سیستەمی هیرارشیكی پیرسالار بۆ ئەوەی بتوانێ بەقا بەدەسەڵاتی خۆی بەدا بەشێوازی جۆربەجۆر ئەو كەسانەی كە دەنگیان لە هەمبەری نادادپەروەری و چینایەتی ئەوان هەڵدەبڕن سزایان دەدا.
هەر سیستەمێكی دەوڵەت ـ نەتەوەی ئەمڕۆی دنیا لەگۆڕ فكر و عەقڵیەتی ئەو كۆمەڵگەیەی وا بەسەریاندا حوكم دەكا، شێوازێكی سزادان و پاكتاوكاری ـ چ لە بواری فكری و چ لەبواری جەستەیی ـ پەیڕەو دەكا.ئەو سزا دانانە جارێ وایە بەشێوەیەكی زۆر زەبەلاح و كۆنەپەرستانە و دۆگماتیك بەرێوە دەچێ، جارێ واشە بەشێوازێكی پڕ زڕاڤ وناسك لەژێر ناوی شارستانیەت و لیبرالیسم پێش دەخرێ كە مرۆڤ تەنیا لەرووی جەستەیی زیندووە و پێ ناحەسێ كە بەهەست لەناو چووە ـ مردنێك كە لەیونانی كۆندا بە ئوتو نازی یان مردنی بێ ئێش بەناو كراوە ـ.
بەدرێژایی تەمەنی سیستەمی دەسەڵاتخواز كەسانێك بوون كە لەدژی ئەو سیستەمە راپەڕیون و دنیایەكی دیموكراتیك و یەكسان خوازیان بۆ مرۆڤەكان بەدی هێناوە. زۆرینەی ئەو كەسانە كە پێشەنگایەتی ئەو شۆڕشانەیان كردوە پێغەمبەرەكان بوون كە لەمێژوودا، خۆرهەڵاتی ناوڕاست رۆڵی سەرەكیئەم سەرهەڵدانانەی بووە بەجۆرێك كە دەڵێین ١٢٤هەزار پێغەمبەر لەو ناوچەیە بەدایك هاتوون.
لەم سەدەیەی بیست و یەكەم دا كە شەڕی جیهانی سێیەم دەستی پێكردوە و گەیشتووەتە قۆناخێكی نوێ و هەر رۆژ بەجۆرێك لەگۆشەیەكی دنیا خۆی نیشان دەدا رۆڵی شۆڕشی بیردۆزی"فكری" تا ئاستێك گرنگی پێدراوە كە بتوانین بڵێین شەڕی جیهانی سێیەم شەڕی زیهنییەتە.
رێبەر ئاپۆ دەڵێ؛ سەدەی بیست و یەكەم، سەدەی ئازادی ژنە. بەڵام ئەم گوتنە دێتە چ واتایەك؟ سیستمی پیاوسالار بۆ ئەوەی بتوانێ خۆی لەسەر پێ بگرێ و رەوا بوون بەخۆی بدا، دەبێ فكری دەسەڵات ـ كوێلە"كوێلەدار ـ كوێلە" لەمێشكی مرۆڤەكاندا ئاوا بكا چۆن ناتوانێ هەردەم لەرووی زەخت و زۆری كۆمەڵگە بەرێوە بەرێ. هەست بەدەسەڵاتداری یەكەم جار خۆی لەسەر ژن دەسەپێنێت. بەواتایەك كە بن خستن و زاڵ بوون بەسەر ژن دا كوێلەكردن و بەزەنجیركێشانی كۆمەڵگەی ئازادی مرۆڤاهییە.
دەوڵەتی داگیركەری ئێرانیش بەتەمەنێكی سیاسی زیاتر لە ٢٥٠٠ساڵ، لەبەرێوەبردنی كۆمەڵگە خاوەنی ئەزموون و سیاسەتی تایبەت بەخۆیەتی.
دوای دزینی نرخ و دەستكەوتە دیموكراتیكەكانی شۆڕشی گەلانی ئێران لەساڵی ١٣٥٧ی هەتاوی بەیارمەتی دەوڵەتە هەژمۆنگەراكان لەلایەن ئاخوندەكانەوە، لەسێدارەدانی مرۆڤەكان بەشێوەیەكی سیستەماتیك بەرێوە دەچێ. بەجۆرێك كە لە دنیادا لە رووی لەسێدارەدانەوە ئێران لەپلەی دووەم دایە.
سزای سێدارەكردن لەرووی دەروونیەوە هەست بە خنكاندن لەفكری مرۆڤ دا ئاوا دەكات. كاتێك مرۆڤ چاو لە لەسێدارەدانی كەسێك دەكات بۆ چركە ساتێكیش بێ لەرووی غەریزییەوە خۆی دەخاتە جێگای ئەو كەسە. ئەوهەست بەخنكاندنە بۆهەمیشە لەناو بیرەوەری مرۆڤدا دەمێنێتەوە. هەر بۆیە لەیاسای مافی مرۆڤ دا سێدارەدان وەكو ئەشكەنجەكردن پێناسەدەكرێ. رژێمی داگیركەری ئێران بەشێك لە جێبەجێکردنی سزای لەسێدارە لەپێش چاوی خەڵك"مەلاعام" ئەنجامدەدا تا بتوانێ خەڵكی چاوترسێن بکات و پسكۆلۆژیان تێك بدا. لەسێدارەدان رێگەی هەناسە كێشانی كۆمەڵگە لەسەرەكی ترین نیشانەی زیندوو بوونیەتی دەگرێ. كاتێك مرۆڤ لەفكری دا ترسی لەخنكاندن وسزادان هەبێ تەسلیمی سیستەمی سەردەست دەبێ. سیستەم بە لەسێدارەدان، كەسێك بەتاك جەزا ناكا، بەڵكو بەتاكی كۆمەڵگەیەك كە فكر و نرینی جووداتری لەو هەبێ دەخنكێنی و ئەو پەیامە بەگەل دەدا، هەر دژبەرییەك لەهەمبەری من دا بە لەشێدارەدان وەڵام دەدرێتەوە.
بێگۆمان سێدارەكردن ئاخرین و قیزەون ترین جەزایە كە سیستەمی دەسەڵاتدار پێكی دێنێ. تا ئەمرۆكە دەوڵەتی داگیركەری ئێران زۆر كەسی لەهەموو گەلان و ئاینەكان و باوەڕیەكانی ئەو وڵاتەی بەتۆمەتباركردنی جۆراوجۆر لەسێدارە داوە، بەڵام ئەوە سەرنجراكێشە لەم هەلومەرجە و ئاڵۆزیی و قەیرانانەی كە ئێستاكە رژێمی داگیركەری ئێران تێیدایەتی و فریا ناكەوێ سەری خۆی بخورێنێ و تا گۆویچكە لەقوڕ چەقیوە؛ سزای لەسێدارەدانی بەسەر دوو ژنی سیاسی بەناوەكانی پەخشان عەزیزی و شەریفە محەمەدی سەپاندوە.
پەخشان عەزیزی بەتاوانی ئەوەی كە خۆبەخشانە مداوای بریندار و ئاوارەكانی شەڕی سورییەی كردوە و بە چەکەوە لەناو ئەو هەموو ئاڵۆزییەی سورییەدا وێنەیەكی كێشاوە دەبێ بچێتە پای سێدارە.
بەڵام بۆ دەبێ رژێمی داگیركەری ئێران كە لەهەموو دنیا یاغی بووە لەوێنەی ژنە كوردێك كە چەکی بەدەستەوەیە بترسێ؟! دوای سەرهەڵدانی شۆڕشی ژن، ژیان، ئازادی رژێمی داگیركەری ئێران هەستی بەوە كرد ئەوە هەر ناڕەزایەتی و خۆپیشاندانێكی ئاسایی نییە كە گەل دوای ماوەیەكی كورت لەبیری بكەن و بچنەوە ژێر باری زۆرداری ئەوان؛ بەڵكو شۆڕش و سەرهەڵدانێكی بەرفرە و بەهێزە كە هەڵگری فكر و فەلسەفە و گۆڕانكارییەكی بنەڕەتی لەهەموو بوارێكی كۆمەڵایەتییە و گەل بۆ خۆی خاوەنداری لێ دەكا. ئەمە بانگی سووری ئیسرافیلە و هاتووە تا كۆتایی بەتەمەنی پڕ لە درۆ و جەنایەتی بدا. ئەوەی كە رژێمی زیاتر تووشی شۆك و پانێك كرد بەربڵاوی شۆڕشەكە بەهەر چوارگۆشەی ئێراندا نەبوو بەڵكو پێشەنگایەتی ژنانی ئێران بەتایبەت ژنانی رۆژهەڵاتی كوردستان بوو. هەر بۆیە رژێم دوای سەركوتكردنی بێ ئەخلاقانە و بێ بەزەییانەی ئەو سەرهەڵدانە لەپێش چاوی تەواوی دنیا كەوتە پیلانگێڕێ تا بتوانێ چەن رۆژی دیكە لەسەر كورسی بمێنێتەوە. شیمایی كردنی خوێندنگاكانی كچانی ئێران یەكەم پیلانگێڕی و تۆڵە ستاندنەوەی ئاخوندەكان لەگەل بوو. بەڵام تازە گەل راپەڕیوەتە سەر پێ ومێزەرەو عەبای دەوڵەتی داخستووەتە خوارێ و حەقیقەتی رژێمی داگیركەر بەرووتی ماوەتەوە و خەڵكی دەیبینن. رژێمی داگیركەری ئێران خۆشی زۆرباش دەزانێ بەبیانۆی حیجابی زرە ملێ ناتۆانێ ژنان سەركوت بكا. چونكە داخوازی گەل گۆڕانكاری بنەڕەتی سیستەمی سەرمایەدارییە.هەر بۆیە ئاخرین پللاری وەكو كوێران دەهاوێژی و دەیهەوێ بە سێدارەكردن كۆمەڵگە بێدەنگ بكا. بێشووتریش بەدامەزراندنی پارتی ژیانی ئازادی كوردستان"پەژاك" رژێمی داگیركەری ئێران هەستی بەمەترسی و جیاوازبوونی ئەم حەرەكەتە لەگەل بزوتنەوەكانی پێشووی كورد كردبوو. هەر بۆیە بەداسپاندنی زیندانی هەتاهەتایی و ئیزۆلەكردنی زەینەب جەلالیان و لەسێدارەدانی شیرین عەلەم هولی و هەڤاڵانی دیكەی، خەیاڵی پێش گرتن لەشۆڕشی ژنانی كوردستانی لەسەردا بوو.
دەوڵەتی داگیركەری ئێران دەیهەوێ لەناو ئەم هەلومەرجە ئاڵۆزەدا جەنایەتەكانی خۆی پەردەپۆش بكا و بەسێدارەكردن تۆڵەی خۆی لەژنانی كورد بكاتەوە و كۆمەڵكۆژییەكانی ساڵی ٦٧دووبارە بكاتەوە.
پەخشانی عەزیزی تاوانی ئەوە بوو كە ئێش و رەنجی مرۆڤەكانی دەزانی و هەستی پێ دەكرد. نەیتوانی بێدەنگ و بێ هەڵوێست بمێنێتەوە و فیداكارانە بەهانایانەوە چوو. پەخشان تەمسلییەتی ئیرادەی ئازادی ژنی كوردە. پەخشان بەردەوامی ئیرادەی سارا و زیلان و بێریتان و ڤیان و شیرین و لەیلاكانی كوردستانە. ئەمڕۆ هەموومان دەبین بە پەخشان. رژێمی داگیركەری ئێران بزانێ بەلەسێدارەدانی پەخشان ماڵ و كۆڵان و شەقام و گەڕەك و گوند و شارمان دەبێتە قەڵغانی سەرهەڵدانمان.