كۆمیتەی پەیوەندیەكانی دەرەوەی كەجەكە بانگەوازی لەحكومەتی عێراق دەكات كە پەیوەندی لەگەل كۆمەڵگەی ئێزیدی دا ببەستن، چەك و توندوتیژی بینێتە لاوە و دەڵێت:"وەكو بزوتنەوەی ئازادی لەپێناو چارەسەری پرسەكان پشتیوانی دەدەینە هەرشێوە قۆناخێكی دیموكراتیك".
كۆمیتەی پەیوەندیەكانی دەرەوەی كۆما جڤاكێن كوردستان"كەجەكە"، سەبارەت بەهێرشی داگیركەری دەوڵەتی تورك و ئاڵۆزیەكان لەشەنگاڵ لێدوانێكی نوسراوی بڵاوكردەوە و رایگەیاند:"لەقۆناخێكدا كە دەوڵەتی ئێراق لەگەل، گەلی ئێزیدیدا دیالۆگ بكات، دەبێت چەك و توندوتیژی بەلاوە بنێنن و دیالۆگ بەبنەما وەربگیدرێت".
لەلێدوانەكەی كۆمیتەدا ئاماژە بەوە كراوە:
دەوڵەتی توركی فاشیست لە ١٧ی نیسانی ٢٠٢٢دا بەشەڕی لەناوبردن لەدژی گەلی كورد دەست بە قۆناخێكی نوێ هێرشی كردووە. ئەو دەسەڵاتە فاشیستیە لەگەڵ ئەوەی تاوانی مێژوویی ئەنجام دەدات و دەوروبەری بەرتەسك بووەتەوە، ئابوریەكەی بۆ ئەوەی لەدژی گەلی كورد بەكاردێنێت، بەدزی بەرێوە دەبرێت، هات و هاواری ئەردۆغانی فاشیست كەوتووەتە ناو هەوڵدانی گۆڕانی رۆژەڤەكانەوە. تەمەنی ئەو رژێمە فاشیستە ئەوەندە كەم بووە كە بەو هەوڵدانانەدا درێژ نابێتەوە. لەبەر ئەوە گروپ و بنەماڵەی وەكو پەدەكە بەكاردێنێت. دەیەوێت خاكەكەی فراوانتر بكات، دەسكەوتەكانی گەلەكەمان لەناو ببات و هیچ شتێكی كوردستان نەهێڵیتەوە.
بەمشێوەیە هێرشەكانی رژێمی فاشیست بەردەوام دەكات. بەرخۆدانی گەریلاكانیش زۆرێك لە حیساباتی ئەوان تێكۆپێك دەدات. ئەگەر ئەم هێرشەی دەوڵەتی داگیركەر و فاشیست وەكو دۆژمنایەتی پەكەكە بەناو بكرێت، بەو واتایە دێ كە لەمێژوو شتێك تێنەگەیشتوون و ئەمەش پشتڕاست بووەتەوە كە هاوبەشی ئەو هێرشانەن. دەوڵەتی تورك لەرووی مێژووییەوە دۆژمنی گەلی كوردە.
دەیانەوێت خەیاڵەكانی عۆسمانیەكان پێكبێنن
دەوڵەتی توركی فاشیست لەم ماوەی دواییدا پەلاماری گەلەكەمان لەشەنگاڵ و ئێزیدیەكان دەدات. گەلەكەمان، ئێزیدیەكان تازە بەتازە لەناو چنگی قڕكردن و لەناوبردن رزگاری بووە. بەهەزاران ژن و منداڵ لەفەرمانی ٧٣هەمین دا دەستگیركراون و چارەنووسیان نەدیارە. پاش ئەوەی بەبەرخۆدانی كۆمەڵگەی ئێزیدی داعشیان شكست پێ هێنا، بۆ ئەوەی جارێكی تر لەناوبردن و توانەوە پێكنەیەت، ئەوان وویستیان هەندێ رێكار بگرنەبەر. لەبەر ئەوەش لەسەر فیدالیزم راوەستەیان كرد كە ئەویش رۆحی یاسای بنەڕەتی عێراقە و دامەزراندنی مۆدیلی خۆبەرێوەبردنە. ئەم هەوڵدانەی گەلەكەمان"ئێزیدیەكان"، زیاتر لەهەركەس ئەو پەدەكەیەی كە شەنگاڵی رادەستی داعش كرد و دەوڵەتی تورك كە بەرپرسی داعشە توڕە و نارەحەت كردووە. گەلی ئێزیدی لەم قۆناخەدا هەوڵیداوە لەگەڵ حكومەتی و دەوڵەتی عێراقدا دیالۆگ بكات.
ئەوە ماوەی چەند رۆژێكە لەراگەیاندنەكانەوە دەردەكەوێت كە لەنێوان ئەرتەشی عێراق و گەلی ئێزیدیدا ئاڵۆزی هەیە. كاتێك كە هێرشی داعش دەستی پێكرد، ئێمە دەستوەردانی ٧٣هەمین فەرمانی سەر ئێزیدیەكانمان كرد. ئێمە كۆمەڵگەی ئێزیدیمان لەبەرامبەر بەو هێرشە پاراست. پاشان هێزی پاراستنی ئێزیدیەكان یەبەشە، یەژەشە و ئاسایش لەپێشدا، بەپشتیوانی دەوڵەتی عێراق لەهەرێمی شەنگاڵ تا ئاستێكی گرنگ هێرشەكانی داعشیان بەربەستكرد. كۆمەڵگەی ئێمەی ئێزیدی لەم قۆناخەدا لەشەنگاڵ خۆبەرێوەبەری خۆی بۆنیادنا. لەم قۆناخەدا بۆ ئەوەی پێش بەهێرشی سەر گەلانی عێراق و لەسەر شەنگاڵ بەربەست بكەن، ئەم هەنگاوە نرا. هێزی پاراستنی ئێزیدیەكان لەشەنگاڵ بۆ ئێراق كێشە نییە، بەپێچەوانەوە هێزێكی چارەسەرییە".
دیارە بەهۆی ئەو هێرشە داگیركەریەی دەوڵەتی تورك لەدژی باشوری كوردستان و عێراق، پلانێك هەیە كە دەوڵەتی عێراق و ئێزیدیەكان رووبەرووی یەكدی بكەنەوە. گەلی ئێزیدی، گەلێكە كە رووبەرووی قڕكردن و لەناوبردن بووەتەوە. دەبێت عێراق بەهەستیاری و بەبەرپرسیاریەتی نزیكی ئێزیدیان و ئیرادەی سیاسی ئەوان ببێتەوە. تا ئەم دوایانەش ئەو كەسانەی چەكیان لەدژی گەلی ئێزیدی بەكارهێنا، چەتەكانی داعش، پەدەكە و توركیا بوون. لەلایەكی ترەوە دەبێت دەوڵەتی عێراق لەقۆناخی دیالۆگدا كە دەیەوێت لەگەل ئێزیدیەكاندا بەرێوە ببات، دەبێت چەك و توندوتیژی بەلاوە بنێن و دیالۆگ بەبنەما بگرن. پەیمان لەدژی ئێرادەی ئێزیدیەكان، دانانی دیواری توركان، بێ رێزیە بەرامبەر بەنرخی گەل و پرسەكان چارەسەر ناكات. بەرێگەی سەیارەی سەربازی و لۆژیكی سەربازی هەڵبكۆتنە سەر ئێزیدیەكان و منداڵانیان، نە دیالۆگ، بەڵكۆ پێكدادان لەگەڵ خۆیدا بێنێتە ئاراوە. دەبێت نە گەلی ئێزیدی و نە دەوڵەتی عێراقیش بگەنە رەوشێكی وەها. هەروەها دەبێت خۆرێوەبەری شەنگاڵیش پرۆژەی چارەسەری خۆی بداتە حكومەت و بەرپرسانی دەوڵەت و بەدیالۆگ پرسەكان چارەسەر بكەن. لەم بابەتەدا دەمانەوێت دەستنیشانی بكەین، وەكو بزوتنەوەی ئازادیخوازی گەلی كوردستان بۆ چارەسەركردنی پرسەكان ئێمە پشتیوانی دەدەینە هەرشێوە قۆناخێكی دیموكراتیك.
وەكو بزوتنەوەی ئازادیخوازی گەلی كوردستان لەدژی دەوڵەتی توركی داگیركەر شەڕێكی مەزن بەرێوە دەبەین. ئەم شەڕە تەنیا شەڕی ئازادی كوردان نیە، لەهەمانكاتدا بەرخۆدانی گەلانی هەرێمەكەیە بۆ بەدەستخستنی ئازادی و بەرقەراركردنی ئاشتی. پرۆژەی عۆسمانی نوێ دەوڵەتی تورك لەدیواری گەریلای كوردستان بكەوێت و پارچەپارچە ببێت. بزوتنەوەكەمان ئەو حیساباتانە مایەپووچ بكات. بۆ ئازادی گەلانی هەرێمەكە، بۆ بەرقەراری ئاسایش و ئارامی لەهەرێمە بەرخۆدان بكات. ئێمە بانگەوازی لەكۆمەڵگەی عێراقی و دەوڵەتی تورك دەكەین، با لەپلانی داگیركەران تێبگەن و لەبەرامبەر بەو پلانانە دەنگیان بەرز بكەنەوە.
هـ . ب
