وەزیروو نەوتەو عێراقی پەی قسەوباسی بارەو دەسپەنەکەرڎەیۊ کیانای نەوتەو هەرێموو كورڎسانیوە، ئینا ئەنقەرەنە و چەنی هامتاکەیش وەزارەتوو سامانە سروشتییەکاو تورکیاینە کۊ بۊوە، سیاسەتمەدارێوە عێراقییچ ئەرەیاونۊش، بەیاگەیاونای مەرجەکاو دەوڵەتی توركیای ئەستەما.
هیزی حەیان عەبدولغەنی، وەزیروو نەوتۍ و یاگەداروو سەرۊكوەزیرانوو عێراقی پەی هەرمانوکاروو وزەی یاوا ئەنقەرەو پایتەختوو توركیای، ئی سەرڎایە ماوەو دوۍ ڕوا خواینۊ، پەی قسەوباسین دەربارەو پەرەپەنەدای پەیوەندیی عێراقی و توركیای جە بواروو نەوتۍ و غازی و وزەینە، پاڵوو ئیبەینە تاوتۊو پەرسەو دەسپەنەکەرڎەیۊ کیانای نەوتەو هەرێموو كورڎسانی کریۊ كە جە بەرەبەیانوو ڕۊو ٢٥ـوو ئازاروو ئێساڵیوە مرڎێنە.
چا بارەوە حەیان عەبدولغەنی ئی پەرسا چەنی ئاڵپئارسڵان بایراکتار، وەزیروو وزە و سامانە سروشتییەكاو توركیای تاوتۊ کەرۊ، گەرەکشا توركیا ڕازی کەرۊ پانەیە کیانای نەوتەو كورڎسانی دەس پەنە کەرۊوە، وەلۍ ئی جارەشا نەوتەو کوردسانی بە تەنیا جە ڕاو كۊمپانیاو سۊمۊی عێراقیوە بورەشیۊ.
چی سەرڎایەو وەزیروو نەوتێنە، حكومەتوو عێراقی بەڕسمی نویسیاێوەش ئاڕاستەو دەوڵەتوو تورکی کەرد، پەی دەسپەنەکەرڎەیۊ کیانای نەوتەو هەرێمی، وەلۍ وەرپەرساو دەوڵەتوو تورکی مەرجێشا هەنۍ، گەرەکشانە وەڵۍ کیانای نەوتەو هەرێمینە، حكومەتوو عێراقی ئا زەڕەیە کەرۊ بە قیست كە دادگاو میانجیی پاریسی پێسە وجارای ملوو ئەنقەرەیرە سەپنانش، کە بڕەكەش ملیارۍ و ٥٠٠ ملوێن دۊلارێن، سەرباروو ئینەیە توركیا گەرەکشا بلۊوە بە بە رێككەوتەی بۊرییەكارە بەینوو هەردووە وەڵاتا و عێراقیرە ئا ئەو سكاڵۍ تەرۍ کێشۊوە، كە بە هەمان شێوە دادگاو پاریسینە سەروو توركیایۊ تۊمارەش کەرڎێنە.
دمابەدماو کۊبییەیۊ ئارۊو بەینوو عەبدولغەنی و بایراکتاری جە ئەرەیاوناێوە هامبەشدا ئەرەیاوناشا: " کۊبییەیۊکەینە جەخت سەروو ئانەیە کریاوە، کە دماو تازەکەرڎەیۊ بەشێوە جە خەتەو بۊڕییەو فاڕایۊ نەوتۍ، کە بۊنەو بوومەلەرزەکەو ٦ـوو شوباتوو ٢٠٢٣ زەرەرش یاوان پەنە، گرنگا بە زووتەرین وەخت دووەبارە دەس بە کیانای نەوتی کریۊ"، بە بۍ ئانەیە حیچ وەختێوە پەی ئا مەبەستەیە دیاری بکریۊ.
بەپاو یاساو بودجەو ٢٠٢٣ـۍ عێراقی، كە پەی ماوەو یەرۍ ساڵا هەرمانەش پەنە کریۊ، حكومەتوو عێراقی، هەرێموو كورڎسانییش پابەند كەرڎەن پانەیۊ کە ڕوانە ٤٠٠ هەزار بەرمیلۍ نەوتە کیانۊ، ئەگەر نەتاویا نەوتە ڕاو توركیایۊ کیانیۊ مشۊم هەرێم ڕوانە هەمان بڕە نەوت بدۊ بە عێراقی پەی بەکارئارڎەیش دلێنە، وەلۍ دماو پەسەندكەرڎەی یاساو بودجەو هەرێمیوە گرد ڕوۍ بەینوو ٥٠ هەزارا پەی٦٠ هەزار بەرمیلا نەوتە تەسلیموو عێراقی کەرۊ بۊ پێویسیی دلۍ.
چا چوارچوەنە، وەڵتەر نەبیل مەرسومی شارەزاو هەرمانوکاروو ئابووریی عێراقی، بەیاننامێونە واتش، توركیا شش مەرجێش نیێنێرە پەی عێراقی وەراوەروو دووەبارە کیانایۊ نەوتێرە ڕاو بەندەروو جەیهانیوە.
ئاماژەش پانەیچە كەرد، مەرجەكاو توركیای ئینێنۍ وازئارڎەی جە بەیاگەیاونای ڕێككەوتەی نەوتۍ وەراوەروو غازیوە چەنی ئێرانی و دایپەنەی قەرەبووی پەی بۊ دەسپەنەکەرڎەیۊ کیانای نەوتەو هەرێمی.
خاڵێوە تەرەیچ، كێشیایۊ داوای یاساییەو عێراقی دادگاو میانجیی میاندەوڵەتیی پاریسینە، كە توركیا ناچارا زەڕوو قەرەبووی بدۊ بە عێراقی، هەرپاسە توركیا وەراوەروو کیانای هەر بەرمیلێوە نەوتەو هەرێمینە داواو ١٣ دۊلارا جە عێراقی کەرۊ، مشۊم شیەینەی تازەکەرڎەیۊ بۊرییەو عێراق-توركیای بەغدا بدۊش.
دما خاڵەو توركیای بەرڎەوامبییەین جە پەنەدای زەڕوو فاڕایۊ بە كۊمپانیاو بۊتاسی توركیی كە بڕوو حەوت دۊلاران پەی یەک بەرمیل نەوتۍ، كە جە ڕاو بەندەری جەیهانی توركیوە کیانیۊ.
لاو وێچشۊ فەلاح مەشعل، نوێسەر و سیاسەتمەداروو عێراقی ئەرەیاوناش، ئا مەرجۍ، كە دەوڵەتوو ئەرەگیروو توركی پەی عێراقیش نیێنێرە، بە مەبەسوو دووەبارە کیانایۊ نەوتۍ جە ڕاو بەندەری جەیهانیوە، مەرجۍ ئەستەمێنۍ.
س.ز
