ئەنستیتوی کوردی ڕۊو زۋانی کوردیش پیرۆز کەرد
ڕاوەبەری ئەنستیتوی کوردی پەی ئەوەکۊڵیای و زانستی جە ئەڵمانیا، ڕۊو ١٥و ئایاری کە بە ڕۊو زۋانی کوردی ئشناسیان پیرۆز کەرد و داواو گەشەپنەداو زۋانی کوردیش کەرد.
ڕاوەبەری ئەنستیتوی کوردی پەی ئەوەکۊڵیای و زانستی جە ئەڵمانیا، ڕۊو ١٥و ئایاری کە بە ڕۊو زۋانی کوردی ئشناسیان پیرۆز کەرد و داواو گەشەپنەداو زۋانی کوردیش کەرد.
ڕاوەبەری ئەنستیتوی کوردی پەی ئەوەکۊڵیای و زانستی جە ئەڵمانیا، ڕۊو ١٥و ئایاری کە ڕۊو زۋانی کوردین ، بەیاننامێوە نوویسیاش وەڵاکەردۆ.
دەقوو بەیاننامەکەی پی جۆرەنە
"زۋان جە ژیۋای گەلا و نەتەوەکا تەرینە ڕەمزێوە بنەڕەتییا.
بە شێوێوە ڕاسەوخۆ ئشناسنامەو گەلان، پۊکەی هەر گەلێوە بە زۋانوو ۋێشۆ مشناسیۆ و نامۍ بریۆ. ئا کەسۍ زۋانشا جە دەس مڎا، ئشناسنامەشا جە دەس مڎا و دلێنە مشا. هەر زۋانێوە جە پڕۆسێوە هەزاران ساڵینە وەش بیەن، پۊکاتی گرڎوو بەهاکا گەلا جە دلێینەو ۋێشەنە هۆرگێرۆ و بۆ بە سیماو ئا گەلەیە. زۋان جە ڕاو قسەکەردەی، نویستەی، پەیوەندیکەردەی و ویرکەردەیۆ گەشە مکەرۆ. جە ۋییەردەنە ئا هێزەی زۋانەکەش بە زینڎەیی ئاستۆ، ئاواز و گێڵنایۆ ڕازەکا و نوویسەرا شارەزای بۍ.
چی سەڎە دماینانە ئەرەمەرزیا و ئەرکەکاو پەروەردەی نوویستەی و دەزگاکا ئەرەیاۋنای ئەرکی گرنگشا بە گەشەکەردەی و مەنەیۆ زۋانەکا گرتەن ئەستۆ. ئی دامودەزگا بنەڕەتیۍ پەی پێکئاوردەو زۋانێوە یۆگێرتەی و بەقوەتکەردەی هەستی نەتەوەیی دەورۍ جەوهەری گێڵنانە. جە بڕۍ وڵاتانە ڕانوویسوو کەلیمۍ و ڕستەی زۋانی سەروو بنەماو دەقوو ڕۆنامەی و ئەدەبیوە شۊنەو ۋێش گرتەن.
جە وەڵینگەو ئێمەنە دووۍ سەردەمۍ سەرەکی ئەرەیاۋنای کوردی هەنۍ. یووەمشا وەڵاکەردەیۆ ڕۆنامەو کوردسانین. جە ٢٢ۍ نیسانوو ١٨٩٨ جە قاهیرەو پایتەختوو میسری بە ڕاوەبەری مێقداد متحەت بەدرخانی بە پیتەکا ئارامی-عەرەبی وەڵا کریانۆ. جە بواری ڕۆشنۋیریینە دەورێوە فرە گرنگش بیەن.
دووەمشا جە ١٥و ئایاروو ١٩٣٢ دیمەشقەنە بە ڕاوەبەری جەلادەت عەلی بەدرخانی وەڵاکەردەیۆ گۆڤاروو هاواری بە پیتەی لاتینی چاپ کریان. ئی هەڵوێسە بەقیمەتە بی بە بنەماو نووستەی کوردی بە پیتەی لاتینی جە ۋەرنیشت و سەرنیشتوو کوردسانی.
کەنەکە پی ئەنەیاوای و ۋەرپرسیارییەتیە نەتەوەییەیۆ جە گلێرۆبیەو ١٤-١٦و ئایارو ٢٠٠٩ینە پېسە ڕووان و فێستیڤاڵ و زۋانی کوردی دەس نیشان کەرد. ئی قەرارە بەقیمەتە جە تەرەفوو گرڎوو گەلوو کوردیوە قبوڵ کریا. دماو کۆمکوشیی هەڵەبجەی، پەی ئەوڵجاری پی قەراریە کۆدەنگیێوە یۆگێرتانەی نەتەوەیی دروس بی. گرڎ بە کۆو دەنگی ئی قەرارشا پەسەنڎ کەرد و ئی قەرارە پېسە جەژنەو زۋانی کوردی جە سەران سەروو کوردسانینە مبارەک کریا. ئی قەرارە و خاوەنداری جە زۋانی، ڕێبازێوەن بە هەستی نەتەوەیی و یۆگێرتەیی، بە ڕۆحوو گەلوو کوردیرە وەڵابیۆ.
داخەم مەشۆ هەم جە (سەرنیشتوو کوردسانی) و هەم جە بەروو وڵاتی جە بواروو زۋانیوە کەم کاری هەن، ئی پەشتگۆش وستەیە پېسە کارەساتێوە گەورەی مشۆم بۋینیۆ. ئی پرۆسە جە جەهانەنە ۋینیان و ئەزموون کریان: 'ئەگەر زاوڵەکێما بە زۋانی ئەڎایی ۋێشا فێرۍ نەبا و زۋانی ئەڎایی ۋێشا جە یاڎ بکەرا، ئاینڎەو زاوڵەکا و گەلەکەیچما دلێنە مشۆ.
پا هومێڎۆ کە گرڎ کوردێوە جە گرڎ بوارەکا ژیۋاینە و پەروەردەینە بە ۋەرپرسیاری و هەستی نەتەوەییۆ پەی ئاینڎەو زۋانی کوردی خاوەنداری جە زۋانی کوردی بکەرۆ، مشۊم گرڎ وەختۍ ژیۋایما بە زۋانی کوردی ۋییەرۆ!
بە تایبەتی پێویسا گرڎ کوردێوە بە هەستی نەتەوەییۆ گرڎ دەرفەتێوە پەی پەرەپنەدای بە زۋانی کوردی جە پۆل و ۋەننگە کوردیەکانە پېسە ئەرکێوە کوردانەی و مرۆڤبیەی بەکار بارۆنە!
بە کوردی قسۍ بکەردۍ!
بە کوردی بنوویسدۍ!
بە کوردی بوواندۍ!
بە کوردی ۋیر بکەردێوە!
پێویسا گرڎ کوردێوە خاوەنداری جە زۋانەکەیش بکەرۆ!
پی هەستۆ، با پێشوازی جە ڕۊو زۋانی کوردی بکەرمۍ و ئی ڕووەیە مبارەک بکەرمۍ!"