لە شەڕی ناوخۆدا زیاتر لە ٣٦ هەزار پێشمەرگە و هاوڵاتی  کوژران و بێسەروشوێنکران، حەقوایە لە هەموو شار و شارۆچکەیەکی هەرێمی کوردستان پەیکەری شەرمەزاری درووستبکرێت و ساڵانە یادی ٣١ی ئاب وەک بۆنەیەکی 'خیانەتی نیشتیمانی' بکرێتەوە!
لە پاش ڕووداوی ٣١ی ئابەوە؛ وەک ڕۆژنامەنوسێکی سەربەخۆ ساڵانە ئەم یادە بەرز ڕادەگرم  چونکە ئــازارێکە لەبیرناچێت. چوونکە ئەوەی کورد لە ٣١ی ئابدا بە کوردی کرد دوژمنان بە کوردییان نەکرد. ٣١ی ئاب خەڵکی سڤیل و پێشمەرگەی تێکۆشەری تێدا فریودرا و بەکوشتــدرا  بۆ بەرژەوەندی حیزبی و ململانێی پۆست و پێگە و داگیرکردنی داهاتی سەر زەویی و ژێرزەوی ناوچەکە. دەسەڵاتدارانی هه‌رێمی کوردستان  یادی هه‌موو ئه‌و بۆنه‌ نیشتمانی و زیانلێکه‌وتنانه‌ ده‌کـەنەوه‌ که‌به‌سه‌ر گەلەکەمان هاتووه‌. ٣١ئاب و شه‌ڕی ناوخۆش به‌شێکە له‌و کاره‌ساتانه‌ی له‌سه‌رده‌می به‌عس و ڕابوردووی دیکتاتۆره‌کاندا ڕویانداوه پێویستە ٣١ی ئاب بکرێته‌ ڕۆژێکی تایبەت لە ساڵێکدا و بــێ جیاوازی یادبکرێتەوە. لە ساڵوەگەڕی ئەو ڕۆژەدا سه‌ری نه‌وازش داده‌نه‌وێنین بۆسه‌رجه‌م شەهیدان ئەوانەی لە پێناو کورد و کوردستاندا تێکۆشاون به‌ژداربیین له‌خه‌می که‌سوکار و دۆستانیان. بــا پێکەوە لەم یادە نیشتمانی و نەتەواییەتیەدا بەشداربین چونکە ٣١ی ئاب یادێکی کارەسات بارە. دەبـــا هاوشێوەی هەڵەبجە و ئەنفال یادبکرێتەوە. پێشنیار بکرێت  سێ رۆژی هەفتەی کۆتایی مانگی ئابی هەموساڵێک بکرێتە پشوی فەرمی لە هەرێمی کوردستان و ڕۆژی ماتەمی شکۆی گشتی.
لایەنەکانی باشوور له ‌ساڵێکدا ده‌یان بۆنه‌ی نیشتمانی و که‌سایه‌تییەکان ده‌که‌نه‌ موڵکی خۆیان و بە داهاتی گشتی یادی دەکەنەوە هەربۆنەیەک زیان بگەیەنێت بەپێگە و کەسایەتییان و خواست و داواکاری خۆیانی لەسەرنەبێ ئاماژەی پێنادەن. ٣١ی ئابیش بۆنەیەکی نیشتیمانییە و به‌هه‌زاران شۆڕشگێڕ و پێشمه‌رگه‌ی گیانبەخشی تێدا بووە قوربانی به‌هاوشێوه‌ی ساڵه‌کانی سه‌رده‌می به‌عس کوژرا و بێسه‌ر و شوێنکردن و که‌م ئه‌ندام و زیانی زۆری لێکەوتەوە. دەبوو لــە هەموو شار و شارۆچکەیەک پەیکەری شەرمەزاری درووستبکرایە و ساڵانە پەردەی  ڕەشی شەرمەزاری هەڵدرایەتەوە، تاوانەکان هاوسەنگ بکرێن و بکەرانی ٣١ی ئاب لەهەر پلە و پۆستێکدان سزا بدرێن.

له‌ ٣١ ی ئابدا پارتی دیموکراتی کوردستان سه‌رکه‌وتنی شه‌ڕی براکوژی  بە پشتیوانی ڕژێمی بەعسی ڕوخاو ڕاگەیاند، هەر بۆیە له‌ ٣١ی ئابدا جگه‌ له‌زیانی گیانی سه‌رجه‌م کارگه‌کانیان به‌تاڵان برد و ‌بە داهاتەکەی هاوکاری مادییان بە هێزی سەربازی به‌عس بەخشی. ده‌بێت هاوڵاتیان فشاری بــەکۆمه‌ڵ بخەنه‌سه‌ر کۆمەڵگەی مەدەنی و ڕێکخراوە ناحکومیەکان ، تا ٣١ی ئاب وەک هەرڕۆژێکی رەشی تر ، کەبەسەر گەلەکەماندا هاتووە بەفەرمی بکرێت و یادی بۆ بکرێتەوە.
بەهۆی سیاسەتی چەوت و ململانێی لایەنەکانی باشوری کوردستان؛  بەردەوام لە شەڕی ناوخۆداین، جیهانی گەندەڵی کەبۆتە هۆکاری بنیاتنانی قەیرانی کۆمەڵایەتی، ڕۆژ نییە بەدەیان خەڵکی ئەم وڵاتە ڕووە و مەرگ نەبات و ئاوارەی وڵاتانی دیکە نەبن، ئەم میحنەتەی ئەمڕۆ لەکۆمەڵگەکەماندا ڕوودەدات و هەر ڕۆژەی بەجۆرێک وێنەی چەندین کوژرا و  کۆچبەری خنکاو دەبینین ئۆباڵەکەی لەئەستۆی دەسەڵاتە، وە بیرکردنەوە و بێ موبالاتی دەسەڵاتداری باشووری کوردستانە، تاسەرانی شەڕی براکوژی بوونیان هەبێت لەدەسەلاتدا  مەرگ هەموو ڕۆژێک دەرگای ماڵمان دەگرێت، بەکۆمەڵ لاوانمان لەناو دەبات و چرکە ساتەکانی شەڕی ناوخۆ کاتژمێرەکانی مەرگی لاوان دەژمێرێت.
پێویستە یادی ٣١ی ئاب بکرێتە بۆنەیەک لە کارەساتەکان تا دوولایەنی دەسەڵاتدار بەخۆیاندا بچنەوە و ئەم یادکردنەوانە ببێت بە بەربەست بۆ دووبارەنەبوونەوەی ئەو شەڕە خوێناوییەی زیاتر لە ٣٦ هەزار مرۆڤی بێتاوان کوژران و بێسەروشوێن کران.
لە پاش ڕوداوەکانی شەڕی براکوژی و  ڕێککەوتنی پارتی و یەکێتی لە واشنگتۆن؛ هەرێمێکی تەواو نادیموکراس و حکومەتێکی ناتەندروست بوونی هەیە و مافی تاکیان قۆرخکردوە. بەهۆی جیاوازی خزمەتگوزاریی ناوچەکانی ژێردەسەڵاتی پارتی و یەکێتی و ململانێیی سیاسیانەوە جیاوازی هەیە، درک بەوەدەکرێ هێشتا لە شەڕی ناوخۆداین! تا ئێستاش زۆرێک لە دیلەکانی شەڕی ناوخۆ لەزینداندان یان بێسەروشوێنن، لە کۆتایی مانگی ئابی هەموساڵێک کولاندنەوەی برینی خێزانەکان دووبارە دەبێتەوە و یادی ئەم کارەساتە دەکرێتەوە.
شەڕی چەکداریی براکووژی لە ساڵانی ١٩٩٤ تا ١٩٩٧ لە نێوان پارتی و یەکێتیی ڕوویدا، دەرنجامەکانی بووە ھۆی گورزێکی دوژمنگەرایی بەھێز لە ناو کۆمەڵگەی باشووری کوردستان، پەروەردەیەکی دژوار و ململانێی سیاسی نەوەکانمانی بە لاڕێدابردوە. لە شەڕی ناوخۆدا بەکۆی گشتی زیاتر لە ٣٦هەزار هاوڵاتی کوژران و بێسەروشوێنکراون.
شەڕی ناوخۆ بە 'ڕێکەوتننامەی ئاشتی واشنتۆن' لە ١٧ی ئەیلوولی ١٩٩٨ بە ئامادەبوونی وەزیری دەرەوەی ئەمەریکا ئۆلبرایت، لە نێوان جەلال تاڵەبانی و مەسعود بارزانی ئیمزاکرا و کۆتایی پێھات، بەڵام ئازارەکان هێشتا ساڕێژ نەبوون،  دەیان دایک  هێشتا لە چاوەڕوانی کوڕو هاوسەرەکەیدایە بەدیداریان شادبێتەوە.
بەهۆی شەڕی ناخۆی ٣١ی ئابەوە هەیكەلی سیاسی و ئیداری کورد لەکەدار دەبیندرێت و جیاوازی کوردبوون و پارێزگاری لە گەل و سەروەرییەکان بەچەقبەستووی ماونەتەوە. ئەوەیش وایکردووە پێشنیار بکرێ ڕۆژی ٣١ی ئاب بە خیانەتی نیشتمانی هەژماربکرێت و بکرێتە ڕۆژێکی تایبەت و یادبکرێتەوە.