دەسەی سەرۆکایەتی گرڎی کەجەکەی ئەرەیاۋناش، "ئێمە پیلانگێڵیی میان نەتەوەیی ٩و تشرینی یۋەمی کە ساڵەو ١٩٩٨ ی جە کەسایەتی رابەر ئاپۆینە دژوو گەلوو کورڎی ئەنجامدریا، جە ساڵەو ٢٦ەمینینە جارێوەتەر بە قینی و توڕەیۍ گۊرۊ شەرمەزار کەرمۍ. بە وەشەسیای و تاسۊ سڵام جە رابەر ئاپۆی کەرمۍ، کە بە مدرامانوو گەورەو ۋېش ۋەرپەرچوو پیلانگێڵیی و هەلومەرجوو گیریایش داوە. جەکەسایەتی هەڤاڵ خالید ئۆراڵ، سەلامەت مەنتەش و ئاینور ئایتانېنە گرڎوو گەشمەرڎا "شمە مەتاودۍ ڕۊو ئێمە تاریک کەرڎۍ" کە دەوروو رابەر ئاپۊیرە ۋېشا کەرڎ بە بازنېوە جە ئاێری، بە رێز و پنەزانایۊ ۋیر مارمېوە، وەعدوو وەفاڎاری بە یاڎوو ئاڎیشا واوەی کەرمېوە. ئێمە سڵام جە مدرامانی و ئاستوو خۊتان کەرڎەی گەلە وڵاتپارێزەکەیما و دۆساما کەرمۍ کە ٢٥ ساڵېن دژوو پیلانگێڵیی بەراش ڕاوە:".

جە ئەرەیاۋناکەو کەجەکەینە ئامان:

"ستراتیژوو دەوڵەتوو تورکی ئەرەگیری کە بیەو ۋېش سەروو نکوڵی و دلېنەبەرڎەی کورڎا درێژە پنە مڎۊ، بی بە مەڵامەتوو ئانەی جە سەڎەو ٢٠ینە کورڎ بەردەوام سەرهۊردای کەرۊ، ۋېڕاگری کەرۊ. گەورەترین مدرامان و سەرهۊردای کورڎا "جەنگوو بیەی و ئازاڎیی'' بۍ کە بە سەرمەشقی رابەر ئاپۆی و گەشمەرڎا قارەمانی دەسش پنەکەرڎ. ئا قۆناغەی کۊشیای درێژمەودا، بە سەرمەشقی پەکەکەی ۋېش پېسە جەنگوو 'بیەی و ئازاڎیی' پێناسەکەرد. ئا دەسکۊتۍ کە پۍ کورڎا خوڵقیېنۍ، جە لایەن و هێزە سەرمایەداری-کۆلۆنیالیستیە میان نەتەوەییەکاوە پۍ مەسڵەحەت و جە یۊدایۊو سەڎەی تازەی پېسە هەڕەشېوە گەورۍ نریېرە. هێزە سەرمایەدارییە میان نەتەوەییەکۍ کە ئەمریکا سەرکردایەتیشا کەرۊ، بە پاو مەسڵەحەتی هەژموونوازانەی چەمېشا پانەی هۊرنېنۍ کە بە 'بیەو ئازاڎیی و یەکسانی کورڎی' دەس بە سەڎەی تازەی کەرا. کوردایەتی ئازاڎشا بە سەرمەشقی پەکەکەی ۋەروودەم و پڕۆژەو ۋەرکەوتوو میامینی گەورەینە بە بەربەستی گەورە نیارە. ۋەروو ئانەیچ پۍ دلېنەبەرڎەو بەربەستی 'کوردی خاوەن ئیراڎە و ئازاڎیی' کە جە مەرحەلەو وەڵېکۊتەینە بۍ، پیلانگێڵیی میان نەتەوەیی ٩و تشرینی یۋەمی کە گەورەتەرین پیلانگێڵیی سەڎەو ٢٠ بۍ دەسشپنەکریا و رابەر ئاپۆ جە مېڎانوو ۋەرکەوتوو میامینینە بەرکریا.

گەورەتەرین ئامانجوو پیلانگێڵیی میان نەتەوەیی ٩و تشرینی یۋەمی ئانەبۍ کە ڕا چانەی گېرۊ کە کورڎ پېسە گەلێوە یەکسان، ئازاڎیی و بە ئیراڎە پا بنیۊ سەڎەو ٢١میۊ، نازۊ کە بۊ بە نەتەوېوە یەکڕیز و یۊگېرتە و پی جۆرە مېڎان و ۋەرکەوتوو میامینی بە پاو مەسڵەحەتەکا هەژمونوازانەو کۆلۆنیالیستی سەرجەنۊ دیزاین کەرۊوە. ئامانجوو دووەموو پیلانگێڵیی ئانەبۍ کە رابەر ئاپۆی بێکاریگەر کەرۊ، گەل و جمیەری کورڎی پاکتاو کەرۊ. پېسە جە سەڎەو ٢٠ینە کەرڎشا، گەرەکشا بۍ جە سەڎەی تازەنە کورڎا بێ ئسناسنامە، بێ قەوارە و بێ رابەرایەتی کەرا. تەنیا ۋەروو ئانەی ۋەران ۋەروو سیستمی جەهانی هەژمونوازی سەرمایەدارینە سەرشا نەنامنارە و جە دژوو سیاسەتوو نکوڵی و ئەسڕیەیۊ دەوڵەتوو تورکی پاکتاوکەری کۆلۆنیالیستی دەسبەرداروو کۊشیای نەبیۍ، گەرەکشابۍ سەڎېوەتەر کوردا گووم کەرا. ئامانجی یەرەمیچ ئانەبۍ کە گەلا کورڎ و تورکی رووبەڕووو هەنترینی کەراوە، وزاشا دلۍ جەنگۍ دژواری. پی جۆرە ۋەرشا بە چارەسەری پەرس و کورڎی و دیموکراتیکبیەو تورکیای گرت.

هەڵوێسوو رابەریما جە ۋەران ۋەروو ئی پیلانگێڵییە میان نەتەوەییە گەورەینە و گەمەو سەرمایەداری، سەروو بنەماو تێکدای و دلېنەبەرڎەو چارەنۋیس و جینۆسایدی تراژیکی بۍ کە جە سەڎەو ٢٠ینە پۍ کورڎا دیاریکریابۍ. سەروو بنەماو دلېنەبەرڎەو چەپەڵی هێزە پیلانگێڵەکا سەروو کورڎا و ۋەرکەوتوو میامینی هەڵوێسش گېرتەنە وەر. هەم رابەرما و هەمیچ گەلوو کورڎی و جمیەرەکەما بە هەڵوێستېوە تازەبیەیۊ و مدرامانی گەورە وەرەنگاری پیلانگێڵیی بیېوە. جە سایەو ستراتیژی وەرچەرخنای دیموکراتیکی رابەر ئاپۆی و پرۆژەو کۆماری دیموکراتیکی، وەڵۍ گرڎ چېۋېنە ڕا نەدریا گەلا کورڎ و تورکی گنا دلۍ جەنگۍ دژواری و تووشوو جەنگی نەبا.

رابەر ئاپۆ بە ئاخېزېوە هزری ۋەرپەرچوو پیلانگێڵیی میان نەتەوەییش داوە

ڕابەر ئاپۆ سەرەڕاو گیریایش جە ئیمراڵی و هەلومەرجوو گۆشەگیری رەهایچ بە ئاخېزېوە هزری گەورە و مامەڵەی چارەسەری دیموکراتیکی ۋەرپەرچو پیلانگێڵیی میان نەتەوەییش داوە. پېسە رابەروو گەلێوە شۆڕشگێڵی وەختۍ پەنەوازش پنەش بۍ پېسە فەیلەسوف و زانېوە، وەختۍ پەنەواز کەرۍ پېسە زانېوە سیاسەتی و زانېوە تاریخی پەی فاڕای چارەنویسوو جینۆسایدی تراژیکی کە سەروو گەلوو کورڎیرە سەپیابۍ هەم جە روو هزری و هەمیچ جە روو مەغزی و جەستەیوە ۋېڕاگریش کەرڎ. وەڵېکۊتەترین ویرۆکەی سەردەمیانەی جە کەسایەتی کورڎینە پێشکەش بە گەلا، ژەنا و چەوەسیاکا کەرڎ. بە پێناسە و ئایدۆلۆژیایۍ کە خولقنانش، پارادایمێوە گلېرگەی دیموکراتیک و ئازاڎییش خوڵقنا. بە تێزەکاش جە بارەو گلېرگەی ئازاڎی و ژیۋای ئازاڎیی جواب و گەورەترین پیلانگێڵی سەردەمیش داوە، بە گەورەتەرین پاڕێزنامەو سەردەمی جوابش داوە. دماجار پارێزنامەی پەنج بەرگوو شارستانیەتی دیموکراتیکیش، پۍ کورڎا، ژەنا و تەماموو چەوەسیاکا بی بە پارێزنامېوە. ئا پاڕێزنامە کە پێشکەش بە داڎگاو مافەکا مرۆڤوو ئەوروپا ی کریا جە ئاستوو مانیفیستۆ و گلېرگەی ئازاڎیی و ئینسانی ئازاڎینەبۍ. دلۍ هەلومەرجی گۆشەگیری رەهای و بەدیلگېرتەیشەنە جە ئیمراڵی پاڕادایموو گلېرگەی دیموکراتیک، ئیکۆلۆژیک و ئازادیپارێزی ژەناش خولقنا، پېسە پاڕادایموو کۊشیای و ژیۋای تازەی ماناڎارش کەرڎ کە جە سەڎەو ٢١ینە بەشوو فاڕای چارەنوویسوو گرڎوو بندەسا کەرۊ. حەرپۊکەی قۆناغو بەدیلگېرتەی ئیمراڵی بە پاو ئامانجەکا هێزە پیلانگێڵەکا نەلا ڕاوە. بە پێچەوانۊ بی بە قۆناغێوە کە ۋیرکەردەیۊ گلېرگەی ئازاڎیی و دیموکراتیکی بەنامۍ مرۆڤایەتیۊ خولقیا.

ئی مدرامانە تاریخی و گەورەو رابەر ئاپۆی جە ئیمراڵی بنەماو کۊشیای ئێمەن دژوو هجوم و سیاسەتوو قڕکەرڎەین. ۋەروو ئانەی سیاسەتی باڵادەست کە جە ئیمراڵی ملۊڕاوە، سیاسەتێوە جینۆساید و گۆشەگیریین، کە دژوو گرڎوو کورڎا ملۊڕاوە. ماوەو ٢٥ ساڵان دژوو رابەر ئاپۆی ئەشکەنجەو گۆشەگیری رەها پەیڕەو کریۊ. جە ۋەران ۋەروو گەلوو کورڎینە ڕووانە هجومی جینۆسایدی جەستەیی، کولتوری و سیاسی ئەنجام مڎریۊ. جە دژوو گەریلاکا ئازاڎیی کوردسانی گرڎ جۆرە هجومۍ سەروازی بەمەبەسوو دلېنەبەرڎەی بێ مرڎای و گرڎ ڕووۍ و جە گرڎ لەحزېنە بەردەواما. کوردسان چېروو هجومېوە گەورەو قڕکەرڎەی ئیکۆلۆژیکینە مەنەنۊ. سەرەڕاو ئا هجومە قڕکارییا دەوڵەتوو تورکی ئەرەگیری، ئەندێشە دیموکراتیکەکا رابەر ئاپۆی جە چوار پارچەو کوردسانی و جە گرڎ یاگېنە کە کورد چنەش مژیۋۊ، پېسە تۆموو سیستمێوە تازەی کۆمەڵایەتی سەوزۍ با و گەشە کەرا. فاڕیۊ پۍ هۆشمەندی مدرامانی و ژیۋایۍ تازەی. ژیۋای سەرجەنۊ بۊ بە خۊتان ئا مانۍ کە جە دەسش دابۍ. گلېرگە کەوتەن دلۍ قۆناغۍ سەرجەنۊ بەدەسئارڎەیۊ مانای سیاسی و ئەخلاقی کە جە دەسش دابۍ. جە کەسایەتی کوردا و ژەنانە گرڎوو چەوەسیاکا هێزی گەورە چا وەڵېکۊتەیە هۊرگېرۊ. هەنگام بە هەنگام جە ئاستی گەردونینە فاڕیۊ پۍ جموجۆڵېوە گەورەو هیوای، جۆش و خرۆشی گەورەو کۆمەڵایەتی.

دەوڵەتوو تورکی ئانە کە نەتاواش قۊناغوو پیلانگێڵنینە بەدەسش بارۊ، گەرەکشا بە کۊنسێپتی تازەو  ھجوومکەرڎەی بیاونۊش یاگێ

دەوڵەتوو تورکی ئەرەگیری قڕکەری، ئانە کە نەتاواش قۊناغوو پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیینە بەدەسش بارۊ، ئیساتۍ گەرەکشا بە کۊنسێپتوو هجوومکەرڎەی تازەی جۊراوجۊری دەسش وزۊ. هامپەیمانی فاشیستیی ئاکەپە-مەهەپەی، کە دوژمنوو کورڎین، چەنی ئا هێزە نۊکەر و دارڎەسا کە پەشتیشا پەنە بەسۊ و بە هامکاری هامپەیمانە میاننەتەوەییەکا، گەرەکشا پیلانگێڵنیێوە تازە بەرۊ ڕاوە و چۊکۍ بە ئیرادەو گەلوو کورڎی بدۊرە. سەرجەنۊ کورڎایەتیی وێتەسلیمکەر، نۊکەر و نکۊڵیکاری وەڵینی دەسەپنۊ. گەرەکشا جە چوارچوەو  کۊنسێپتی تازەو جینۊسایدی و پاکتاوکەرڎەی، ئا دەستکەوتە دیموکراتیکیۍ کە کورڎ بە ڕەنجێوە فرە دەسش وستێنۍ، دلێشانە بەرۊ. وەلۍ کورڎ یاوان ئا ئاستە، کە گەلێوەن جە ڕووەو سیاسییوە بە ڕێکوستەی، شکۊمەند و زانان و سەرە پەی حیچ ھێزێوە  باڵادەسی مەکۊمنۊرە. جە ئەنجاموو کۊشیای ٥٠ ساڵەو کورڎینە، گەورەتەرین دەسکەوت، کە بەدەسش ئارڎەن، ڕاسیی گەلێوە ڕێکوزیای و زاناین. جە سایۍ ئا ئاستەو ڕێکوستەی سیاسی، گەلەکەیمانە گرڎ نۊعە فشارێوە جینۊساید و پاکتاوکەرڎەی ماڕۊ. جە گرڎ وەختۍ خاستەر ساعیبوو ئی ئیرادەینە.

ئەو دەسکەوتۍ کە ئارۊ پەی کورڎی، دیموکراسی و ئازادی خولقیێنی، ئەنجاموو قوڵبییەیۊ، دووروینی گەورەی، ڕەنج، مانیای و هەوڵۍ بەنرخۍ ڕابەر ئاپۊینۍ. چونکوم دەسکەوتەکۍ پەی کورڎی، دیموکراسی و ئازادی ڕۊ بەڕۊ ئینۍ زیادبییەینە، کە ئا دەسکەوتێچە لاو دەوڵەتوو تورکی ئەرەگیریوە پێسە تاوانێوە موینییا و ڕابەر ئاپۊیچ بە وەرپەرسوو ئانەیە منریۊرە. پێسە ئانەیە کە پەنەش بواچی، 'چی ئی گەلەت جە کۊیلایەتی ھۊشیار کەرڎۊ، چی ڕۊحت پەنە بەخشا و واوەی خولقناتۊ، چی ورتئێزناوە سەروو پایا'. پا بۊنەیچۊ سزای زیاتەرە سەروو ڕابەرایەتیمارە سەپییۊ.  

گەلوو کورڎی لوان قۊناغوو شکستپەنە ئارڎەی پیلانگێڵنی و دماییئارڎەی بە گێرتەی ئیمراڵی

هاموەخت چەنی ڕابەر ئاپۊی، گەلوو کورڎیچ ئیمراڵینە زیندانیی کریان، وەلۍ چی قۊناغەنە گەلوو کورڎی لوان دلۍ پڕۊسەو ماڕای پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی و دماییئارڎەی بە گێرتەی ئیمراڵی. ڕابەر ئاپۊ و گەلوو کورڎی ئامێتۍ یۊی بیێنۍ. هەر ئەمەش وایکرڎووە کە گەلەکەمان ڕۊژانە لە شەقام و گۊڕەپانەکاندا بڵێن "بۍ سەرۊک ژیان نابێت". چونکە دڵسۊزی گەلەکەمان بۊ ڕێبەر ئاپۊ بە فکر و زانابوونە، خۊشەویستی و باوەری لە نێوانیاندا دروست بووە. پێویسا ئانە بزانییۊ کە حیچ ھێزێوە مەتاوۊ بەینوو ڕابەر ئاپۊی و گەلەکەیمانە بۊشایی وئەرەبیای وەش کەرۊ. سەروو ئی بنەمێوە، گەلەکەما دایمە سەروو پایاو وێشۊ بییەن، جە یوەم ڕۊو پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی ٩و تشرینوو یوەمیوە تا ئارۊ ناستەنش کە پیلانگێڵنی سەر گنۊ، تا پیلانگێڵنی نەیاوۊ بە ئامانجەکاش دایمە ورێستێنۍ سەروو پایا و چالاکییشا کەرڎەن. چونکوم تەندروستی، ئاسایش و ئازادیی ڕابەر ئاپۊی بە ماناو ئایندەو گەلوو کورڎی مۍ و ئیساتۍ گەلوو کورڎی ئیرادەو هاگابییەی جە ئایندەیش بەدەس ئارڎەن. گەلەکەما و دۊسەکێما ئازادیی ڕابەر ئاپۊیشا وستەن هەرماننامەو وێشاوە و پەی ئینەیچە گرڎ ڕوۍ، جە حەرمەیدانێوەنە دلێشنە با، پا هەڵمەتا کە پەرەشا پەنە دێنۍ، بە شێوازی جۊراوجۊر کۊشیا. ئێمە سڵام چی ھەڵوێستە چالاکانە و کۊشەرانە و ڕێکوزیایەو گەلەکەیما و دۊسەکاما کەرمۍ. 

گەریلاکاو ئازادیی کورڎستانی، بەو هێز و مۊراڵ و باوەڕەی لە ڕێبەرێتی وەری دەگرن، بەرخۊدان دەکەن

گەریلاکاو ئازادیی کورڎستانی؛ پاڵپەشتی و بناغەی ئایدیۊلۊژی و فەلسەفی و ڕێکوزیایی وێشا جە ڕابەرێتی ورگێرا، بە کۊشیای بەئیرادە و ئیرادەی قەوەتوو وێش بی بە هێزی سەرەکی، کە ناستش پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی بە ئامانجە گڵیاوەکاش بیاوۊ. پێوەسبییەی بە ڕابەر ئاپۊیۊ و پێسە هێزی ناوەندی مۊڕاڵوو وێش موینۊش. گەریلاکاو ئازادی، بە هێز و مۊڕاڵ و باوڕ جە ڕابەریوە، ئیرادەو مدرامانی جە حەربارودۊخێوەنە نیشانە مدا. سوپای ئەرەگیرە و قڕکەرە و چەوسنەرەو تورکی، شێوازی نائینسانانەو بێهامتا دژ بە گەریلاکاو کورڎستانی بەکار مارۊ. گرڎوو دەرفەتەکاو جەنگوو ناتۊی بە دڕندانە دژوو هێزەکاو گەریلایما بەکار مارۊ.  دژوو هێزەکاو گەریلایما کە بە تازەتەرین تەکنەلۊجیاو ناتۊی شکسشا پەنە نمۍ، ئیساتۍ گازی کیمیاوی و ژەعراوی بەکار مارا. بە وینای ئانەیە کە گازە کیمیاوی و ژەهراوییەکۍ مەتاوا ئەنجام بەدەس بارا و مدرامانەکە بە بێهامتا بەرڎەواما، چەکی ئەتۊمیی تاکتیکی و گەرمییشا بەکار ئارڎ. گرڎوو ئا ڕا و شێوازە نائینسانانا، کە سوپای ستەمکارەو کۊماروو تورکی دژوو گەریلاکاو ئازادیی کورڎستانی بەکارش مارا، تاوانوو جەنگینێن. تاوانەکاو دژ بە ئینسانیەتینۍ. پێویسا ڕێکوزیا میاننەتەوەییەکۍ ئا تاوانا ئاشکرا کەرا و تاوانبارا دادگایی کەرا.  چونکوم گەریلاکاو ئازادی نەک هەر کورڎ و کورڎستانشا پارێزنان، بەڵکوم گرڎوو گەلای تەروو هەرێمەکەی و بەهاکاو دیموکراسی و ئازادیی ئینسانی وەڵێکەوتەوازوو دنیێشا پارێزنێنۍ، تا ئیساتێچ پارێزناشا. پینەیچە جارێوە تەر سڵام وەنەو مدرامانی تارێخیی گەریلاکاو ئازادیی کورڎستانی، کە جە هەلومەرجێوە سەختنە تێکۊشیا کەرا.

داوا جە هامڕا و دۊساو کورڎی کەرمۍ، کە بەتندتەر پیلانگێڵنی شەرمەزار کەرا 

هامڕایا و دۊساو کورڎی ماوەو ئا ٢٥ ساڵەیە سەروو پیلانگێڵنیی میاننەتەوەییرە ویەرڎەن، زیاتەرۍ بیێنۍ. چە چەنیی گەلاو وەرکەوتوو دلێڕاسەی و چە گرڎوو بەشەکاو ئەورووپای و جیهانینە، برایەتی و هامڕایی و دۊستایەتی ئەرەمەرزییا.  چونکوم ڕابەر ئاپۊ گەرەکشا ئاشتی و برایەتی بەینوو ویروباوەڕ و چاندەکانە وەش کەرۊ، چندین بەهۍ تازێش پەی ئینسانی تازەی خولقنۍ. ٢٦هەمین ساڵیادوو پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیینە داوا جە گرڎوو  دۊس و هامڕایا کەرمۍ، دەوروو برایەتیی گەلانە و یەکڕیزیی دیموکراتیکینە کوۍ باوە. تا زیاتر ئا پیلانگێڵنییە شەرمەزار کەرا، وەراوەروو ڕژێمی فاشیستی ئاکەپە-مەهەپەیۊ، کە دوژمنوو کورڎی و دیموکراسی و ئازادیین، هەرپاسە چەمکوو گۊشەگیریی تندی وەشکەرۊ، واچدۍ "مرڎە."

ئا قۊناغە کە ئینایمێش چەنە خاڵەو ورچەرخیاینە پەی گەلەکەیما و کۊشیاکەیما. متاوۊ زەمینە پەی سەرڎەمێوە تازەی دیموکراتیکی وەش کەرۊ. جە قۊناغێوە چانەنە ئێمەی کورڎ و تەڤگەروو کورڎی و دۊس و هامڕا کورڎەکێما؛  ینایمۍ ئاستێوە گەشەسانای تارێخینە، کە پیلانەی میاننەتەوەییە جە قازانجوو دیموکراسی و ئازادینە، جە بەرژەوەندیی گەلە وەڵێکەوتەیواز و ئینسانیەکانە مەڕیان و بییەی کورڎی و کۊشیای پەی ئازادی بە سەرکەوتەی تاجدار کریان. ئێمە جە وەڵتەری زیاتەر پا گێرمێرە. پی ئامانجە بنەڕەتییە و ئیرادە قەوەتەوە، ملمۍ دلۍ ساڵەو ٢٦وو پیلانگێڵنیی میاننەتەوەییوە. هجوومەکاو قڕکەرڎەی، کە ناوەندوو قەرارڎایەکەیش ئینا ئیمراڵیینە، بە سەرمەشقایەتیی ژەنا و گەنجا، وەڵۍ گرڎوو گەلەکەیمانە  سەرنیشت، داوا وەنەو گرڎوو گەلەکەیما گرڎوو بەشەکاو کورڎستانینە و بەروو وەڵاتینە و هامڕا و دۊسە ئازیزاما کەرمۍ، جە ٢٦ەمین ساڵەو پیلانگێڵنی میاننەتەوەیینە پەی دلێنەبەرڎەی ئی پیلانگڵنییە مدرامان و کۊشیای بەگوڕتەر و گەشتەر کەرا".

هـ.ش/ س.ز