جە ساڵەو ٢٠٢٣ێنە ٢ ملوێنۍ و ٥٠٥ هەزارۍ و ٢٩٧ کەسۍ جە ئێرانۆ پڕێنێوە پۍ تورکیای و پەناشا پۍ ئا وڵاتیە بەردەن. ئەغڵەب پەنابەرۍ ئەفغانی و پاکستانی بیێنۍ. ئەفغانیە پەنابەرەکۍ کە مەدەنیۍ بیێنۍ دماو ئانەی پۍ ماوێوە جە ڕاوەبەرایەتی کۆچوو شاروو وانینە مەنۍ، بەرۍ کریۍ و دیپۆڕتوو وڵاتەکەیشا کریێوە، بەڵام ئەنداماو سوپاو ئەفغانستانی کە بەمەڵامەتوو گێڵایۆ تالیبانی پۍ سەروو دەسەڵاتی ئاوارۍ بیێبێنۍ و حەرپاسە ئەنداماو لقوو ئەفغانستانوو داعشی، بە شێوێوە جیاواز مامەڵە و پێشوازیشا ۋنەکریا.
وڵاتی یەرەم کە ئۆزباکستان نامەکێش ئاشکرا نەکەردە ئاخۆ تورکیان؟
جە ساڵەو ٢٠٢١ینە دماو ئانەی ئەمریکا بە تەمامی جە ئەفغانستانەنە کیشیاوە، تالیبان دەسەڵاتش گرت دەس. ئانۍ بە مەڵامەتوو زوڵموو ستەموو تالیبانیوە بڕەمۍ، جە ڕاو ئێرانیوە ۋێشا یاونا تورکیا. ئەنداماو سوپاو ئەفغانستانیچ جیای ئانەی ۋەران ۋەر بە تالیبانی جەنگ کەرا، ئەغڵەبیەتشا بەرەو ئۆزباکستان و تاجیکستان ئاوارۍ بیۍ.
جە ئەرەیاۋناکەو وەزارەتوو بەروو ئۆزباکستانینە ئامان، ئەرەنیشتۍ ئەفغانی کە سەروازێچشا ئینۍ دلێنە، دماو گێڵایۆ تاڵیبانی پۍ سەروو حوکمی بڕەمۍ بێنۍ و بەرەو ئۆزباکستان کۆچشا کەرد ، دماو دووۍ ڕووا مەنیۊیشا وڵاتوو ئێمەشا جیائاستەن و رووەشا کەردێنە وڵاتی یەرەم. جە ئەرەیاۋناکەینە نامۍ وڵاتی یەرەمی ئاشکرا نەکریابۍ. ئاشکرا کریا کە ژمارەو ئا سەروازا ٥٨٥ کەسۍ بیێنۍ.
ۋەروو ئانەی وەزارەتوو جبەروو ئۆزباکستانی نامۍ وڵاتی یەرەمیش ئاشکرا نەکەرد، پرسیارەو ئانەی ئاما ئاراوە کە ئاخۆ ئا وڵاتە تورکیان؟
جە چوارچێوە و چێروو بەرنامەو هەرمانەی ۋۍ بەخشای کۆچبەرانە هۊرگیریانە
بە پاو زانیارییەکا سەروازا وەڵتەروو ئەفغانستانی و ئەنداماو داعشی جە تورکیانە سەرەتا چێروو نامۍ هەرمانەو ۋۍ بەخشای کۆچبەرانە هەرمانەشا پنە کریۆ. ئا کەسۍ بە پاو پیمەرە دیاریکریاکا بە گونجیا وینیا، بە پاو ویست و پەنەوازی ئا پاڕێزگایەی ڕا ئاوردەیشا چنە کەردەن متاوا جە دامودەزگا گردینیەکانە هەرمانە کەرا.
دماجار بەرەو سەروازگەکا کانیا خەزالانی و ۋەرنیشتی ڕووانە کریا
ئەنداماو سوپاو ئەفغانستانی و ئەنداماو داعشی خوراسان یاخوڎ لقوو داعشی جە ئەفغانستان پی جۆرە چێروو نامۍ و بەرگێوە یاسایینە سەرەتا ڕووانەو ئەرزڕومی کریا. دماو ماوێوە جە مەنەیۊیشا، بەرەو بارەگاو سەروازی سەردار مەتە یەڵدرمی جە سەر سنووروو ۋەرنیشتی ڕووانە کریا. ئا کەسۍ چا مەشقی سەروازیشا پنەکریۆ و جە ۋەرنیشتەنە جەنگی سەروازیشا پنە کریۆ. ئەرەیاۋییا کە ئا کەسۍ وزیا دلۍ سوپاو نیشتمانی سوریای کە سەر بە تورکیاینۍ.