لە کاتماندو بە چەند پانێلێک باس لە پاڕادیگمای رێبەری گەلی کورد کرا

لە رۆژانی رابردوودا فۆرمی کۆمەڵایەتی جیهانی لە پایتەختی نیپاڵ بەڕێوەچوو، لە فۆرمەکەدا بە چەند پانێلێک باس لە رەهەندە جیاجیاکانی پاڕادایمی رێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان کرا، هەروەها پشتیوانی بۆ هەڵمەتی 'ئازادی بۆ ئۆجالان' نیشاندرا.

لە نێوان ڕۆژانی ١٥-١٩ لە شاری کاتماندۆی پایتەختی نیپاڵ بە بەشداری زیاتر لە هەزار ڕێکخراو، سەندیکا، بزوتنەوە، زانکۆ و ئاکادیمیا ئەلتەرناتیڤەکان،ناوەند، گروپ و کەسایەتی لە زیاتر لە ٩٨ وڵاتی جیهانەوە، فۆرمی کۆمەڵایەتی جیهانیی بەڕێوەچوو.

ڕۆژی یەکەم بە وتاری کردنەوە و ڕێپێوانێک دەستی پێکرد. لە وتارەکاندا سەرنج بۆ سەر قەیرانی گلۆبال ڕاکێشرا و لە دژی نەژادپەرستی، سێکسیزم(ڕەگەزگەرێتی) و سەرمایەداری دروشم وترایەوە. هەر ڕێکخراو، بزوتنەوە و گروپێک دروشمی و پانکارتی تایبەتی خۆی هەڵگرتبوو، دروشمی هاوبەشیش هەروەک لە ماوەی بیست ساڵی ڕابردوودا " جیهانێکی تر مومکینە " بوو.

لە ڕێپێوانەکە و ڕۆژانی فۆرمەکەدا زۆری بەشداری ژنان و گەنجان سەرنجڕاکیش بوون.

لە ڕێپێوانەکەدا وێنەی هەڵمەتی " ئازادی بۆ ئۆجالان " لە لایەن تۆڕی کوردستان و دۆستانیان بەرز کرایەوە و داوای ئازادی بۆ ئۆجالان کرا.

لە ڕۆژی ١٦، ١٧ و ١٨ ی شوبات لە هەرێمی بارکوتی مانداب لە ناوەندی شاری کاتماندو ڕۆژانە ٣٠٠ پانێلی جیاواز لە سەر بابەتی پەیوەست بە ئابوری، ژینگە، ئاسایشی خواردن، مافی کرێکارانی، پرسی ژن، ناکۆکی و شەڕ و توندوتیژی، ئاسایش، دەستپێشخەرییە هەرێمییەکان و گەڕان بە دوای چارەسەری پرسەکاندا و زۆر بابەتی سازکرا.

ئاکادیمیای ژنۆلۆژی، ئاکادیمیای مۆدێرنیتەی دیموکراتی، کۆنگرەی ستار و ناوەندی دیبلۆماسی مەدەنی لە فۆرمی کۆمەڵایەتی کرد بە ئەنجامدانی چوار پانێل و پێنجەمیشیان لەگەڵ دۆستانی گەلی کورد دا بەشداریان کرد.

لە ڕۆژی یەکەمی پانێلەکاندا پانێلێک لەسەر دیموکراسی ڕادیکاڵ و ئۆتۆنۆمی، پراکتیکی ئێستا و ئاسۆکانی ئایندە " بەبەشداری ئاکادیمیای ژنۆلۆژی، ئاکادیمیای مۆدێرنیتەی دیموکراتی، تۆڕی جیهانی بۆ ئەلتەرناتیڤ، کۆنگرەی ستار، ڕێد وێب، زانکۆی جیهانیی بەڕێوەچوو.

پانێلەکە لە دوو بەش پێکهاتبوو کە لەسەر لایەنی تیۆری و پراکتیکەکانی ئێستای دیموکراسی ڕادیکاڵ بوو. لە پانێلەکەدا باس لە پرەنسیپەکانی کۆنفیدرالیزمی دیموکراتی کە دیموکراسی ڕادیکال و ڕاستەوخۆ، ئیکۆلۆژی و ئازادی ژنە کراو تیشک خرایە سەر ژنۆلۆژی وەک زانستی مۆدێرنیتەی دیموکراتی و پێویستی پێشەنگی و ڕێکخستنی خۆسەری ژن لە پێشخستنی دیموکراسی ڕادیکاڵدا. لەو بەشەدا ئاماژە بە ئەزمونەکانی کوردستان بەتایبەتی ڕۆژئاوا، چیاپاس و بزوتنەوەکانی ئەدیڤاسی لە هندستان کرا. لە دانیشتنی دووەمدا باس چۆنێتی پێشخستن و بەهێزکردنی دیموکراسی رادیکاڵ کرا.

لە ڕۆژی دووەمدا ئاکادیمیای مۆدێرنیتەی دیموکراتی پانێلێکی لەسەر مۆدێرنیتەی دیموکراتی و مۆدێلی کۆنفیدرالیزمی دیموکراتی پێشكەش کرد. لە پانێلەکەدا باس لە دیموکراسی ڕادیکاڵ، ئیکۆلۆژی و ئازادی ژن کرا. باس لە دیدی ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان کرا کە نەک تەنیا بەرخودان بەڵکو لەئەنجامی شۆڕشێکدا کە جەوهەرەکەی ئازادی ژنە، هیوایەکی نوێی بۆ گەلانی بندەست و هەموو ئەوانەی بە دوای بنیاتنانی سیستەمێکی ئەڵتەرناتیڤی دیموکراتیەوەن، فەراهەم کردووە.

لە پانێلەکەدا بەشداران پرسیاریان لەسەر چەمکەکانی نەتەوە، دەوڵەت، دیموکراسی ڕادیکاڵ، چۆنێتی بەشداری کۆمەڵگە لە بونیادناندا کرد. ئەوانەی لە وڵاتانی ئاسیا و بەتایبەتی وڵاتانی باشوری ئاسیاوە هاتبوون پرسیاریان لەسەر چەمکی نەتەوەی دیموکراتی وەک بەدیلێکە بە چەمکی نەتەوە و کۆنفیدرالیزمی دیموکراتی وەک سیستەمێکی خۆبەرێوەبەریی کۆمەڵگە دەکرد.

لە ڕۆژی سێیەمی فۆرمی کۆمەڵایەتی جیهانییدا لە پاڵ سەدان پانێلی دیکە، ئاکادیمیای ژنۆلۆژی پانێلێکی سازکرد بۆ ئاڵوگۆڕی بۆچوون و گفتوگۆ لە سەر پرسیارەکانی “بۆچی پێویستمان بە شۆڕشی ژنە لە سەدەی بیست و یەکەمدا؟ سەرچاوەکانمان چین و چۆن دەتوانین بەرپای بکەین؟". لەپانێلەکەدا باسی پرۆسەی گەشەکردنی بواری تیۆریی و پراکتیکی بزوتنەوەی ژنی کورد کرا کە سەرچاوەی سەرەکی زانستی ژنۆلۆژییە و ئاماژە بە ڕێبازەکانی گەیشتنە زانیاری و زانینی ڕاستەقینە کرا و گرنگی بە ڕێبازەکانی ئەلتەرناتیڤی زانست کرا کە مەودای نێوان کۆمەڵگە و زانست نەهێلێت.

ئاماژە بەوەش کرا کە ژنۆلۆژی لەسەر بنەمای ئەو وشیارییە گەشە دەکات کە پرسی ئازادی ژن وەک جەوهەری ئازادی کۆمەڵگە ناتوانرێت بۆ "دوای شۆڕش" دوابخرێت، بەڵکو پێویستە پرسی ژن و چارەسەرکردنی لە جەوهەری هەموو خەبات و بزووتنەوەیەکی شۆڕشگێڕانەدا بێت، لەسەر ئەم بنەمایە ڕێکخستنی ژنانی خۆسەر بناغەی گۆڕانکاری دیموکراسی ڕادیکاڵ بووە لە کۆمەڵگە و لە بەرەنگاربوونەوەی پیاوسالاری، کۆلۆنیالیزم، سەرمایەداری، هەموو جۆرەکانی ستەم و دەسەڵاتدارێتی.

لە هەمان ڕۆژدا کۆنگرا ستار و ناوەندی دیبلۆماسی مەدەنی پانێلێکیان لەسەر شۆڕشی ڕۆژئاوا و شٶڕشی ژن لە پرۆسەی ١١ ساڵی رابردوودا باس کرد.

لەو پانێلەدا ئاماژە بە دەستکەوتەکان، هێرش و مەترسییەکان و ئەو بەهایانە کرا کە لە ئەنجامی ڕەنج، قوربانی و تێکۆشان بەدەستهاتووە.

لە پانێڵەدا باس لە مۆدێلی خۆسەری دیموکراتی و پێکەوەژیانی کولتوورەکان و فرەڕەنگیی باکور و رۆژهەڵاتی سوریا کرا کە لە جیهاندا بە ڕۆژئاوا ناسراو و بووە بە هیوا و ئیلهامێک بۆ بزوتنەوە کۆمەڵایەتیەکانی جیهان، ئێستاش ئەو مۆدێلە لە باکور و رۆژهەڵاتی سوریا، لە شەنگال و زۆر جیگەی تر لە ژێر هێرشی دەوڵەتی تورکدایە.

هەروەها باس لە خۆرێکخستنی کۆمەڵگە کرا لە شێوەی کۆمۆن و ئەنجوومەنە خۆجێیەکانی، بنیاتنانی ئەکادیمیاکان و یەکینەکانی خۆپاراستنی ژنان کرا و جەخت لەسەر ئەو ڕاستییە کرایەوە لە ڕۆژئاوای کوردستان و شۆڕشی کوردستان بە گشتی شۆڕشێکی ڕاستەقینەی زهنیەت بەرپا بووە، ئەوەش بناغەی شۆڕش پێکدێنێت کە ئامانجی بونیاتنانی ژیانێکی ئازاد و پەیوەندی ئازادە لە نێو تاکەکانی کۆمەڵگەدا. بە فراوانی باس لە مۆدێلەکانی هاوسەرۆکایەتی و سیستەمی کۆنفیدراڵی ژن و دەستکەوتەکان لە ڕٶژئاوا کرا.

لە ڕۆژی دوایی فۆرمی کۆمەڵایەتی جیهانیدا لە مەیدانی سەرەکیدا ٥١ سەکۆی لێدوان و ئاگادارکردنەوە دانران کە لە لایەن دامەزراوەکانی بەشدار لە فۆرمەکەدا بەسەرکردنەوەی بۆ کرا. یەکێک لەو سەکۆیانە تایبەت بوو ئاگاداکردنەوەی ڕای گشتی لە هێرشەکانی دەوڵەتی تورکیا بۆ سەر کوردستان و هەڵمەتی ئازادی ئۆجالان. ژمارەیەکی زۆر لە بەشدارانی فۆرمەکە سەکۆی کوردستانیان بەسەر کردەوە و پشگیری خۆیان بۆ ئازادی ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان نیشاندا و زانیاری لەسەر دۆخی کوردستان و هێرشەکانی وڵاتانی داگیرکاری کوردستان وەرگرت بە تایبەتی هێرشەکانی دەوڵەتی تورکیا بۆ سەر ڕۆژئاوا، باکور و باشوری کوردستان.

ڕۆژی دوای فۆرمەکە لە ٢٠ شوبات کۆبونەوەی هەڵسەنگاندن کرا و باس لە هەنگاوەکانی ئایندەی فۆرمی کۆمەڵایەتی جیهانیی کرا و پلانسازییەکانی داهاتوو داڕژرا.

هـ . ب