گەلی کورد چاوەڕێی رونکردنەوەی پەدەکەیە

ئەوەی لە خەلیفان ڕوویدا بە تەواوی ڕوون نییە بەڵام دەبێت گەلی کورد بە خێرایی هەستێتە سەرپێ. پێویستە پەدەکە روندکردنەوەی باوەڕپێکراو بڵاو بکاتەوە.

ئەگەر بارودۆخی ئێستا بەردەوام بێت و خراپتر بێت ، شەڕی نێوان هێزە کوردستانییەکان دەبێتە مەترسی بۆ سەر کورد و دەسکەوتەکانی کە بە ڕەنجێکی گەورە بەدەستیان هێنراون . گەریلاکانی ئازادیی کوردستان لە ئێستادا لە ئاڤاشین، مەتینا و زاپ لە دژی دەوڵەتی تورکیای داگیرکەر شەڕ دەکەن. لە وەها بارودۆخێکدا کە دەوڵەتی تورک کەوتۆتە ناو زونگاوەوە و ناتوانێت بەهۆی بەرخۆدانی گەریلا هەنگاوێک هەڵبکات، شەڕی ناوخۆ خزمەتی داگیرکەران دەکات و هەروەها زەبرێکی قورس لە هێڵی یەکێتی نەتەوەیی دەدات کە گەلی کورد هەمیشە یەکێتی نەتەوەیی دەوێت

ڕۆڵی پەکەکە لە پاراستنی دەستکەوتەکانی باشوری کوردستان ئێستا لەلایەن هەموانەوە دەبینرێت. ئەمە بە ئاشکرا بینرا کاتێک هێرشەکانی داعش دوژمنی مرۆڤایەتی دەستیپێکرد، لە کەرکووک و شەنگال بە هەزاران کورد لە کۆمەڵکوژی لە لایەن گەریلاوە ڕزگار کران.  گەریلاکان نەک تەنیا بۆ کوردان بەڵکو بە بەرخۆدانی مێژوویی هەموو بە جیهانیان پیشان دا کە پارێزەری ڕاستەقینەی گەلەکەمان کێیە.

هیچ کۆمەڵگایەک بەبێ پاراستنی کۆمەڵایەتی ناتوانێت لەسەرپێ بمێنێتەوە ، بەردەوام بوونی هەبێت . هەموو کۆمەڵگایەک کە هێرشێک لەسەری هەیە، سیاسەتەکانی لەناوبردن و ئینکار کردن لەسەری هەیە، دەتوێنرێتەوە و قڕدەکرێت، ئەم ڕاستیەکی ئازاربەخشی ژیان بووە و بۆ ئەوەی خۆی لە هەمان مەترسی بپارێزن، خۆپاراستنیان کردووە بە کاری سەرەکی خۆیان.  بەداخەوە هەندێک کۆمەڵگا بەهۆی ئەم سیاسەتانەی لەناوبردن و ئینکارەوە لەناوچوون. بۆ ئەوەی بەردەوام بن لە هەبوونیان شانسیان نەبوو. لە مێژوودا چەندین جار هێرش کرایە سەر گەلی کورد، ٧٣ فەرمان تەنیا بەسەر کۆمەڵگای ئێزدی ئەنجامدراوە، ئەمەش بێسەروبەری دۆخەکە دەردەخات . مێژوو یەکریزی و بەرگری لە خۆکردنی کوردان دەسەپێنێت. گەلی کورد کە دابەش بووە بەسەر چوار پارچەدا، بە یەکێتی سیاسی دەتوانێت ئامانجی وڵاتی ئازاد لە سەدەی نوێدا بەدی بهێنێت.

دوای ئەوەی عەفرین لەلایەن تورکەکانەوە داگیرکرا، دیمۆگرافیای ناوچەکەی گۆڕی، سروشت وێران دەکات و مێژووەکەی تاڵان دەکات، ئاشکرایە کە کورد پێکەوە کۆنابێتەوە بێگومان بە شیوازێکی نیمچە یی ، بزووتنەوەی کوردایەتی وا لە داگیرکەران دەکات برسی بن و وەک گردبوونەوەیەکی شاراوە لە کوردستان نزیکیان بکاتەوە . کاتێک ئەو داگیرکارییەی سەرەوە دەبێتە ئەو بینا سیاسییە، نوێنەرایەتیی لە سەرویی کۆمەڵگەی کوردی دەکات بۆ دروستکردنی هەموو ناکۆکییەکان و پاراستنی وڵات ، دەبێتە زەمینەی یەکگرتن.  لەسەر ئەم بناغەیە کاتێک کە بیرو بۆچوونەکانی ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان و ڕوانگەی یەکێتی نەتەوەیی باس دەکرێت، لە ماوەیەکی کورتدا چارەسەری کێشەکانی ئێستا دەکات. لە دوایین هەنگاویدا لێدوان و هەنگاوەکانی پەکەکە هەنگاوی گرنگن بۆ پشتگیری لە وەها پرۆسەیەک .

لە بارودۆخێکدا کە پەرەسەندنە نێودەوڵەتییەکان بە پێچەوانەی پێشکەوتنەکانی کورد، مەترسی لەسەر ئەو دەسکەوتانەی ئێستا هەیە بە ڕوونی دەرکەوتووە، ئەو کەشەی کە هیواکانی یەکبوونی کورد لەسەر دروست دەبێت، جارێکی دیکە بە روداوەکانی باشووری کوردستان پێچەوانە بوویەوە. لە راگەیاندراوەکەی هەپەگەدا هاتووە، کە لە هەرێمی خەلیفان پەیوەندی لەگەڵ گروپێکی گەریلا دابڕابوو، ئەمەش برینێکی لە دڵی گەلی کورد دا کردەوە.

دوای ئەوەی بە وردی ڕوون بووەوە، دۆخەکە خراپتر بوو. دوای ئەوەی پەیوەندی کردن لەگەڵ تیمێکی گەریلا بە لە خەلیفان پچڕا، کە لە چیاکانی کوردستان ، لە دەشت و شار و گوندەکان لە سەختترین مەرجدا گەریلایەتی دەکەن، هەموو کەسێک پەدەکەی وەک بەرپرسیار بینی. هەرچەندە پەدەکە دوو جار لێدوانی لەسەر ئەم بابەتە داوە، بەڵام تا ئێستا پارتی وەڵامی نەداوەتەوە ئەم هەڵوێستەی پارتی کە خۆی کەڕ و کوێر کردووە ، لە بێدەنگی ئەو تاوانبارانە دەچێت کە تاوانێکی گەورەیان ئەنجام داوە . لەگەڵ فشارەکانی ڕای گشتیدا، فشارێکی زۆر لەسەر پەدەکە دروست بووە.  بێگومان گەلی کورد نیگەرانە و چاوەڕێی روندکردنەوەیەکە. گەلی کورد دەیەوێت چارەنوسی ئەو گەریلا قارەمانانە ئاشکرا بکرێت کە خۆیان بۆ ئازادی گەلی کورد بەخت کردووە و بە قوربانی شەڕ دەکەن و دەست بێبەرانبەر باج دەدەن و بوونەتە بەشێک لە گەل .  سەبر و دانبەخۆداگرتنی هەپەگە کە شایانی ستایشە نیشانەی ئەوەیە تاکە شت و گەورەترین شت ئەوەیە ڕێگری بکرێت لەوەی کە نابێت رووبدات، لەگەڵ ئەوەی هێزەکانی گەریلا گەمارۆ دەدرێن، بەڵام رێگری لە شەڕێکی مەترسیدار دەکات و هەموو وزەیەکی خۆی بەکاردەهێنێت بۆ شکاندنی هێرشە داگیرکارییە بەردەوامەکان. لە بارودۆخێکدا کە بەرخۆدانی زاپ، ئاڤاشین و مەتینا جارێکی دیکە بەرخۆدان و ئازایەتی گەریلاکانی ئاشکرا کرد، هەنگاو بۆ لاوازکردنی گەریلا لە لایەن گەلی کورد باش دەبینرێت. واتە دەبێت هەموو کەس باش بزانێت کە گەلی کورد لە هێرشەکان بۆ سەر گەریلا خۆش نابێت ئەگەر ئەم هێرشەی سەر گەریلا لەلایەن چەند ئەکتەرێک یان ئەکتەرێکی ترەوە جێبەجێ کرابێت، ئەم دۆخە گەل زیاتر تووڕە دەکات و خاوەنی ئەم پراکتیزەیە بێگومان لەلایەن گەلی کوردەوە روسوا و شەرمەزار دەکرێت.

ئەوەی لە خەلیفان ڕوویدا ئێستا ڕوون نییە بەڵام بەهۆی ئەوەی کە هیچ زانیارییەک لە گروپێکی گەریلا بەدەست نەکەوتووە، شەهید و بریندار هەیە، پێویستە گەلی کورد بە خێرایی چالاکی بکات و هەڵوێستی توندیان هەبێت. دەبێت پەدەکەش روندکردنەوەیە بدات. دواخستنی ئاشکراکردنی رووداوەکە بارودۆخەکە خراپتر دەکات. گەلی کورد بە ڕوودانی خەلیفە ، دەیەوێت چارەنووسی منداڵە فیداییەکانی گەلەکەمان ، سەروەر ، وارگەش و دیجلە ، بزانێت . پێویستە پەدەکە لەم قۆناغەدا رونکردنەوە بدات. کەس نابێت ئەوە لەبیر بکات کە هەنگاوی پێچەوانە یان هەڵوێستی دژ بە تەنها خزمەتی دوژمنانی گەلی کورد و دەوڵەتانی داگیرکەر دەکات .

ف.ق