کەجەکە: مەرجی یۋەموو پارېزنا و یەکپارچەیی خاکوو عێراق، دمایی ئارڎەین بە ئەرەگیری ترکی

کەجەکە ئەرەیاۋناش، کە تورکیا گەرەکشا پاسە جە بەغڎای کەرۊ ئەرەگیری سەروازی وڵاتەکەیس سەرو خاکوو عێراقینە قبوڵ کەرۊ و ئاماژەش پانەی کەرڎ، " مەرجی یۋەموو پارېزنا و یەکپارچەیی خاکوو عێراقی، دمایی ئارڎەین بە ئەرەگیری ترکی ".

کۆمیتەو پەیوەنڎییەکا بەرو کەجەکەی سەبارەڎ بە سەردای وەزیروو جبەرو دەوڵەتوو ترکی هاکان فیدانی پۍ بەغڎای و هۊلێری ئەرەیاۋنېوەش ۋەڵاکەرڎۊ.

ئەرەیاۋناکەو کۆمیتەو پەیوەنڎییەکا جبەروو کەجەکەی پی جۆرەنە:

"وەزیرو جبەرو ترکی هاکان فیدانی دماو دیڎارەکەیش جە بەغڎا چنی وەزیروو بەروو عێراقی قسېش کەرڎۍ. سەرۆکی ۋەڵینوو میتی هاکان فیدان سەرنجش وست سەروو مەسڵەحەتە هامبەشەکا و سەروەری عێراقی و بانگەشەو ئانەیش کەرڎ پەکەکە خاکوو عێراقیش ئەرەگیرکەرڎەن، داواش کەرڎ پەکەکە پېسە 'رێکوزیېوە تیرۆریستی' بشناسیۊ و پەی کۊشیای هامبەشی دژ بە تیرۆر'ی بانگەوازش ئەرەیاۋنا.

وەزیروو جبەروو دەوڵەتوو ترکی هاکان فیدان گەرەکشا جە بەرگوو وەزارەتوو بەرینە و چېروو نامۍ دیپلۆماسینە درێژە بە کرڎەوە چەپەڵەکا ۋېش جە ماوەو سەرۆکایەتی میتینە بڎۊ.

گەرەکشا جە ڕاو 'دیپلۆماسی'وە ئەرەگیری بە هەمیشەیی کەرۊ

وەزیروو جبەروو دەوڵەتوو ترکی هاکان فیدان کە بە ئەرەگیرکەرڎەو خاکوو عێراقی ١٠٠ بنکۍ  سەروازی و ناوەنڎیۍ میتیش کەرڎېنېوە، بە بێ ئانەی شەرم جە ۋېش کەرۊ باس جە یەکپارچەیی خاک و سەروەری عێراقی کەرۊ. هاکان فیدان بە پاو ۋېش گەرەکشا ئەرەگیری سەروازی تورکیای دلۍ خاکوو عێراقینە جە لاو عێراقیۊ ئاسایی کەرۊوە و پاسەکەرۊ کە قبوڵش کەرا.

تورکیا کە هۊلێرش جە روو سیاسی، سەروازی و ئابوورییوە پېسە ویلایەتێوە تورکیایش پنەکەرڎەن، بێدەنگی حکومەتوو پانیشتوو کوردسانی، دەوڵەتوو عێراقی و نەتەوەیۊگېرتەکا پېسە هەل و دەرفەتی ۋینۊ، گەرەکشا ئا سیاسەتەیە ۋەڵا کەرۊوە و ئەرەگیری ۋېش جە کوردسان و خاکوو عێراقینە جە ڕاو 'دیپلۆماسی'وە بە هەمیشەیی کەرۊ.

هاکان فیدان کە بە پیلانگێڵنی و ئاژاوەگێڵی ئشناسیان و پۍ ئەرەگیرکەرڎەی سوریای ۋاتەبېش، 'ئەگەر پەنەواز کەرۊ جە سوریاوە چن موشەکۍ منیەو خاکوو تورکیایۊ '، ئیسە بە نامۍ تورکیایۊ هەرمانەی 'دیپلۆماسی'یە کەرۊ.

هاکان فیدان ئەمرەو تیرۊرکەرڎەی دەیان ئینساناش بەرەکەرڎێنە

هاکان فیدان کە شارەکاو  پانیشتوو کوردسانیش بە سیخوڕەکاو میتی و چەتە بکوشەکا پەڕۍ کەرڎێنۍ بە ئەمرەکاش سلێمانی، شەنگال و مەخموورنە بە دەیان خەڵکێش تیرۊرۍ کرڎێنۍ، بە بۍ ئانەیە شەرم جە وێش کەرۊ باسوو کۊشیای هامبەشی دژوو 'تیرۊر'ی کەرۊ.

ڕاوێژکاری وەڵینوو میتی و وەزیروو بەروو ئیساتۍ تورکیای بە قسە پڕ جە دروا و چەواشەکارانەکاش و بە واتەی 'تورکیا دژوو داعشی کۊشیۊ' درێژەش دا پەنە و ئجۊش کە پا دروا متاوۊ دنیۍ خەڵەتنۊ. 

جە ١٠و حوزەیرانوو ٢٠١٤ینە وەختۍ داعش ورش کوا سەروو کونسولخانەو تورکیای موسڵنە سەرکونسوڵ ئۊزتورک یڵماز و ئا تیمە تایبەتەو کونسوڵخانەکەیشا پارێزنێنۍ بە بۍ تەقنای یەک فیشەکی وێشا دا دەسۊ. ئا وەختە هاکان فیدان سەرۊکوو میتی بۍ. ئانە  بە سەرکونسوڵ و تیمە تایبەتەکاش وات ' وەنەو داعشی دەسۍ مەکەرڎێوە ئێمە ئینایمۍ سەروو خەتێوە' خودوو ئا کەسەیە بۍ. چەتەکاو  داعش کە ماوەو ١٠ دەیەقانە دەسشا گێرت ملوو کونسوڵخانەکەینرە گرتبوو دماو ئانەیە ئەرەیاوناشا، 'ئامادێنمۍ چەنی کاربەدەساو تورکی دایوسانای کەرمێ'. پەیوەندییەکاو تورکیای و داعشی کە چا ڕووەدایەنە دەسشا پەنە کەرد، ئیساتێچ ڕاو هاکان فیدانیوە و میتیوە بە ئاشکرا بەرڎەوامێنۍ. ئا نەوتۍ عێراقی کە دزیۊ و ڕاو تورکیایۊ ڕوانەو بازاڕی کریۊ، یوەنە جە هەرمانەکاو هامکاریی بەینوو دەوڵەتوو تورکی و داعشی، چا بابەتەنە بەڵگە و دیمەنۍ فرۍ پەی خەڵکی وەڵۍ کریێوە.

ئا وەختە هاکان فیدان سەرۊکوو میتی بۍ، بە هامکاریی دەوڵەتوو تورکی و داعشی بە دەیان کۊکوشیۍ و هجوومۍ تەقنایۊ کریۍ، بکەرۍ هەقەتینۍ ئا هجووما حەرگیز نەگیریۍ.

ئامانجی سەرەکیی سەردای هاکان فیدانیچ پەی بەغدای و هەولێری، کە بە نامۍ وەزیروو بەریوە ئاما، ئانە بۍ کە ئەرەگیریی تورکیای پەی سەروو خاکوو عێراقی نەبۊ بە یاگۍ باسی، جیای ئینەیە سیاسەتێوە پاسە گێرارە وەر، کە پانیشتوو کورڎسانی کەرۊ بە ویلایەتێوە تورکیای، چەنی ئانەیچە داواش کەرڎە، کە سیاسەتوو تیرۊر ی و هجوومەکا پەی سەروو سلێمانی، شەنگالی و مەخمووری درێژەش پەنە بدریۊ.

دەوڵەتوو تورکی ئەرەگیری گەرەکشا بە پاڵپەشتیی پەدەکەی جمیەرەکەیما و دەوڵەتوو عێراقی ڕووبەڕووۍ یۊی کەرۊوە.

جمیەرەکەما حیچ کێشێوەش چەنی دەوڵەتوو عێراقی و گەلەکاش نییا. هەمیشە پەیوەندیی دۊسانەما چەنی عێراقی بییەن، چونکوم تاکە دەوڵەتوو مەنتێقەکەین، کە متاوۊ چارەسەرێوە پەی کێشەو کوردی وزۊ ڕووە و بیەی و ئازادیی کورڎا بپارێزنۊ. دەوڵەتوو تورکی ئەرەگیری گەرەکشا جە سیاسەتەکاو کۊکوشکەرڎەی کورڎا سەروو بنەماو نکۊڵی و سڕیەیۊ، دەوڵەتوو عێراقیچ تلنۊ چۊوە و بەشداری پەنە کەرۊ. پەوکای فیدان، بکوشوو کورڎا ماچۊ "پەنەوازا عێراق پەکەکەی پێسە ڕێکوزیێوە تیرۊریسی بشناسۊ". دۊخێوە سەیرا وەرڎەموو وەزیروو جبەرووی عێراقینە کە کورڎا، ئینەیە ماچۊ و حیچ کارڎایۊێوە وەراوەروو قسەکاش نیشانە مەدریۊ. دەوڵەتوو تورکی ئەرەگیری و کۊلۊنیالیستی بە پاڵپەشتیی پەدەکەی، پاگیرانە هەوڵۍ مدۊ، کە جمیەرەکەیما و دەوڵەتوو عێراقی ڕووبەڕووۍ یۊترینی کەرۊوە. ئێمە مزانمۍ، کە وەرپەرساو  دەوڵەتی و حکومەتوو عێراقی، ڕۊشنویرا و گەلە وەڵاتپارێزنا، مەگنا دامەو ئا فێڵاوە و وەراوەرش مرڎاوە.

مەبۊ ڕا بدریۊ عێراق و پانیشتوو کورڎسانی با بە حەوشەپەشتینۍ میتی و داعشی

پی بۊنەوە مشۊم بەتایبەتی گەلوو کورڎسانی و عێراق، ڕاوەبەرایەتیی پانیشتوو کورڎسانی، ڕاوەبەرایەتیی بەغدای و ڕێکوزیاو نەتەوەیۊگێرتەکا ئەرەگیریی تورکیای سەروو خاکوو عێراقیوە بوینا و پەی ناستەی سەرجەموو بنکە و بارەگا سەروازییەکا هەوڵەکاشا وزا هەرمانە. مشۊم هجوومە عاسمانی و زەمینییەکۍ کە بە بەهانۍ 'تیرۊر'یوە پەی سەروو خاکوو عێراقی کریا، نەکەرا بە بەهانۍ ئەرەگیریی تورکیای و بە ئاسایی و سروشتی نیشانەشا نەدا؛ مشۊم ڕا نەدریۊ دەوڵەتوو تورکی چێروو نامۍ پەیوەندیی سیاسی و بازرگانینە کەرکووک، موسڵ، هەولێر و سلێمانی نەکەرا بە حەوشە پەشتینۍ چەتەکاو میتی و داعشی. مەرجی سەرەکی و یەکلاکەرەوەو پارێزنای سەروەریی خاکوو عێراقی، دماییئارڎەین بە ئەرەگیریی دەوڵەتوو تورکی سەروو خاکوو عێراقیوە."

هـ.ش / س.ز