کەجەکە: مشۊم پیلانگێڵیی میان نەتەوەیی دمایش پنەبۍ

هامسەرۆکایەتی دەسەی ڕاوەبەری کەجەکەی ئەرەیاۋناش: "ئێمە ئازاڎیی جەستەیی ڕابەر ئاپۆی دەسەبەر کەرمۍ. پۍ دمایی ئارڎەی بە پیلانگێڵیی میان نەتەوەیی، مشۊم گەلوو کوردسانی و دۆسەکېش گوڕ بە کۊشیای بڎا".

هامسەرۆکایەتی دەسەی ڕاوەبەری کەجەکەی دەسنیشانش کەرڎ کە بە کۊشیای جە دژوو پیلانگێڵیی زانابیەی ئازادیی زیاتەر ۋەڵۍ کۊتەن و کۊشیای گەلوو کورڎی بە جەهانی بیەن و ئەرەیاۋناش: "ئیتر ئانەی چېگە بەدماوە مشۊم کریۊ، ماڕای گۆشەگیرین جە ئیمراڵینە و دەسەبەرکەردەی ئازاڎیی جەستەیی ڕابەر ئاپۆی و دمایی ئارڎەین بە پیلانگێڵیی میان نەتەوەیی".

هامسەرۆکایەتی دەسەی ڕاوەبەری کۆما جڤاکێن کوردسان (کەجەکە)ی سەبارەڎ بە پیلانگێڵیی میاننەتەوەیی ٩و تشرینی یۋەمی جە ۋەران ۋەر بە ڕابەروو گەلوو کورڎی عەبدوڵا ئۆجالانی کە پایۍ منیۊ ٢٦ەمین ساڵوەگېڵشۊ، ئەرەیاۋنېوەش ۋەڵاکەرڎۊ.

ئەرەیاۋناکەی پی جۆرەنە:

"٢٥ ساڵۍ سەروو پیلانگێڵیی میان نەتەوەیی ٩و تشرینوو یۋەمی جە دژوو ڕابەر ئاپۆی، ۋیەرد. ئێمە جارێوەتەر پەوپەڕوو نەفرەتی و توڕەییوە پیلانگێڵیی میان نەتەوەیی کە بە ئامانجوو جینۆسایدوو کورڎا ئەنجامدریان و گرڎوو ئا هێزا کە جە پیلانگێڵییەکەنە بەشداربېنۍ شەرمەزار کەرمۍ. ئێمە گرڎوو گەشمەرڎا ئاخېزی و دیموکراسی کە بە سەرمەشقی هامڕا خالید ئۆراڵی و ئاینور ئارتانۍ بە دروشمەو 'شمە مەتاودۍ ڕۊو ئێمە تاریک کەرڎۍ' بە دەوروو ڕابەر ئاپۊیرە ئەڵقېوە جە ئاێریشا سازکەرڎ، بە رێز و پنەزانایۊ ۋیر مارمېوە. رەنج و مانیای و یاڎوو گەشمەرڎا شۊڵە چراوېنە کە ڕاما رۆشن کەرۊوە. ئێمە چا ڕېنە کە ئاڎیۍ ڕۊشنش کەراوە ڕا کەرمۍ و پۍ وەڵۍ ملمۍ. پی بۊنۊ ئێمە جارێوەتەر وەعدوو کۊشیای و سەرکۊتەی بە گەشمەرڎا مڎەیمۍ.

جە دژوو پیلانگێڵیی ئێمە ئینایمۍ دلۍ کۊشیایۍ بێ مرداینە

پېسە گەلوو کورڎی و کۊشیای ئازاڎیی ماوەو ٢٥ ساڵان دژوو پیلانگێڵیی میان نەتەوەیی ئێمە بە ڕاو کۊششکەرا 'شمە مەتاودۍ ڕۊو ئێمە تاریک کەردۍ' ملمۍ و دژوو پیلانگێڵیی ئینایمۍ دلۍ کۊشیایۍ سەرەمڕەینە. گەلوو کوردسانی زوو هەستش پنەکەرڎ کە پیلانگێڵیی جە دژوو ڕابەر ئاپۆی دژوو ئاڎیشا ئەنجام دریان و جە سەرەتاوە تا ئارۊ جە ۋەران ۋەروو پیلانگێڵیی میان نەتەوەیینە هەڵوێسی تنش گېرتەن وەروو خۊتانکەرڎەی جە ڕابەر ئاپۆی کەرۊ. ئی هەڵوێست و پەشتیوانیەو گەلوو کورڎی ئارۊ بە گرڎوو جەهانیرە ۋەڵا بیەنۊ؛ گەل، ژەنا، گەنجا و گرڎ چەوەسیاکا پەشتیوانیش ۋنەکەرا. پېسە جمیەری ئازاڎیی کورڎی ئێمە جارێوەتەر جە ساڵیاڎوو ٢٥ەمینیشەنە پیلانگێڵیی و هێزە پیلانگێڵەکا شەرمەزار کەرمۍ و گەلی وڵاتپارێزوو کوردسانی کە ٢٥ ساڵېن دژوو پیلانگێڵیی ئینۍ دلۍ کۊشیای و چالاکی سەرەمڕەینە و ۋېڕاگری کەرا و بە دڵسۆزی پۍ ڕابەر ئاپۆی، پوچ کەرڎەیۊ پیلانگێڵیشا پۍ ۋېشا کەرڎەن بە ئامانجی سەرەکی، پیرۆزباییشا ۋنەکەرمۍ. حەرپاسە ئێمە سوپاس و سڵام و ۋېما ئاراسەو گرڎ کەسۍ، گەل، ژەنا، گەنجا، دۆسا و گرڎوو هێزەکا دیموکراسی جە ۋەرکەوتوو میامینی و جەهانی کەرمۍ کە جە دژوو پیلانگێڵیی هەڵوێسشا نیشانەدان و پەشتیوانی جە گەلوو کوردسانی کەرمۍ.

مشۊم ئینسان زیاتەر جە راسی پیلانگێڵیی بیاوۊنە

پۍ ئانەی جە کەسایەتی ڕابەر ئاپۆینە پیلانگێڵیی میان نەتەوەیی جە دژوو گەلوو کوردی بە تەمامەتی پوچ کریۊوە، پەنەوازش بە ئەنەیاۋاین جە راسی پیلانگێڵی و مەڵامەتەکا ئا پیلانگێڵییە. ۋەروو ئانەی بەتایبەتی ئەمریکا و ئیسرائیل و فرەو هێز ابەشدارییشا جە پیلانگێڵییەکەنەکەرڎ. نەک حەر بەشدارۍ بېنۍ، پیلانگێڵییەکەشا پا جۆرە متەرە و جا بەجېشا کەرڎ. ۋەروو ئانەی پیلانگێڵی سەروو ئاستی میان نەتەوەیی ئەنجامدریا و چا ئاستەنە ئاکامەکېش بەرکۊتۍ. بێگومان قۆناغەو ٩و تشرینی یوەمی جە ئەنجاموو سەپنای دەوڵەتوو تورکینە پێکئاما. دەوڵەتوو تورکی چېروو تەئسیروو ئەقڵیەتی ئانتی-کوردینە، بە ئامانجوو سەرکوتکەرڎەی کۊشیای ئازاڎیی گەلوو کورڎی و جینۆسایدوو کورڎا، جماوە. پۍ ئانەیچ فشارش وست سەروو گرڎ کەسۍ کە پەشتیوانیش ونەکەرا جە سیاسەتوو دلېنەبەرڎەو کوردانە. فرەو هێزایچ پۍ ئانەی ئیسفاڎە جە هەڵوێسوو دەوڵەتوو تورکی هۊرگېرا، پەشتیوانیشا چا هەڵوێسا دژوو کورڎی و ڕابەر ئاپۆی کەرڎ. پېسە مزانیۊ چا سەردەمەنە دەوڵەتوو تورکی هەڵوێسېوەش جە ۋەران ۋەروو سوریاینە نیشانەدا و بە ئاشکرا گېرتشەنەوەر. هەڵبەت دەوڵەتوو تورکی بە پاو ئا پەشتیوانیەی جە ئەمریکا و ئیسرائیلی هۊرشگېرتەبۍ ئا هەڵوێستشە نیشانەدا و هەڕەشېش جە سوریای کەرڎە. ۋەروو ئانەی ڕابەر ئاپۆ زانۍ کە جەنگېوە پا جۆرە بە ئامانجوو ئاردەی دی پلانەکا هێزەکا مۆدێرنیتەی سەرمایەداریی جە ۋەرکەوتوو میامینی، پۍ ئانەی ۋەر بە قۆناغێوە پا جۆریە گېرۊ، قەراروو لۋای بەریش جە سوریانە دا و جە ٩و تشرینی یۋەموو ی١٩٩٨ جە سوریانە لوا بەرۊ. وەختۍ ڕابەر ئاپۆ قەراروو لوای بەریش سوریانە دا، جە هەمان وەختەنە ئامانجوو چارەسەرکەرڎەی پەرسوو کوردیچ پڕاوە پۍ پلاتفۆڕمێوە سیاسی و پۍ ئانەیچ لووای بەرەو ئەوروپاش بە گونجیا زانا. ڕابەر ئاپۆ ۋیر کەرېوە کە جە ئەوروپانە خەباتی پا جۆرە متاویۊ ئەنجام بڎریۊ و پۍ چارەسەری سیاسی دیموکراتیانەو پەرسوو کورڎی متاویۊ پەشتیوانی بەدەس بۍ. بەڵام بەداخۊ ئەمریکا و ئیسرائیل پیلانگێڵیېوە میان نەتەوەییشا ئارد ئاراوە و ۋەرشا بە قۆناغێوە پا جۆرەیە گېرت. پېسە مزانیۊ ئا قۆناغۍ بە جابەجێکەرڎەو پیلانگێڵیی میان نەتەوەیی یاوا ئەنجام.

ئا هێزۍ پیلانگێڵیی میان نەتەوەییشا متەرە و ڕاوەبەرشا کەرڎە، ئەمریکا و ئیسرائیل بېنۍ. ۋەروو ئانەی خەتەو ڕابەر ئاپۆی لەمپەربۍ  ۋەروو دەم و پلانەکا ئەمریکاینە کە گەرەکشا جە ڕاو کورڎانە جابەجېش کەرۊ و حەرپاسە جە دژوو سیستموو ۋەرکەوتوو میامینیچا کە سەروو بنەماو ئاسایش و دەوڵەتوو ئیسرائیلین، ئەمریکا و ئیسرائیل پلانێوە پی جۊرەشا ساز کەرد و بە دەسوو ناتۆی ئا پلانۍ بریاڕاوە.

پېسە مزانیۊ چنی وڕای سۆڤیەتی و دمایی ئامای بە سیستمی جەهانی، جەهان یاوا ئاستێوە کە ئیتر جە ڕاو هامکێشە و هامسەنگیەکا ۋیەردەیۊ مەلۊڕاوە. جە ئاکامەنە ئەمریکا بەنامۍ سیستمی مۆدێرنیتەی سەرمایەداریوە پلانەش بە نامۍ سیستمی تازەو جەهانی متەرە و پۍ ئانەی ۋەرکەوتوو میامینیچ بە پاو هەلومەرجی فاڕیایێ تازەش پنە دریۊ و جە چوارچێوەو ئی پلانېنە دژوو ۋەرکەوتوو میامینی قۆناغەو دەسوەردای دەسشپنەکەرڎ. ئا قۆناغەی کە بە دەسوەرداێ جە عێراقەنە دەسشپنەکریا، جە هەمان وەختەنە سەرەتاو جەنگی یەرەموو جەهانیچ بۍ. ئەمریکا جە ڕاو ئی دەسوەردایۊ جەلایېوە گەرەکش بۍ کە ئا رژێمۍ ۋەڵتەر بەکارشا ئارۍ، بەڵام دەردەو قۆناغەو هۊرچەرخنای نېنۍ، فاڕۊ و جە لایۍ تەرۊ ۋەر بە وەڵېکۊتەکا کە ئینۍ مەسڵەحەتوو گەلا ۋەرکەوتوو میامینینە گېرۊ. ۋەروو ئانەی ئا خەتۍ ڕابەر ئاپۆ وەڵېش وستېنە ئازاڎیی گەلا بە ئەساس گېرۊ، ئەمریکا وەڵېکۊتەی ئا خەتۍ جە ۋەران ۋەروو سیاسەتەکا وېشەنە پېسە لەمپەری ۋینا و جە چوارچێوەو ئی مامەڵەکەرڎەینە جە ۋەران ۋەروو ڕابەر ئاپۆی هەڵوێسش هۊرگېرت. جە راسینە ئەمریکا جە سەرەتاوە گەشەئەساکا پەکەکەی و ڕابەر ئاپۆی جە کوردسان و ۋەرکەوتوو میامینینە بە مەترسی پۍ سەروو سیاسەتەکا ۋېش نیېرە و ناتۆیچش بە شێۋېوە کاریگەر وست هەرمانە و گرڎ جۆرە پەشتیوانیېوەش پێشکەش بە دەوڵەتوو تورکی کەرڎ پۍ ئانەی کورڎا قڕ کەرۊ.

مامەڵەو ھێزە دەوڵەتپارێزەکا سەروو بنەماو بەکارئاوردەی بۍ

مەڵامەتېوە تەر، کە ئەمریکا پلانەش پۍ پیلانگێڵی میان نەتەوەیی نیارە، ئانەبۍ کە ڕا نەڎۊ، کە کوردسان سەروو بنەماو ئیراڎەی ئازاڎیی وەڵۍ گنۊ و کوردایەتی سەروو بنەماو داردەستبیەی وەڵۍ وزۊ. چونکە مامەڵەو ئەمریکای ۋەران ۋەر بە کورڎی ئانەبۍ کە کورڎی جە چوارچێوەو پلانەکاشەنە جە ۋەرکەوتوو میامینینە بەکاربارۊ. بەڵام بەداخۊ مامەڵەو گرڎوو ھێزە دەوڵەتپارێزەکا بەتایبەت ئەمریکا ۋەران ۋەر بە کورڎی چا چوارچێوەنە بۍ. ئا هێزۍ چا پێگەنە نەبېنۍ کە کۊشیای بیەو گەلوو کورڎی بۋینا و پاڵپەشتیش ۋنەکەرا، بە پێچەوانۆ، پې ئانەی ئیسفاڎە جە ئامانجە چەپەڵەکاشا هۊرگېرا، پەشتیوانیشا جە سیاسەتە جینۆسایدییەکا دەوڵەتوو تورکی کەرڎ. جە ڕاسینە مەڵامەتوو ئەساسی وەشبیەو قۊرتەو کورڎی و جینۆسایدوو کورڎا، سیاسەتەکۍ مۆدێرنیتەی سەرمایەداری بېنۍ جە ۋەرکەوتوو میامینینە. پەیماننامەو لۆزانی کە کوردسانش بەش کەرڎ و جینۆسایدوو کورداش دەسپنەکەرڎ و وەڵېش وست، جە تەرەف و هێزە میان نەتەوەییەکاوە ئیمزا کریا. هێزەکۍ مۆدێرنیتەی سەرمایەداری پا پەیماننامەیە سیاسەتەکۍ دەوڵەتوو تورکیشا جەبارەو قڕکەرڎەی کورڎیۊ پەسەنڎ کەرڎۍ. ئا مامەڵەو هێزەکا مۆدێرنیتەی سەرمایەداری حیچ فاڕیایېش سەرەرە نامان و تا ئارۊیچ بەردەواما. پەنەوازەن جە ئەنجاموو ئا مامەڵەینە پیلانگێڵی میان نەتەوەیی درکش پنەکریۊ.

گەرەکشانە پیلانگێڵییەکە قووڵتەر کریۊوە و بەرڎەوام بۊ و بیاوۊ یاگۍ  

جگە جە ئەمریکای و ئیسرائیلی، دەوڵەتاو ئەورووپایچ بە شێوێوە کاریگەر چا پیلانگێڵنییەنە بەشدارۍ بێنۍ. جبەروو ئەورووپایچۊ فرەو دەوڵەتا و هێزا بەشدارییشا چا پیلانگێڵنییەینە کەرڎ. لە ماوەو ٢٥ ساڵی ویەرڎەینە، متاومۍ واچمۍ حیچ فاڕیاێوە جە یاگۍ و دۊخوو ئا هێزانە ڕووەش نەدێنە، کە دەسشا جە پیلانگێڵنییەکەینە بییەن. پێسە ویەرڎەی ئارۊ پەشتیوانیی جە سیاسەتەکاو دەسەڵاتوو ئاکەپە-مەهەپەی پەی کوشتەی کورڎا کریۊ. دەسەڵاتوو ئاکەپە-مەهەپەی سەروو بنەماو ئا پەشتیوانییە، سیاسەتوو قڕکەرڎەی کورڎا بەرۊ ڕاوە. گۊشەگیریی ڕەھا سەروو ڕابەر ئاپۊی پێسە بەشێوە چانەیە پەی وەڵۍ بریۊ. پەوکای هێزە پیلانگێڵنەکۍ درێژە بە هەڵوێستوو وێشا مدا. ئینەیچە بەرش وزۊ کە گەرەکشانە پیلانگێڵنییەکەی قووڵتەر کریۊوە و بەرڎەوام بۊ و بیاوۊ ئەنجام.

کۊشیای گەلوو کورڎی جیهانی بییەن 

بێگومان حەرچند ئامانجوو ئا پیلانگێڵنییە میاننەتەوەییە کوشتەی کورڎایچ بۊ، بە کۊشیا دژوو ئا پیلانگێڵنییە زانابییەی کورڎا سەروو ئازادیی زیاتەریوە وەڵی کەوتەن. گەلوو کورڎی چا پیلانگێڵنییەنە یاوانە و یاوناش ئاستێوە بەرز. سەرنیشت، پانیشت، شەنگال، وەرکەوت و وەرنیشتنە، خەتەو ئازادیی زیاتەر وەڵۍ کەوتە. شۊڕشوو وەرنیشتی کاریگەرییش سەروو وەرکەوتوو دلێڕاسەی و جیهانی نیارە. هامسۊزییێوە فرە پەی کۊشیای گەلوو کورڎی ئاما ئاراوە. لێوە تەرۊ، ئارۊ گرڎ شۊنێوە جیهانینە، پەشتیوانیێوە قەوەت پەی کۊشیای دژوو پیلانگێڵنییەکەی هەن. سەرتاسەروو جیهانینە ژەنی دەوروو دروشموو "ژەنی، ژیوای، ئازادی"ینە کوۍ باوە و بەرەو ئازادی ڕا پیما. ئینسان بەئاسانی متاوۊ بواچۊ ئیتر کۊشیای گەلوو کورڎی جیهانی بییەن. گرڎوو ئا وەڵێوەلوایا جە ئاکاموو کۊشیای دژوو پیلانگێڵنینە ئامێنی ئاراوە.

تا ئا وەختە ئەنجام بەدەس ماریۊ، پێویسا گرڎ کەسێوە کۊشییۊ  

گەلوو کورڎی و دۊسەکێش ئا وەڵیوەلوایشا ئارڎ ئاراوە و بەپێچەوانەو چەمەڕوانیی هێزە پیلانگێڵنەکا، ئەنجامشا خوڵقنا. ئانە چێگەودمای پێویسا کرییۊ، ئانەنە کە بە هەڵوێست، کارڎایۊ و چالاکیی فرە قەوەت گۊشەگیریی ئیمراڵی نازییۊ، ئازادیی جەستەیی ڕابەر ئاپۊی مسۊگەر کریۊ و دمایی بە پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی بارییۊ. موینمۍ دلۍ گەلوو کورڎی و دۊساشنە ئی ئیرادە و هەڵوێستە وەڵێوە ملۊ. بەدڵنیاییوە مشۊم ئا ئیرادەیە نیشانە بدەیمۍ و دمایی بە پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی بارمۍ. تا ئارۊ پا کۊشیایە کە کریان، ڕاگری وەنەو ئامانجوو پیلانگێڵنییەکەی کریان و سەلەمییان، کە جە ئەنجاموو کۊشیاینە دژوو پیلانگێڵنییەکەی وەڵێوەلوای گەورە خوڵقنییۊ. ئا وەختە تا ئامانجەکاما بارمۍ دی، مشۊم کۊشیایما فرە گەشتەر و بەگوڕتەر کەرمۍ. سەروو ئا بنەمێوە داوا وەنەو گرڎوو وەڵاتپارێزناو کورڎستانی، گەنجە  وەڵاتپارێزناو کورڎستانی، گەلاو وەرکەوتوو دلێڕاسەی و جیهانی، ژەنا، هێزە دیموکراتیکەکا، دۊسۍ، کرێکارۍ، ڕەنجدەرۍ، دەگانشینۍ و گرڎوو گلێرگە چەوسیاوەکا کەرمۍ، کە دژوو پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی کۊشیایشا گەشتەر کەرا و تا ئا وەختە یاوا ئەنجام دەسش نازا.