هامسەرۊکوو دەسەی ڕاوەبەری کەجەکەی جەمیل بایک:مشۊم ئېمە جەڕاو بە ئامانج نیایرەو مسۊگەرکەرڎەی ئازاڎیی جەستەیی ڕابەرئاپۊی ئا پلانۍ جە ڕاو پیلانگېڵی میان نەتەوەییوە مجیېنێرە پوچشا کەرمۍ. ئانە ئەرکی ئەساسیمانە.
هامسەرۊکوو دەسەی ڕاوەبەری کەجەکەی جەمیل بایک جە هۊرسەنگنای ۋېشەنە کە سەروو ماڵپەڕوو جەمەکا گەنجاوە ۋەڵا کریانۊ ئەرەیاۋنانش:
کۊشیای ۋەران ۋەر بە پیلان گېڵیە تاریخیەکا بە وەڵۍ وستەی هېزوو مانای متاۋۊ دەسەبەربۊ. تەنیا چا ڕېوە ئینسان متاۋۊ جە ئامانجوو هېزە پیلانگېڵیەکا بیاۋۊنە پوچېشا کەرۊوە. ڕابەر ئاپۊ ٢٥ ساڵۍ ۋیەرڎەیش جە ئیمڕاڵینە پی جۊرە ۋیەرنان،پۍ یاواینەیش جە پیلان گېڵی شۊنیرە لواکۍ ۋېش قوڵتەر کەرڎېنۍ. ئەگەر مامەڵەکەرڎەی ڕابەر ئاپۊی جە ۋەران ۋەروو قۊناغەو گېرتەی ٢٥ ساڵەیشەنە بە چن کەلیمېوە شیکریۊوە، ئینسان متاۋۊ پېسە"جە ماناو قوڵبیەیۊ و پنەیاونای هېزی ماناڎاری گۊرەی" گوزارشتش ۋنەکەرۊ. وەختۍ جە قۊناغەکانە تەماشەو کەسایەتی ڕابەر ئاپۊی کەرمۍ، ۋینمۍ کە گۊرەتەرین وەڵېکۊتەیەکېش جە ماوەو گېرتەیشەنە ئاردېنۍ کایۊ. مەڵامەتەکەیچش مامەڵەکەرڎەو ڕابەر ئاپۊیا پۍ ئەنەیاواو پوچ کەرڎەیۊ پیلانگېڵی. ئا هەڵسوکۊتوو مامەڵە بی بە مایۍ ئانەی کە ڕابەر ئاپۊ ماناو ۋېش قوڵتەر کەرۊوە، ۋېش بیاونۊ بە هېزېوە گۊرەی دەرونی جە دمایینە مانیفیستۊی ئازاڎیی کە جە ئازاڎیی گەلی(گلېرگەی)، ئارۊ جە گېرتەیشەنە جە(کۊیلایەتی مۊدېرنیتەی سەرمایەداری)مسۊگەر کەرۊنە، وزۊش ڕووە. جە ڕاسینە نزیکایەتی ئەنەیاواو وەڵۍ وستەی هېزوو مانۍ تایبەتمەنڎی بنچینەیی ڕابەر ئاپۊینڕابەر ئاپۊیچ جە هەلوومەرج و گېرتەیش جە ئیمڕاڵینە ئا مامەڵەکەرڎەیشە بە ئەساس گېرت.
پیلان گېڵنای دژوو ڕابەر ئاپۊی سیاسی و بیردۊزییا
گرڎوو پیلانگېڵیە تاریخیەکا سیاسیېنۍ و جە ئاکامەنە بیردۊزیېنۍ.پیلانگېڵیە میان نەتەوەییەکۍ بەردەوام بە ئامانجی سیاسی و بیردۊزی ئەنجامدریېنۍ. مەڵامەتوو ئانەی کە پیلانگېڵی پی جۊرە بە تاریخی بەنامۍ کریا، مەڵامەتەکەش ئا تایبەتمەنڎیەنە. پیلانگېڵی جە دژوو ڕابەر ئاپۊی ئامانجەکەش سیاسی و بیردۊزی بۍ. ئەنەیاوای جە پیلانگېڵی جە ڕاسینە بە ئەنەیاوای سیاسی وئایدۊلۊژیکی پەشتەو پیلانگېڵیەکەی دەسەبەربۊ. ئانەیچ پەنەوازش بە مانیایۍ فرەی هەن. ۋەروو ئانەی جە پیلان گېڵیەکانە ئامانجەکە بە ڕۊشنی مەوزیۊ ڕووە. ئامانج و مەبەسەکۍ شاریاوە و پەرڎەپۊشۍ کریا. هەڵبەت مەڵامەتی ئەساسی ئانەیچ گومانەو هېزە پیلانگېڵەکانە جە کاروەدای گلېرگەی. وەختۍ ڕاسیەکۍ بە ڕۊشنی پیویا، بە مەڵامەتوو تەرسۍ جە ناڕەزایی گلېرگەی پەنا پۍ ڕاوەبەرکەرڎەی پیلانگېڵی بریۊ. ۋېش جە ۋېشەنە هېزە پیلانگېڵەکۍ ئا چېۋۍ گەرەکشانە و مەتاوا جە ڕاو بەهانېوە ڕەوایەتیش پنە بڎا ۋەرەن ڕوو ناڕەزایی گلېرگەی باوە جە ڕاو پیلانگېڵیۊ ئەنجامش مڎا.ئانۍ تایبەتمەنڎیۍ گرنگېنۍ کە لۊژیک و ئامانجوو پیلانگېڵا وزا ڕووە و پۍ ئەنەیاۋای جە پیلان گېڵیەکا مشۊم بزانیۊ. ئانېچ گرڎ ڕا چانەی گېرا کە ئەنەیاوای جە بارەو پیلانگېڵیەکاوە بېنە ئاراوە. حەرپۊکەی ئەنەیاوای جە پیلانگېڵیەکا پەنەوازش بە حۊڵدایۍ گۊرەی هەن. بە حۊڵدایۍ چا جۊریە مشۊم ئا پەردۍ لا دریا کە ڕاسیەکا مشاراوە . ئانەیچ متاویۊ بە وەڵۍ وستەی هېزوو مانۍ زیاتەر جە هېزوو جەستەی دەسەبەر بۊ. وەختۍ تایبەتمەنڎی، لۊژیک، ئامانجو پېودانگی بیردۊزی- سیاسی پیلانگېڵیە تاریخیەکا مەیانە ئاراوە بەبەسیابیەیشا بە گلېرگەیۊ وزیۊ ڕووە. ۋەروو ئانەی تاریخ، ژیۋای، بیردۊزی و سیاسەت بە گلگلېرگەیۊ بەسیانۊ. حیچ وەڵۍکۊتەیۍ کۊمەڵایەتی جە گلېرگەی نەبڕیانەرە. بیردۊزی سیاسەتیچ بەماناو خودوو گلېرگەین. گرڎ چېۋۍ گلېرگەی بیردۊزی و سیاسیا. یاخوڎ پېچەوانەکەش گرڎ چېۋۍ بیردۊزی و سیاسی کۊمەڵایەتیا.
چی ڕوانگۊ پیلانگېڵیە تاریخیەکۍ بە گلېرگەیۊ بەسیېنۍ. وەختۍ تەماشەو پیلانگېڵیە تاریخیەکا کەرمۍ، ۋینمۍ کە پیلانگېڵیەکۍ دژوو گلېرگەینۍ. ئا ئاژە بە بەتایبەتی ڕاسی پیلانگېڵی و فرەو ڕاسیا تەری وزۊ ڕووە. جە پیلانگېڵیە تاریخیەکانە جە لایېوە هېزەکا شارستانیەتی و جە لایېچۊ گلېرگە هەن.ئەنەی پیلانگېڵی مارۊ ئاراوە هېزەکۍ شارستانیەتینۍ ئانەیچ پیلانگېڵیش ۋەران ۋەر کریۊ گلېرگەن. بېگوومان ئانە جە گرڎ پیلانگېڵناکانە هەن. نمونۍ ئانەی تاریخەنە فرېنۍ. پیلانگېڵیەکا دژ بە حەزرەتوو عیسای جە تەرەفوو ئا کەساوە کە هامکاری شارستانیەتوو ڕۊمای کەرېنۍ و حەزرەتوو عەلی جە تەرەفوو ئانیشاوە کە گەرەکشابۍ پاشایەتی سازکەرا ڕووبەڕوو پیلانگېڵی بیۊ . ئامانج چا پیلان گېڵیا گلېرگەبۍ. نمونۍ فرېنۍ چا جۊرەیە بارمېشاوە. جە تاریخەنە ئانەی پیا سەروو ژەنېشەرە ئارڎەن پیلانگېڵین. بە هجووم پۍ سەروو ژەنۍ و جە کەسایەتی ژەنېنە، گلېرگە کریان ئامانج. ئانۍ کە پیلانگېڵیشا دژبە ڕابەر ئاپۊی کەرڎ، دەسەڵاڎدارۍ سەردەموو مۊدېرنەی بېنۍ. ئا هېزۍ ئەمریکا، ئیسرائیل و ناتۊ بېنۍ کە پیلانگېلیشا ڕاوەبەر کەرڎ. جگە چا هېزا کە ڕاسەوخۊ یان نا ڕاسەوخۊ بەشڎاریشا جە پیلانگېڵناکەینە کەرڎ و پاڵپەشتیشا کەرڎ. تایبەتمەنڎی هامبەش و گرڎوو ئا هېزا بریتیا چانەی کە هېزی باڵا دەسوو درېژکریاوەو سیستمی مۊدېرنیتەی سەرمایەدارینۍ.
گرنگتەرین جیاوازی پیلان گېڵی دژوو ڕابەر ئاپۊی و پیلانگېڵیە تاریخیەکا تەری ئانەن، کە هېزېوە فرە چا پیلانگېڵیەنە بەشڎارۍ بېنۍ. ئانەیچ ڕەهەندېوە میان نەتەوەیس پا پیلانگېڵیە بەخشا. بېگوومان جەمۍ مەڵامەتۍ هەنۍ ، کە پیلانگېڵیەکە سەروو ئاستی میان نەتەوەیی پېکئاما. ئانېچ بەگەشەی تاریخی ڕابەر ئاپۊی و پەکەکەیۊ بەسیېنېوە. ئا شېوازوو پیلانگېڵیە گرنگاو پەنەوازش بە ئەنەیاوایۍ قوڵی هەن. چاگۊ متاومۍ جە مامەڵەو هەڵوېسوو ڕابەر ئاپۊی جە ۋەران ۋەروو پیلانگېڵیەکەی بیاومېنە. تا ئا وەختەی کە ئانە نەزانیۊ، پەڕان پەڕ بە درووسی مەتاویۊ مامەڵەو ڕابەر ئاپۊی جە ۋەران ۋەروو پیلانگېڵی و هەڵوېسش جە ئیمڕاڵی ئەنەیاوایش سەر ساز کریۊ. جە لایۍ تەرۊ ، ئەنەیاوای جە پیلانگېڵیەکەی ڕەنگە کۊشیای جە دژش ماناڎار بۊ. تا ئانە ڕووە نەڎۊ، ئەنەیاوای جە پیلانگېڵیەکەی وەش مەبۊ. ئانەیچ بەتەمامی گوزارشت جە مامەڵەو هەڵوېسوو ڕابەر ئاپۊی کەرۊ. بنەماو هەڵوېسوو ڕابەر ئاپۊی کۊشیای جە دژوو پیلانگېڵی و ماڕای ئا ئامانجانە کە جە پیلانگېڵیەکەنە دیاری کریېنۍ. ئامانج جە قوڵکەرڎەیۊ مانای جە لاو ڕابەر ئاپۊیۊ بەتەمامی پۍ ئانەی بۍ. جگە چینەیچ هیچ هەڵۋېسۍ تەریچ مەبۊ و ئەگەر بۊنەیچ ، ماناش نەبۍ. حەرپۊکەی ئەگەر حۊڵوو ئەنەیاوای جە پیلانگېڵیەکەی بڎەیمۍ، مشۊم ۋېما سەروو شېوازوو ڕابەر ئاپۊی بە ئەساس گېرمۍ.
پېسە مزانیۊ دماو جەنگی جەهانی دووەمی هامسەنگیېوە جە جەهانەنە ئەرەمەرزیا و جە میانگەشەنە ئەمریکا و یۊبیەی سۊڤیەتی بېنۍ. چا قۊناغەنە، حەرچنە بە جەنگی سەرد پېناسە کریا، بەڵام بنەمای سەرەکی ئاژەو هامسەنگی بۍ. وەشکەرڎەی هامسەنگیېوە پا جۊرەیە جە جەهانەنە، متاومۍ پېسە دەرەنجاموو شکسو یۊبیەی سۊڤیەتی پۍ ۋەڵۍ وستەی مۊدېلېوە کە سیستمی سەرمایەداری مۊدېرنیتەی ۋیەرنۊ باسس ۋنە کریۊ. حەرچنە بەنامۍ گەلی و توېژە چەوەسیاکاوە ئاخېز ڕووەس دا، بە مەڵامەتوو ئەقڵیەتی و پاڕادیگمایی کە ئا سیستموو چېر دەسیە ۋیەرۊ، نەتاواش وەڵۍ گنۊ، پۊکەی سیستمەکە جە هامسەنگینە مەنۊ. ئانەیچ بەگرڎیی بیەن بە جۊرۍ جە سیاسەتی. بۍ گوومان ئانەیچ جە دژوو گەلی و چینی چېردەسی و گرڎوو گلېرگەی ئەنجام دریان.جە ڕاسینە سەرەڕاو ئانەی حیچ دەسوەردایۍ بەریچ جە ئارانە نەبۍ، ئاخېز وردەوردە جە جەوهەرەکەیش دوورکۊتۊ و دما جاریچ هۊرشېویاوە. چنی هورشېویایۊ یۊبیەی سۊڤیەتینە، ئا ئاژەو هامسەنگیە دمایش پنە ئاما و قۊناغېوە تازۍ دەسش پنەکەرڎ.
ئا قۊناغېچە جەنگی جەهانی یەرەما کە ئارۊ قوڵتەرە بۊوە. جە سەرەتاو ئا قۊناغېنە ئەمریکا پېسە هېزوو هەژموونی سیستمی مۊدېرنیتەی سەرمایەداری، بە پلانەو سیستمی تازەی جەهانی مامەڵەو هەڵسوکۊتی پارېزناو مەسڵەحەتەکاش سەرمایەی جەهانیش ئارڎ ئاراوە. ئامانجو پلانەو سیستمی تازەو جەهانی ئانەن کە سەر جەنۊ سیستمی جەهانی بەشېۋېوە مەسڵەحەتوو سەرمایەی جەهانی جە سەروو گردیچشاوە مۊدېرنەتەی سەرمایەداری پارېزنۊ و خزمەتش کەرۊ و بنیاڎش بنیۊ. چا چوارچېوەنە ۋەرکەوتوو میامینی پېسە یۋەم یاگەو دەسوەردای دیاری کریا. بېگوومان مەڵامەتی جەبار هەن پۍ دەسنیشانکەرڎەی ۋەرکەوتوو میامینی پېسە یۋەم مەنتیقەو دەسوەردای .بەڵام جە تاریخەنە جەمۍ جە تایبەتمەنڎیۍ بېنۍ کە ئاژەو ئیسەو ۋەرکەوتوو میامینی دیاری کەرکەرېنۍ. ۋەرکەوتوو میامینی هەمیشە جە تاریخەنە چەق و ناوەنڎ بیەن. حەرپۊکەی سیستمېوە جەهانی بەبۍ ۋەرکەوتوو میامینی خیاڵ مەکریۊ و مەخوڵقیۊ. هەم ئاژەی جوگرافی و هەمیچ تایبەتمەندی کۊمەڵایەتی و ئایدۊلۊژیەکا جە ناوەنڎوو ۋەرکەوتوو میامینینە یاگۍ گېرا. ئینۍ تایبەتمەنڎیۍ گرنگېنۍ، کە پەنەوازەن ئاماژەشا پنە کریۊ و بزانیا.
بە گرڎوو ئا هەنگاماوە، کە ڕابەر ئاپۊی ورگێرتێنۍ سۊسیالیزم بەرەو وەڵۍ ملۊ
جە ئاخروو سەدەو ٢٠ینە وەختۍ ڕیال سۊسیالیزم وڕیا و ئەمریکا بە نامۍ سیستموو مۊدێرنیتەی سەرمایەداریوە هەوڵێش دۍ، سەرجەنۊ جیهانی فاڕۊ، کۊشیای بە سەرمەشقایەتیی پەکەکەی جە قۊناغێوە سەرێعنە لوا وەڵێوە. ئا قۊناغە جە ڕاو شۊڕشوو ژیوایوە کورڎستانینە بناغەش کوارە و دایمیی بیوە. پیسە خەتەو ڕابەر ئاپۊی کورڎستاننە و وەرکەوتوو دلێڕاسەینە کاریگەرییش نیارە. وەڵیوەلوای شۊڕشوو کورڎستانی، کە ڕابەر ئاپۊ سەرمەشقایەتییش کەرۊ، بییەن بە وەڵیوەلواێوە، کە وەرکەوتوو دلێڕاسەینە و جیهاننە ئەنجامۍ گرنگێش بەدەس ئاورڎێنۍ. وەختێوە، کە ئەقڵیەتی ئاسایی سۊسیالیزمی دنیانە ورشنیاوە ملوو یۊیرەهەڵدەوەشانەوە و دلۍ سیستمینە گوم بی، سۊسیالیزم جە ئەنجاموو هەنگامەکاو ڕابەر ئاپۊینە لوا وەڵێوە. سۊسیالیزم چەنی حەر هەنگامێوە ڕابەر ئاپۊی لوا وەڵێوە. بێگومان ئا دۊخە ئەنجاموو مامەڵەی جیاوازوو ڕابەر ئاپۊین وەراوەروو سۊسیالیزموو ئا سەرڎەمیوە. ئەگەر پاسە نەبیۍ، وەختۍ کە سۊسیالیزم گرڎووو دنیێنە بەرەو دلێنەشییەی لوۍ، جە کەسایەتیی ڕابەر ئاپۊینە ئەسەم بۍ، کە وەڵیوە لوۍ. ئا گەشەسانایە کە ڕابەر ئاپۊ کورڎستاننە و وەرکەوتوو دلێڕاسەینە خولقناش، ناستش، کە سیستموو سەرمایەداریی وەرکەوتوو دلێڕاسەی بە پاو بەرژەوەندییەکاو وێش مجییۊرە. وەروو ئانەیە خەتەو ڕابەر ئاپۊی ئازادیی مافەکا و وەڵیوەبەرڎەی سیستموو ژیوای دیموکراتیکیش کورڎستاننە و وەرکەوتوو دلێڕاسەیەنە مسۊگەر کەرڎ. وەروو ئانەیە فرە هێزۍ بەشدارییشا جە پیلانگێڵنیی دژوو ڕابەر ئاپۊینە کەرڎ.چیگەنە ڕاسیی پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی ئینا ئارانە. دەوڵەتوو تورکی چا پلانێنە تەنیا پێسەو داشێوە دامەین و دەوری لاوەکییش هەن. هەیە. بێگومان وەروو ئانەیە دەوڵەتوو تورکی داراو ئەندێشەی دژە کورڎین، گەرەکش بۍ ڕابەر ئاپۊ تەسلیم کەرا. وەلۍ پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی نەک سەروو داواو دەوڵەتوو تورک، بەڵکوم بۊنەو بەرژەوەندییەکاو مۊدێرنیتەی سەرمایەداریوە وەرکەوتوو دلێڕاسەینە ئانە ڕووەش دا. ڕابەر ئاپۊ وەڵتەرێچ ئەرەیاونابێش، کە دەوروو دەوڵەتوو تورکی دلۍ پیلانگێڵنییەکەینە پێسە جەرڎەوانیین.
هێزەکاو مۊدێرنیتەی سەرمایەداری پەی بێکاریگەرکەرڎەی ڕابەر ئاپۊی پیلانگێڵنیی میاننەتەوەییشا کەرڎ
بەرکەوتەی ڕابەر ئاپۊی و پەکەکە، تەسەور نەکریۍ یان دلۍ لەیرەکدایۊکاو ئادیشانە نەبۍ، گرڎ چیوۍ پەی دیزایینکەرڎەیۊ وەرکەوتوو دلێڕاسەی و بەرژەوەندیی سەرمایەی گەرڎوونی مجیابێرە. گرڎوو گەشەسانایەکا پێسە جمیەروو فەلەستینی وەرکەوتوو دلێڕاسەینە، کە مۊدێرنیتەی سەرمایەداری تووشوو سەرئێشە و کێشەی کەرۊ، وەڵتەرۍ بێکاریگەرۍ کریێبێنۍ و وزیێبێنی چێروو کۊنتڕۊڵیوە. سۊڤیەت کە ورشنییاوە ملوو یۊیرە، تەمادار بۍ گرڎوو وەرکەوتوو دلێڕاسەی واوەی دیزاین کەرۊوە. تیۊریسیانەکاو مۊدێرنیتەی سەرمایەداری واتشا، کە ڕەوتوو تارێخی بە تەمامی ئینا دلۍ مشتەو فەرمانڕەواکانە. وەلۍ بەرکەوتەی ڕابەر ئاپۊی و پەکەکەی، دلۍ لەیەکدایۊکاشانە نەبۍ. وەڵتەرۍ ئەمریکا، ئیسرائیل و ناتۊ جە دژوو ڕابەر ئاپۊی و پەکەکەی پەشتیوانیی دەوڵەتوو تورکیشا کەرڎەبۍ. وەلۍ سەرباروو ئانەیچە نەتاواشا ڕا چا پەرەسانایا گێرا، کە ڕابەر ئاپۊ و پەکەکە بیێبێنی سەبەبشا. جە ڕاو ئا گەشەسانایاوە تەسەورەکاو مۊدێرنیتەی سەرمایەداری دریۍ ئاویرە و بار شیۍ. ئاخرۊ هێزەکاو مۊدێرنیتەی سەرمایەداری پەی بێکاریگەرکەرڎەی ڕابەر ئاپۊی پیلانگێڵنیی میاننەتەوەییشا کەرڎ. بە سەرمەشقایەتیی ئەمریکا و ئیسرائیل و بە پەشتگیریی ناتۊی کریا، فرەو دەوڵەتاو ئەورووپایچ دلێشەنە بەشدارۍ بێنی. بڕۍ هێزۍ وەرکەوتوو دلێڕاسەی و هێزۍ کورڎییۍ هامکار و دارڎەسۍ بێنۍ، قۊناغوو بەدیلگیریای ئیمراڵی پێسنە دەسش پەنە کەرڎ. ئا سیستمە کە ئیمراڵینە ساز کریان بەشێوەن جە پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی. پلاننریارەن، جە ڕاو سیستموو ئەشکەنجەی و گۊشەگیریوە درێژە بە پیلانگێڵنی بدریۊ تا بیاوا ئەنجام. پێسە سڕیەیوە ڕابەر ئاپۊی، ناستەی پەکەکەی و جینۊسایدوو کورڎا و دیزاینکەرڎەیۊ وەرکەوتی دلێڕاسینی سەروو بنەماو مۊدێرنیتەی سەرمایەداریوە پێسە ئامانجێوە دیاریۍ کریۍ. ئامانج جە ئەرەمەرزنای سیستموو ئیمراڵی ئانە بۍ. ئارۊ ئا سیستمە پێسە گۊشەگیری تندکریای بەرڎەواما. ٢٥ ساڵێن ڕابەر ئاپۊ دژوو ئا سیستمەیە ئیمراڵینە وێگێری کەرۊ. وەلۍ مشۊم ئینسان ئانەیە پێسە مدرامانی دژوو هەلومەرجەکا نەیاوۊنە. مدرامانوو ڕابەر ئاپۊی بە ئامانجوو وستەیڕووەو ئامانجەکاو پیلانگێڵنی و پەی پووچەڵکەرڎەیۊ پیلانگێڵنییەکەین. پەوکای مشۊم ئینسان مدرامان و هەڵوێستوو ڕابەر ئاپۊی ئیمراڵینە پێسە هەڵوێستێوە تارێخی دژوو پیلانگێڵنیی بوینۊ و بیاوۊشنە.
ڕابەر ئاپۊ دژوو پیلانگېڵی میان نەتەوەیی، هەڵۋېسېوە ماناڎاروو تاریخیش نیشانەدا
ڕابەر ئاپۊ بە ڕېخەو ڕیشەو تاریخوو مرۊڤایەتی و گلېرگەیرە ۋیەرڎەن پۍ هۊردایۊ بناغەو پیلانگېڵیەکەی. پینەیچ نەک هەر پیلانگېڵی دژوو ۋېس، بەڵکم گرڎوو پیلانگېڵیە تاریخیەکېش شیکەرڎېوە.ڕابەر ئاپۊ شارستانیەتی دەوڵەتپارېزش جە ڕۊو ئەرەمەرزنایشۊ تا ئیسە جە یۊی دانۊ، شارستانیەتی دەوڵەت پېسە میتۊدېوە پۍ ملکەچ کەرڎەو گلېرگەی پەرەش پنەدریان و ئیسە ئی میتۊدە تەنانەڎ زیاتەر جە ۋەڵتەری بەکارمۍ.نەک حەر ئانە، ئاماژەش پانەی داکە ناستەی چەمکی پیلانگېڵی تەنیا بەلابەرڎەی شارستانیەتی دۊڵەتی مومکینا، مانیفېستېوەش ئەرەیاۋنا کە مرۊڤایەتی جە گرڎ چەوەسیایۍ و هەژمونېوە ڕزگارش بۊ بە ئازاڎیی و یەکسانی بزیۋۊ. پۍ ئی ئەنجامە تاریخیا پڕۊسەکەی، مرۊڤایەتی نرخیان. ئاڎیچ جە ڕاو ئا بەرگری ناماوە کە پېشکەش و داڎگایش کەرڎېنۍ. چەمکوو سۊسیالیزمی بەرە دۊڵەتی سەروو بناغەو ئیکۊلۊژی و ئازاڎیی ژەنۍ و سیستموو مۊدېرنەتەی دیموکراتیکیش کەرڎەن بە دیاری پۍ مرۊڤایەتی و ئانەی ئینسان متاۋۊ کەرۊش، کەرڎەنش. پی جۊرە ڕابەر ئاپۊ گۊرەتەرین و ۋەرچەمتەرین هەڵۋېسی تاریخیش دز بە ڕاسی پیلانگېڵی نیسانە دا. هەڵۋېسوو ڕابەر ئاپۊی دژوو پیلانگېڵیەکەی پی جۊرەنە.
بېگوومان وەڵۍ گرڎ چېۋېنە پەنەوازەن گەنجۍ کورڎی جە ڕاسی ڕابەر ئاپۊی و هەڵۋېسوو ڕابەر ئاپۊی ۋەران ۋەر بە پیلانگېڵی بزانا و بیاوانە. سەرهۊردای ڕابەر ئاپۊی و پەکەکەی جمیەرۍ گەنجانەن. ڕابەر ئاپۊو هەڤاڵەکېش دەسشا بە کۊشیای کەرڎ، پېسە چنی گەنجۍ ئی میلەتەیە زوڵم و ستەم قڕکەرڎەی کورڎاشا دیەن، جە ڕوو ئەخلاق و ۋیژدانیۊ ڕووبەروو ۋەرپرسیاری بیېنېوە و هەڵۋېسوو ۋېشا پۍ کۊشیای دژوو ئینەی بەربڕیەن. ئی هەڵۋېسوو ۋەرپرسیاریە پېسە کاروەدایۍ گەنجا سەرش هۊردا. وەختۍ ڕابەر ئاپۊ کۊسیایس دەسپنەکەرڎ، کاروەدای مدرامانی جفاکی کورڎی دژ بە سیاسەتی ستەمکاری قڕکەری تەمام دلېنە شیەبۍ. پۊکەی یاڎەوەری کوردایەتی دلۍ گلېرگەینە دمایش پنە ئامابۍ. ڕابەر ئاپۊ ۋېش پېسە گەنجېوە کورڎسانی، ستەمی ناداڎپەروەرانەش قبوڵ نەکەرڎ و بە ڕۊحۍ ئازاڎیوازانە و کۊشیایۊ دەسش بە کۊشیای کەرڎ. کۊشیای پەکەکەی پی خەسڵەتەو گەنجاوە ۋەڵۍ کۊتەن. ئارۊیچ پی ئشناسنامۊ گەنجۍ شۊڕشگېڵنۍ کورڎسانی وەڵۍ گنا. ڕابەر ئاپۊ ۋەڵتەر سەرمەشقی پاڕادایمیش بە ژەناو گەنجا دان. ئینەیچ حەرپاسە جە خوتوو خۊڕا نیا، بەڵکم گېڵۊوە پۍ چەمکوو سۊسیالیسمی دەرە دۊڵەتی ئیکۊلۊژی و ئازاڎیی ژەنۍ و نیشاندای سروشت و ژەناو گەنجا. هەژموونی یۋەم جە تاریخەنە، کۊیلایەتی بە دەسەڵاتوو زیهنیەتی پیا سالاری ۋەڵۍ کۊتەن ئی شارستانیەتە دەوڵەتیۍ تا ئیسە بەردەوامېنۍ. ئارۊ مۊدېرنیتەی سەرمایەداری نوېنەرایەتی ئی فەلسەفەو سیاسەتیە کەرۊ و درېژەش پنە مڎۊ. ئی چەمکە جە تاریخوو شارستانیەتینە جە لاو مۊدېرنیتەی سەرمایەداریوە دەسش پنەکەرڎەن، بەردەواما جە دژایەتی کەرڎەی ژەناو گەنجا. ژەنی و گەنجۍ وزا چېروو هەیمەنەو دەسەڵاتوو ۋېشاوە. گلېرگەی وېران کەرا و دلېشەنەبەرا. چېروو دەسوو سیستەمینە ژەنۍ و گەنجۍ فرەتەرین چەوەسیېنۍو جە سروشتوو ۋېشا دورۍ وزیېنۍ. بەمەڵامەتوو ئی ڕاسیەیۊ زەنی و گەنجۍ دژوو ئی سیستمەینۍ. چونکی حاکمەکۍ ئاگاڎارۍ ئی ئاژەینۍ، گرنگیېوە تایبەت مڎا پنەی گەنجا وزا چېروو دەسوو ۋېشا و سەروو ئا بناغەیە سیاستشا متەنەرە. بەدرېژایی تاریخوو شارستانیەتی، ستەمکارتەرین سیستەم کە زاڵ بیەن سەروو گەنجارە، مۊدېرنیتەی سەرمایەدارین. ڕابەر ئاپۊ جە بەرگری نامەکانە وردەکاریش سەروو بناغەی تاریخی ئی مژاریە وستەن ڕووە و لۊژیکەکەش بەر وستەن.
ئەنەیاوای جە ڕابەر ئاپۊی جە ڕاو بەشڎاری کەرڎەیۊ بۊ
پیلان گېڵی دژ بە ڕابەر ئاپۊی بە ماناو ڕاگېرتەی و ناستەی وەڵېکۊتەی ڕۊحی و یاڎەوەری و ئشناسنامەو گەنجان. بە تەئکید ئینە ڕاسا و پەنەوازەن ئینسان سەرنجش بڎۊ. ئانۍ کە دژایەتی ڕابەر ئاپۊی و هەرمانەکاش کەرا دژوو ڕابەر ئاپۊی پیلانەشا گېڵنان، مشۊم تەماشەو ئامانجی و زیهنیەتیشا کەرمۍ، درک پی ڕاسیە کریۊ. حەرپۊکەی فرەو گەنجا کورڎسانی کاروەدای ۋەران ۋەر پی پیلانگېڵیە میان نەتەوەیی بەربڕا. فرەو گەنجا ئارۊو کورڎی دماو پیلانەی میان نەتەوەیی جە ئەڎۍ بیېنۍ. بەڵام ئینە وەربەس نیا ۋەروودەم و ئشناساو ڕاسی ڕابەر ئاپۊینە. پیلانگېڵی میان نەتەوەیی بە ئامانجوو ماڕای کاریگەری ڕابەر ئاپۊی ئەنجام دریا. بەڵام ڕابەر ئاپۊ بە وردبینی و پاڕادایمەکەیشۊ ڕاش نەڎا پیلانەکۍ بیاۋۊ ئامانج. ئینەیچ بە پەرەپنەدای پارادایمېوە تازۊ کە ڕا بە ئازاڎیی کورڎی و گرڎوو مرۊڤایەتی بڎۊ. بە ئەنەیاوای چی پاڕادایمیە،جە رابەر ئاپۊیچ میاۋمېنە. ڕابەر ئاپۊ هەمیشە ۋاتەنش، ئانەی وەشەویسی و ئەنەیاوایش گەرەکا، با جە پارادایمەکەی بیاۋۊنە و جابەجېش کەرۊ. ئی ئاژە زیاتەر پۍ گەنجا کورڎی ڕەوان. گەنجۍ کورڎی بە ئشناسای ڕابەر ئاپۊی، ئەنەیاوای چا پاڕادایمیە کە ڕابەر ئاپۊی وەڵېش وستەن، متاوا جەوهەروو ۋېشا جە مۊدېرنیتەی سەرمایەداری قڕکەری پارېزنا. بېگوومان ئینەیچ بەچالاک بیەی زیاتەروو کۊشیای بۊ.
ئەگینا بە زانای بڕۍ جە ڕاسی ڕابەر ئاپۊی و ئەرەیاۋناو خەڵکی جە ڕابەر ئاپۊی مەیاودېنە و وەرپرسیاری تاریخی جابەجۍ مەبا. ئەنەیاوای جە ڕابەر ئاپۊی بە ماناو پەیوەس بیەین بە ڕابەر ئاپۊی، ئینەیچ بەپەیوەس بیەین بەکۊشیای جە ڕیزەکا وەڵېوە. ئیسە گرنگیۍ فرە پانەی دریۊ کە گەنجۍ کورڎی چنی عالتەر و ڕاستەر جە ڕابەر ئاپۊی بیاوانە. بېگوومان ئینە مژارېوە گرنگاپەنەوازەن ئینسان سەرنجش سەرش بۊ.گرنگا گەنجۍ کورڎی بە عالی ڕابەر ئاپۊی بشناسا و چنەش بیاوانە. دۊڵەتوترکی فاشیستی جەنگېوە قورس دژوو گەنجا کورڎسانی پۍ ڕاگېرتەی چی هەرمانۍ کەرۊ. بە میتۊدەکا جەنگی تایبەتی، حۊڵو تاونایۊ گەنجاو دوروستەیۊیشا جە ڕاسی ۋېشا کۊشیای دریۊ، کۊچبەرۍ کریا. ۋەران ۋەر پانیشا ئی هەرمانا قبوڵ مەکەرا، بە فشاروو کوشتەی و گېرتەی و تنوتیژی دژشا مرداوە.
ئی سیاسەتە نەک تەنیا جە سەرنیشت، جە ۋەرکەوتوو ۋەرنیشتوو پانیشتوو شەنگال و کەمپوو مەخموریچ ملۊڕاوە. مشۊم ئینسان قڕکەرڎەی کورڎی پېسە زیهنیەتی و سیاسەتی بیاۋۊنە کە دۊڵەتوو ترکی ڕاوەبەرش کەرۊ. ئی سیاسەتە جە گرڎوو پارچەکا کورڎسانینە جابەجۍ کریۊ. جە پانیشت بە دەسوو پەدەکەی ئی هەرمانۍ کەرۊ. گەنجا پانیشتی ناچار بە کۊچبەرکەرڎەی کەرا. حەرپاسە جە ۋەرنیشت، هامشېوەو پەدەکەی، سیاسەتوو قڕکەردەی جە ڕاو چەتەکاوە ملۊڕاوە. جە ۋەرکەوتوو یاگەکا تەریچەنە هەمان زیهنیەت جە تەرەفوو هېزی جیاوازیۊ درېژەش پنە مڎریۊ. ئینەیچ گرڎ پۍ ئانەی کریۊ کە جە ڕاسی ڕابەر ئاپۊی نەیاوانە، تا ڕا نەڎا گەنجۍ کورڎسانی کۊشیای پۍ ئازاڎیی کەرا.
دوژمن کوردایەتی کەرۊ ئامانج و پەی قڕکەردةو کورڎا، ڕووە کەرۊ گەنجا کورڎی. بەڵام دژایەتی کورڎی پېسە جارانی نیا. پۊکەی چنی سەرهۊرداو پەکەکەی ئاخېزووژیۋایۊ جە کورڎسانەنە تەمامیا. چونکی دوژمن ئی ڕاسیە مزانۊ، مزانۊ کە مەتاۋۊ بە میتۊدەکا وەڵتەری کاریگەری سەروو گەنجا کورڎیۊ وەش کەرۊ. جە ۋیەرڎەنە واچېنۍ چېوۍ نیا بەنامۍ کورڎایەتی و کورڎ جە ڕاسی ۋېش بڕیارەو قڕکریا.بەڵام چنی سەرهۊرداو پەکەکەی یاڎەوەری کورڎایەتی ژیۋاوەو بناغەو تاریخی و گلېرگەیی ئی سیاسەتە دوژمن کاریە ئەسڕیاوە. ئیسە بە میتۊدەکا مۊدېرنیتەی سەرمایەداری، حۊڵوو ڕاگېرتەی چی گلېرگەی و قڕکەرڎەیەو کوردا مڎا. ئینە پۍ مرۊڤایەتی فرە گرنگا، بەڵام بەتایبەتی پۍ بەگلېرگەبیەی کورڎی. پەیوەندی بەینوو ستەمکاری و بە گلېرگەبیەی ڕاستەوخۊن.
چنی کەوتەی بە گلېرگە بیەینە، ڕا پۍ ستەمکاری کریۊوە. ڕابەر ئاپۊ جە بەرگرینامەکانە بە وردی چا بارۊ قسۍ کەرۊ. ڕېخەو ڕیشەو بە گلېرگەبیەی قوڵا. جە سەردەموو نیولیتیکیۊ بە گلېرگە بیېنۍ. چا وەختۊ بەگلېرگەبیەو کورڎی فرە وەڵۍ کۊتەن. حەرجە تاریخوو شارستانیوە تا ئیسە، سەرەڕاو هجوومە فرەکا کورڎ سەرنجش سەروو بە گلېرگەبیەو ۋېش بیەن و دلېنە نەشیەن و هەڵای مەنەن. ئەگەر بە گلېرگە بیەو کورڎی نەبیۍ، نەتاوۍ ئانڎە مدرامان کەرۊ و ۋەران ۋەر بە هجوومەکا شارستانیەتی ۋېش پارېزنۊ. ئەگەر گلېرگەبیەو کورڎی نەبۊ، حیچ چېوۍ مەمەنۊوە. ئینە نەک حەرپۍ کورڎی، گېرە پۍ گرڎوو مرۊڤایەتی و گەلا ڕاسا. چونکی ئینسانەکۍ جە ڕاو بە گلېرگەبیەیۊ هەنۍ و متاوا با.ئینە پۍ کورڎی گرنگتەرا، چونکی ڕېخەو گلېرگەبیەی قوڵیش هەن و ڕووبەڕوو قڕکەرڎەی بۊوە.
پاڕادایمە تازەکە نیشانەش مڎۊ کە چنی ژیۋایۍ ئازاڎ بنیاڎ بنریۊ
جە بنەڕەتەنە ئانەی ڕابەر ئاپۊی کەرڎ، وەڵۍ وستەی زیهنیەتی گلېرگەیی بۍ. پاڕادایمی تازە نیشانەش مڎۊ، گلېرگە چنی متاۋۊ سەروو سیستم و کۊیلایەتیرە زاڵ بۊ و سەروو چ بناغېوە ژیۋایۍ ئازاڎ بنیاڎ بنریۊ. بە مانېوەتەر ڕابەر ئاپۊ کەرەسەی تەکنیکی و ئامېروو ترۊمبېڵ و چېوە مادیە گۊرەکېش پەرە پنەنەڎېنۍ، بەڵکم پەرەش بە بەگلېرگەبیەی دان. بەڵام مەبۊ بەگلېرگە بیەی بە گولانە ۋینیۊ.بە گلېرگەبیەی واتە زیهنیەت و هېزی ڕاستەقینەو مرۊڤایەتی، حەر زیهنیەتا. گۊرەتەرین هېزوو ئینسانی زیهنیەتشا. مۊدېرنیتەی سەرمایەداری، پېسە وەڵېکۊتەتەرین سیستموو چەوەسنایۊ، ئامانجش ناستەی بە گلېرگە بیەین بە تەمامی. واتە هجووم کەرۊ سەروو زیهنیەتی.حەر ۋەروو ئی مەڵامەتیە جەخت سەروو ژیۋای تاکگەرای و ئابوری کەرۊوە. پۍ ئینەیچ جە زانستی و تەکنەلۊجیای ئیسفاڎە کەرۊ. ئیسە سیستمی ستەمکاری و قڕکەردەیچ ئیسفاڎە جە تایبەتمەندیەکا مۊدېرنیتەی سەرمایەداری هۊرگېرۊ و قڕکەرڎەی کورڎی بەرەو وەڵۍ بەرۊ. حۊڵوو وەڵۍ وستەی ژیۋای مۊدېرنیتەی سەرمایەداری مڎۊ، بەتایبەتی پۍ گولانە کەرڎەیۊ گەنجا کورڎی. گەنجۍ کورڎی پی جۊرە گورزەشا ۋنە دریۊ. دیارا ئینە شېوازېوە مەترسیدارا. پۊکەی مشۊم کۊشیای دژوو ئینەی بۊ. ۋەروو ئانەی ڕابەر ئاپۊ سیستموو ژیۋای مۊدېرنیتەی دیموکراتیکیش جە دژوو مۊدېرنیتەی سەرمایەداری پەرە پنەدا، پاسە میاومېنە کە پۍ ئەنەیاوای جە ڕابەر ئاپۊی پەنەوازەن جە مۊدېرنیتەی سەرمایەداری جیاباوە و زیهنیەتوو مۊدېرنیتەی دیموکراتیک بەدەس بارا. ئارۊ مقارنە بە وەڵتەری هجوومەکۍ سەروو کورڎا زیاڎشا کەرڎەن کەمۍ نەبیېنۍ، گەنجۍ کورڎی ئینۍ میانگەو ئا هجومانە. وە ئا هجوومۍ بە وەڵۍ وستەی ژیۋای مۊدېرنیتەی سەرمایەداری ئەنجام دریا. ئینە ئا خاڵېنە کە پەنەوازەن گەنجۍ کورڎی فرەتەرین کۊشیای کەراو سەرکۊتەی بەدەس بارا.
ئیسەیچ پیلانگېڵی میان نەتەوەیی حۊڵ مڎۊ بە گۊشەگیری ڕەها و فاشیزمی ئاکەپە- مەهەپەی پەرەپنەداو چەمک و قڕکەرڎەی بیاۋنۊ ئەنجام. سیستمی مۊدیرنەتەی سەرمایەداری گەرەکشا جەجەنگی یەرەمی جەهانیچەنە درېژە پی جۊرە پیلانگېڵیە میان نەتەوەییە بڎۊ. حەر وەروو ئی مەڵامەتینە هېزەکۍ مۊدېرنیتەی سەرمایەداری پاڵپەشتی جە سیاسەتەکا گۊشەگیری ڕەهای و قڕکەرڎەو کورڎی و حکومەتەکەو ئاکەپە-مەهەپەی کەرا.جە لایۍ تەرۊ گەلوو کورڎسانی پەنەوازش بە هەڵۋېسېوە گۊرەتەری هەن ۋەران ۋەر پی پیلان گېڵیە.گەلوو کورڎی و دۊسەکېش ٢٥ دانە ساڵېن کۊشیایۍ گۊرە و ۋەردەوامشا دژ بە پیلانگۍڵی میان نەتەوەیی ئەنجام دان. بەڵام پېسە گەلۍ پېسە تەڤگەرۍ مزانمۍ تا ئازاڎیی جەستەیی ڕابەر ئاپۊی بەدەس نۍ، پیلانەو هېزە پیلان گېڵەکا بەتەمامی پوچە مەبۊوە. پۊکاتی مشۊم دژوو پیلانگېڵی کۊشیای فراوانتەر کەرمۍ. بېگوومان ئی ئەرکە زیاتەر گنۊ سەروو شاناگەنجا کورڎسانی. جە وەران ۋەروو گرڎ جۊرە هجوومۍ دوژمنینە گەنجۍ هېزوو پارېزنای گلېرگەینۍ. گرڎوو پېشئاما تاریخیەکا جە لایەنی ئینسانیۊ وەشکریان، سەروو بناغەو جەوهەری و ڕۊح و گەنجی. گرڎوو ئاخېزەکا جە بنەڕەتەنەوەڵېکۊتەی گلېرگەی گەنجۍ سەرمەشقیش کەرا.
گەنجۍ دۊرشا بۍ جە بەرکۊتەو ڕابەر ئاپۊی و پەکەکەینە. ئی سەرمەشقیە تا بە ئارۊیچ بیەیش هەن. ئینە جەوهەروو ڕۊح و پەکەکەین. ڕابەر ئاپۊ گرڎ چېوېش پۍ ئازاڎیی گەلوو کورڎی ومیامینی و گەلە ستەمدیدەکا جەهانی و گەنجاو ژەنا کەرڎ. ئانەی زلهېزەکۍ دنیۍ بەپیلانگېڵی ۋەران ۋەر بە ڕابەر ئاپۊی کەرڎشا، جە ئەساسەنە ڕاگېرتەین چی وەڵېکۊتەیە پۍ ئازاڎیی گرڎوو مرۊڤایەتی.حەقە جە ڕابەر ئاپۊی مساناوە. جە ۋەران ۋەروو ئینەینە پەنەوازەن گرڎوو هېزە سۊسیالیستەکۍ بەتایبەت گەنجۍ پەشتیوانی جە ڕابەر ئاپۊی کەرا.پی جۊرە گلېرگە متاۋۊ حەقە جە سیستمەکەی کەرۊوە. بەڵام بېگوومان نزیکایەتی ڕابەر ئاپۊی جر پیلانگېڵی فرە جیاوازا. ڕابەر ئاپۊ بەقوڵای ۋېش گرڎوو پیلانگېڵیە تاریخیەکېش ئاشکرا کەرڎۍ و ماناڎارتەرین هەڵۋېسش ۋەران ۋەروو پیلانگېڵی نیشانەدا. مەڵامەتوو ئانەی پیلانەکۍ نەیاوا بە ئامانجەکەیش، نزیکبیەیۊ ڕابەر ئاپۊیا. جە لایۍ تەرۊ ئا پیلانۍ مجیېنێرە، مشۊم بە مسۊگەرکەرڎەی جەستەیی ڕابەر ئاپۊی پوچۍ کریاوە.ئینە ئەرکی ئەساسی ئېمەن. جە لایۍ تەرۊ سەرمەشقی کۊشیای و ئا پاڕادایمەی کە ڕابەر ئاپۊ پەرەش پنەدان، پۍ ژەناو گەنجان. پۊکاتی پۍ ئازاڎیی جەستەیی ڕابەر ئاپۊی، پەنەوازەن گەنجەکۍ ڕېکوستەی گلېرگەی وەڵۍ وزا.
کۊشیای دژوو پیلانگېڵی میان نەتەوەیی پارېزنای ئازاڎیی جەستەیی ڕابەر ئاپۊی ئینا ئەستۊ و گرڎوو گەنجا ئازاڎیوازوو جەهانینە. تا ئیسە هامڕا ئینتەرناسیۊنالیستەکېما هەرمانیەی فرېشا کەرڎېنە هەم پۍ پاڵپەشتی ڕابەر ئاپۊی و هەم پۍ پەرەپنەداو پارېزناو ئاخېزوو کورڎسانی، بەتایبەتی ئاخېزوو ۋەرنیشتی. ڕەنجی گۊرەو گەشمەرڎەبیەی بیەن. ئینەیچ بیەن بە هەڵۋېسېوە فرە ماناڎار. پېسە گەلوو کورڎی و تەڤگەری ئازاڎیی کورڎی، سوپاسوو پنەزاناو ۋېما پۍ گەلا جەهانی و بەتایبەتی پۍ گەنجا بەربڕمۍ. ئېمە مشۊم ئانڎەی تەر کۊشیای کەرمۍ پۍ ئانەی ئازاڎیی جەستەیی ڕابەر ئاپۊی بەدەس بارمۍ کە گرڎ چېوېس بەخشا پەی گەلا چەوەسیای جەهانی و مرۊڤایەتی. ئا پارادایمەی ڕابەر ئاپۊ پەرەش پنەدان، تەوەقوعوو ڕزگاربیەی گرڎوو ئینسانیەتی کەرۊ. ئاخېزوو کورڎسانیچ بەشېوەن جە کۊشیای گەردونی و مرۊڤایەتی. بەشڎاربیەی چینەینە، پۍ مرۊڤ بیەی و سۊسیالیست بیەی و دیموکراسی و ئازاڎیوازی پەنەوازەن. پی جۊرە، پەنەوازەن گرڎوو گەنجا ئازاڎیواز و جەهانی هەرمانە پۍ ئازاڎیی جەستەیی ڕابەر ئاپۊی کەرا و گرڎ پۍ ئینەی سەفەر بەرۍ با.چەمکو سۊسیالیزمی دەرە دۊڵەتی و سیستمە مۊدېرنیتە دیموکراتکەکەو ڕابەر ئاپۊی کە سەروو بنەماو ئیکۊلۊژیای وئازاڎیی ژەنۍ مەرزیانەرە،فەلسەفەو ژیۋای ئازاڎیی سەردەموو ئېمەن. پېسە گرڎوو مرۊڤایەتی و بەتایبەت گەنجا پەنەوازەن پېوەرە پی فەلسەفەیە بژیۋمۍ و دمایی بە دڕندەی و ستەمی و کۊیلایەتی بارمۍ و مرۊڤایەتی و سروشتی ئازاڎ کەرمۍ. ئینە ئەرکوو مرۊڤایەتی ئېمەن.
