گەشمەرڎە مامۊسا شەماڵ، تارێخنویس و ئەرشیفوان و ئەنداموو دەسەو ڕاوەبەریی تەڤگەروو ئازاڎیی گلێرگەو کوردستانی بۍ. ڕۊو ٢٨وو ئابوو ٢٠٢٢ وەرڎەموو یانەکەیشنە کفریینە میتی تورکی تەقەشا وەنە کەرد و گەشمەرڎەشا کەرد، جەنازەکەیچش جە مەراسیمێوە جەماوەریینە کفریینە بەخاکی ئسپاریا.

مامۊسا شەماڵ ساڵانی ویەرڎەنە بەشدارییش جە بەرنامەو "ڕابووریی"ی تەلەفزیۊنوو ستێرکینە کەرڎەن، کە بەرنامێوە تایبەت بۍ بە ژیوای کەسایەتییەکا و دلێشنە کوڵەباسێوەش سەروو ژیوای سیاسی و ڕۊشنویریی وێش کەرد، ڕۊژنیوزیچ بەشێوە جە قسەکاش یاد وزۊوە.

سوهەیل خورشید عەزیز، ئشناسیا بە شەماڵ خورشید  زوانوو وێشۊ وێش مشناسۊ و ماچۊ: جەئەدابییەو شاروو کفریینا، بنەمایانەما جە بناروو ئاژداغیوە ئامان، دماتەر بەرەو دەگاو کانی گۊمەی لوێنمۍ نزیکوو شاروو سلێمانینە، جە ئاخیرەکاو سەرڎەموو عوسمانیینە بابێم بەرەو شاروو کفری ئامێنۍ، ساڵەو ١٩٦٠ پەیدا بییەنا، وانای سەرەتایی و ناوەندی و دماناوەندییم هەر شاروو کفریینە تەمامنان، ساڵەو ١٩٧٨ لونا کولیەو کشتوکاڵی زانکۊو بەغداینە، ساڵەو ١٩٨٢ تەمامنام، ساڵەو ١٩٨٧ ژیوای هامسەرگیرییم وەش کەرڎەن، چوار زارۊڵێم هەنۍ، یەرۍ کوڕ و کناچێوەم هەنۍ، چی شارەنە پەیدا بییەنا و چێگەیچ مژیوو.

مامۊسا شەماڵ بارەو پەیوەندییە کۊمەڵایەتییەکاوە کفرینە، ماچۊ:"پەیوەندیی کۊمەڵایەتی چی شارەنە بەینوو ئایین و ئایینزاکانە جە ویەرڎەی فرە قەوەتتەر بییەن، تەنانەت بەینوو نەتەوەکانە پەیوەندیی قەومایەتییچ فرە قەوەت بییەن، ڕۊ دماو ڕۊی ئا پەیوەندییۍ بەرەوە کاڵۊبییەی لوۍ، بۊنەو دەسوستەینەو وەڵاتە زلهێزاوە مەنتێقەکەنە."

" دماو ئەرەپڕاکەو ساڵەو ١٩٩١ کە گێڵانێوە ، دەسم کەرد بە هەرمانەو کشتوكاڵی و تا ساڵەو ٢٠٠٨، پەی یوەم جاری، کە مەرزیانێرە ساڵەو ١٩٨٢ بۍ لە بەستەنەو باخوو بێجی، ئانە فرەش نەخواینا و بریایمۍ پەی سەروازی، پەی جاروو دووەمی ساڵەو ٢٠٠٤ حکومەتوو عێراقی مەرزنانێرە" مامۊسا شەماڵ پاسە ماچۊ.

بارەو ئاشنابییەیش بە فکروو ڕێبەر ئۊجالانی و جمیەروو ئازاڎیوازوو کوردیچۊ، ماچۊ: ساڵەو ١٩٩٢ پەی ١٩٩٥، فکرە و ئاپۊیی یاوا پانیشتوو کوردستانی و شاروو کفرییچ، چا وەختۊە چەنی فکرەو ئاپۊبییەی ئاشنا بیا، جە ڕاو چند هامڕێوەمۊ ئشناسام، متاوو بواچوو ساڵەو ١٩٩٦یوە پەیوەندیێوە پتەوم هەن چەنی جمیەری ئاپۊیی، ساڵەو ١٩٩٧یوە بییا ئەنداموو یۊبییەی نەتەوەیی دیموکراتوو کوردستانی-یەنەدەکەی، دماتەریچ چەنۍ پارتوو چارەسەری بەرڎەوام بێنا، تا ئەرەمەرزنای تەڤگەروو ئازاڎی ساڵەو ٢٠١٤وە ئەنداموو تەڤگەرەکەینا.

"ماوەو هەرمانۍ و خەباتیمنە، چەنی گردوو فشارەکا سەروو ڕێکوستەیە ئاپۊچییەکا، فشارەکاو سەروو ئێمەیچ زیادشا کەرڎەن شارەکانە، ئیساتێچ چەنی فشارەکا سەروو سەرنیشتوو کوردستانی و وەرنیشتی و پانیشتوو کوردستانیچش گێرتەنۊ، بەتایبەت کەلار و کفری" مامۊسا شەماڵ پاسە ماچۊ.

مامۊسا شەماڵ پێسە باسش کەرۊ، ساڵاو هەشتاکاو سەدەی وەڵینینە دەسش کەرڎەن کردووە بە نویستەی، "ئەوەڵۊ نویستەیەکێم پەی وەڵاکەرڎەیۊ نەبێنۍ، تەنیا پەی وێم بێنۍ، جە ساڵەکاو ١٩٩٧-١٩٩٨ نویستەیە سیاسییەکێم ڕۊنامەو وەڵاتینە وەڵۍ بێنێوە، ساڵەو ١٩٩٨ دەسم کەرد بە نویستەی کتێبێوە، ساڵەو ٢٠٠٢ تەمامنام، بە زوانی عەرەبی بۍ بە نامۍ لاپەلەکاو  تارێخوو مەنتێقەو گەرمیانی (صفحات تاريخ المناطق كرميان) ئینە بی بە جوابێوە پەی پڕوپاگەندەکاو جەبهەی تورکمانی، دەنگێوە خاسش داوە، جەبهەی تورکمانیی هەوڵۍ دێنۍ دەدا کفری تا خانەقین پێسە مەنتێقەی تورکمانی بشناسا، کتێبەکەم بە مەبەستوو دژایەتییکەرڎەی هیچ نەتەوەێوە نەنویست، چونکوم ئێمە چی شارەنە ساڵانێوەن پێوەرە مژیومۍ و ونیما تێکەڵەنە"

ماچۊیچ: دمایی زانیاریی زیاتەرم کۊ کەرڎۊ و یەرۍ کتێبێم چاپۍ کەرڎۍ وەرفراونتەر، بە ناموونیشانەکاو (تارێخی کۊنوو مەنتێقەو کفریی، پڕۊسەکاو پاکتاوی ڕەگەزی، تارێخوو مەنتێقەو گەرمیانی جە ڕووەو چینە کۊمەڵایەتییەکاوە) دما کتێبم بە نیازوو چاپکەرڎەیشنا سەروو ئابووریی مەنتێقەو کفریین.

س.ز