ئەنڎاموو مەجلیسوو پارتوو ژیۋای ئازاڎیی كوردسانی(پەژاك)، ئامەڎ شاهۆ جە دیڎارېنە چنی ANF ی سەروو هەڵمەتەو ئازاڎیی جەستەیی رابەر ئاپۆی و چارەسەری پۍ پرسوو كوردی و ڕۆو ۋەرەنگاربیەیۆ جەهانی دژ بەتنوتیژی سەروو ژەنا و چل و پەنجەمین ساڵیاڎوو جە ئەڎابیەی پەكەكەیش هۊرسەنگنا.
ئامەڎ شاهۆ سەبارەڎ بە هەڵمەتەو ئازاڎیی جەستەیی رابەر ئاپۆی و چارەسەری پرسوو كوردی واتش؛
ئا هەڵمەتۍ متاوۆ ۋەرپرسیاری ئێمە پېسە گەلوو كوردی زیاتەر کەرۆ. واتا دەور و ۋەرپرسیاریېوە تاریخی وزۆ ئەستۆو گەلوو کوردی. ئەگەر باسوو دیموكراسی، ئاشتی و ئارامی کەرمۍ و ڕابەر ئاپۆیچ زینڎانەنەبۆ، ئانە نكوڵی کەرڎەین جە حەقیقەتی. نكوڵی کەرڎەین جە بیەو نەتەوېوە كە ئارۆ رووبەڕوو قڕکەرڎەی كلتووری و قڕەرڎەی سیاسی بۆوە. جە هجوم و ئەرەگیریەکا چەتەکاو داعشیوە گېرە تا كردەوەكا دەوڵەتوو فاشیستی توركی و رژێموو ئەرەگیری ئێرانی ئانەی سەلەمنۆ كە تەرسېوە جددیە سەروو گەلوو كوردی ئینا ئارانە. پۍ ئانەی گەلوو كوردی دڵنیا بۊ، مەرجوو یووەم و چارەسەری پرسوو گەلوو كوردی و گەلا ئازاڎیوازی ئانەن كە مشۊم رابەر ئاپۆ بە جەستەیی ئازاڎ بۆ و بۆ بە لایەنێوە چارەسەری ئا كێشەیە و پا جۊرەنە كە متاویۆ چارەسەریېوە بنەڕەتی و هەمیشەیی پۍ ئا پرسەیە دەسەبەر بۆنە.
ئامەڎ شاهۆ ئاماژەش بەدەوروو ژەنا جە سەروستەو هەڵمەتەو ئازاڎیی جەستەیی رابەر ئاپۆی و چارەسەروو پرسوو كوردی کەرڎ و واتش: ژەنی و جوانی و ئازاڎیی ۋېشا بە ئازاڎیی رابەر ئاپۆیۆ بەستەنۆ. چون رابەر ئاپۆ جە سەرەتاو کۊشیای ۋېشۊ تا بە ئارۊیچ جە ئیمڕاڵینە پەی دەسەبەرکەرڎەی ئازاڎیی پۍ ژەنۍ و بەرقەراری ئاشتی و دیموكراسی کۊشیای کەرۆ.
شاهۆ جەچل و پەنجەمین ساڵیاڎوو ئەرەمەرزناو پەكەكەینە و پەیوەس بە هەڵمەتەو ئازاڎیی جەستەیی رابەر ئاپۆی ماچۆ: "پۊکەی جە کەوتەی دلۍ ٤٦ەمین ساڵیاڎوو ئەرەمەرزناو پەكەكەینە پەنەوازەن بە هەڵمەتەو ئازاڎیی جەستەیی رابەر ئاپۆی و چارەسەری پرسوو کوردی بلمۍ سەرو کاری و بەشڎارۍ خەباتی بیمۍ. پەنەوازەن ئامانجی سەرەکی هەر تاکێوە ئازاڎیوازی ئازاڎیی جەستەیی رابەر ئاپۆی و چارەسەری پرسوو كوردی بۆ. ئەگەر ئامانجما ئانە نەبۆ ئا وەختە مەیاومۍ بەچارەسەری بنەڕەتی و ئەرەگیری سەرماوە لا مەشۆ و زەبروو چەكی و جە قەنارەدای بەردەوام سەرماوە مەنۆ. پۍ ئانەی دمایی بە؛ سیاسەتوو جە قەنارەدای، گېرتەی، كوشتەی كۆڵبەرا، ژەنکوشتەی، گەنجكوشتەی، هەژاری، کۆچبەری بارمۍ بە سەرکۊتەی ئا هەڵمەتۍ مسۆگەر بۆ. چون ئا هەڵمەتۍ جە بنەڕەتەنە ئازاڎیی گەلوو كوردی و گەلا ئازاڎیوازی دەسەبەر کەرۆ".
ئامەڎ شاهۆ پۍ بەردەوامی ئاخېزوو "ژەنۍ، ژیای، ئازاڎیی" ماچۆ: "پەنەوازەن دووەمین ساڵڕۆی ئاخېزوو "ژەنۍ، ژیای، ئازاڎیی" سەروو ئا هەڵمەتۍ بلۆڕاوە. ئەگەر بەردەوامی ئاخېزی سەروو ئا هەڵمەتېوە بۆ، رەوتوو کۊشیای ژەنا و گەلا پۍ یاوای بە مەرامی کوڵ مەودا بۆ و زووتەر ئامانجەکۍ دەسەبەرۍ با. بە هەمان شێوە جارێوەتەر بریسكەو ئا شۆڕشەیە بە گوڕۆ شەوق بڎۊوە و ئا رۆحیەتە سەرهوربڎۊوە. بە کردەوەیی کەردەی ئا مژاریە ئیتر کەس مەتاوۆ واچۆ ئاخېز دمایش پنەئامان و تەماموو ئا قسایچە بۍ مانا و پووچۍ کریاوە. چون ئاخېز بە رێبازێوە جیاوازتەرۆ دەس پنەکەرۆوە. واتا بە ئامانجێوە گەورەتەرۆ ئاخېز دەس پنەکریۆ. پا ئامانجەی کە ژەنا و گەلاو ۋەرکەوتوو کوردسانی و ئێرانی دیاریشا کەرڎەبۍ نیشانەدریا كە متاویۆ دژوو عەقڵیەت و دەسەڵاتوو رژێمی ئەرەگیری ئێرانی مرداوە. نیشانەدریا كە متاویۆ یەكڕیزی دروس بۆ. نیشانەدریا كە متاویۆ "ژەنۍ، ژیای، ئازاڎیی" سەروو ئا خاكیۆ سەوز بۊنە و خونچە کەرۆ و دمایی بە عەقڵیەتوو پیاسالاری بارۊنە".
شاهۆ سەبارەڎ بە ڕۊو جەهانی ۋەرەنگاربیەیۊ دژ بەتنووتیژی سەروو ژەنایچ واتش: "بە کۊشیای جمیەری ئاپۆیی و رابەر ئاپۆی سەردەمێوە تازەو مدرامان و کۊشیای دەسش پنەکەرڎەن، ئا سەردەمەیچە بە سەردەموو ئازاڎیی ژەنۍ نامزەد کریان. تایبەت ئا سەردەمیچە بە فاڕیای زیهنیەتوو پیای دەسش پنەکەرڎەن. پۍ ئانەی ژەنی بیاوۆ بە مافە رەوا سرووشتیەکا ۋېش پېسە بیەیۍ درێژە بە ژیۋای ۋېش بڎۊ و جە گرڎوو رەهەندەكاو ژیۋاینە بەشڎارە بۆ، پەنەوازش بە فاڕیای عەقڵیەتی هەن. ئا عەقڵیەتەیچە بە ئاخېزی زیهنی و ئاخېزی ویژدانی و بە دەسەبەركەرڎەی ئازاڎیی و دیموكراسی و بە هزرێوە سۆسیالیستی متاوۊ دەسەبەر بۊ".
دەقوو گفتوگۆکەی:
ژەنی ئارۆ سەرمەشقایەتی کۊشیایۍ سەردەمیانەی کەرۆ
* سەرەتا پانەی دەسپنەکەرمۍ نزیكێنمۍ جە ڕۊو ۋەرەنگاربیەیۆ جەهانی دژ بە تنوتیژی سەروو ژەنا، هاموەخت هەڵمەتەو ئازاڎیی جەستەیی رابەر ئاپۆی و چارەسەری پرسوو كوردی، ئینۍ چ پەیوەندیېوەشا پی ڕووەیۊ هەن، بەتایبەت جە چوارچێوەو ئێرانینە چنی شەنووکەوش کەرڎۍ؟
- سەرەتا پېسە جمیەری ئاپۆیی سەروو ئی تەوەیە دیدی جیاوازما هەن. چون ئینە مژارېوەن كە ئارۆ جە لایەن و هێزە ئەرەگیروو، سەردەس و هەژمونگەراكا و عەقڵیەتوو پیا سالاری سەروو مرۆڤایەتی بە پاو مەسڵەحەتەکاشا چەسپنانشا. بەتایبەت گلېرگەشا جە ژەنا تەنگ کەرڎەن، مافی سرووشتیشا ۋنە زەوت کەرڎېنۍ، پېسە بیەیۍ نكوڵیشا ۋنە کریۆ و ڕووانە رووبەڕوو تنوتیژی و زەختۍ فرەی باوە. دەرەنجاموو ئا عەقڵیەتەیە ئارۆ پېسە جنسېوە و بیەیۍ پەشتگۊش وزیېنۍ و نكوڵیشا ۋنە کریۆ. جە ئاکامەنە تاریخۍ پەڕ جە کۊشیای ژەنا پەی دەسەبەركەرڎەی مافەكاشا ئینا ئارانە، جە واڵەکا میرابڵیوە گېرەش تا ئا قارەمانا كە ئارۆ جە کەشە سەركەشەكاو كوردسانی پېسە ژەنۍ پەی دەسەبەركەرڎەی مافوو رەواو ۋېشا کۊشیای کەرا، چېگەنە یاڎوو گرڎوو ئا قارەمان و کۊششکارا کە گیانبازانە پەیوەسۍ قافڵەو گەشمەرڎا بیۍ بەرز ڕاگېر و بەرێزۊ وەروودەمیشانە سەرە منامنورە.
بە کۊشیای جمیەری ئاپۆیی و رابەر ئاپۆی سەردەمێوە تازەو مدرامانی و کۊشیای دەسش پنەکەرڎەن، ئا سەردەمەیچە بە سەردەموو ئازاڎیی ژەنۍ نامزەد کریان. تایبەت ئا سەردەمەیچ بە فاڕیای زیهنیەتوو پیای دەسش پنەکەرڎەن. پۍ ئانەی ژەنی بیاوۆ بە مافە رەوا سرووشتیەکا ۋېش پېسە بیەیۍ درێژە بە ژیۋای ۋېش بڎۊ و جە گرڎوو رەهەندەكاو ژیۋاینە بەشڎارە بۆ، پەنەوازش بە فاڕیای عەقڵیەتی هەن. ئا عەقڵیەتەیچە بە ئاخېزی زیهنی و ئاخېزی ویژدانی و بە دەسەبەركەرڎەی ئازاڎیی و دیموكراسی و بە هزرێوە سۆسیالیستی متاوۊ دەسەبەر بۊ. پۊکەی کۊشیای سەرەتاو رابەر ئاپۆی و پەكەكەی سەروو ئا بنەمایۍ لووان ڕاوە و ڕۊ جە دماو ڕۊی ئا کۊشیایە ۋەرفراوانتەر بیەن و تاوانش ئارۆ پېسە جمیەرېوە بۊ بە جمیەروو ژەنا و بۆ بە هیواو گەشبیەیۊ گلېرگېوە دیموكراتیكی، ئازاڎیواز و سۆسیالیستی کە پۍ گەلاو جەهانی درەوشیۊوە.
ماڕای عەقڵیەتوو پیاسالاری كە سەروو ژەنېوە پەیڕەو كریان پەی وستەی کەناروو ئا عەقڵیەتەیە تا بە ئارۊ کۊشیایۍ بێ مردای لووان ڕاوە. پۍ ئانەی ئا کۊشیایە بیاوۆ ئەنجام پەنەوازەن كە فەرهەنگی دیموكراسی و ئازاڎیوازی جە ناخوو هەر كەسایەتیېوە و بەتایبەت جە پیانە بەرجەستە بۆ تا بەرە پۍ چارەسەری دیموکراتیکی پرسوو ژەنۍ کەرۊوە. رابەر ئاپۆ سەروو ئی پرسەیە ماچۊ:"تا ژەنی ئازاڎە نەبۊ گلېرگە ئازاڎ مەبۆ"، ئەگەر ئا پرسە چارەسەر نەبۊ، ئانە دیموكراسی، ئازاڎیی و سۆسیالیزم مەنتیقەکەنە بەرقەرار مەبۆ، تەنانەڎ ڕۆ دماو ڕۆی پریشكەو تنوتیژی، جەنگ و كاولكاری مەنتیقەکەنە ۋەرفراوانتەر بۆ. نمونەو ئانەیچ ئارۆ جە جەهانەنە ۋینمېش، كە ژەنی چنی رووبەڕوو تنوتیژی بۊوە و جەنگ فراوان بۆ و كاریگەری سەروو ژەنۍ وەش کەرۆ. ئانە جە چوارچێوەو ئێرانینە فراوانتەر و گشگیرتەرا. چون عەقڵیەتوو پیاسالاری دلۍ ئێرانینە سەروو ژەنۍ و گلېرگەیرە سەروەرا. رژێموو ولایەتوو موتلەقەی فەقی بە عەقڵیەتوو پیای مجیانەرە و ژەنی پېسە جنسی دووەمی و یەرەمی تەماشە کەرۆ و جە گرڎوو سیستموو ڕاوەبەری و ژیۋای دلۍ گلېرگەینە پەراوێز و بێ بەری کریېنە و ئا پێناسەی كە جە لایەن و ۋەرپرسا رژێمیوە سەروو ژەنۍ کریۊ، ئارۊ پۍ ۋېش گەورەترین تنوتیژیا كە سەرشارە پەیڕەو کریۆ.
سەرەڕاو ئانەی كە تاریخېوە مدرامانی دلېینەو ئێرانینە هەن و چی دماییانە ئاخېزېوە كە دلېینەو ئێرانینە بە سەرمەشقایەتی ژەنۍ لوواڕاوە كە دروشمەکېش "ژەنی ژیای ئازاڎیی" بۍ، پۍ ماڕای عەقڵیەتوو پیاسالاری بۍ؛ كەواتە تنوتیژی ئیتر سەروو ژەنۍ قبوڵ مەکریۆ ، ئیتر بەرهەمو کۊشیای ڕۊو جەهانی ۋەڕەنگاربیەیۊ تنوتیژی دژوو ژەنا بۆ بە ڕۊو یۊگېرتەی، ڕۊو یاوای بە ئازاڎیی و دەسەبەركەرڎەی مافوو گرڎوو ژەنا. پۍ ئانەی ئا فەلسەفە دەسەبەر بۆ، پەنەوازەن گرڎوو پیایا عەقڵیەتوو پیاسالاری دلۍ وېشانە ماڕانۍ و فاڕا و سەروو بنەما و فەلسەفەو رابەر ئاپۆی برەو بە کۊشیای بڎریۊ.
٢٧و تشرینوو دووەمی، ڕۊو سەر جەنۆ جە ئەڎابیەیۆ گەلوو كوردیا
* جە ٤٥ەمین ساڵیاڎوو جە ئەڎابیەو"پەكەكە"ینە ئەرەمەرزناو"پەكەكە"ی چنی ۋیندۍ و چ كاریگەریېوەش سەروو رەوتوو کۊشیای ئازاڎیوازانەو گەلوو كوردی بیەن؟
- ئینایمۍ سەروبەنڎوو دووۍ تەوەرا گرنگینە. واتا ڕۊو ٢٥و تشرینوو دووەمی و ٢٧و تشرینوو دووەمی کە بەتایبەت پۍ گەلوو كوردی و گەلا ئازاڎیواز و ژەنا دووۍ مزارۍ و پرسۍ گرنگېنۍ. ٢٥و تشرینوو دووەمی ڕووېوەن كە ئارۊنە بەتایبەت دلۍ جمیەری ئاپۆینە بایەخێوە گرنگش پنە مڎریۊ؛ چونكی ئیتر پا عەقڵیەتۊ كە سەروەركریان تەماژەو ژەنۍ مەکریۆ؛ بەپێچەوانۊ ژەنی ئارۊ سەرمەشقایەتی گلېرگەی و کۊشیایۍ سەردەمیانەی کەرۆ، هاموەخت ئانەیچ بە کۊشیای سەرەمڕەو ڕابەر ئاپۆی و جە ئەڎابیەی پەكەكەی مسۆگەر بیەن. واتە ٢٥و تشرینوو دووەمی كە پېسە ٤٥ەمین ساڵیاڎوو ئەرەمەرزناو پەكەكەی بەپەیلوواو من پېسە جە ئەڎابیەی پارتێوە تەماشەش کەرمۍ، تەماشەکەرڎەیۍ ۋەرتەسکا.
پۊکەی چېگەنە ۋەروو گرنگی و دانسقەبیەی ئا ڕووەیە سەرەتا بەنامۍ ۋېم و پارتەكەیما پەژاكی ٤٥ەمین ساڵیاڎوو ئەرەمەرزناو پەکەکەی سەرەتا جە رابەر ئاپۆی، جە گرڎوو گەریلاكاو ئازاڎیوازوو كوردسانی، جە گرڎوو ژەنا قارەمانی كە ئارۆ دلۍ سەنگەرەكاو کۊشیاینە مدرامان کەرا، گرڎوو گیریایا دلۍ گېرتەخانەکا، گرڎوو گەلی وڵاتپارێزیما، ئەڎایاو گەشمەرڎا، دۆسا ئازاڎیوازوو گەلوو كوردی مبارەک کەروو.
بە پەیلوواو من ئارۆ تەنیا ڕۊو جە ئەڎابیەو پەكەكەی نییا. بەڵکم ڕۊو سەر جەنۆ جە ئەڎابیەیۆ گەلوو كوردیا، واتە گەلوە كە نكوڵیش ۋنە کریۍ و چیمەنتۆ كریۍ سەرشەرە، روبەڕو قڕكەرڎەی و پاكتاوكاری بېوە، زۋانش قەڎەخە كریابۍ، دەگایەکېش کاولکریېبێنۍ و سۊچیۍ بېنۍ، گەلەكەش روبەڕوو فاڕایۊ و کۊچبەری، گېرتەی و ئەشكەنجەی بیەنۆ و هەتا دەرفەتوو گولانەتەرین ژیۋایش چنە زەوتكریابۍ؛ بەبەرکۊتەی پەكەكەی ۋینمۍ رۆحێوە تازە بە گەلوو كوردی بەخشیا و ئا ڕووە بی بە ڕۊو ژیۋایۊ گەلی و گلېرگېوە تازەی.
پۊکەی ئارۊ فرەو لایەنا بە پەكەكەی ماچا:" كوردسان پېسە دارێوە وشكیش پنەئامابۍ، پەكەكە رۆحیش کەرڎۆ وەروو ئا دارەیرە و زینڎەش کەرڎۆ" واتا نەتەوېوە كە رووبەڕو نكوڵی و قڕكەرڎەی بیۆ، ئارۆ بیەن بە گەلێوە كە جە ۋەرکەوتوو دلېڕاسەی و جەهانینە دەسوەڵېوستەی چەسپنای ئازاڎیی و دیموكراسی کەرۆ، ئاڵا هۊرگیروو جمیەری سۆسیالیستیا جەهانەنە و جە هەر بەشېوە كوردسانینە ئاڵاهۊرگیروو ئاخېزېوە سەردەمیانەین كە جە سەرنیشت و ۋەرکەوتوو سوریای، جە ۋەرکەوتوو كوردسانی و ئێرانینە دیما. تایبەت جە مەنتیقەکەنە ئا هێزەی کە ئارۊ ئازایانە و گیانبازانە دژوو زوڵمی و ئەرەگیری مردۊوە پەكەكەن، ئاڎیچ بە رەنجی بێ وچانوو رابەر ئاپۆی دەسەبەر کریان.
پۊکەی جە بنەمانە جە ئەڎابیەی پەكەكەی جە ئەڎابیەی ژیۋایۍ تازەیا پۍ گەلوو كوردی و مرۆڤایەتی. جە ئەڎابیەو فەلسەفەی، تاریخ، رەوتوو کۊشیای و مدرامانېوە تازەیا. جە ئەڎابیەی مدرامان ژیۋاین. كەواتە گرڎ چېوۍ جە كوردسانەنە دما بە دماو پەكەكەی سەرجەنۆ جە ئەڎۍ بیەنۊ؛ ۋەروو ئانەین رابەر ئاپۆ ماچۊ:"ئێمە سەرجەنۆ تاریخ منۋیسمېوە" واتە ئا تاریخەیچە بە ۋنېوە كە ئارۊ جە سەنگەرەكاو مدرامانی و دلۍ زینڎانەكا و سەروو جاڎەکا و کەشە سەركەشەكاو كوردسانی منۋیسیۊوە، ئانەیچ ۋەروو چېشی کریۆ؟ ۋەروو ئانەی كە پەكەكە بە دەسەواژېوە کۊشیای ۋېش دەسپنەکەرد، سەروو دووۍ کەلیما جە ئەڎۍ بۊ ئاڎیچۍ "كوردسان ئەرەگیر کریان" ۋەروو ئانەین ئارۊیچ دماو ٤٥ ساڵا جە کۊشیای ۋېش بە گوڕوتینۊ دژوو ئەرەگیری جەنگ کەرۊ، پۍ ئانەی کە ئەرەگیرەکا سەروو ئی خاكیۊ بەرکەرۊ. چونكی ئەرەگیر جە هەر بەشێوە كوردسانینە گەلوو كوردی سەركوت کەرۊ، مڎۊما قەنارە و دەربەدەرۍ و تاڵانما کەرا، بەڵام ۋینمۍ حەرەکەتوو پارتۍ فرۍ هەنۍ، دەرحەق پی کردەوا بێدەنگېنۍ. چون عەقڵیەتېوە كە سەرش مەرزیانەرە چېوۍ جیاوازا. بەڵام هین و پەكەكەی و جمیەری ئاپۆیی دژ بە ئەرەگیریا. واتە چنی بۊ ئەرەگیر سەروو یانە و مەنزڵوو ۋېمانە دەربەدەرېما کەرۊ؛ پۍ ئانەی ۋەرەنڕووش بیمېوە بە مدرامان متاومۍ ژیۋایۍ ئازاڎ سەروو ئی خاكیۊ دەسەبەر کەرمۍ. ئانەیچ پەکەکە بە درووشمەو (مدرامان ژیۋایا) خوڵقنانش.
بە جە ئەڎابیەی رابەر ئاپۆی و جە ئەڎابیەی پەكەكەی رۆحوو یۊبیەی نەتەوەیی جە كوردسانەنە وەش بی. واتە ئا عەقڵیەتەی كە جە ۋیەرڎەنە سەروو كوردسانی سەروەر بۍ جە چوارچێوەو بنەیانە و مەنتیقېوەنە سنوردار مەنەبۍ، بەڵام پەكەكە بە جە ئەڎابیەی ۋېش هەستی نەتەوایەتیش كوردسانەنە گەشکەرڎۊ. دلۍ ملەملانە سیاسیەکا مەنتیقەکەینە خەتەو یەرەمیش پۍ ۋېش بەبنەما گېرت. جیا چانەی كە یۊبیەیېش دلۍ كوردسانی و ۋەرکەوتوو دلېڕاسەینە و جمیەروو ئازاڎیوازا جەهانینە وەشکەرڎ، پەکەکە جە ئاستی جەهانینە بی بە جمیەرېوە گەردونی كە گرڎوو هێزە ئازاڎیواز، دیموكراتواز، چەپ و سۆسیالیستش چېروو چەترێوەنە دژوو فاشیزمی و ئەرەگیری كە قڕكەرڎەو گەلا بەبنەما گېرۊ كۆكەردۍ
پژاك هیواو گەلوو كوردی و تایبەت ژەنا و گەنجان
* ئەرەمەرزناو پەكەكەی چ كاریگەریېوەش سەروو گەلوو کوردی جە ۋەرکەوتوو كوردسانی و ئێرانینە بیەن؟
- پەكەكە پېسە جمیەرېوە نەتەوەیی و دیموکراتیکی جە كوردسانەنە جە ئەڎۍ بیەن. سەرەتاو جە ئەڎابیەو ۋېش پېسە گروپێوە ۋەنەری پێناسە کەرڎ. ئەنقەرەنە گرووپێوە ۋەنەرۍ مەیا لاو یۊی و پۍ ئەرەمەرزناو پەکەکەی ٦ پۍ ٧ ساڵا کۊشش کەرا. ئی گروپە ۋەنەرۍ شەیداو گلېرگېوە ئازاڎی و دیموکراتیکینۍ. ئا گرووپە دماتەر دەرفەت پۍ پەرەپنەداو خەباتی ڕەخسنانۍ و گېڵاوە پۍ كوردسانی. بە ئاماڎەكەرڎەی دەرفەتی پۍ پووچ کەرڎەیۆ زەخت و فشارۍ كە دەوڵەتوو ئەرەگیروو تورکیای سەروو كوردا و هێزە ئازاڎیوازەكا بەرۊش ڕاوە ، پەكەكە جە ٢٧/١١/١٩٧٨ئەرەمەرزناو ۋېش ئەرەیاۋنۊ و دماتەر جە کورڎسان و ۋەرکەوتوو دلېڕاسەینە وەڵا بۊوە. تەنانەڎ چڵۊسکەو خەباتی میاونۊ دلېینەو ئێرانی و ۋەرکەوتوو كوردسانیچ. واتە رابەر ئاپۆ جە سەرەتانە بە عەقڵیەتوو کوردسان یەکپارچەن نزیكبیەنۆ. بە پەیمانوو لۆزانی جە لایەنوو ئەرەگیراوە کریان چواربەشۍ و هەر بەشێوەش ئینا چېروو چەپۆکەو ئەرەگیرېوەنە. واتە لاشېوە لت لت كریان. رابەر ئاپۆ ئا لاشە لت لتكریاشە ئاردۊ لاو یۊی و رۆحێوەش پنەبەخشا. ئا رۆحەیچ رۆحی ئاپۆیین. دەس و سەرە و لنگۍ و جەسەی لت لت کریاش ئارڎ لاو یۊی. ئیتر ئێش و بەشێوە كوردسانی بی بە ئېش و ئەو بەشەکەو تەروو كوردسانی. سەركۊتەی بەشێوە کوردسانی بیەن، سەركۊتەی بەشێوە تەروو كوردسانی. پۊکەی کۊشیای پەکەکەی راسەوخۆ کاریگەریش سەروو گەلوو ۋەرکەوتوو کوردسانی نیانەرە. ئا كاریگەریەیچە جە وەخت و بڕفانای و گېرتەی رابەر ئاپۆی جە ١٥ و شوباتوو ١٩٩٩ی زاینی بەرکۊت. ۋیناما جە ۋەرکەوتوو كوردسانی جە ٣ۍ سیاومانگۍ، ۋېنیشاندایۍ سەرتاسەری پۍ خۊتانکەرڎەی جە رابەر ئاپۆی پێکئاما. ئا خۊتانکەرڎەیچە سەلمناش كە گەلوو كوردی جە ۋەرکەوتوو كوردسانی و گەلا ئازاڎیوازی جە ئێرانەنە ۋیر و هزر و فەلسەفەو رابەر ئاپۆیشا لاوەپەسەنڎا. ۋەروو ئانەی خۊتانکەرڎەی بێوێنەشا کەرڎ.
دماتەر پۍ ئانەی ئا ۋیر و فەلسەفە فاڕیۊوە پۍ دلېینەو ۋەرکەوتوو كوردسانی گەنجەکېما بە هۆگرییوە ڕووەشا چی جمیەرەیە کەرڎ و بەشڎارۍ دلۍ ریزەکاو پەکەکەی بیۍ. دماتەر پژاك سەروو ۋیر و فەلسەفەو رابەر ئاپۆی جە ٤و نیسانوو ساڵەو ٢٠٠٤ ینە ئەرەمەرزیا و تا ئیسە سەروو ئا ۋیر و فەلسەفەیۊ کۊشیای ۋېش بەردەوام کەرۆ. واتە جە ئەڎابیەی پەکەکەی كاریگەری گەورەش سەروو گەلوو کوردی جە ۋەرکەوتوو كوردسانیچ وەشکەرڎەن. تەنانەت جە بواروو پارادیگمای و ئایدیۆلۆژیوە كاریگەریش وەش کەرڎەن كە ئارۊ گەل جە دلېینەو ۋەرکەوتوو كوردسانینە سەروو ئا پارادیگمایە هەرمانە کەرۆ. بە پارادیگماو ئیكۆلۆژی ۋەرپەرچوو زیهنیەتی کاولکاری ژیۋگەیی رژێموو ئەرەگیری ئێرانی مڎۊوە. سەروو پارادیگماو ئازاڎیی ژەنۍ و پارادیگماو گلېرگەی دیموكراتیکی دژوو رژێموو ئەرەگیری ئێرانی کۊشیای کریۊ.
سەروو ئا فەلسەفەیە پژاک ئارۊ گرنگی بە رێكوستەكەرڎەی گلېرگەی، ئاخېزی زیهنی، پارېزنای رەوای، پەروەردەكەرڎەی گلېرگەی، ئەرەمەرزناو سیستمێوە تازەی و مۆدێلێوە تازەی مڎۆ، چونکی بە عەقڵیەتی دیموكراسی خەمڵېنیا. پۊکەی پژاك بڕواش پانەی هەن دیموكراسی بەبێ كردار پېسەنە ئینسانېوە بێدەنگی. چون ئارۆ كردار زۋانوو دیموكراسین. جە ۋەختېنە ۋەرکەوتوو کوردسانینە حزب و لایەنۍ فرۍ هەنۍ کە قسۍ و كردارشا نییا، پۊکەی پېسەنۍ مرۆڤێوە بێدەنگی و هیوا و باوەڕی گلېرگەی مەگەشناوە. بەڵام پژاك چون پارتێوە كردارییا بیەن بە هیواو گەلوو كوردی و تایبەت ژەنا و گەنجا. پۊکەی دیموكراسی بەبێ كردار مەبۊ. ۋەروو ئانەینە کە پژاك و پەكەكە و ئا جمیەرۍ سەر بە ۋیر و رامانوو رابەر ئاپۆینۍ خۊتان كردار و قسېنۍ. كردار و قسېشا یۊن. ۋەروو ئانەینە هیواو مرۆڤایەتیشا گەشکەرڎەنۆ. پۊکەی ئێمەیچ پېسە پژاكی ئا فەلسەفەی تایبەت دلۍ زینڎانەکانە، جە کەشەکا و دلۍ جاڎەکانە گەشبیەنۆ پۍ ۋېما بەبنەماش گېرمۍ. چون گەلوو کوردیچ جە ۋەرکەوتوو كوردسانینە سەرجە نۊ جە ئەڎۍ بیەنۊ، سەرجەنۊ پارتیبیەی، رێكوستە بیەی، هزر و رامان سەر جەنۊ گەشەش کەرڎەنۊ. تایبەت ئاخېزوو ژەنۍ ژیای ئازاڎیی كە جەئێران و ۋەرکەوتوو کوردسانی سەرشهۊردان بەرهەموو ئا ۋیر و فەلسەفەینە، تایبەت بەرهەموو ئەرەمەرزناو پەكەكەین كە ئارۊ ۋەرکەوتوو كوردسانینە سەمەرەكەش بەرکۊت.