەڕیوە، کە پەدەکە هیچ وەخت ساعیبی هەقەتینو کورسییەکاو پارلەمانی نەبییەن و بەشێوی فرەش ڕاو فرتوفێڵی و زەختی و چەمتەرسنایوە دەسش وستێبێنۍ.
ئیساتێچ دماو ملەملێوە فرەی، ئا قەرارۍ کە دادگای فیدراڵی عێراقی و دەسەو ورچنیەی سەبارەت بە دماییئارڎەی بە یانزە کورسیۍ کۊتاکا کە پەدەکە بەرڎەوام بە مافو وێش زانێنێش، هەرپاسە سڕیەیوە نامۍ ئا هەزاران دەنگدەرەیە، کە خەیاڵیۍ بێنۍ و پێسەو دەنگو مەرڎەکا نامۍ منریا، هەمان وەخت ئا چندین هەزار دەنگدەرۍ کە پێسەو دەنگدەری ساختەی و خەڵکوو پارچەکای تەرو کوردستانینۍ و مافو دەنگدایشا هەرێمنە نییا، جە گردی گرنگتەر لوایڕاوەو ورچنیەی ئاستو هەرێمەکانە، پەدەکەش تووشو هێستریاو شکستی کەرڎەن. ئینەیچ پاسەش کەرڎەن تا ڕسمو ئا کەسەیە کە چەنی زەلکاونە نۊقمۍ با، هەوڵۍ مدۊ گرد کەسی وزۊ دلۍ زەلکاوەکەیوە.
سەردایەکاو ئی دمایەو نێچیرڤان بارزانی پەی بەغدای و دیدار چەنی سوودانی، سەودا و مامەڵە چەنی وەرپەرسە ئەمنییاو ئێرانی، هەرپاسە خێرامای گەرمو پەدەکەی وەنەو ئەردۊغانی و ڕازنایوە هەولێری بە عەلەمەو تورکیە تەنیا پەی یەک مەبەستییا ئادیچ دماوستەی ورچنیەیەکا یا قەرارەکاو تایبەت بە ورچنییەی بەرژەوەندیی پەدەکەینە. ئانە کە ڕای گردیننە موینیۊ و دزەش کەرڎەن ئانەنە کە ئی سەردایۍ ئەنجامیوی چانەشا نەبییەن، لایەنەکۍ بە تایبەت یۊبییەی نیشتمانی کوردستانی و یۊگێرتەو ئێسلامی و بەرەو هەلوێستی و ... چەنی ئانەیە نییەنۍ کە ورچنیەی دما بوزیۊن. ئادۍ خاس مزانان کە نەکەرڎەی ورچنیەیەکا وەڵی گرد چێوێوەنە ڕەوایی هەرێمو کوردستانی موزۊنۍ خەتەریاتۊ گردسەروو ئانەیە کۊکێنۍ کە بە نەکەرڎەی ورچنیەیەکا ئەگەروو سڕیەیوە قەوارەو هەرێمو کوردسانۍ مۍ ئاراوە، پاگێرتەیرەی پەدەکەی نیشانەش مدۊنی کە پەدەکە بە هەمان لۊژیک مواچۊنۍ کە؛ ئەگەر پەی من نیا با پەی گردلاێو نەبۊ و پاسە ورسونیشت مکەرۊنە.
لایێوی تەرۊ دەسو پەدەکەی و سیاسەتە فراونوازییەکاوە تەنگەتاوۍ بیێنۍ، بە تایبەتی کابینەو نۊهەمینە و ئامای سەرو هەرمانەو مەسروور بارزانی پێسەو کەسێوی موخابراتی کە بە برا گەورە و هامتاو کیم جۊنگ ئۊنو کۊریاو سەرنیشتی نامۍ منریۊ، کەشێوی تاکلایەنی و موخابراتی و دیکتاتۊرانەش سەرو هەرێمیرە زاڵ کەرڎەن، کە ئازادیوازۍ نمەتاوانۍ هەناسە بدانۍ کە ئازادیوازۍ نمەتاوا هەناسە بدانۍ. ئینەیچ پاسەش کەرڎەن گرد لایۍ پەی دماییئارڎەی پا دۊخەیە و پاشکەشۍ بە پەدەکەی و لاوازکەرڎەی پڕۊسەو ورچنیەی خاستەرین دەرفەت بنیارە.
ئانە کە موینیۊ و پا شێوازە بەراورد کریۍ ئامای کایەو ئەردۊغانی پەی عێراقی و سەردایەکەیش پەی هەولێری بە هەمان مەبەس بییەن. پێسەو وێشا واچێنۍ ئانە بەغدانە دەسش نەکەوت گەرەکش بۍ هەولێرنە دەسش وزۊ. هەردوویشا سەروو ئانەیە کۊکۍ بێنۍ، کە ئەگەر ورچنیەی دمانەوزیۊ یا مەرجەکاو پەدەکەی گێڵایوە کۊتاکا بێئەنجام بۊ پلانەو (ب)ی بوزیۊ بوارو بەیاگەیاونایۊ. ئینەیچە بە ماناو وەشکەرڎەی دۊخێوی ئاڵۊزی بۍ، هەرێمنە بە ڕاو لەشکرکێشیکەرڎەی پەی سەرو هەرێمەکاو پارێزنای مێدیای. ئەردۊغان سەرنیشتنە و تورکیەنە شکەسش ئارڎەن و پەدەکەی پێسەو هامپەیمانی پانیشتنە تەنگەتاو بییەن ئاماکەیچش پەی هەولێری متەیرەی پلانێوی هامبەشۍ بۍ. پەی ئەردۊغانی گرنگا دژو پەکەکەی جەنگ پەرە پەنە بدۊ، لە هەمان وەختنە نیایۊ ئاژاوێنە چی ساتانە پەی پەدەکەی پێویسا پەیش ئامادەن گرد چێوۍ بکەرۊ قۊربانی و تەنانەت هەرێمو کوردستانی پێسەو ولایەتێوە پێشکەشو سۊڵتانو ئەنقەرەی بکەرۊ. ئینەیچ جە شێوازو خێرامایەکەیشەنە بەرکەوت.
بە پاو زانیارییەکاو هەرێمەکاو پارێزنای مێدیایوە ئامێنۍ، حەفتەی وەڵین زیاتەر جە سەد سەیارە سەروازییا تورکیەوە ئامێنۍ دلۍ هەرێمو کوردستانیوە. پەدەکەیچ جە بەرڎەوامیی ئی پلانێنە چەتەکاو ڕۊژی و گۊڵانی بە نامۍ پێشمەرگەو کوردستانیوە ئامادە کەردێنۍ و ئەگەرو جووڵیای ئا هێزا هەن، تا پیسەو کەواسوورو وەرو لەشکەری، وەڵۍ سوپای ئەرەگیرکەرەو تورکیوە با و ئامادەکاریی هجوومی پەی سەرو سەنگەرو گەریلاکاو کوردستانی مکەرۊ.
ئامانجو ئی پیلانۍ ئانەنە تا جە ڕاو بەکوشتدای پێشمەرگەیوە، لاێوە بەهانۍ پەی ئا جەنگی و ئەرەگیرکارییە بوێزۊوە، کە دەوڵەتو تورکی چندین مانگێن هەرمانەش پەی مکەرۊ، لاێوەیچۊ بە بەهانۍ بییەی جەنگیوە ڕوایەتی بە دماوستەی و نەکەرڎەی ورچنیەی بدۊ.
پی نۊعە پێسەو وێش ماچۊ سوارو سەرەو وێش بییەن و پەی زەرەرو ساعیبەکەیش بە مەرڎەی وێش ڕازیین.
پەدەکە بەرڎەوام پېسە هێزێوە دژە شۊڕشی هەرمانەش کەردێنە بیەن بە دارڎەسوو ئەرەگیرا و لەمپەری ۋەروودەم و شۊڕشوو کوردسانینە. بە پەشت بەستەی پا قسە کۊمێدیۍ کە ماچۊ؛ ئەگەر پەدەکە چنی چینیچ گنۊ دلۍ هۊرچنیەیۊ بەرۊشۊ، جە ساڵەو ێ١٩٩٢وە کە پەرلەمانوو کوردسانی ئەرەمەرزیان پێویس بۍ هۊرچنیەی پېسە یەکلایکەروەو کێشمەکێشە سیاسیەکا بەینوو حیزبەکا بەکار ئامابیۍ، حۊڵشڎان هۊرچنیەی بە پاو مەسڵەحەتوو ۋێش بەکار بارۊ.
چی بوارەنە سڵش جە بەکارئارڎەی هیچ جۊرە فشارێوە و پەستانۍ نەکەرڎەنۊ و ئاڎیچۍ ۋەروودەمیشەنە مردێنۍ دلېشەنە بەردێنۍ. پی جۊرە زیاتەر چانەی کە پێسە پارتێوە سیاسی بێنە دلۍ کایەو هۊرچنیەی جە ڕاو باڵی سەروازی و تۊڕە هەواڵگرییەکاشۊ حۊڵش دان جومگەکاو گلېرگەی کۊنترۊڵ بکەرۊ و جە ڕاو تەرسنای و ئاژاوە گێڵنایۊ ئاژەکەش پەی مەسڵەحەتوو ۋێش فاڕانۊ و بە هیچ جۊرێوە رەخنەش قبووڵ نەکەرڎەن و رەخنەگیرێش دلېنەبەردێنۍ کە نموونەو کوشتەی ڕۊنامە نویسان.
چا وەختیچەنە شکسش ئارڎەبۊ چەنی ئەرەگیرکەرا دەسش تێکەڵ کەرڎەن و نموونەو ٣١ ئابو ١٩٩٦ کە چەنی بە سواریی دەبابەو بەعسی هەولێرش ئەرەگیر کەرد، پاسە دەسەڵاتو وێش سەپنان. ماوەو ئی سی ودووە ساڵەینە کە ئاستو حکومەتو هەرێمینە هێزی باڵادەست بۍ و فرەتەرین جومگەکاو ڕاوەبەری دەسشنە بۍ، بە خراپتەرین شێوە هەرێمو ئێدارەیش دان. ئا وەختە کە دەسشۊ بۍ گردش سۊچنان و متمانۍ گلێرگەیش جەدەس دان. فرەو شرۊڤەکارە سیاسییا ئینۍ سەروو ئا باوەڕیوە، کە پەدەکە هیچ وەخت ساعیبی هەقەتینو کورسییەکاو پارلەمانی نەبییەن و بەشێوی فرەش ڕاو فرتوفێڵی و زەختی و چەمتەرسنایوە دەسش وستێبێنۍ.
ئیساتێچ دماو ملەملێوە فرەی، ئا قەرارۍ کە دادگای فیدراڵی عێراقی و دەسەو ورچنیەی سەبارەت بە دماییئارڎەی بە یانزە کورسیۍ کۊتاکا کە پەدەکە بەرڎەوام بە مافو وێش زانێنێش، هەرپاسە سڕیەیوە نامۍ ئا هەزاران دەنگدەرەیە، کە خەیاڵیۍ بێنۍ و پێسەو دەنگو مەرڎەکا نامۍ منریا، هەمان وەخت ئا چندین هەزار دەنگدەرۍ کە پێسەو دەنگدەری ساختەی و خەڵکوو پارچەکای تەرو کوردستانینۍ و مافو دەنگدایشا هەرێمنە نییا، جە گردی گرنگتەر لوایڕاوەو ورچنیەی ئاستو هەرێمەکانە، پەدەکەش تووشو هێستریاو شکستی کەرڎەن. ئینەیچ پاسەش کەرڎەن تا ڕسمو ئا کەسەیە کە چەنی زەلکاونە نۊقمۍ با، هەوڵۍ مدۊ گرد کەسی وزۊ دلۍ زەلکاوەکەیوە.
سەردایەکاو ئی دمایەو نێچیرڤان بارزانی پەی بەغدای و دیدار چەنی سوودانی، سەودا و مامەڵە چەنی وەرپەرسە ئەمنییاو ئێرانی، هەرپاسە خێرامای گەرمو پەدەکەی وەنەو ئەردۊغانی و ڕازنایوە هەولێری بە عەلەمەو تورکیە تەنیا پەی یەک مەبەستییا ئادیچ دماوستەی ورچنیەیەکا یا قەرارەکاو تایبەت بە ورچنییەی بەرژەوەندیی پەدەکەینە. ئانە کە ڕای گردیننە موینیۊ و دزەش کەرڎەن ئانەنە کە ئی سەردایۍ ئەنجامیوی چانەشا نەبییەن، لایەنەکۍ بە تایبەت یۊبییەی نیشتمانی کوردستانی و یۊگێرتەو ئێسلامی و بەرەو هەلوێستی و ... چەنی ئانەیە نییەنۍ کە ورچنیەی دما بوزیۊن. ئادۍ خاس مزانان کە نەکەرڎەی ورچنیەیەکا وەڵی گرد چێوێوەنە ڕەوایی هەرێمو کوردستانی موزۊنۍ خەتەریاتۊ گردسەروو ئانەیە کۊکێنۍ کە بە نەکەرڎەی ورچنیەیەکا ئەگەروو سڕیەیوە قەوارەو هەرێمو کوردسانۍ مۍ ئاراوە، پاگێرتەیرەی پەدەکەی نیشانەش مدۊنی کە پەدەکە بە هەمان لۊژیک مواچۊنۍ کە؛ ئەگەر پەی من نیا با پەی گردلاێو نەبۊ و پاسە ورسونیشت مکەرۊنە.
لایێوی تەرۊ دەسو پەدەکەی و سیاسەتە فراونوازییەکاوە تەنگەتاوۍ بیێنۍ، بە تایبەتی کابینەو نۊهەمینە و ئامای سەرو هەرمانەو مەسروور بارزانی پێسەو کەسێوی موخابراتی کە بە برا گەورە و هامتاو کیم جۊنگ ئۊنو کۊریاو سەرنیشتی نامۍ منریۊ، کەشێوی تاکلایەنی و موخابراتی و دیکتاتۊرانەش سەرو هەرێمیرە زاڵ کەرڎەن، کە ئازادیوازۍ نمەتاوانۍ هەناسە بدانۍ کە ئازادیوازۍ نمەتاوا هەناسە بدانۍ. ئینەیچ پاسەش کەرڎەن گرد لایۍ پەی دماییئارڎەی پا دۊخەیە و پاشکەشۍ بە پەدەکەی و لاوازکەرڎەی پڕۊسەو ورچنیەی خاستەرین دەرفەت بنیارە.
ئانە کە موینیۊ و پا شێوازە بەراورد کریۍ ئامای کایەو ئەردۊغانی پەی عێراقی و سەردایەکەیش پەی هەولێری بە هەمان مەبەس بییەن. پێسەو وێشا واچێنۍ ئانە بەغدانە دەسش نەکەوت گەرەکش بۍ هەولێرنە دەسش وزۊ. هەردوویشا سەروو ئانەیە کۊکۍ بێنۍ، کە ئەگەر ورچنیەی دمانەوزیۊ یا مەرجەکاو پەدەکەی گێڵایوە کۊتاکا بێئەنجام بۊ پلانەو (ب)ی بوزیۊ بوارو بەیاگەیاونایۊ. ئینەیچە بە ماناو وەشکەرڎەی دۊخێوی ئاڵۊزی بۍ، هەرێمنە بە ڕاو لەشکرکێشیکەرڎەی پەی سەرو هەرێمەکاو پارێزنای مێدیای. ئەردۊغان سەرنیشتنە و تورکیەنە شکەسش ئارڎەن و پەدەکەی پێسەو هامپەیمانی پانیشتنە تەنگەتاو بییەن ئاماکەیچش پەی هەولێری متەیرەی پلانێوی هامبەشۍ بۍ. پەی ئەردۊغانی گرنگا دژو پەکەکەی جەنگ پەرە پەنە بدۊ، لە هەمان وەختنە نیایۊ ئاژاوێنە چی ساتانە پەی پەدەکەی پێویسا پەیش ئامادەن گرد چێوۍ بکەرۊ قۊربانی و تەنانەت هەرێمو کوردستانی پێسەو ولایەتێوە پێشکەشو سۊڵتانو ئەنقەرەی بکەرۊ. ئینەیچ جە شێوازو خێرامایەکەیشەنە بەرکەوت.
بە پاو زانیارییەکاو هەرێمەکاو پارێزنای مێدیایوە ئامێنۍ، حەفتەی وەڵین زیاتەر جە سەد سەیارە سەروازییا تورکیەوە ئامێنۍ دلۍ هەرێمو کوردستانیوە. پەدەکەیچ جە بەرڎەوامیی ئی پلانێنە چەتەکاو ڕۊژی و گۊڵانی بە نامۍ پێشمەرگەو کوردستانیوە ئامادە کەردێنۍ و ئەگەرو جووڵیای ئا هێزا هەن، تا پیسەو کەواسوورو وەرو لەشکەری، وەڵۍ سوپای ئەرەگیرکەرەو تورکیوە با و ئامادەکاریی هجوومی پەی سەرو سەنگەرو گەریلاکاو کوردستانی مکەرۊ.
ئامانجو ئی پیلانۍ ئانەنە تا جە ڕاو بەکوشتدای پێشمەرگەیوە، لاێوە بەهانۍ پەی ئا جەنگی و ئەرەگیرکارییە بوێزۊوە، کە دەوڵەتو تورکی چندین مانگێن هەرمانەش پەی مکەرۊ، لاێوەیچۊ بە بەهانۍ بییەی جەنگیوە ڕوایەتی بە دماوستەی و نەکەرڎەی ورچنیەی بدۊ.
پی نۊعە پێسەو وێش ماچۊ سوارو سەرەو وێش بییەن و پەی زەرەرو ساعیبەکەیش بە مەرڎەی وێش ڕازیین.
