ئەنداموو کۊمیتەو ڕاوەبەریی پەکەکەی موراد قەرەیلان ویرش وستۊ، کە پەیمانەو لۊزانی بیێنە بایسوو بەشکەردەی کوردسانی و ئا کۊکوشییا جە ١٠٠ ساڵی ویەردەنە ڕووەشا دا و واتش، "ئەو پەیماننامە بکوشە، ئانۍ ئیمزاشا کەردەن بەدڵنیاییوە چانەیە وەرپەرسێنێ".
ئەنداموو کۊمیتەو ڕاوەبەریی پەکەکەی موراد قەرەیلان بەشدارییش جە بەرنامێوە ستێرک تی ڤی-ینە کەرد. دیدارەکەو قەرەیلانی پێسنەن:
گۊشەگیریی ڕەها سەروو ڕابەروو گەلوو کوردیوە بەردەواما، شمە چا بارەوە چێش ماچدێ؟
ئەوەڵ بەڕێزۊ سڵام جە ڕابەر ئاپۊی و هەرپاسە گردوو ئا هامڕایا کەروو، کە دەسوو دوژمنیوە گیریێنۍ. گۊشەگیریی سەروو ڕابەر ئاپۊی ئەگەر پێسە پێویسیچ نەبۊ، وەلۍ قسەوباسش بارەوە کریۊ و بییەن بە بابەتوو ڕۊی. گۊشەگیری تەنیا ئیمراڵییش نەگێرتەنۊ؛ ئارۊ گردوو زیندانەکاو تورکیاینە و کوردساننە وەڵا بییەنۊ، گردوو تورکیای و کوردسانینە سیاسەتوو گۊشەگیری بەردەواما. سیاسەتوو گۊشەگیری جە سیاسەتوو دەوڵەتوو تورکی پەی قاڕچنیەیۊ کوردسانۊ سەرچەمەش گێرتەن. یانۍ گەرەکشانە سیاسەتوو قاڕچنیەیۊ کوردساننە زاڵ کەرا، پەی ئانەیە هەرمانە کەرا. دلیڕاسەو ئانەیچەنە سیاسەتوو ئەشکەنجەی دەروونی، گۊشەگیریی دژوار و گۊشەگیری ئیمراڵینە پەیڕەو کریۊ.
گەرەکشانە ڕابەر ئاپۊی جە ڕووەو مافە نەتەوەیی و پیمانە دیموکراتیکەکاوە هەنگامە پەی دمای بنیۊ
ئا دۊخە تەنیا بە چەمەپەرسایۊ و مامەڵەو هەقسانایۊ دەوڵەتوو تورکی شرۊڤە مەکریۊ و تەنیا بە سیاسەتوو دوژمنایەتییچ مەکریۊ. سەروو ئا بنەمێوە پاگێرتەیرە و داکۊکی ڕابەر ئاپۊی پەی هەڵوێستی نەتەوەیی و هەنگامۍ دیموکراتیکۍ هەن. دەوڵەتوو تورکی گەرەکشا ڕابەر ئاپۊی جە بواروو مافە نەتەوەییەکا و پیمانە دیموکراتیکەکاو گەلوو کوردیوە هەنگامە پەی دمای بنیۊ. فرەو جارایچ پەی ئا مەبەستەیە سەردای ڕابەر ئاپۊیشا کەردەن. جە قۊناغوو ورچنیەینە پەی هەڵوێستوو ئاکەپەی، پیمانەو مافەکاو گەلوو کوردی نەرم کەرا و وەزنارە و هەڵوێستوو وێشا جارێوە تەر فاڕا، شاندێوەشا کیانابۍ لاو ڕابەرایەتیما. ڕابەر ئاپۊ ٢٥ ساڵێن دژوو گردوو ئانیشا بە هەڵوێست و ڕۊحێوە لای سەری ئینسانیەتیوە، بە ئیرادە و نەفەسێوە درێژەوە وێگێری کەرۊ. بێگومان جە بناغەنە شێوازێوە وپیسە ڕۊحوو ١٤ تەمووزی هەن. بە گرد نۊعێوە خوڵقنەروو ڕۊحوو ١٤ تەمووزین، ئایدۊلۊژیا و فەلسەفەو ئا ڕابەر ئاپۊینە. ڕابەر ئاپۊ کەسێوە چانەن، کە قسۍ و هەرمانەکێش یۊی گێراوە. شێوازوو ئاڎی بییەن بە شێوازی تەمامەتیی پەکەکەی. وەروو ئانەی چێش واچۊ یەکسەر کریان. ڕابەر ئاپۊ جە مافە نەتەوەییەکاو گەلوو کوردی، مافوو ئشناسنامەی، مافوو زوانی، مافوو وێڕاوەبەری، پیمانەکاش جە تورکیای دیموکراتیکنە ساعیبوو هەڵوێستین و پاشا سەرۊ گێرۊرە. پەوکای پێسە گۊشەگیریێوە دژوار یاونا یاگۍ و بە ڕێبازی جیاجیا هجوومی دەروونیی وێشا درێژە پەنە مدا. ئامانجشا ئانەن کە ڕابەرما هەنگامە پەی دمای بنیۊ. پەی نموونەی وەڵتەرۍ ڕابەر ئاپۊشا پێسە ڕابەروو گەلوو کوردی قبووڵ کەردەبۍ و پەی ئانەیچە پەی ماوەو یەرۍ ساڵا دیدارشا چەنی کەردەبۍ. ئینە بە ماناو ئانەیە مۍ کە دەوڵەت کاریگەریی ڕابەر ئاپۊی وینۍ. بەڕاسی کاریگەریی ڕابەر ئاپۊیش سەروو گەلوو کوردیوە دەسنیشان کەرد و ئاڎشا پێسە ڕابەروو گەلوو کوردی قبووڵ کەرد. بڕۍ هەرمانبەدەسێچ وەردەموو ئەرەیاونایەکانە ئانەشا وست ڕوو. هەرپاسە جە داوسانایەکاو وەڵۍ ئیسەیچنە فرەو جارا ئانەشا وستەن ڕووە. یانۍ ئا وەختە قبووڵشا کەرد، کە ڕابەر ئاپۊ کوردساننە ڕابەروو گەلوو کوردین. وەلۍ وەروو ئانەی پاشا سەروو سیاسەتوو کۊکوشی گێرتەرە، ڕابەر ئاپۊیچ جە سیاسەتوو بییەی گەلوو کوردی، مافەکاو گەلوو کوردی، مافوو گەلوو کوردی پەی وێبەڕاوەبەری و پیمانە دیموکراتیکەکاو گەلوو کوردی پاش گێرتەرە. چا چوارچووەنە کریۊ بوچیۊ جەنگێوە ئینا ئارانە. ماوەو ٢٥ ساڵان بەردەواما، ڕەنگە قۊناغەکاو دیداری و چەمپنەکەوتەی بیێبا، وەلۍ جە بنەڕەتنە چا سەردەمایچەنە بە شێوەی جیاواز درێژەشا بۍ.
گردوو کوردی مشۊم جە کۊشیای دژوو گۊشەگیرینە وێشا بە وەرپەرس بزانا
چێگەنە ئانە کە مشۊ هەستش پەنە کریۊ ئانەن؛ ڕابەر ئاپۊ نەک هەر مافەکاو پەکەکەی، مافەکاو گرد کورڎۍ چاگە پارێزنۊ. بییەی کوردی، مافوو ئشناسنامەو کوردا پارێزنۊ. یانۍ مشۊم کورد هاگاشا چا کۊشیایە بۊ، کە ئارۊ ئیمراڵینە ڕابەر ئاپۊ وێناش کەرۊ و پەشتیوانییش کەرا. مشۊم گردوو کوردی وێشا بەوەرپەرس بزانا جە ئازاڎیی ڕابەر ئاپۊی و کۊشیای دژوو گۊشەگیری. ئانە هەرمانێوە ئەخلاقی، ئینسانی و نەتەوەییەنە. وەروو ئانەی ئەگەر کەسێوە پەی گەلی ئا قوربانییە بدۊ و ماچۊ من ئەنداموو ئا گەلینا و مافەکاشا پارێزنوو مشۊم من چەنیشا بوو. ڕەنگا کە فرەو بابەتەکانە پەیلوایما یۊ نەبۊ– من ئانەیە پەی گەلەکەیما کە ئینۍ دلۍ پارتە جیاجیایانە ماچوو- وەلۍ وینای ئاڎیشا چێش بۊ با بۊ، مشۊم گردوو کوردی دژوو گۊشەگیری بۊ و پەی ئازاڎی بەشداریی خەباتی و کۊشیای کەرۊ.
هەرپاسە تورکیانە کۍ دیموکراسییش گەرەکا مشۊم دژوو گۊشەگیری و ئا ئەشکەنجە دەروونییا مرڎۊوە. یانۍ دژوو سیستموو ئیمراڵی مرڎۊوە. هەرکەس دژش نەمرڎۊوە، مەتاوۊ تورکیانە سەروو بنەمێوە ڕاسیوە کۊشیای دیموکراسی بەرۊ ڕاوە، مەتاوۊ دیموکراسی پەی تورکیای بارۊ. بهێنێت. ئا وەخت گردوو ڕۊشنویراو تورکی، دیموکرات و ئۊپۊزسیۊنی هەقەتین کە گەرەکشانە تورکیانە دیموکراسی بەرەووەڵۍ بلۊ، مشۊم هەر ئەوەڵۊ دژوو گۊشەگیری با. وەروو ئانەی گۊشەگیری پاشێلکەردەی گردوو پیمانە یاساییەکان، ناڕەوان، پاشێلکەردەی مافی و یاسێن، ئینە چێوێوە ڕۊشنا.
رابەر ئاپۊ وەراوەروو نەتەوە دەوڵەتینە، نەتەوەی دیموکراتیک وێنا کەرۊ
حوکمەتوو ئیساتۍ تا ئیسە چێش کەرۊ؟ گردوو ئانیشا کە ماچا تورکیانە 'گۊشەگیری' هەن- پێسە ئانەی چی دمایۊ دیما - گێراشا و وازاشا زیندانۊ. یانۍ گەرەکشا نییا کەس ئا قسا کەرۊ. بە هەرمانێوە نایاساییەش مزانا. وەلۍ مەزانا کە ویر و ئەندێشەو ڕابەر ئاپۊی سنوورەکاو تورکیایش ویەرنێنۍ. یانۍ ڕابەر ئاپۊ جە ڕاو ئا پاڕادایمەیۊ کە پەی وەڵێش بەردەن و بە فۊرمولەو نەتەوەی دیموکراتیک، چارەسەروو گەلاو هەرێمەکەی وزۊ وەڵۍ. چارەسەروو پەرسەو گەلاو عەرەب، ئاشووری-سوریانی، ئەرمەنی، تورک، فارس، کوردی و گردوو گەلای تەری پێشکەش کەرۊ. پەوکای ڕابەرمان تەنیا ڕابەروو گەلوو کوردی نییا. دژوو سیاسەتوو نەتەوە-دەوڵەتی نەتەوەی دیموکراتیک بەرەووەڵۍ بەرۊ و نوێنەرایەتییش کەرۊ. هەرپاسە ڕابەر ئاپۊ تیۊریسیان و ئاردەینەروو پاڕادایموو مۊدێرنیتەی دیموکراتیکین. گرد کەس کە بڕواش بە پاڕادایموو مۊدێرنیتەی دیموکراتیکی هەن، ڕابەر ئاپۊی پێسە فەیلەسووفۍ و وێچش بە تەلەبەو ڕابەر ئاپۊی منیۊرە. فرەو ئەرەنیشتە میاننەتەوەییەکانە فرەو ڕۊشنویر و ئەکادیمیسیانەکا باسوو ئانەیشا کەردەن یانی ڕابەر ئاپۊ ئارۊ سنوورەکاو کوردسانی و تورکیایش ویەرنێنۍ، ئانە هەقیقەتەکەن. وەلێم هەرکەس واچۊ ' پیسەن فەیلەسووفی'، ئاڎیشا گێرا. ئینە هەقیقەتا. وەلۍ ئا گردوو ئەندێشەیشە وەش کەرد. ئا گرد کتێبێشە نویستۍ و پاڕادیگمایۍ یاگەدارش نیارە کە پەی تەماموو دنیۍ بۊ بە ڕۊشنایی، ئاشکراش کەرد. مەتاودۍ ئانەیە ئەوە شارڎێوە. ئا راسی و ڕۊشناییە پۊژندێرە، کە ڕابەر ئاپۊی گیسناننە، ئیتر ئانە هەقیقەتەکەن.
مشۊم گوڕ بە کۊشیای بدەیدێ
چێگەنە کەموکوڵی ئینا چکۊنە؟ ئینا ئێمەنە. گەلەکەما، گلێرگەکەما، ئانۍ بڕواشا پا ڕاسییەو ڕابەر ئاپۊی ئاردەن، ئانۍ گەرەکشانە مافەکاو کوردی بپارێزنا و گەرەکشانە تورکیا بە ڕاسی بۊ بە کۊمارێوە دیموکراتیک مشۊم کۊشیاێوە قەوەتتەر کەرا. چون پەنەوازییش بە کۊشیاێوە گەورەتەری هەن ئانە هەستش پەنە کریا. هەڵبەتە مدرامانوو گەریلای وزیان وەڵی گرد چێوێوە و فرەو پلاناو دوژمنی تێکۍ دریێنۍ. هەرپاسە سیاسەتوو کوردی ساعیبوو هەڵوێستێوە دیارین. مدرامانوو زیندانی و گەلەکەیما ساعیبوو هەڵوێستێوە دیاری و ڕۊشنین. ئینە کەم نییا. وەلۍ وەسۍ نییا. وەروو ئانەی بە پاو پێویسی بۊ، مشۊم بەجەماوەری جووڵیەیمێوە. پەوکای مشۊم گلێرگە گنۊ جموجووڵۊ، هەرپاسە مشۊم شەپۊلەو سەرەوردای ڕێکە وزیۊ.
پێسە مزانیۊ جە ساڵاو ٨٩-٩٠ینە هەلومەرجۍ فرە قۊرتاویۍ بێنۍ چا وەختەنە ستەمێوە فرە گەورە بۍ. تەنیا جە مەراسیموو بەخاکئسپارای شۊڕشگێڵنی گەورە وەدات ئایدن-ینە ٢٢ کەسۍ جە جادەکاو ئامەدینە گەشمەرڎۍ بیۍ، بە سەدان کەسێچ بریندارۍ بیۍ و کریۍ زیندان. یانۍ چا ساڵانە پا ڕاددە ستەم بۍ، وەلێئا ئەرەپڕایۍ چا وەختەنە ئامۍ ئاراوە درزی و ماڕایشا وست دلۍ سیستموو دەوڵەتوو تورکیوە و ڕاشا وەردەموو بییەی گەلوو کوردینە بە سیاسەتوو دیموکراتیکی کەرڎۊ. پێسە شۊڕشوو ژیوایۊ ئامانە. ئارۊ پێویس بە چیوێوە چانەیە کەرۊ. پەوکای مشۊم ئارۊ شەپۊلەو سەرەوردای پەی وەڵۍ بریۊ. مشۊم ئیتر گەنجاو کوردی، ژەناو کوردی، ڕەنجدەراو کوردسانی، دیموکراتە شۊڕشگێڵنەکاو تورکیای و گەلاو هەرێمەکەی سەروو ئانەیۊ مردا. بە نۊعێوە تەر مشۊم ئێمە بەجەماوەری هاوار پەی ئازاڎیی ڕابەر ئاپۊی کەرمۍ و دژوو گۊشەگیری و ستەمینە کۊشیایوە گەورەتەر بەرمۍ ڕاوە.
ئینایمۍ جە ١١ەیەمین ساڵیادوو شۊڕشوو وەرنیشتینە. شمە سەروو مانا، گرنگی و کاریگەریی ئی شۊڕشەیە هەرێمەکەنە چێش ماچدێ؟
ئەوەڵ جە کەسایەتیی فەرماندە بەنرخەکامانە خەبات دێرک، فازل بۊتان، شیلان کۊبانۍ، گەلهات گابار، ئارین میرکان، کارکەر هێرش و ئاڤێستا خابوردا گردوو گەشمەرداو شۊڕشوو وەرنیشتی و گەشمەرداو پانیشتی و وەرکەوتوو سووریای بەڕێزۊ یاد کەرمێوە. جارێوە تەر ئا وەعدە دانما گەشمەردەکاما ئەوەخوایش کەرمێوە. هەرپاسە ٢٠ تەمووزی ساڵیادوو گەشمەرداو پرسوسین. جە ساڵەو ٢٠١٥ وەختۍ کە گەنجاو سۊسیالیست، دیموکرات، شۊڕشگێڵنی بە مەبەستوو پەشتیوانی بەروستەی جە شۊڕشوو وەرنیشتی بەرەو کۊبانۍ لوێنۍ. ڕووبەڕووۍ هجووموو میتی و داعشی بیێوە و چا هجوومەنە ٣٣ شۊڕشگێڵنۍ گەشمەرڎۍ بیۍ. من ئا قارەمانا بەڕێزۊ یاد کەرووە و وەردەموو یادەوەرییشانە سەرەو وێم بەڕێزۊ کۊمنووورە.ئا وەعدە پا گەشمەرڎەبەنرخە میاننەتەوەییا دانما ئەوەخوایش کەرووە.
شۊڕشوو وەرنیشتیمانۍ فرۍ ورگێرۊ، ئەوەڵ پێسە شۊڕشێوە کوردسانی لوا وەێوە. وەلۍ دماتەر سنوورەکاو وێش ویەرنێش و بی بە شۊڕشوو گردوو وەرنیشتوو کوردسانی و گردوو سەرنیشتی و وەرکەوتوو سووریای. بی بە شۊڕشێوە کە گەلاو عەرەب، ئاشوور-سوریانی و گردوو پێکئامایەکا، کە سەرنیشت و وەرکەوتوو سووریاینە مژیوا گردش گێرتۍ وۍ. هەڵبەتە پەی تەماموو سووریایچ بی بە نموونە. بە بەروستەێوە تەر پەی وەڵیوەبەردەی شۊڕشوو دیموکراتیکی جە تەماموو سووریاینە کەردش بە ئامانجوو وێش و پێرسپێکتیڤش ڕۊشن کەرڎۊ. چا یاگایچەنە بەڕاسی دەورێوە گرنگش گێڵنا.
شۊڕشوو وەرنیشتی تاوانش وێش قەوەت کەرۊ
هەرپاسە هجوومیچش کریا سەر، لێوە جەنگش کەرد و لێوە تەریچۊ وێشش پارێزنا و وێشش بونیاد نیا. بە نۊعێوە تەر وەرنیشتوو کوردسانی و شۊڕشوو سەرنیشتی و وەرکەوتوو سوریای بییەن بە شۊڕشوو دلێنەبەردەی ئەلنوسرەی و داعشی، کە سەروو دنییوە بیێنۍ بە بەڵا. سەروو ئەو بنەمێچە بییەن بە برایەتیی گەلا و سیستمێوە کە دیموکراسی دلێشنە خولقیان. ئاشکران خەڵکۍ فرە ئینۍ دژوو بەهایەکاو شۊڕشوو وەرنیشتینە. پەوکای هجوومبەرەکێفرۍ بیێنۍ. پیسە مزانیۊ بەتایبەتی جە ڕاو دەوڵەتوو تورکی ئەرەگیریوە هجوومۍ کریا. شۊڕش لێوە دژوو ئا هجووما مرڎۍ و لیوە تەریچۊ پەی ئانەی سیاسەتوو نەتەوەی دیموکراتیکی گنۊ هەرمانە خەبات کەرۍ.
جە گردی گرنگتەر بییەن بە شۊڕشوو ژەنا. ئا شۊڕشە بە سەرمەشقایەتیی ژەنا وەش بییەن. ئانەش نیشانەو گردوو دنیۍ دا، کە ژەناو کوردی و عەرەبی چەنی جە مەیدانوو جەنگی و سیاسەتینە بیی بە ئیرادە. پەوکای پاسە شۊڕشوو ژەنۍ، شۊڕشوو گەلوو کورد، شۊڕشوو گەلا، شۊڕشوو دیموکراسی بێنی. شۊڕشوو وەرنیشتی تاریکیی وەرکەوتوو دلێڕاسەیش ڕۊشن کەرڎۊ و هەڵای هومیدیچش هەن. دوژمنێچش با. هەبن، هەرپاسە چێروو گەمارۊی و هجوومیچنە بۊ، بەرەکێش کریێوەنۍ. وەروو ئانەیە ئیرادەو گەلا و قوەو وێش بە بنەما گێرۊ. سەروو ئا بنەمێوە پەیوەنڎییش بە هێزە جیهانی و هێزە جیاجیاکاوە هەن. گێرا کەس نەلابۊ ئەقڵشۊ ئی شۊڕشە ئاندە خواینۊ، وێش بپارێزنۊ، زیاتەر وێش قەوەت کەرۊ.وەلۍ سەرکەوت. بەڕاسییچ ڕەنج و یاراین. سەروو ئا بنەمێوە بەڕێزۊ سڵام ئاڕاستەو گردوو گەلاو وەرنیشتی و سەرنیشتی و وەرکەوتوو سوریای کەرمۍ. بە بەرز مرمانمێش. بڕواما چانێنە چندە هجوومۍ با ئاڎۍ هەر سەرۍ گنا، چونکوم ئینۍ سەروو ڕا ڕاسەکێوە.
لۊزانە پەیمانێوەنە کە نکۊڵی جە گەلوو کورڎی و کورڎستانی کەرۍ
ئینایمۍ سەدساڵەو پەیمانەو لۊزانینە کە کورڎستانش کەرڎ چوار پارچێوە. شمە بارەو کاریگەریی ئا پەیمانێوە سەروو کورڎاوە چێش ماچدۍ ؟ لۊزانیچنە بۊنەو سەدساڵەو پەیمانەکێوە کۊنفڕانسێوە گرنگ ساز کریۊ. ئەی بارەو کۊنفڕانسەکەیۊ چێش ماچدێ؟
بێگومان پەیمانەو لۊزانی تەنیا پەیمانێوە نییەنە کە کورڎستانی کەرۊ چوار پارچێوە. پەیمانەو لۊزانی پەیمانێوەنە کە نکۊڵی جە بییەی کورڎستان و گەلوو کورڎی کەرۊ. ئانە جە بنەڕەتنە بناغەو کۊکوشیکەرڎەیش سەروو کورڎستانیوە خولقنا. یانۍ ئانە تەنیا وچیۊ 'پەیمانێوەنە کە کورڎستانش کەرڎەن ٤ پارچێوە' ئا قسۍ وەسۍ نییەنە. ئا پەیمانی قەرارەنە سەروو جینۊسایدیوە کورڎستاننە. تا ئا وەختە گرڎوو سەرمەشقەکاو جمیەروو کەمالیستی بانگەشەو ئەرەمەرزنای کۊماری تازەو تورکیایشا بەر کەرڎ و واچێنۍ 'ئێمە و کورڎ مەرزنمێشرە و گەرەکمانە دلۍ میساقی-میللیینە وەڵاتێوە مەرزنمێرە. ئێمە ئینایمۍ پێوە و کورڎیچ دلێمانە وێڕاوەبەرۍ با'. مستەفا کەمالیچ هەمان چێوش وات، فرەو تۊمارانە چیوی چانەشا وات. بەڕاسییچ جە ساڵەو ١٩٢١یوە جە ڕاو ئەنجوومەنی گەورەو گەلوو تورکیایۊ، کە ساڵەو ١٩٢٠ئەرەمەرزیابۍ، چا ڕووەوە قەرارێوە چانەشا دابۍ. یانۍ وێڕاوەبەریی کورڎی لاو ڕاوەبەرایەتیی تورکیوە قبووڵ کریابۍ. پەرلەمان ئانەش قبووڵ کەرڎەبۍ. وەلۍ وەختێوە ئا پەیمانۍ ئیمزا کریا، تورکیا نکۊڵییش چانەیە کەرڎ.
جە کورڎساننە قاڕچنیەیۊ و جینۊساید هەنێ
ئینجا چی ئا پەیمانۍ ئیمزا کریا؟ بەریتانی و فەڕەنسییەکۍ سەرمەشقایەتیی ئا دەوڵەتاشا کەرڎۍ، کە جە جەنگی جیهانی یووەمنە سەرکەوتۍ بێنۍ و –پەیمانەکۍ چێروو سەیەو ئادیشانە سازە کریێبێ- و هەرپاسە بە پاو فرسەتەکاو ئا وەختەیە ئانە دیاری کریا، کە جە موسڵ، کەرکووک، ڕمێلان و بڕۍ یاگێتەرێنە نەوتەو و سامانی جیاجیاو چێروو زەمینی وێزیێنێوە. سەروو ئەو بنەمێوە بازرگانی و سات و سەودۍ جیاجیۍ کریۍ. مزانیۊ کە قسەوباسەکاو لۊزانی پەی ماوێوە فرەی بەرڎەوامۍ بێنۍ. بوو. چا قسەوباسانە باسوو کورڎسانیچ کریا. وەڵۍ ئانەینە بەریتانییەکۍ فرەو سەرچەمەکاو سامانی سروشتیشا بەدەس ئارڎێبێنۍ. فەڕەنسییەکێچ ئامادۍ بێنۍ، کە بەشێوە گولانەشا بۊ وسەروو ئا بنەمێوە قەراروو بەشکەرڎەی، ورشانایۊ و هەمان وەختنە نکۊڵیکەرڎەی جە کورڎستاننە دریا.وەروو ئانەی ئەگەر نکۊڵییشا نەکەرڎۍ ناچارۍ بێنۍ مافەکاشا بدا. گەلوو کورڎی کۊنترین گەلوو وەرنیشتوو دلێڕاسەی و مێزۊپۊتامیاین. جە ڕووەو کولتوورییوە دۊڵەمەندا. گەلێوەن کە یوەم جار شۊڕشوو ئینسانیەتیش کەرڎەن. بێشکۍ شارستانیەتوو ئینسانین، شۊڕشوو نیۊلیتیکیش کەرڎەن. ئەگەر بییەی گەلێوە چینەی نکۊڵییش وەنە نەکریۍ، نەتاوێنۍ نکۊڵیی جە مافەکایچش کەار.چی دۊخەنە مشۊم یاگێوە پای ئادیشا کەراوە. ئەگەر وەرکەوتوو دلێڕاسەیچەنە یاگۍ پەی گرڎکەسی کەراوە، ئشیا ئینە مافوو کورڎیچ بیۍ. وەلۍ ئادۍ نکۊڵییشا جە بییەی کورڎی کەرڎ.
ئا نکۊڵییە بۊ بە بنەماو سڕیەیۊ و پاکتاوکرڎەی. چا وەخت تا ئیساتۍ ت ١٠٠ ساڵێن. کورڎستان چندین کۊکوشییش چەنە ورخێزیێنۍ. جە ئامەد، هانی، پالۊ، گەنج و دماتەریچ سلێمانی و فرەو مەنتێقەکاو پانیشتوو کورڎستانینە کۊکوشییشا کەرڎ. جە سەرحەدنە جە دۊڵەو زیلانینە، لا ئاگری و دماتەر دێرسیم، دماییچ پانیشتوو کورڎستانینە، ئەنفال، کۊکوشیی هەڵەبجە.... هەرپاسە لە وەرکەوتوو و وەرنیشتوو کورڎسانینە و گرڎ یاگێنە ئانەشا کەرڎ. یانۍ کورڎستان ئینا چێروو سیستموو قڕکەرڎەینە، کورڎستاننە کۊکوشیی هەن
ئانە پەیمانێوە بکوشە و کوشندێنە
ئیساتێچ مشۊم ئانە دیاری کریۊ، کە وەرپەرسوو ئانەیە کێن. بەریتانیا و فەڕەنسانۍ. بێگومان ئانۍ کە ئینەیە کەرا، ئا دەوڵەتە کۊلۊنیالیستاو هەرێمەکەینۍ. وەلۍ ئانە کە ڕاش وەرڎەموو ئادیشانە کەرڎۊ یارڎەیش دۍ بەریتانیا و فەڕەنسا بێنۍ.
فەڕەنسا و بەریتانیا فرەو وەڵاتاو دنیێشا گێرتێبێنۍ و بۊنەو هەرمانە خراپاشاوە فرەوجاری داواو چەنەویەرڎەیشا چەنە کەرڎێنۍ، ئیساتۍ پێویسا داواو چەنەویە جە گەلوو کورڎسانیچ کەرا. چیتا ئیساتۍ داواو جەنەویەرڎەیشا جە گەلوو کورڎستانی نەکەرڎێنە؟ وەروو ئانەی ئینەشا بەنهێنی کەرڎ و کورڎ مەتاوا بیاوا ئا ئاستە داواو ئانەیە کەرا و سەپناش.ڕاسییەکە چینەن. ئا پەیمانۍ بییە بایسوو ڕووەدای ئا کۊکوشییا و ئانەیە کە کورڎستان نەمەرزیۊرە، جە ڕاو پاکتاوی و کۊکوشیوە. ئا پەیماننامۍ کوشندەۍ و بکوشەنە. ئانۍ ئیمزاشا کەرڎە وەرپەرسییشا ئینا گەرڎەننە.
سەرەکیتەرین ئامانجوو تورکیای ئانەن وێش بیاونۊ بە سنوورەکاو میساقی-میللی
ئیساتۍ جە بنەڕەتنە پێسنەن، تا چند ساڵۍ وەڵی ئیسەی وچیۍ، کە پەیماننامە میاننەتەوەییەکۍ دلۍ دەوڵەتوو تورکینە تا سەد ساڵۍ زیادتەر هەرمانەشا پەنە مەکریۊ. ئینە پا مانۍ نمۍ، کە لۊزاننە خاڵێوە و بڕگێوە چانە هەنۍ. نا، کاربەدەسۍ و پسپۊڕاو دەوڵەتوو تورکی پێسە شرۊڤەشا کەرد و پلانیشا نیارە، کە بەشێوە گەورەو پانیشتوو کوردستانی ئەرەگیر کەرا. تا سەد ساڵەو لۊزانینە و وەرنیشتوو کوردستانیچ ئەرەگیر کەرا و خاپوورش کەرا. شمە هاگادارۍ نەخشەیندۍ کە ئەرڎۊغان جە کۊبییەییۊ نەتەوە یۊگێرتەکانە نیشانەش دا! جە عەفرینەوە تا دیانا هەوڵێشا دۍ بە قووڵایی ٣٠ کیلۊمەترا بەیا دلێوە، وەلۍ بنەڕەتنە ئامانجشا ئانەن بیاوا بە حدوودەکاو میساقی-میللی. جە هەشت ساڵی ویەرڎەنە پەی هەوڵۍ فرێشا دۍ. ئەگەر سەرۍ کەوتێنۍ قسەوباس سەروو پەیمانێوە تازۍ کەرێنۍ.
هەڵبەتە تورکیا دەسبەرڎاروو ئانەیە نەبییەن، وەلی وەروو ئانەیە کە زاپنە ڕاش وەنە گیریا، نەتاواش پلانە ئەرەگیرییەکێش بیاونۊ یاگۍ. ماوەو یەرۍ ساڵان نەتاوانش زاپی گێرۊ و تا ئیسەیچ چاگە جەنگا. تاریخوو گەلووو کوردینە ئەوەڵ جارا چێوی چانە ڕووە مدۊ. وەراوەروو دەوڵەتێوەنە یەرۍ ساڵێن هەمان سەنگەرنە جەنگ کریۊ. چاگە چەقێنۍ و عاسیۍ بیێنۍ، وەروو ئانەیچا ئیسەنە ئانەیە باس مەکەرا و گەرەکشانە پڕۊژەکاشا درێژە پەنە بدا و وزاشا وەڵۍ..
یانۍ بنەڕەتنە دەوڵەتوو تورکی بە سیاسەتوو پاکتاوکاری وێش کوردستاننە گەرەکشا پڕۊژەو ئەرەگیرکەرڎەی سنوورەکاو میساقی-میللی بیاونۊ ئەنجام. پەی ئانەیچە هەوڵۍ مدۊ دژایەتیی گردوو گەلوو کوردی کەرۊ، سیاسەتەکێچش پا ئاڕاستەنۍ. ئیساتێچ گەرەکشا جە ڕاو ناتۊیۊ ئانەیە کەرۊ.
مشۊم گرد لاێوە سەروو خەتۍ نەتەوەییوە یۊی گێرا
بەستەی کۊنفرانسی شاروو لۊزانینە جە یادوو سەدساڵەو لۊزانینە مانا و گرنگییێوە گەورەش هەن، لاو وێمۊ سڵام پەی گردوو بەشداربییا مکیانوو، هومێد کەروو بۊ بە مایۍ یۊبییەیی نەتەوەیی، ئی کۊنفرانسە، کۊنفرانسێوە نەتەوەیین، ڕەنگا برۍ بەشدارۍ نەبا، تەنانەت ئانیچ بەشدارۍ مەبا،نابن، مشۊم دماڕۊنە بەشدارۍ با ئەگەر گەرەکشانە با بە هێزێوە نەتەوەیی، بەکوڵی، ئی کۊنفرانسە سەروو ئاستێوە نەتەوەیی بەسیۊ، ئینە گرنگ و مەبارەکا، هومێد کەروو گردلاێی بەشدارۍ با.
ڕاسییەکەش، پێویسا پێسە گەلوو کوردی هەڵوێستی نەتەوەییما بەروزمۍ، جە یادوو سەد ساڵەو ئی پەیماننامە قاڕچنەینە، وەرەچەماو گردلاێوە ڕەتش کەرمێوە. ئاشکراش کەرمۍ گردما پێسە گەلی سەر پی خاکەینمۍ و مافوو ژیوای ئازادیما سەروو ئی خاکەیۊ هەن، کەس مافوو سڕیەیۊش نییا سەروو ئی خاکیوە. سەرنجە بدەیدۍ، دەرفەتێوە تاریخی هەن، وەڵتەرێچ بییەن وەڵی بێئیسفادە بییەن. پەی نموونەی، بەینووساڵاو ١٨٣٠ تا ١٨٥٠ دەرفەتێێوە گەورە بییەن، ئیمپراتۊرییەتی عوسمانی و دەوڵەتاو هەرێمەکەی لاوازۍ بێنۍ. لێوە تەریچۊ، هەریۊ جە میر محەمەد پاشاو ڕەواندزی و ئەمیروو بۊتانی بەدرخان بەگ فرە قەوەتۍ بێنۍ. ئەگەر هەردوویشا ڕێکۍ کەوتێنۍ. تاوێنۍ با بە دەوڵەت و چارەنویسوو گەلوو کوردی فاڕێنۍ، وەلۍ چێششا کەرد؟ هەریۊسا واچیێ"من"، میر محەمەد ڕەواندزی هجوومش کەرد سەروو ئێزدییەکاو شەنگالی و دماتەر هجوومشا کەرڎە سەروو بۊتانی، جەنگ بەینشانە ڕووەش دا، دماتەر چێش بی؟ هەردوویشا شکسشا ئارد. ئیسەیچ مەبۊ ئینە ئەوەخوا بۊوە. بێگومان چند فرسەتێوەیچ بێنۍ پەی نموونەی ساڵەو ١٩٢٠ سەدەی وەڵیننە، هەرپاسە چندین جارۍ تەرۍ ڕووەش دا. وەلۍ ئیساتۍ فرسەتێوە هەن، مەبۊ کەس ئی فرسەتەیە جەدەس بدۊ و پەی بەرژەوەندییە ڕێکوستەی و خێزانییەکا، مەبۊ کەس پاسە کەرۊ، پەنەوازا گردلایۍ یۊبییەی بونیاد بنیا و سەروو خەتۍ نەتەوەیێوە، ئی سەدە ئی ڕاسییە سەپنۊ، پێسە، داوا جە گرد لاێوە کەروو، پەی بەدیئارڎەی بەدیهێنانی یۊبییەی نەتەوەیی هەقەتینی.
دەوڵەتوو تورکی چەکی ئەتۊمیی تاکتیکیی کۊگایەکاو ناتۊی بەکار مارۊ
چی سەکۊوە داوا جە گەلی و ڕۊشنویرا و هونەرمەندا و کەسە بەویژدانەکاو دلۍ دەوڵەتاو ناتۊی کەروو، نەبا بە بەشێوە جە کۊکوشییەکاو دەوڵەتوو تورکی و دژسا مرڎاوە. دەوڵەتوو تورکی گەرەکشا کورڎەکا ڕێخەکێش کەرۊ، گەرەکشا پاکتاو و تیرۊر دژوو کورڎەکا کەرۊ. با دەستا نەلۊ ونەو کورڎیوە، مەبیدۍ هامبەشۍ دەوڵەتوو تورکی. داوا جە گەلوو دەوڵەتاو ئەنداموو ناتۊی کەروو، بەیا مەیدان و ئی سیاسەتە ستەمکارانەیە شەرمەزار کەرا، چونکوم ئی دەوڵەتە گەرەکشا قڕکەرڎەی جەسەیی و چەرمەیچ دژوو کورڎی بیاونۊ یاگۍ، ئێستە گەرەکشا کورڎی بە گرڎ ڕا و شێوەییۍ سڕۊوە، مەبۊ کەس بۊ بە هامبەشوو ئی پیلانگێڵنییە..
پەرسێوە تەرە، پەرسەو چەکی تاکتیکینە، ئیساتۍ ئێمە باسش کەرمۍ و ڕەنگا کەس باوڕ نەکەرۊ، وەلۍ دیمەنی پەشتڕاسکریاوە هەن، ئینە ڕۊشنا، بۊمبی ئەتۊمیی تاکتیکی هەن، هامڕێما نزیکۊ ڕسمش گێرا، چەکی ئەتۊمیی تاکتیکیی چێشا؟ بۊمبێوە یۊرانیۊمین و سووک کریان تا حەددیوە دیاریکریا، دیاریکراو، یانۍ کاریگەرییەکەش کەم کریانۊ. پەی نموونەی، بۊمبی ئەتۊمیی تاکتیکی ١٠ کیلۊگرام، هەمان کاریگەریی بۊمبێوە ١٠ تەنییش هەن، یانۍ هەر کیلۊگرامێوە کاریگەریی تەنێوە تەقایۊش هەن. ئێمە مزانمی ئا وەخت ناتۊ ئی بۊمبەشە دان بە ئەندامەکاش تا وەختی دژوارنە بەکارش بارا.بە تورکیایچش دان، وەڵتەرۍ بڕۍ وەرپەرسۍ ئینەشا ئاشکرا کەرڎ. ئی بۊمبۍ ڕووسیا و پاکستان و هیند و چیننە هەنۍ، یانۍ لاو ئانیشاوە، کە چەکی ئەتۊمی وەش کەرا، وەلۍ مزانمێچ کۊگایەکاو ناتۊیچەنە هەن، ئانە ٣ ساڵێن تورکیا دژما بەکارش مارۊ، ئەوەڵوو ٢٠٢١ گرە سوورنە بەکار ئاما،هات، ئینجا وەرخەلە، ساڵەو ٢٠٢٢ جەنگنە بەکار ئاما، دما جار جە ١٣ تەمووزوو ٢٠٢٣ زاپنە بەکارش ئارڎ.
ئی چەکە کاریگەرییش هامشێوەو بوومەلەرزەین و کەشەکەی لەرنۊوە و غازی ژەعراوی بەر مدۊ، چەکێوە قەدەغەکریان، ئاخۊ ناتۊ ڕازیین؟ مەحاڵا بۍ ڕەزامەندیی ناتۊی بۊ، پەوکای جە ناتۊی پەرسمێ: ئا سکرتێرە کە تازە ورچنیانۊ و باسوو تیرۊری کەرۊ، کێن تیرۊر و کۊکوشی کەرۊ، گەلوو کورڎی یان دەوڵەتوو تورکی؟ دەس وزدۍ سەروو ویژدانیتا، ڕاسیی واچدۍ و ڕازیۍ مەبیدۍ بە بەکارئارڎەی چەکی ئەتۊمیی تاکتیکی. دەستا بە ونەو گەنجاو کورڎی سوور مەکەرڎۍ، ئانۍ گەریلۍ ئازادیی کورڎستانینۍ، هێزوو پارێزنای جەوهەروو کورڎستانینۍ، دەسشا نەبەرڎەن پەی مڵک و وەڵاتوو کەسی، دەوڵەتوو تورکی ئامان پەی ئەرەگیریی خاکەکەیما، ئەگەر وڵاتەکەتا ئەرەگیر کریۊ، مەگەر مدرامان مەکەرڎێ؟ ئێمەیچ هەر هەر ئانەیە کەرمۍ، ئینە هەقی ڕەوامانە وەرگێری جە وێما کەرمۍ، داواما ئانێنە: مەبۊ دەوڵەتاو ناتۊی ەشتیوانیی دەوڵەتوو تورکی کەرا کۊکوشینە، مەبۊ بۊمبی ئەتۊمیی تاکتیکیش پەنە بەخشا، هاموەخت داوا جە گرڎ بەویژدانۍ و هێزە دیموکراتیک و پارێزەنەرەکاو مافوو ئینسانی کەرمۍ پەی ئی مەبەستی.
مەزڵوم داغ و عەبدولڕەحمان ئەر زیاڎ جە ٦٠ ڕۋان جە زینڎانەکا هۊلێرینە مانیشا جە وارڎەی گرتېنە، ئاژەو تەندروستیشا خراپا، چېش ماچدۍ چی بارۊ؟
پېسە ۋاتما، ئێمە سەڎېۋەن پېسە گەلی ڕووبەڕوو قڕکەرڎەی بیمېۋە، کورڎەکۍ جە زینڎانو گرڎو ئی دەوڵەتانە گیریېنۍ و ۋەرەن ڕوو ئەشکەنجەی و کوشتەی بیېنێۋە، ئارۊ جە دۋۍ پارچۍ کورڎسانی، پانیشتو و ۋەرنیشتوو کورڎسانی، گەلوو کورڎی خۊتان حکومەت و زینڎانا، مەبۊ جە زینڎانەکا ئی دۋە حکومەتەینە ستەم و ئەشکەنجە بۊنە، بە مانېۋەتەر، مەبۊ هەمان هەرمانەو دوژمنی ۋەران ۋەر بە ۋېما تاقی کەرمېۋە، تەنانەڎ ۋەران ۋەر بە دوژمنەکایچما، ئینەی پۍ ۋەرنیشتی و پانیشتوو کورڎسانی ماچو.
باس چانەی مەکەرو ئاخۆ ئی گەنجە کورڎۍ جە پانیشتوو کورڎسانی تاوانەشا کەرڎېنە یان نا، ڕەنگە هامکارۍ بیېبا چی حاڵەتەنە، بەڵام ئاشکران ئا هەرمانېشا نەکەرڎېنە، بەڵام حکومەتو پانیشتوو کورڎسانی ئینەی بە سەرکۊتەی مزانۊ و قەرارو جە قەنارەدایش دېنۍ. بێگومان یۊشا پەیوەنڎیش بە حیچیۋە نییا، ئەویتەرشا بە حەماسەتۊ پەیوەنڎیش چنی گەنجا بەست، بەپوختی ئاڎۍ ئینسانېنۍ و کورڎېنۍ و ٦٠ ڕۋېن مانیشا جە ۋارڎەی گرتەن بەمەڵامەتو فشارەکاوە، پاسە دیارا دەسبەردارو مانگرتەکەیشا مەبا، ئەگەر ئی دۋە گەنجە گەشمەرڎۍ با، ئینە چ مانېۋەش هەنە پۍ سەرۆک وەزیرانی و سەرۆکو هەرێمو کورڎسانی...؟ ئاخۆ شەرمەساری گۊرە نییا؟ ماچا "ئەگەر گەرەکتا بزانی دەوڵەتێوە دیموکراتا و مافی مرۆڤ و یاساش چنەن، تەماشەو زینڎانەکا کەرڎۍ"، مەبۊ ئینە جە زینڎانەکا کورڎینە ڕۋەبڎۊ، بەتایبەت پەنەوازا کورڎ ئی چېۋەیە بە یۊترینی نەکەرا، ئینە پەرسېۋە سیاسی نییا، پەرسێۋە مرۆڤایەتی و ئەخلاقی و ویژدانییا. وەختۍ ئینسان چېرو دەسەڵاتو و سایەو ستەمو شمەنە مانی جە ۋارڎەی گېرۊ و گەشمەرڎە بۊ، ئینە ماناش چېشا...؟ پۍ چی دەس وەردای مەکەرڎۍ، داواو ئی گەنجا گۊرە نییا، مەزانو پۍ چی مەلدۍ دەمشاۋە.
مەتاومۍ مانا بڎەیمۍ بە فرەو چېۋی، ڕێکارەکۍ سەر سنوورو بەینو پانیشتی و ۋەرنیشتی جە جەهانەنە ۋێنەش نییا، بەڵام حەردۋەلا کورڎېنۍ، پۍ چی پاسە بۊ...؟ مەگەر نەتەوایەتی ماناش نییا...؟ خاسا، شمە جە ڕوو سیاسییوە جیاوازېندۍ، بەڵام مەسڵەحەتی نەتەوەیی و مژاری مرۆڤایەتی هەن، ئەمریکا جووڵە کەرۊ پۍ کەرڎەیۊ دەروازەو سنووری سێمالکای، مەتاۋۊ پېۋەرە کۆشا کەرۊۋە، ملا حەسەکە و ملا هۊلێر پۍ کەرڎەیۊ دەروازەکەی، ئینە شوورەیی نییا پۍ سیاسەتو کورڎی؟ ئینە پاشەڕۊ و زیهنیەتی ۋەرتەسک و عەشایرییا، چی وەختەنە، مەبۊ چېۋی چانە بۊ، ئانۍ کە دژوو یۊی گژیا، پەی مەسڵەحەتی کۊباۋەو ڕێکۍ گنا، کورڎەکۍ پۍ چی پاسە مەکەرا...؟ مشۊم ئینە سەرگنۊ، هومېڎەوارېنمۍ پاسە بۊ، جە گرڎوو جەهانینە ڕێککۊتەی بەینو هێزی و دەولەتانە هەن، مەگەر هۆشیاریما نییا پۍ چارەسەرکەرڎەی ئی قۊرتا بەینیما...؟ ئینە شەرمەزارییا و مەبۊ ڕۋە بڎۊ، پۍ گەلەکەیما گرنگا، ئەگەر سیاسەت پی جۆرە بۊ، ئەۋېتەرۍ ئی حساباتیە چنی کورڎی مکەرا، ئارۊ ئەرەگیرەکۍ کورڎسانی کۊباۋە، سەرو فرەو چېوا ڕېکۍ گنا، بەڵام کورڎەکۍ مەتاۋا پاسە کەرا. هیواڎارەنا جە کۆنفرانسەکەو لۆزانینە ئینە ۋیەرۊ، بانگەواز جە گرڎوو گەلەکەیما کەرمۍ جە دەورو کۆنفرانسەکەینە کۊباوە و یۊبیەی نەتەوەیی بەدی بارا، پېسە تەڤگەری پابەنڎۍ گرڎوو قەرارەکا کۆنفرانسەکەی بیمۍ، مشۊم گرڎوو ڕێکوزیا ۋڵاڎپارێزەکا هەڵۋێسی هامشێوەشا بۊ پەی سنوورنیایرەی پۍ ئی بەشکەرڎەیە.
ئەگەر تورکیا دڎان نەنیۊ ئیراڎەو کورڎیرە، شکس مارۊ
جە دماینە، متاۋدۍ چېۋۍ ڕۊشن کەرڎۍ؟
دەوڵەتو تورکی ٨ ساڵېن گەرەکشا قڕکەرڎەی بە ئەنەیاۋایۍ تازۊ سەپنۊنە، گەرەکش بۍ جە ٢٠٢٣ ېنە دمایش پنەبارۊ. گەرەکش بۍ جە یاڎو سەڎساڵەو لۆزانی و ئەرەمەرزناو کۆمارینە دەسەڵاتەکەیش ئەرەیاۋنۊ، چی چوارچێوەنە، جەنگېوە قورس هۊرگیسیا و هەڵایچ ۋەردەواما، ئینە یۋەمجارا جە تاریخمانە، بە مەرحەلەو عوسمانی و کۆماریچۊ، پېسە کورڎی بتاۋمۍ ماوەو ٣ ساڵانە ۋەران ۋەر بە گرڎ جۊرە چەکێوە سەنگەرەکاما پارېزېنمۍ، تەنانەڎ بە چەکی قەڎەغەکریاو و تازەتەرین بۆمبی ئەتۆمی تاکتیکییوە. ئینە ۋېش جە ۋېشەنە سەرکۊتەیا، مایەو سەربەرزییا. ئانە ٣ ساڵېن ژەنی و پیۍ کورڎی جە زاپەنە وەرپەرچو سوپاو تورکی مڎاوە، ئا سوپۍ کە نامۍ ۋېش نیان "دۋەم گۊرەتەرین سوپاو هامپەیمانی ناتۆ"ی. حەرچنە گرڎ جۊرە چەکېۋەش بەکارئارڎ، نەتاۋاش بۍ ۋەڵېۋە، ئینە ئاستێوە گرنگا، حەتاوەکو گرڎ کوردێۋە بە شانازی و باوەڕیۊ جە گرڎ یاگېنە جمۊۋە.
پێۋیسا دەوڵەتو تورکی ئی ڕاسییە بۋینۊ، مەتاۋا دەرەقەتما بەیا، مەتاۋا گەلەکەیما سەڕاۋە، مشۊم دڎان بنیا بە ئیراڎەیمارە و بیەیما قبووڵ کەرا، مافەکاما ۋەروچەما گېرا. ئەگەر پاسە نەکەرا، شکس مارا. ئانە ٥٠ ساڵېن پەکەکە کۊشش کەرۊ، ٤٠ ساڵېن جەنگ هەن، بەڵام ٨ ساڵېن دژ بە گرڎ جۊرە تەکنۆلۆجیایۍ تازەی جەنگ کەرۊ، دەوڵەتو تورکی گرڎ توانېۋەش وست هەرمانە، گرڎوو سەرچەمە ماڎییەکا دەوڵەتیش وست هەرمانە، پۊکاتی ئی وڵاتە ۋەرەن ڕوو ئاورایی بیەنۊ، توشو قەیرانۍ ئابووری و سیاسی و گلېرگەی و سەروازیی بیەن. ئەردۆگان داواو زەڕی جە دەوڵەتە عەرەبیەکا کەرۊ، پۍ چی؟ تا دژوو کورڎی بەکارش بارۊ. گەرەکشا گرڎ جە دژوو کورڎی هامکارېش با، بەمانېۋەتەر گەرەکشا گرڎی سەرو دلېنەبەرڎەو کورڎی یەک دەنگ کەرۊ. بەڵام ئیتر مەتاۋۊ پاسە کەرۊ، کورڎەکۍ ئیراڎەشا هەن، فەلسەفېۋە پەرەش ئەسان. ڕېخەکۍ مدرامانو ١٤ و تەمموزی وەرهەمشا بیەن، ئیسە کۊشش کەرۍ و فیڎاکارۍ ئاپۆیۍ سەرو ئی خاکیۊ ئاماڎېنۍ. پېسە گەلی، مافمانە ئازاڎانە سەرو ئی خاکیۊ بژیۋمۍ، ئینە بانگەوازمانە پۍ دەوڵەتو تورکی "واز جە سیاسەتو قڕکەرڎەی باردۍ، ئەگەر پاسە نەکەرڎۍ، شکس ماردۍ، ئێمە سەرگنمۍ، ڕێکېما ڕاسەنە و دۆزەکەما حەقا، پېسە گەلی، حەتا خۊتان ئی قارەمانا بیمۍ، بێگومان ئازاڎانە جە ۋەرکەوتوو میامینینە مژیومۍ، کەس مەتاۋۊ ڕاما چنە گېرۊ". سەرو ئی بناغەیە، بانگەواز جە گەلوو کورڎی و گەنجا کورڎی کەرو، بەشڎارۍ با جە ڕیزەکا ئەرەکۊشای دیموکراتیکینە. بانگەواز جە گەلوو تورکی کەرو ئانۍ کە تورکیایۍ دیموکراتیکشا گەرەکا، حەرپاسە بانگەواز جە گرڎوو گەلا هەرێمەکەی کەرو، پەیوەنڎی کەرا بە کۊشیای کورڎسانی ئازاڎی و تورکیای دیموکراتیکی سەرو ڕاو ژیایۍ ئازاڎی و شکۆمەنڎی.
س . ز / هـ . ش
