ڕاپۆرتەی تازێ نەتەوە یۆگێرتەکا دەربارەو سوریای: هجوومەکاو تورکیای ئینێ چوارچوەو تاوانوو جەنگینە

کۆمیسیۆنوو ئەوەکۆڵیایۆ نەتەوە یۆگێرتەکا تایبەت بە سوریای ئەرەیاوناش هجوومەکاو دەوڵەتوو تورکی پەی سەروو سەرنیشت و وەرکەوتوو سوریای پاشێلکەردەی یاسا میاننەتەوەییەکانە و هێرشی سەروو مەدەنییەکا و چێرخانی مەدەنی چوارچوەو تاوانوو جەنگینە.

کۆمیسیۆنوو ئەوەکۆڵیای میاندەوڵەتیی سەربەوێ  نەتەوە یۆگێرتەکا دەربارەو سوریای ئۆفیسوو ژنێڤوو نەتەوە یۆگێرتەکانە کۆنفرانسی ڕۆنامەوانییش بەست، کۆمیسیۆنەکە ڕاپۆرتەو سوریاو ١ ی تەمووز-٣١ کانوونوو  دووەموو ٢٠٢٣ ئاشکرا کەرد.

کۆمیسیۆنەکە سەروو بنا‌غەو ئەوەکۆڵیای مەیدانی و چەمپەنەکەوتەی ٥٢٨ کەسا جە ڕێکوزیا مەدەنییەکا و دیمەنوو مانگێ دەسکردێ ئامادە کریا.

ڕاپۆرتەکێنە ئاماژە پانەیە کریان، جە ٢٠٢٠  تندوتیژیییوە بێوێنە سوریانە هەن، هجووم کریۆ سەروو خەڵکی و چێرخانی مەدەنی و تاوانێ جەنگی کریا.  

سەرۆکوو کۆمیسیۆنەکەی پاولۆ پینیرۆ کۆنفرانسەکەنە ئەرەیاوناش ماوەو چوار ساڵی ویەردەینە جەنگێ و ماڵاییۆیرەی هەستەرێ بیێوە، سوریا پێویسییش بە ئاویربەسین. ٩٠٪ گەلوو سوریای هەژارینە مژیوا چندین مەنتێقاو سوریاینە یاسا میاننەتەوەییەکێ پاشیلێ کریا و تاوانوو جەنگی کریا.

پاولۆ واتش جە مانگەو تەمووزیوە دەوڵەتوو تورکی ئەرەیاوناش  هجوومەکێش پەی سەروو سەرنیشت و وەرکەوتوو سوریای زیاتەرێ کەردێنێ، چێرخانی مەدەنی کەرۆ ئامانج و یاسا میاننەتەوەییەکان پاشێلێ کەرۆ، بە هجووموو فڕۆکەی بێفڕۆکەوان خەڵکی مەدەنی کوشیێنێ، پی مانێ هجوومەکێ تاوانوو جەنگینێ.

دمایی ئەنداماو کۆمیسیۆنەکەی ڕاپۆرتێوە ٣٦ لاپەڕەشا پێشکەش کەرد، دلێشنە تیشکە وزیا سەروو تاوانەکاو جەنگوو دەوڵەتوو تورکی.

ئاماژە پانەیە کریان، بەینوو ٥-٩ تشرینوو یوەمینە  هجووم کریان سەروو ناوەندە سەروازییەکاو هێزەکاو سوریای دیموکراتیک (قەسەدە)ی و چێرخانەکاو کارەبا و وزەی. هەرپاسە کامپێوە کۆچبەرا کریان ئامانج. هەرپاسە بۆنەو هجوومەکاوە خزمەتگوزارییەکێ پەی گەلوو هەرێمەکەی پەکەشا کەوتەن. بەتایبەت کارەبا و ئاوی پەی گەلوو هەرێمەکەی پڕچیێنێ. نزیکەو ملوێنێوە کەسێ چند حەفتێوە بێ ئاوێ مەنێوە. پی هجووما واردەی و واردەیۆ و تەندروستیی هەرێمەکەی کریێنێ ئامانج.

هەرپاسە تیشکە وزیا سەروو هجووموو فڕۆکە بێفڕۆکەوانەکا و بەئامانجگێرتەی ڕۆنامەوانا و نوێنەراو ئیدارەو وێڕاوەبەری.

هەرپاسە ئەرەیاونیا ئی هجوومێ پاشێلکەردەی یاسا میاننەتەوەییەکانێ و بەئامانجگێرتەی ڕاستەوخۆو خەڵکی مەدەنیین و تاوانوو جەنگین.  

ڕاپۆرتەکێنە ڕۆشنایی وزیان سەروو پاشێلکاری جە هەرێمە ئەرەگیریایەکاو چێروو دەسوو دەوڵەتوو تورکینە و چەتەکاشنە، جەخت کریانۆ سەروو  تاوانوو جەنگی و دژوو ئینسانیەتی وەراوەروو کورداوە لاو سوپاو نیشتیمانییەو سوریای و هێزە لکەدریایەکاوە بەردەواما. گەلوو هەرێمەکەی بە سیستماتیک جە ماف و ئازادییەکانە بێبەشێ کریا، ڕووبەڕوو ئەشکەنجەی و دەسدرێژی باوە و بەزۆرەزمێ یاگێ وێشانە دوورێ وزیاوە. حەرپاسە چندین کەسێ هەرێمە ئەرەگیریایەکانە دەسبەسەرێ کریێنێ و لاو وەرپرساو تورکیوە ڕووبەڕووێ وەنەپەرسایۆ و  ئەشکەنجەی بیێنێوە.  

ڕاپۆرتەکێنە جەخت کریانۆ سەروو دەوڵەتوو تورکی کە وەرپەرسا جە پاشێلکارییەکاو مافوو ئینسانی و تاوانوو جەنگی جە هەرێمە ئەرەگیریایەکانە، مشۆم وەرپەرساو تورکی ڕاگێری کەرا وەنەو پاشێلکارییەکا، ئەگەر نا یاسا و مافە میاننەتەوەییەکێ پاشێلێ کریا. دەوڵەتوو تورکی ناچارا ڕاگێری کەرۆ جە ئەشکەنجە و مامەڵەی خراپی، ئەوەکۆڵیای کەرا چا ڕووەدایانە.