فوئاد بیریتان: كۆدار رێكخستنێكی چەتر ئاسایە كە جێگای هەموو بیروڕایەكی تێدا دەبێتەوە

فوئاد بێریتان رایگەیاند: كۆدار؛ رێكخستنێكی چەتر ئاسایە كە هەموو چین و توێژەكانی كۆمەڵگە بەبێ جیاوازی بیروڕا تێیدا جێگە بگرن و مۆدیلێكە بان حیزبی و بەرێكخستن كردن و بەئیرادە كردنی كۆمەڵگە و بەشداری راستەوخۆی كۆمەڵگە لەبەرێكخستن كردنە.

فوئاد بێریتان لەدیدارێكدا لەگەڵ ئاژانسەكەمان ساڵیادی دامەزراندنی كۆدار و ئەو هەلومەرجە سیاسی و كۆمەڵایەتی و رێكخستنیەی لە 2014دا لەئارادا بوو دەنرخێنێت و دەڵێت: لەو ساڵانە بارودۆخێكی جیاواز باڵی بەسەر كوردستاندا كێشابوو. لەلایەك لەباكوری كوردستان قۆناخێكی چارەسەری دیموكراتیك لەئارادا بوو و لەلایەكیش دەوڵەت و رژێمی داگیركەری ئێران بەو هەنگاوانە چاوی هەڵنەدەهات. لەرۆژهەڵاتی كوردستان دەوڵەتی داگیركەر و فاشیست هاوچەشنی دەوڵەتی تورك سیاسەتی زەبر وەشاندن و تەسفیەكاری لەبەرامبەرمان گرتەبەر و ئێمەش لە پێناو شەرەف و كەرامەتی گەلەكەمان و خوێنی شەهیدان و دەستكەوتەكانی گەل قوربانیەكی زۆرمان دابوو. رژێم لەچیاكان و لەزیندانەكانەوە هەوڵی دا پاكتاومان بكات. شەهیدانی ئەو قۆناخەمان ئەو راستیانە پشتڕاست دەكەنەوە. كۆدار بەرهەمی خەبات و رەنجی بێ وچانی شەهیدانە كە ئێمەیان گەیاندۆتە ئەمڕۆكە.

وە وەها پێناسەی كۆدار دەكات؛ دەمانەویست رێكخستنێك پێشبخەین كە لەچوارچێوەی سیستەمێكی دیموكراتیك و كۆنفیدڕاڵدا خۆیان بەرێكخستن بكەن. رێكخستنێك كە بتوانێت یەكێتی هەموو چین و توێژێكی كۆمەڵگە لەخۆ بگرێ و هەموو چین و توێژەكانی كۆمەڵگە خۆیانی تێدا ببینن. بەدەر لەجیاوازی حیزبایەتی و فكری هەموو حیزب و لایەنە سیاسیەكان و چین و توێژەكان ژینگە پارێزان، ئەكادیمسین و بزوتنەوەكانی ژنان و پێشەنگانی ژنان دەتوانن و پێویستە لەنێو سیستەمێكی وەها جێ بگرن و رۆڵیان لەتێكۆشان و هەوڵدانی نێو كۆمەڵگەدا هەبێت، بۆیەش تەنیا مۆدیلێك كە بتوانێت ئەو ئەركە راپەڕێنێت و مۆدیلێكی كراوە بێت كۆدار بوو. كۆدار وەكو پرۆتۆ مۆدیلێكی بەرێكخستن كردنی كۆمەڵگە خۆی بونیاد ناوە. هەوڵیداوە كە خیتابەتێكی نوێ و لەچوارچێوەی كۆنسێپتێكی نوێ و گۆفتمانێكی نوێ دەست بەكاروخەبات بكات.

هاوسەرۆكی كۆنگرەی كۆمەڵگەی دیموكراتیك و ئازادی رۆژهەڵاتی كوردستان،(فوئاد بێریتان) ئاماژە بەوەش دەكات كە كۆدار؛ رێكخستنێكی چەتر ئاسایە كە هەموو چین و توێژەكانی كۆمەڵگە بەبێ جیاوازی بیروڕا تێیدا جێگە بگرن و مۆدیلێكە بان حیزبی و بەرێكخستن كردن و بەئیرادە كردنی كۆمەڵگە و بەشداری راستەوخۆی كۆمەڵگە لەبەرێكخستن كردن و سیاسەت و گۆڕەپانەكانی تر دەكاتە ئامانجی خۆی و پاراستنی رەوا و ژینگەپارێزی و ئازادیخوازی ژن ئامانجی سەرەكی دەبن.

ئێوە دەتوانن گیانی من بستێنن. بەڵام ناتوانن كوردبوون و شەرەف و ناموسی من بستێنەوە

سەرەتا سڵاو و رێز و خۆشەویستی خۆم و هەڤاڵانی بزوتنەوەكەمان ئاراستەی گەلەكەمان لەرۆژهەڵاتی كوردستان و ئێران دەكەم و سەری رێز و نەوازش لەبەردەم قامەتی بەرزی شەهیدانی رێگای ئازادیخوازی گەلەكەمان و بنەماڵەی شەهیدان دادەنوێنین. هاوكات سڵاو و خۆشەویستی خۆم پێشكەش بەگەلەكەمان لەرۆژهەڵاتی كوردستان و ئێران كە ئەمڕۆكە لەناو بەرخۆدان و خۆڕاگرین لەبەرامبەر بەرژێمی داگیركەری ئێران بێ راوەستان لەناو تێكۆشان و خەباتدان، دەكەم. هەروەكو دەزانرێت لە مانگی گۆڵانداین. ئەم مانگە لەبزوتنەوەی ئازادیخوازی گەلی كوردستاندا وەكو مانگی شەهیدان پێناسە دەكرێت و مانگێكە پر لەتێكۆشان و بەرخۆدان و پڕە لەقوربانی بەنرخ و گرانبەها بۆ نەتەوەكەمان لەهەرچوار بەشی كوردستاندا. مانگێكە كە هەر لەم مانگە تێكۆشەری گەورەی گەلەكەمان، كاك(سلێمانی موعینی) گیانی بەختكرد و بە پیلانگێڕیەكی چەپەڵ لەلایەن بنەماڵەی بارزانیەوە شەهید دەخرێت و رادەستی دیكتاتۆری سەردەمی ئەو كاتەی ئێران، شاە دەكرێت. هەر لەم مانگە بەدەیان و بەسەدان رۆڵەی تێكۆشەری گەلەكەمان لە باكوری كوردستاندا گیانی خۆیان بەختكرد. تێكۆشەری مەزن و پێشەنگی گەورەمان" شەهید حەقی قەرار"كە رێبەر ئاپۆ بە یاد و بیرەوەری ئەو شەهیدەمان پەكەكەی دامەزراند و لەسایەی تێكۆشانی ئەو هەڤاڵانەمان پەكەكە گەیشتووەتە ئەم قۆناخە. هەروەها هونەرمەندی نەتەوەیی و مەزن، شەهید مزگین؛ لەم مانگەدا گیانی خۆی بەختكرد. هاوكات هەر لەم مانگە و لەرۆژی جیهانی كرێكاران و رەنجدەرانی جیهان" شەش هەڤاڵی پێشەنگمان، هەڤاڵانی راگەیاندنمان كە وەكو هەڤاڵانی راگەیاندنی ئازاد لەنێو خەبات و تێكۆشانێكی بێ وچان دا بوون لەهێرشێكی هۆڤانە و هەمەلایەنە كە بەهاوكاری ژمارەیەك هێزی ناوچەیی و نێودەوڵەتی و  بەفرۆكەی شەڕكەر كە ماوەی سێ كاتژمێری خایاند، ناوەندی راگەیاندنی پارتەكەمانیان بەچڕی بۆردومان كرد و لەوێدا شەش هەڤاڵی پێشەنگمان، هەڤاڵان"رامان جاوید، ئارگەش باوەڕ، ئارمانج مەریوان، وەداد ئامەد، فورات چەلێ و هێرش مەهاباد"لەئەنجامی ئەو هێرشەدا گیانیان بەختكرد. دیسان لە9ی گولان چوار قارەمان و تێكۆشەر و بەرخۆدانڤانی گەلەكەمان كە لەزیندانەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان و ئێراندا بەرخۆدانیان دەكرد و زیندانیان كردبووە سەنگەری تێكۆشان و بەرخۆدان دژ بە فاشیزم و داگیركەر كە رژێمی ئیسلامی ئێران دەیوویست بەسەر لاوان و ژنانی گەلی كوردستاندا بسەپێنێت و دەیویست بەو شێوەیە لاوانی كورد تەسلیم وەربگرێت بۆیە لە 9ی گوڵاندا شەهیدانی پێشەنگ"فەرزاد كەمانگەر، فەرهاد وەكیلی، شیرین عەلەمهۆلی و عەلی حەیدەریان"لەسێدارە دران. ئەو هەڤاڵانە بوونە سیمبۆلی بەرخۆدان و تێكۆشان. ئەو هەڤاڵانەمان هەڵگری فكر و فەلسەفە و بیری رێبەر ئاپۆ لەرۆژهەڵاتی كوردستان بوون. سیمبۆلی بەردەوامیدان بەرێگای بەرخۆدانڤانی زیندانی ئامەد بوون لەباكوری كوردستان. هەر بەو فكر و فەلسەفەیەی كە شەهید مەزڵووم دۆغان لەزیندانی ئامەد سەری تەسلیمیەتی دانەنواند و بەئاگری جەستەی رق و توڕەیی هەزاران ساڵەی لەبەرامبەر بە هەوڵە تەسلیمكاریەكانی جەنەڕال و فاشیستانی دەوڵەتی توركی داگیركەر نیشاندا و دەنگی خۆی گەیاندە هەموو گەلانی جیهان، ئەو هەڤاڵانەشمان هاوشێوەی مەزڵووم دۆغان، بەردەوامی بیروهزر و خۆراگری ئەو بوون بە بەرخۆدان و ژیانیان لەپێناو گەلەكەماندا بوونە سیمبۆلی ئازادی و قارەمانیەتی. كاتێك شەهید شیرین عەلەمهۆلی لەزیندانی ئەوین لەسێدارە دەدرێت و رژێمی داگیركەری ئێران دەیەوێت ئیرادەی بەرخۆدانڤانی زیندان و بەتایبەتی زیندانیانی ژن تێكبشكێنێت و دەیانەوێت پاشگەزی بكەنەوە لەتێكۆشان و تەسلیمیەتی بەسەردا دەسەپێنن و داوای پەشیمانی لێدەكەن بۆ ئەوەی ئازادی بكەن، هەڤاڵ شیرین دەڵێت: ئێوە دەتوانن گیانی من بستێنن. بەڵام ناتوانن كوردبوون و شەرەف و ناموسی من لەمن بستێننەوە. هاوكات بەرخۆدانی مامۆستا فەرزاد كەمانگەر كە وانەكانی ژیانی دەنووسیەوە بۆ ئێمە بووەتە رووناككەرەوەی رێگای تێكۆشانمان و برەودان لەسەر رێگای ئازادی و ئەمرۆ بەهەزاران لاو و ژنی كورد لەسەر رێبازی ئەو شەهیدانە و بەئیلهام وەرگرتن لەورە و بەرخۆدان و تێكۆشانی شەهیدان لەبەرەكانی شەڕ و بەرخۆدان و لەریزەكانی گەریلادان. ئەمرۆكە كە لەشەقامەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان و ئێران دەنگی دروشمی ژن. ژیان. ئازادی بەرز دەبێتەوە و دروشمی ژن ژیان ئازادی لەجیهاندا دەگاتە گوێی ملیۆنان مرۆڤ هەر بەو دروشمەیە كە شەهید شیرین عەلەمهۆلی لەساڵی 2009 لەسەر دیوارەكانی زیندان نوسیبووی ژن ژیان ئازادی و بووە سیمبۆلی تێكۆشان و بەرخۆدان و بووەتە فەلسەفەیەك كە ئەمڕۆكە بەملیۆنان مرۆڤ دەیڵێنەوە. بۆیەش بەو بۆنەوە جارێكی دیكە سەری رێز و نەوازش بۆ شەهیدانی رێگای ئازادی بۆ شەهیدانی تێكۆشەرمان و بۆ شەهیدانی 9ی گوڵان و بۆ هەموو شەهیدان كە بەرۆژانە گیانیان بەختدەكەن، جارێكی تر رێز و حورمەتی خۆم پێشكەش دەكەم.

كۆدار وەكو تۆڵەسەندنەوەیەك بوو لەبەرامبەر بەلەسێدارەدانی شەهید گوڵپەری پور

لەمانگێكی وەهادا كۆمەڵگەی ئازاد و دیموكراتیكی رۆژهەڵاتی كوردستانمان دامەزراند و ئەمڕۆكە لەرۆژهەڵاتی كوردستان وەكو سیستەمی دیموكراتیك پەرە بەكاروخەبات و تێكۆشانی خۆی دەدات. كۆمەڵگەی دیموكراتیك و ئازادی رۆژهەڵاتی كوردستان؛ كۆدار لەهەلومەرجێكی زۆر تایبەتدا دەستی بەتێكۆشان و خەبات كرد. ساڵی 2014 دوو ساڵ بەسەر بەرخۆدانی گەریلاكانی پەژاك لەچیاكانی كوردستان و قەندیل لەدژی سوپای پاسداران و  بەكرێگیراوان و رژێمی داگیركەری ئیسلامی ئێران تێپەڕی بوو و لەو بەرخۆدانەدا گەریلاكانمان مێژوویان نووسیەوە و بوونە دەنگێك كە هەموو دنیا بیبینێت و بیبیستێت كەهیچ پرسێك لەئێراندا بەبێ چارەسەر كردنی پرسی كورد چارەسەر نابێت و هیچ كاتێك ناتوانن بەگوشار و زەخت گەلی كورد تەسلیم وەربگرن و گەلەكەمان لەتێكۆشان پاشگەز بكەنەوە. لەقۆناخێكی وەها بەرخۆدانی قەندیل، بوو بەدەسكەوتێكی مەزن بۆ گەلەكەمان لەرۆژهەڵاتی كوردستان و ئێران و هەر لەو كاتانەدا پێواژۆیەك دەستی پێكردبوو. لەرەوشێكی وەهادا  كە گەلەكەمان پەرە بەتێكۆشانی خۆی دەدات و لەو كاتەدا كاروخەباتی رێكخستنی كاریگەریەكی زۆری لەسەر رۆژهەڵاتی كوردستان دانابوو و خەڵك جارێكی تر بەسیاسەتی دیموكراتیك یاخود؛ بەڕێ و رێبازی دیموكراتیك هەوڵی چارەسەریان چڕ كردبوویەوە تا بتوانن پیشەنگایەتی سیاسەتێكی دیموكراتیك بكەن. دەوڵەتی داگیركەری ئێران چاوی بەوە هەڵنەدەهات. و لەو كاتە هەڤاڵ؛ حەبیبوللە گوڵپەری پور؛ كە لەخەباتی رۆژهەڵاتی كوردستان وەكو پێشەنگی گەنجانی ئاپۆیی كاری دەكرد و لەهەوڵی بەرێكخستنكردنی گەلەكەماندا بوو ، بەهۆی كاروخەباتەكەیەوە كە رێكخستن و پەروەردەكردنی گەلەكەمان بوو؛ لەلایەن رژێمەوە دەستبەسەر و سزای لەسێدارەدانیان بەسەریاندا سەپاند. لەهەلومەرجێكی وەهادا كە رژێم چاوی بەوە هەڵنەدەهات بزوتنەوەی ئاپۆیی لەرۆژهەڵاتی كوردستان پەرە بەتێكۆشانی خۆی بدات، لەگەل دەوڵەتی داگیركەری تورك كە ئەو كاتە لەهاوپەیمانیەكی بەهێزی دوو قۆڵیدا بوون لەدژی بزوتنەوەكەمان و بەگشتی گەلی كورد و بۆ ئەوەی ئیمتیازێك بەدەوڵەتی تورك بدات و دەوڵەتی تورك پەڵكێشی سیاسەتی دژە كورد بكات هەموو هەوڵێكی خۆی چڕ كردبوویەوە و هەرچی دەوڵەتی داگیركەری توركیشە لەو كاتە بەڵێنی ئەوەی بەرژێمی ئێران دابوو لەوەی كە پشتیوانی بێت لەسەركوتكردنی كوردان و سیاسەتی نێودەوڵەتی و سەرەرای هەموو ناكۆكیەكانیان لەدژی بزوتنەوەی ئازادیخوازی گەلی كوردستان بەیەكەوە دەجووڵانەوە.

پەژاك پێشەنگی دامەزراندنی كۆدارە لە رۆژهەڵاتی كوردستان و ئێران

لە پاییزی 2013 هەڤاڵ (حەبیبۆللە گوڵپەری پور) یان لەسێدارە دا و شەهید گوڵپەری پور بووە سیمبۆلی بەرخۆدان و تێكۆشان لەرۆژهەڵاتی كوردستان و ئێراندا. لەو كاتەشدا باس و خواسێكی زۆرمان لەنێوخۆدا بەرێوە برد كە چۆن دەتوانین تۆڵەی شەهید حەبیبوللە گوڵپەری پور لەدەوڵەت و رژێمی داگیركەری ئێران بكەینەوە، بەڵام تۆڵەسەندنەوەیەك كە وەكو كوردی كلاسیك تەنیا بەچەند زەبرێك لەبەرامبەر بەهێزە سەركوتكارەكانی رژێم و كوشتنی چەند سوپاییبەك نەوەستێت و بەس نەبیندرێت؛ بۆیەش هەر ئەو كاتە گەیشتینە ئەو قەناعەتەی كە دەبێت بۆ یاد و بیرەوەری هەڤاڵ حەبیبوللە خەباتێكی چڕ و پڕتر دەست پێبكەین و بە پێویست بینرا كە قۆناخێكی بەهێزی رێكخستنی و بەرەوپێشبردنی رێكخستنی بكەینە ئامانجی خۆمان و بڕیارماندا لە رۆژهەڵاتی كوردستاندا هەڵمەتێكی نوێ و قۆناخێكی نوێ لەخەبات دەست پێبكەین بەتایبەتی لەخەباتی بەرێكخستن كردنی گەنجان و لاوانی رۆژهەڵاتی كوردستان چونكە هەڤاڵ حەبیبۆللە گوڵپەریپور یش بۆ خۆی لەخەباتی رێكخستنی گەلدا جێی دەگرت. هاوكات هەر لەو كاتەدا لەباكوری كوردستان رێبەر ئاپۆ قۆناخێكی چارەسەری دیموكراتیكانەی بۆ پرسی گەلەكەمان لەگەڵ دەوڵەتی توركدا دەست پێكردبوو و داوای كرد بوو كە دەبێت رۆژهەڵاتی كوردستانیش لەچوارچێوەی سیستەمێكی دیموكراتیكدا پەرە بەكاروخەباتی خۆیان بدەن و بەهەمانشێوە پێشنیاری كردبوو كە سیستەمی دیموكراتیك لەچوارچێوەی چەند خاڵێكی بنەڕەتی كە بتوانێت چارەسەری دیموكراتیك بەبنەما بگرێت و گۆرانكاری لەنێوخۆی رۆژهەڵاتی كوردستان و ئێران بەدی بهێنێت و خەباتی رێكخستنی و سازمانی خۆمان پتەوتر بكەین. لەچوارچێوەی روناكی وەها رێنمایەكدا و هاوكات بۆ یاد و بیرەوەری شەهید باهۆز بریار گیرا لە 2014 دا سیستەمی كۆدار كە هەمان كۆمەڵگەی ئازاد و دیموكراتیكی رۆژهەڵاتی كوردستانە دامەزرێنین. بۆیەش دوای ئامادەكاریەكی چروپڕ و هەڵسەنگاندنی بارودۆخەكە كەئاخۆ چەندە ئامادەین بۆ دەست پێكردنی قۆناخێكی وەها، لەدەرئەنجامدا بریار گیرا كۆدار لەمانگی گۆڵان كۆنگرەی یەكەمینی خۆی ببەستێت و  راگەیاندنی خۆی راگەیاند.

پەژاك دوای خەباتێكی چڕوپڕ گەلێك دەسكەوتی لەگەڵ خۆیدا هێنابوو. گەلێك هەڤاڵ و رۆڵەی رەنجدەری گەلەكەمان لەپێناو پێشخستنی پەژاك كاروخەباتیان بەرێوە برد و گیانیان بەختكردبوو، هەر بۆیەش پەژاك بووە پێشەنگی خەباتی دامەزراندنی كۆدار لەرۆژهەڵاتی كوردستان و ئێران و پەژاك رایگەیاند كە پرۆژەی ئێمە بۆ داهاتووی رۆژهەڵاتی كوردستان و ئێران؛ كۆدارە. واتا پەژاك لەچوارچێوەی سیاسەتێكی دیموكراتیكدا پێشەنگایەتی بكات و كۆداریش ببێتە هێزی بەرێكخستن كردن كۆمەڵگە. كۆدار لەو چوارچێوەیەدا دەستی بەكاروخەبات كرد و تێكۆشانی خۆی لەرۆژهەڵاتی كوردستان پەرە پێ دا.

كۆدار فۆرمێكی نوێ لەبەرێكخستن كردنی كۆمەڵگە و سیاسەت كردنە

خەباتی ئازادیخوازی گەلەكەمان لەرۆژهەڵاتی كوردستان بەقۆناخی زۆر جیاوازدا تێپەڕبووە. زۆر پێشەنگ و رێكخستنی جیاواز لەپێناو بەرێكخستنكردنی گەلەكەماندا دەستیان بەكاروخەبات كرد. زۆر حیزب و بزوتنەوە دامەزران و پێشەنگایەتیان كرد و تەنانەت ئەمڕۆكەش ئەو حیزبانە خەبات و تێكۆشانی خۆیان بەردەوامی پێ دەدەن. بۆیەش لەهەلومەرج و قۆناخێكی وەهادا پێویست بوو ئێمە نە بەشێواز و فۆرمی كلاسیك و نە تەنیا لەچوارچێوەی حیزبێكی سیاسیدا پێشەنگایەتی بكەین؛ بەڵكو پێویست بوو كە مۆدیلێكی نوێی رێكخستنی لەنێو كۆمەڵگەدا دەست پێ بكەین كە هەموو چین و توێژ و پێكهاتەكانی كۆمەڵگە لەسیستەمێكی دیموكراتیكدا خۆیان بدۆزنەوە و خەباتی خۆیان بەرێوە ببەن.

كاتێك ئیمە باس لەحیزبی سیاسی دەكەین دەزانین كە حیزب خاوەن بیرۆكە و هەڵگری جۆرێك لەسیاسەتە و زیاتر خیتابی چین و توێژێكی تایبەت لەنێو كۆمەڵگەدا دەكات. پێویست بوو كە ئێمە رێكخستنێك بونیاد بنێین كە تەنیا خیتابی چین و توێژێك نەكات و خیتابی هەموو كۆمەڵگە بێت و ببێتە فۆرمێكی سیاسی نوێ بۆ هەموو بەشەكانی نێو كۆمەڵگە و كۆمەڵگەش بتوانێت خۆیانی تێدا ببیننەوە و بەو شێوازە لەچوارچێوەی بەرێكخستن كردنی كۆمەڵگە و لەچوارچێوەی بەرێكخستن كردنی سیاسەتی دیموكراتیكدا جێ بگرن و رۆڵ و پێگەی تایبەتیان هەبێت.

هاوكات ئێمە هەمیشە لەتێكۆشانماندا باس لەخەون و خەیاڵێك دەكەین و بۆ ئەوەی بگەیەنە ئەو خەون و خەیاڵەمان كە خەون و خەیاڵی ئازادی كوردستانە. باس لەوە دەكەین كە خەون و خەیاڵەكەمان چۆن بكەینە واقع و راستی. بەڵام ئێمە لەپێناو ئەو خەون و خەیاڵانەماندا نەمانتوانیووە پەیكەر و ساختاری بۆ ساز بكەین. نەمانتوانی سیستەمێكی بۆ ساز بكەین كە كۆمەڵگە لەنێو ئەو سیستەمەدا جێ بگرێت و خەون و خەیاڵی خۆی بەدی بهێنێت. بۆیەش پێویست بوو لەوەها قۆناخ و هەلومەرجێكدا ئێمە سیستەمێك بونیاد بنێین كە بتوانێت هەڵگری هەموو ئەو خەون و خەیاڵەی گەلەكەمان بێت. بۆیەش گرنگ بوو كە لەچوارچێوەیەكی دیموكراتیكدا دەست بەخەبات و تێكۆشان بكەین. هاوكات ئێمە لەپرۆژە و كاروخەبات و تێكۆشانماندا هەوڵی ئەوەمانداوە كە دەوڵەت ناچار بكەین كە هەنگاوێكی ئەرێنی بۆ چارەسەری پرسی كورد و هەموو گەلانی ناوچەكە هەڵێنێتەوە. ئەو گۆڕەپانەی كە دەوڵەتی تێدایە و هەموو دەرفەت و گۆرەپانەكەی لەبەردەم گەلاندا تەنگ كردۆتەوە و بۆ ئەوەی هەموو كۆمەڵگە هەست و بیری خۆیان و ئیرادەی خۆیان دەرببرن، لەچوارچێوەی ئیرادەیەكی ئازاددا تێكۆشان بكەن. دەوڵەت دەستی داگرتووە بەسەر هەموو جومگەكانی كۆمەڵگە و بەشەكانی كۆمەڵگە وگرنگ بوو كە ئێمە دەوڵەت پاشەكشێ پێ بكەین و لەگۆڕەپانی گەل و گۆرەپانی سیاسەتی دیموكراتیك و خەباتی دیموكراتیك و خەباتی نەتەوایەتیدا، هەوڵەكانمان چڕتر بكەینەوە و پرۆژەی ئێمە و فۆرمی خەباتمان لەچوارچێوەی دەوڵەت + دیموكراسی بەڕیوە ببەین. لەو هەوڵەدا بووین كە دەوڵەت ناچار بكەین تا لەچوارچێوەی سیاسەتی دیموكراتیكدا هەنگاو هەڵێنێتەوە و یا خود نەبێتە ئاستەنگ لەبەرامبەر بەو هەنگاوانەی گەل كە هەڵیدەگرن. هەر بۆیەش بەپێویستمان بینی كە ئێمە قۆناخێكی بەرێكخستنكردنی كۆمەڵگە دەست پێ بكەین. لە قۆناخێكی وەهادا بەو هەڤاڵانەی پەروەردەی سیاسی و رێكخستنیان بینی بوو و لەچوارچێوەی فكر و هزر و بیروكەیەكی پێشكەوتووانە و، لەچوارچێوەی فكرێكدا كە بتوانن خۆمان بگەیەنینە هەموو چین و توێژەكانی كۆمەڵگە لەهەموو باوەڕەكاندا لە یارسانەوە بگرە تا سووننە و شیعە، هەموو پێكهاتەكانی نێو كۆمەڵگە لەسۆران و گۆرانەوە، تا ئازەریەكان و كرمانج و گەلەكەمان لە لوڕستان. دەمانەویست رێكخستنێك پێشبخەین كە لەچوارچێوەی سیستەمێكی دیموكراتیك و كۆنفدڕاڵدا خۆیان بەرێكخستن بكەن. رێكخستنێك كە بتوانێت یەكێتی هەموو چین و توێژێكی كۆمەڵگە لەخۆ بگرێ و هەموو چین و توێژەكانی كۆمەڵگە خۆیانی تێدا ببینن. بەدەر لەجیاوازی حیزبایەتی و فكری هەموو حیزب و لایەنە سیاسیەكان و چین و توێژەكان ژینگە پارێزان، ئەكادیمسین و بزوتنەوەكانی ژنان و پێشەنگانی ژنان دەتوانن و پێویستە لەنێو سیستەمێكی وەها جێ بگرن و رۆڵیان لەتێكۆشان و هەوڵدانی نێو كۆمەڵگەدا هەبێت، بۆیەش تەنیا مۆدیلێك كە بتوانێت ئەو ئەركە راپەڕێنێت و مۆدیلێكی كراوە بێت كۆدار بوو. كۆدار وەكو پۆرتۆ مۆدیلێكی بەرێكخستن كردنی كۆمەڵگە خۆی بونیاد ناوە. هەوڵیداوە كە خیتابەتێكی نوێ و لەچوارچێوەی كۆنسپتێكی نوێ و گۆفتمانێكی نوێ دەست بەكاروخەبات بكات.

گەلەكەمان؛ گەلێكی سیاسییە و سیاسیانەش بیردەكاتەوە؛ دەبێت رێكخستن بوونی خۆی ساز بكات

ئێمە خاوەن كۆمەڵگەیەكین كە هەمیشە خاوەن بۆچۆنی سیاسی؛ بیری سیاسی و خاوەن گۆفتمانێكی سیاسییە. واتا دەزانێت كە چۆن و بە چی شێوازێك كار بكات. بەڵام بەداخەوە هیچ نەمانتوانیووە ئەو گۆفتمانە سیاسییە بەرێكخستن بكەین. واتا كۆمەڵگەمان سیاسی بیردەكاتەوە و سیاسی دەئاخفێت بەڵام نەیتوانیوە لەپێناو ئەو ئامانجانەی رێكخستن بوونی بۆ ساز بكات و ئەو بیروبۆچوونە سازماندەهی (بە دەزگابوون) بكات. بۆیەش كۆدار لەقۆناخێكی وەها دەركەوتە مەیدان و باسی لەوە كرد كە من دەمەوێت سازماندهی بیری سیاسی دەست پێ بكەم و بیرۆكەی سیاسی نێو خۆی كۆمەڵگە بەرێكخستن و پەرەی پێ بدەم.

لەبنەڕەتدا دەمانەوێت لەم قۆناخەدا كە گەلەكەمان لەساڵی پارەوە لەسەر پێیە و لەچوارچێوەی ئەو سەرهەڵدانانەی لەچوارچێوەی شۆڕشی ژن ژیان ئازادی كە بەپێشەنگایەتی ژنان و لاوانەوە دەستی پێكردوە و كاریگەری لەسەر هەرچوار لای كوردستان و دنیاكردووە ، گرنگە كە ئێمە هەموو داخوازییەكانی خۆمان بخەینە ناو كاسەیەكە  كە چیمان دەوێت و پێشكەشی كۆمەڵگەی بكەین. بەو شێوەیە ئەوانەی موخاتەبی پرسی كورد و پرسی نەتەوەكەمانن بكەین و لەپێناو بەدیهێنانی ئەو پرسەش تێكۆشان و خەباتی بۆ بكەین. ئێمە لەو باوەڕە داین كە چەندە بەرێكخستن كردنی كۆمەڵگە پێش بكەوێت، ئەوەندەش چین و توێژەكانی كۆمەڵگە بەبێ جیاوازی دەتوانن بێنە لای یەكتر و هەڵگر و داخوازی و ئەو پلان و پرۆژانە بن كە كۆمەڵگەمان داوامان لێدەكات و دەتوانن داهاتووی گەلەكەمان بنووسن و ئەو خەون و خەیاڵەی كە باسی لێوە دەكەن بەشێوازێكی راست بەدی بهێنینن.

سەركەوتنی پارتی چەپی سەوز لەباكوری كوردستان و توركیا؛ دەبێتە تێكشاندنی بەرەی فاشیزم و دیكتاتۆری لەناوچەكە

ئەمرۆ لەباكوری كوردستانیشدا هەرچۆن دروشمی ژن ژیان ئازادی پەرەی سەندوە و دەنگی ژن ژیان ئازادی لەرۆژهەڵاتەوە بڵاوی هەموو جیهان بووەتەوە. كاتێك رێبەر ئاپۆ سیستەمی كۆنفدڕاڵیزمی دیموكراتیكی وەكو مۆدیلێكی نوێ بۆ هەر چوار بەشی كوردستان پێشنیار كردوە و ئەمڕۆكە ئەو مۆدیلە لەسەر ئاستی جیهان باسی لێوە دەكرێت و وەكو بیرۆكە و فەلسەفەیەك و شێوازێكی ژیان و تێكۆشان، ئەو مۆدیلەش لەرۆژهەڵاتی كوردستان وەكۆ كۆدار پەرەی سەندووە و خۆی بەناو دەكات، چۆن لەرۆژئاوای كوردستاندا دەستكەوتی گەلەكەمان و سیستەمی خۆبەرێوەبەری دیموكراتیك وەكو دەستكەوتی ئەو بیرۆكە و سیستەمە دیموكراتیكە پێكهاتووە و رێبەر ئاپۆ چۆن گۆڕەپانی سیاسەتی گەڕاندەوە باوەشی گەلەكەمان لە باكوری كوردستان. ئەمڕۆش بزوتنەوەیەكی وەكو هەدەپە و بزوتنەوەكی وەكو پارتی چەپی سەوز پێشەنگایەتی سیاسەتێكی نوێ لەباكوری كوردستان دەكات، هەڵگری مۆدیلێكە كە بە ئیستلاح نوێنەرایەتی هەموو چین و توێژەكان لەسۆسیالیست و دیموكراتەوە بگرە تا چەپەكان، فێمێنیستەكان و هەموو بزوتنەوە پێشكەوتووخوازەكانی ئازادی ژنان، ژینگەپارێزان و گروپە باوەڕی و ئەتنیكیەكان لەباوەڕی عەلەوییەوە بگرە، تا سووننە و شیعە لەنێو سیستەمێكی وەهادا خۆیان دەبیننەوە و بەوشێوازە داخوازیەكانی خۆیان پێشكەش دەكەن و لەپێناو ئەوانە تێكۆشان دەكەن. ئەمرۆ وەكو هەمان مۆدیلیش كۆدار لەرۆژهەڵات و ئێران پێشەنگایەتی مۆدیلێكی وەها دەكات. بۆیە ئامانج و بانگەوازیشی ئەوەیە كە رێكەوتنێكی دیموكراتیك لەنێوان هەموو گەلانی ئێران بێتە ئاراوە.

لەباكوری كوردستان و توركیا شاهێدی هەڵبژاردنێكی سەرتاسەرین. ئەو هەڵبژاردنە دەتوانێت چارەنووسی گەلەكەمان لەو بەشەی كوردستاندا بە تەواوی دیار بكات. شاهێدی هەڵبژاردنێكین كە ئەگەر بەڕاستی سەركەوتنێكی ئەوتۆ كە بەدەیان ساڵە بزوتنەوەی ئاپۆیی و گەلەكەمان لەباكوری كوردستاندا هەوڵ و تێكۆشان و قوربانی بۆ دەدات، ئەمڕۆكەش لەناو جەرگەی كاروخەباتدا ئامادەیە، ئەگەر ئەنجامێكی ئەوتۆی ڵی وەدەستبخەین، كاریگەری ئەو هەڵبژاردنە دەتوانێت لەبەشەكانی دیكەی كوردستاندا بەشێوەیەكی روون و ئاشكرا بەدی بێت. لەباكوری كوردستان بەرەی فاشیزم و بەرەی داگیركەری و دیكتاتۆری دەشكێت و بەرەی دیكتاتۆری لەباكوری كوردستاندا بشكێت، كاریگەری لەسەر بەرخۆدانی رۆژئاوای كوردستان، ئەو ستاتۆیەی لەرۆژئاوای كوردستاندا كە بەپێشەنگایەتی سیستەمی خۆبەرێوەبەرایەتی دیموكراتیك باكوری رۆژئاوای سوریا شێوەی گرتووە، دەتوانرێت بپارێزرێت و دەتوانێت كاریگەریەكی جیهانیشی هەبێت.

هاوكات ئەو سەركەوتنانەی لەباكوری كوردستان بەدەستبخرێت بێگومان كاریگەریان لەسەر رۆژهەڵاتی كوردستانیش دەبێت. كاریگەری لەسەر ئەوەش دەبێت كە ئێمەش بەهەموو چین و توێژەكانی نێوكۆمەڵگە و هەموو حیزب و لایەنە سیاسییەكان و هەموو پێكهاتەكان و نەتەوەكانی نێوخۆی ئێران وەكو كورد و ئازەری و بەلووچ و گیلەكی و مازندەرانی و فارس و عەرەب هەموومان هاوشێوەی ئەوەی لەباكوری كوردستاندا شێوەی گرتووە لەدژی فاشیزم بە كورد و تورك، كورد و لاز و كورد و چەركەز، هەموو ئەو نەتەوانەی كە لەباكورن ئەو مۆدیلە دەتوانێت یەكێتی خۆی ساز بكات و دژ بەفاشیزم لە رۆژهەڵاتی كوردستان و ئێراندا بوەستنەوە و دەستكەوتی گەلەكەشمان لەو بەشەی كوردستانیشدا بەرەو پێشەوە ببات.

دەبێت ئێمە پێكهێنانی بەرەیەكی وەكو پارتی چەپی سەوز بۆ خۆمان لەئێراندا بەبنەما بگرین

ئەو دەسكەوتەی لەباكوری كوردستان و رۆژهەڵاتی كوردستان پێش دەكەوێت، ئەو بیرۆكەیەی كە بەبیرۆكەیەكی نوێ پێناسەی دەكەین، ئەگەر بتوانین ئەرك و بەرپرسیاریەتی و راستی خۆمان و شۆرش بەجێ بهێنین، دەتوانین كاریگەریەكی جیهانی و كاریگەری لەسەر هەر چوار بەشی كوردستان دابنێین، و دەتوانین بۆ هەموو پێكهاتە و نەتەوەكان و هەموو مرۆڤێكی ئازادیخواز ببین بە هیوایەك.

كاتێك رێبەر ئاپۆ دەستی بەتێكۆشان كرد و سیستەمی كۆنفیدڕاڵیزمی دیموكراتیك لەباكور و رۆژهەڵاتی كوردستان پەرەی سەند و پێشكەوت، رێبەر ئاپۆ وەها پێناسەیەكی كرد، چەندە تۆ ئامانجەكانت پیرۆز بێت دەبێت لەپێناو گەیشتن بەئامانجەكانتیش ئامرازەكانی گەیشتن ئەوەندە پاك و خاوێن و پیرۆزو راست بن. بۆیەش گەیشتینە ئەو قەناعەتەی كە بەدەوڵەت چارەسەری پێكنایەت، دەوڵەت نەتەنیا لەگەڵ خۆیدا چارەسەری ناهێنێت، بەڵكو دەوڵەت سەرچاوەی هەموو كێشە و هەموو بەڵایەكە كە ئەمڕۆكە بەسەر كۆمەڵگەدا بەرێوە دەچێت. دەوڵەت گۆڕەپانی سیاسەتی لەسەر گەلەكەمان تەنگ كردۆتەوە و هەرجۆرە كوێرەوەری و زوڵم و ستەمێك بەرێوە دەبات. دەوڵەت خاوەن تاك زهنیەتە. چۆن لەتوركیا و باكوری كوردستان دەوڵەتی فاشیستی توركیا باس لەیەك زمان، یەك ئاڵا، یەك نەتەوە، یەك چاند دەكات، لەرۆژهەڵاتی كوردستان و ئێرانیش دەوڵەتی داگیركەری ئێران هەر باس لەو زهنیەتە دەكات. نەك تەنیا دەوڵەتی داگیركەری ئێران، بەڵكو هەموو ئەو بزوتنەوانەی گوایە ئۆپۆزسیۆنن و باس لەدیموكراسی دەكەن، ئەوانیش بەهەمان شێوە هەڵگری هەمان بیرۆكەن. چەندەش باس لەگۆڕانكاری لەئێراندا دەكەن، بەڵام لەچوارچێوەی سیستەمی پاشایەتی و مرۆڤی كەراوات لەمل نەیانتوانی خۆیان لەو بیرۆكەیە رزگار بكەن و ئەگەر لەداهاتووشدا لەرۆژهەڵاتی كوردستان و ئێراندا سیاسەت و دەسەڵاتێك بگرنە دەست ئەوا هیچ جیاوازیەكیان لەگەڵ ئەو دەسەڵاتەدا نابێت. بۆیەش دەبێت گەلەكەمان ئەو یەكە باش ببینێت و بۆ خۆی بتوانێت پێشەنگایەتی داهاتووی خۆی بكات و مۆدیلی سیاسی خۆی دەستنیشان بكات و رۆل و كاریگەری هەبێت و لەنێویدا جێگا بگرێت، ئیدی كاتی ئەوە هاتووە كە باسی ئەوە نەكەین سیاسەت بڤەیە، قەدەغەیە و كاری ئێمە نییە و تەنیا كاری هەندێ كەسە. سیاسەت هەر ئەو شتانەیە كە رۆژانە ئەنجامی دەدەی و لەپێناو پاراستنی ئەو نرخ و بەهایانەی دەستەبەریان دەكەی. سیاسەت ئەو گۆرەپانەیە كە لەپێناو پاراستنی بوونی خۆت هەوڵی بۆ دەدەی و پاراستنی شەرەف و كەرامەت و ناسنامە و كەرامەتی خۆتی بۆ بكەی. بۆیەش ئەگەر ئێمە لەم قۆناخەدا و ساڵی 2023دا، كە هەم سەدەمین ساڵی لۆزان كۆتایی پێ دێت و هەمیش قۆناخێكی نوێ لەباكوری كوردستان و بەشەكانی دیكەی كوردستان دێتە ئاراوە، ئەگەر بتوانین لەو پەڕی بەرپرسیاریەتیەوە بجوڵێینەوە و وەكو ئەوەی كە ئێمەش بە ساڵی فیناڵی پێناسە دەكەین، و ساڵێكی چارەنووسسازە، ئەگەر رۆڵی خۆمان بەباشی پێكبهێنین ئەو كاتە دەتوانین ئەمساڵ بكەینە، ساڵی رێنسانس بۆ گەڵانی رۆژهەڵاتی ناوین و گەلانی ئاشتی خواز و گەلانی چەوساوە و بیكەینە ساڵی ئازادی رێبەر ئاپۆ. بۆیەش لەكۆتاییدا جارێكی دیكە هەموو شەهیدانی مانگی گوڵان بەرێز و حورمەتەوە بەبیردێنمەوە و سۆز و بەڵێنی خۆمان بۆ بەردەوامی رێگای شەهیدان دووپات دەكەینەوە و سۆز دەدەین كە ئەمساڵ دەستكەوتەكانمان لەرۆژهەڵاتی كوردستان چەند قات بەرزتر بكەین و لەگەڵ گەلەكەمان بتوانین داهاتوویەكی روونتر و گەشاوەتر بەدی بێنین. 

 هــ.ب