ئا وەعدۍ کە جە جنێڤ دریۍ، ۋیر کریۍ

ساڵەو ١٩٢٥ جە جنێڤ بەکارئارڎەو چەکی کیمیاۋیی گوایە قەڎەغەکریان. وەختۍ مژارەکە ئاڤاشین، زاپ و مەتینا بۊ ئا وەعدە بیەیش مەمەنۊ.

وەختۍ مژارەکە مېنە سەرو کورڎی و کورڎسانی پیمانۍ و یاساکۍ جەنگی بەڕەسمی مەشناسیا. پۍ کۊکوشکەرڎەی گەلوو کورڎی گرڎ جۆرە هجوم و شېۋازېۋە جەنگی رەوایەتیشا پنە مڎریۊ. وەختۍ ئامانجو هجومەکا کورڎ بۊ، ئا وەختە هەژموونی جەهانی ئەمرە بە سەروازەکاشا کەرا: "شمە جە ۋیرش کەرڎۍ کە ئانۍ ئیڼۍ ۋەران ۋەرتانە ئینسانېنۍ". ئی قسۍ شرۆڤە نییا، شیکاریچ نییا. بە دڵنیاییوە راسیا، جە کردەوەکا دەوڵەتو تورکی ئەرەگیرینە بەرجستۍ با. دەوڵەتو تورکی ئەرەگیری بیەی و ۋېڕاوەبەری کورڎیش حەجگیز قبوڵ نەکەرڎەن. حەر پۊکاتی جە گرڎوو قۆناغەکا تاریخینە ۋەردەوام پۍ کۊکوشکەرڎەی گەلوو کورڎی بەهانېش پۍ ۋېش ئېستېنۊ. بە ئامای مېڎانو ڕابەر ئاپۆی دەوڵەتو تورکی هەستی شۊڤینیش یاۋنا بە بەرزتەرین ئاست و هجومەکېش  پۍ سەرو کورڎا و جمیەری ئاپۆیی زیاڎ کەرڎ.

جە ١٤و نیسانو ٢٠٢٢ېنە دەوڵەتو تورکی بە پەشتیوانی ناتۆی، دەسش بە هجومېۋە تازەی ئەرەگیری پۍ سەرو هەرێمەکا ئاڤاشین، مەتینا و زاپی کەرڎ. دەوڵەتو تورکی کە جە ئاسمان و زەمېنۊ بە گرڎو قوەتو تەکنەلۆجیایی سەردەمی هجومش کەرڎ سەرو هەرێمەکا پارېزناو مەدیای، ئا چەکۍ کە جە جنێڤ قەڎەغەکریېنۍ، گازی کیمیاۋیی، ئەتۆمی تاکتیکی و تێرمۆباریکش بەکارئاۋرد. هجومەکۍ دەوڵەتو تورکی بە چەکی کیمیاۋیی هەڵایچ ۋەردەوامېنۍ. دیمەنەکۍ کەشو سیاۋی، مەڕەو زامڎارا، گەشمەرڎە شاهین، وەرخەلۍ و کوڕەژارۊ جە بارەو بەکارئارڎەو چەکی کیمیاۋییۊ هەڵای جە زەینو ۋیرو ئینسانەکانە مەنەن. گەریلاکۍ دیمەن و ۋېنۍ ئا تاۋانا جەنگیشا پێشکەش بە مرۆڤایەتی کەرڎۍ. گرڎ کەسۍ مزانۊ کە کاریگەری چەکی تێرمۆباریک و کیمیاۋیی فرە دژوارېنۍ. گازۍ ژەعراویۍ و کوشندېنۍ. دەوڵەتو تورکی چنڎین مانگېن جە دژوو گەریلاکا ئازاڎیی ئا چەکا بەکارمارۊ. تەنیا جە ٥ مانگۍ ۋیەرڎەینە ٧٦٢ کەڕەتۍ بە چەکی کیمیاۋیی هجومش ئەنجامدان. دیمەنو حەرڎۋە گەشمەرڎەی 'هەڵبەست کۆچەر و باز مۆردەم' بە ڕۊشنی ئا دڕنڎەییەش وست ۋەرو چەما.

سەرەڕاو بەڵگە و زانیارییەکایچ ئۆ پی سی دەبڵیو راسییەکا مەۋینۊ

دماو ئانەی دیمەنو حەردۋە شۆڕشگێڵەکەی ۋەڵا کریاۋە، ئیتر ئا دڕنڎەییە نەکریۍ نکوڵیش چنە کریۊ و پەردەپۆش کریۊ. بەڵام سەرەڕاو ئینیشایچ گرڎو هێزە میان نەتەوەییەکا ۋەران ۋەر بە بەکارئارڎەو چەکی کیمیاۋیی نەمرڎېۋە، رێکوزیاو قەڎەغەکەرڎەی چەکی کیمیاۋیی (ئۆ پی سی دەبڵیو) ۋېش بێدەنگ کەرڎ. تەنیا مەڵامەتېۋە هەن کە مامەڵەېۋە پی جۆرە بۍ ویژدانانە و دژە مرۆییانەیە کەرا؛ ئادیچ گەلوو کورڎیا. وەختۍ مژارەکە گەلوو کورڎی بۊ هێزە میان نەتەوەییەکۍ بە گرڎ جۆرێۋە پەشتیوانی پۍ ئەردۆغانی بەربڕا.

ۋەرو ئانەی دەوڵەتو تورکی ئەرەگیری جە ٢٨و حوزەیرانو ٢٠٢٣ېنە جارێۋەتەر بە چەکی تەرمۆباریک هجومش کەرڎ سەرو مەڕەکا مدرامانو گەشمەرڎە دۆغانی. جە ئاکامەنە گەریلا شەڕزان ماوا گەشمەرڎەبی. ۋەرو ئانەی جەهان بێدەنگا و ناڕەزایی بەرمەبڕۊ، دەوڵەتو تورکی فاشیستی ئا هجوما واوەی کەرۊۋە.

هـ . ش