١٠١ ساڵێ جەی وەڵتەر جە ڕێککەفتو (١٩١٩/٠٥/٢٠)یەنە، مەحمود خانو دزلیێ و لەشکرو هەورامانی بە هاناو (شێخ مەحودی حەفید)یەوە لوێ کە ئا سەردەمە مەلیکو بەشێ جە کوردستانی وارینی بێ و شارو (سلێمانیێ)شان جە بەریتانیای ڕزگار کەرد.
بەریتانیەکێ دمای ئەرەگێرەتەی ئێراقی و کوردستانی وارینی، شارو سلێمانیێ و دەوربەریچشان گێرتێبێرە و حکومەت و دەسەڵاتداری مەلیک مەحمودی کەوتەبێ مەترسی هۆرشنیای و دلێنەشییەی. 
جە چنین بارودۆخێوەنە مەلیک مەحمود پەیام پەی مەحمود خانو دزڵیێ مەکیانۆن تا بە هاناو حکومەتەکەیش و شارو سلێمانیێوە بلۆنە و جە ئەرگێرتەیی بەریتانیا ڕزگارێشان بکەرۆنە.

سەرو ئا داۋاکارییە مەحمود خان جە دزڵیەوە بە لەشکرێوی ٥ هەزار چەکدارێ هەورامیێ جە سوارە و پیادەی ڕووە بە سلێمانیێ مەجمۆرە. جە ۲۰/۰٥/۱۹۱۹ی ئوردووش جە کەشو گۆیژە مەوزۆنە و لوای مەحمودخانی و لەشکرەکەیش تەرسی مەوزۆنە دلێ بەریتانیەکان. ڕۆی دماتەر یانی ١٩١٩/٠٥/٢١، لەشکرو هەورامانی دمای شڕکەردەی و شکستدای ئینگلیزی سلێمانیێ ڕزگار مەکەرۆنە و سەرجەم هێزەکێ ئینگلیزی بە فەرماندەکانشانەوە دەستگیرێ مەکرۆن.
هەرچی (مەیجەرسۆن)ـەن کە فەرمانڕەواو ئا وەختەو ئینگلیزی بییەن وەڵتەر جە تەرسو مەحمود خان-یەنە سلێمانییەش ئاستێنە جیا و هۆرمێنە و پۆۋە نمەبۆنە.
دمای ڕزگارکەردەی سلێمانیێ مەحمود خان شارەکەی تەسلیم بە شێخ مەحمودی حەفیدی مەکەرۆنەوە و شێخ و کەسایەتیێ شاری سپاسگوزای مەحمودخانی و هەورامیەکان مەکرانێ و ڕێزی ڤرەشان ونە مەگێرانێ.
هەڵبەتە مەحمود خان و شێخ مەحمود دۆستایەتی شان درێژە مەبۆنە و دماتەریچ مەحمود خان هەمیشە پەشت و پەناو مەلیک مەحمودی و شۆڕشەکەیش بییەن و جە جەنگ و داستانەو (بازیان)یەنە دژ بە بەریتانیای ڕۆڵی کاریگەری و سەرەکیش بییەن.

مەحمو خان کێ بییەن؟

مەحمود خان کوڕو عەزیز خانی کورٍو بارام بەگ-یەن، ساڵە ١٨٧٠ جە دەگاو (دزڵیێ) سەر بە هەرێمو ھەورامانی جە بنەماڵێوی سەردار و دەستۋیەردەی جەئەڎێ بییەن. دمابەدمای کۆچیی دمایی عەزیز خانی تاتەیش بییەن بە سەردار و خان جە دزڵیە و دەوربەرشەنە. مەحمود خان وەرو چنەئاماییش هەر زوو هەسارێ بەختیش گەشیێنەوە و نامودەنگش هەورامان و کوردستانەرە وەڵاو بییەنەوە و هەر زووچ پەیوەندیش چەنی کەسایەتیە دیار و نامییەکێ ئا سەردەمەیە دروست کەردەن و بییەن بە یاگێ متمانەی پەیشان. مەحمود خان سەرەڕاو دەسەڵاتداری ناوچەکەیش، کاری سیاسییش پەی ڕزگارکەردەو کوردستانی جە ئەرەگێرتەی بێگانەی کەردەن و چەنی سانەکێ هەورامانی و شێخ مەحمودی حەفید کە ئا سەردەمە مەلیک-و کوردستانی وارینی بییەن پەیوەندی تنڎوتۆڵش بییەن و ئەنداموی کاراو حزب-و هیوای بییەن.
مەحمود خان یەکەم خان و سەرداو کوردستانی بییەن کە باوەڕش بەسنورە دەستکەردەکان نەبییەن و  حسابش پەی نەکەردێنێ و بەزنێنێش. هاموەخت یەکەم سەردار و سەرکەردە بییەن کە دماو جەنگ و شکستو دەربەند بازیانی، جەنگی چریکی یان پارتیزانیش دژ بە دوژمنی کەردەن و پەرەش پنەدان.
سەرئەنجام مەحمود خان-و دزڵیێ جە ساڵەو ۱۹٤٦یەنە بە پیلانگێڵی دەسەڵاتداری شاهنشاو ئێرانی دەرمانوارد کریان و گەشمەردە بییەن. دمای ئانەیە تەرمەکەش مەبریۆن دەگاو هانەو قوڵی سەر بە خورماڵی و جە ئاگە ئەسپەردە مەکریۆن.