لە شەنگال ئەو کۆنفرانسەی لە چوارچێوەی فیکری نەتەوەی دیموکراتیکی ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان دەستی پێ کردووە، بە ئەنجامنامەیەک کۆتایی هات. بۆ چارەسەری قەیرانەکانی هەرێمەکە ئاماژە بە فەلسەفەی ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان کرا.
لە شەنگال لە ٢٦ هەمین ساڵیادی پیلانگێڕیی ٩ ی تشرینی یەکەم، لەسەر بناغەی فیکری ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان کۆنفرانسێک ئەنجامدرا. ٦٠ کەس بەشداری کۆنفرانسەکە بوون کە بە ناونیشانی "دژ بە قەیرانی دەوڵەت و دەسەڵاتداریی، تێکۆشانی ئازادی و هاوپەیمانیی گەلان" ئەنجامدرا. کۆنفرانسەکە بە ئەنجامنایەک کۆتایی هات.
ئەنجامنامەکە لەلایەن وتەبێژی تاژێ، ڕیهام حەجۆ خوێنرایەوە، پوختەی ئەنجامنامەکە بەم جۆرەیە:
- ئەمڕۆ کاتێک چاو لە ڕۆژهەڵاتی ناوین دەکەین، تەنها شەڕ، ئاڵۆزیی، ناکۆکیی و پشێوی دەبینین، لەناو کۆمەڵگاکانیش قەیرانی ئابووریی و سەربازیی و کۆمەڵایەتیی و ژینگەیی، گەلان لەناو ئەم دۆخەدا ورد و خاش بوون و کەوتوونەتە ژێر پێوە، وەک بڵێی ئەم دۆخە چارەنووسی ئەم ناوچەیە بێت و هەر لە بنەچەوە وابێت، هۆکاری ئەنجامدانی ئەم کۆنفرانسەش هەر ئەمەیە، لەپێناو بینینەوەی ڕێ و ڕێبازی چارەسەریی، دەبێت بپرسین، ئایا لە مێژوودا لە ڕۆژهەڵاتی ناوین هیچ کاتێک ژیانێکی ئارام و ئازاد و ئاسایش نەبووە؟ ئایا ئەم دۆخەی ئێستا ئەزەلییە؟ یان لە کەیەوە دەستی پێ کردووە و پاڵنەرەکانی چین؟ بەم پرسیارانە دەگەینە ئەنجامێک.
- ڕۆژهەڵاتی ناوین لە مێژووی مرۆڤایەتییدا خاوەنی ڕۆڵ و پێگەیەکی گرنگە، لانکەی مرۆڤایەتیی و لە دایک بوون و دەستپێکردنی ژیانە، چاند و ژیانی مرۆڤایەتیی لە لانکەی میزۆپۆتامیا لە نێوان دوو ڕووباری پیرۆز (دیجلە و فورات) فیچقەی کردووە و پاوەجێ بووە، ڕەوڕەوەی مێژوو، چاند، شارستانییەت، فەلسەفە، باوەڕی، زانست، سیاسەت و ژیان لێرەوە بەڕێکەوتووە و بە جیهاندا بڵاو بووەتەوە، بۆیە دەبێت هەموومان ئەو پرسیارە وشکە لە خۆمان بکەین، چۆن لانکەی مرۆڤایەتیی و ژیان ئاوا گۆڕا بۆ گۆڕستان؟
- ڕێبەر ئۆجالان، پێشکەوتنی چاندی دەوڵەت و دەسەڵاتداریی لەبەرامبەر، کلتووری کۆمەڵگای ئازاد و دیموکراتیک وەک سەرچاوەی کێشە و ئاڵۆزییەکان پێناسە دەکات، دەڵێت: کۆمەڵگاکانی ڕۆژهەڵاتی ناوین بەناو قوڵترین و زۆرترین قەیران و کێشە و شەڕ و ئاڵۆزییدا تێپەڕیون، هۆکاری سەرەکی ئەمەش ئەوەیە؛ پێنج هەزار ساڵە سیستمی دەوڵەت و دەسەڵاتدارێتیی خۆی سەپاندووە بەسەریاندا.
- پیلانگێڕیی ٩ـی تشرینی یەکەمی ساڵی ١٩٩٨ـی سەر ڕێبەر ئۆجالان و ڕێککەوتنی ٩ـی تشرینی یەکەمی ساڵی ٢٠٢٠ لە دژی ئێزدییەکان دابڕاو نییە لە یەکتر و نابێت هیچ کەسێک لێکیان جیا بکاتەوە، دەوڵەتانی بەشدار لەو پیلانگێڕییە پێیان وابوو بەم پیلانگێڕییە، کۆتایی بە هەموو شتێک دەهێنن، بەڵام ڕێبەر ئۆجالان ئیمراڵی لە زیندانەوە گۆڕی بۆ شوێنی بەرخۆدان و تێکۆشان و تا ئەمڕۆش لەسەر خەبات بەردەوامە.
- یەکێکیتر لە هۆکارەکانی قوڵبوونەوەی کێشەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوین سیستمی هەژموونگەرایی سەرمایەدارییە، کە ڕۆژانە هێرش دەکاتە سەر ڕۆژهەڵاتی ناوین، لەلایەک چاوچنۆکی و چاوتێبڕینیان بۆ زەنگینی و دەوڵەمەندی و خێر و بێری ناوچەکە و لەلایەکی ترەوە بە سیاسەتی خۆیان شەڕ و پارچەبوونیان خستووەتە ناو کۆمەڵگاکانەوە، بەتایبەتی لە ڕێی زەقکردنەوەی ناکۆکی و دەمارگیری نەتەوەیی و ئاینیی و مەزهەبیی، شەڕێکی خوێناوییان لە نێوان ئاین و مەزهەب و نەتەوە جیاوازەکانی ناوچەکە هەڵگیرساندووە، لەکاتێکدا مێژووی ئەم ناوچەیە پێمان دەڵێت، کە ڕۆژهەڵاتی ناوین مەڵبەندی پێکەوەژیان و ئاشتیی بووە، بەڵام سیاسەتی دەسەڵاتداریی و هەژموونگەرای سیستم و بەرژەوەندیی و دەستوەردانی دەرەکی دەرگای ئەم دۆزەخەی بەڕووی ناوچەکەدا کردووەتەوە.
- ئەمڕۆ لە ڕۆژهەڵاتی ناوین، شەڕ و دەمارگیری نەتەوەیی و مەزهەبیی و ئاینیی، گەلانی ناوچەکە دەخنکێنێت، بەتایبەتی بە شکاندنی ئیرادەی ئازادیی گەلان و ژنانی ڕۆژهەڵاتی ناوین یەکێک لە هەرە زەقترین کێشە سیاسییەکانە، لە کاتێکدا ئەم مەڵبەندە لە مێژوودا بە بەهەشت پێناسە کراوە ئێستا بووە بە بیابان و چۆڵەوانیی و دۆزەخ، یەکێک لە کێشە گەورەکان نەمانی ئازادیی و دیموکراسییە، سا بۆیە لە دژی ئەمەش گەلان تێکۆشان و خەباتیی ئازادییخوازانە بەڕێوەدەبەن، چیتر سیستمی دەسەڵاتداریی کە ٥٠٠ ساڵە خۆی سەپاندووە لە فۆرمی دەوڵەت-نەتەوەدا، ناتوانێت بەبێ ئاڵنگاریی بەردەوامی بەخۆی بدات و خۆی بسەپێنێت بەسەر گەلاندا، چیتر گەلان بەدوای ئەڵتەناتیڤ دەگەڕێن.
- ئەمڕۆ لەم کۆنفرانسەدا بەدوای ڕێگاچارەی بنەڕەتیدا گەڕاین و ئەم دۆخەمان بە فراوانی تاوتوێ کرد، ئەمڕۆ خوشکان و برایانی ئێزدیی، شەبەک، عەرەب، تورکمان و شیعە لەگەڵمانبوون و ڕێگاچارە و چارەسەریان پێشنیار کرد، ئەمەش نموونەی نەتەوەی دیموکراتیک و سیستمی کۆنفیدراڵیزمی دیموکراتیکی ڕێبەر ئۆجالانە، کە جەخت لە پێکەوەژیان و ئاشتیی و تەبایی گەلان و پێکهاتە جیاوازەکان دەکاتەوە، چۆن ڕێبەر ئۆجالان ٥٠ ساڵە بێوەستان بۆ ئازادیی گەلان تێکۆشان دەکات، بەرپرسیارێتی ئەخلاقیی و ویژدانیی ئێمەشە بۆ ئازادیی ڕێبەر ئۆجالان تێکۆشان بکەین.
کۆنفرانسەکە بە درووشمی "بێ سەرۆک ژیان نابێ" و "ژن، ژیان، ئازادی" و "بژی بەرخۆدانی شەنگال" کۆتایی هات.
