هامسەرۆکو دەسەو ڕاوەبەری کەجەکەی جەمیل بایک جە میانو بەرنامێوە تایبەتی ستێرک تیڤینە، سەرنجش وست سەرو ئا دیڎارەیە کە دماو ٤ ساڵا رابەر ئاپۆ چنی بنەیانەکەیش ئەنجامش دابۍ و چا روۆ ئەرەیاۋناش، دماو چوار ساڵا سڵامەکەو رابەر ئاپۆی و هۆرگێرتەی زانیاری جە بارەشۆ گرنگا، بەڵام دماو چن ڕوۍ جارێوەتەر سزاو دیسپلینیش پەی بڕیاوە.

بایک ئانەش وست ڕووە کە دۆڵەتو تورکی گۆشەگیری جە ئیمراڵینە درێژە پنەمڎۆ مەرامێوەش پەی چارەسەری نییا و ئەرەیاۋناش، کە ئەگەر مەرامێوە پا جۆرەشا بیۍ، دماو دیڎارەکەی دەمودەس سزاو دیسپلینی تازەی پەی رابەر ئاپۆی نەبڕێنێوە.

بایک باسش جە زەوتکەردەی شارەوانییەکا ئەسەنیورت، مێردین، ئێلیح و خەلفەتیچ کەرڎ و پېسە ئەرەگیری هۆرشسەنگنۍ و هێماش پەی ئانەی کەرڎ کە مشۆم گەلوو کوردی خاوەنداری جە دەسکۆتەکا، شارەوانی، بەها، رەنج و ئاینڎەو ۋێشا بکەرا.

جەمیل بایک سەبارەت بە هۆرچنیەکا پانیشتیچ قسێش کەردۍ و واتش، بارزانییەکۍ بە مەبەس حکومەتشا پێکنارڎەن، پەی ئانەی کات دەسوزا. جەمیل بایک ئەرەیاۋناش، کە مشۆم حکومەت سەرو ٣ ساڵا پێکبۍ:

١-حکومەتی تازە مشۆم سیاسەتو هامکاری چنی دژمنی و جە دژو خیانەتی مردۆوە.

٢-مشۆم جە دژو ئەرەگیری تورکی مردۆوە، خاکەکەشانە بەرش بکەرا.

٣- ۋەرکۆتوو مېیامینی جە ئیساتێنە ئینا دلۍ گێجاوێنە. قەوارەکۍ فاڕیا، پەی کوردی هەم تەرسێوە گۆرێ هەمیچ دەرفەتێوە گۆرە مێنە ئاراوە. پەی ئانەیچ مشۆم یۆبیەی نەتەوەیی وەڵۍ وزیۆ؛ ئا حکومەتە تازەی پێکمۍ مشۆم یۆبیەی نەتەوەیی کوردا بە بنەما بگێرۆ."

هامسەرۆکو دەسەو ڕاوەبەری کەجەکەی جەمیل بایک جە دیڎارەکەشەنە چنی ستێرک تیڤی ئی هۆرسەنگنایێشە کەردۍ:

*گەرەکمانە جە بارەو رۆژەڤی سەرەکیۆ کە گۆشەگیری چڕو سەرو رابەر ئاپۆیا دەسپنەبکەرمۍ. ٤٣ مانگۍ گۆشەگیریێوە رەها سەرو رابەر ئاپۆیۆ بۍ و لەیەزال ئا گۆشەگیرییە بەردەواما. دماو ٤ ساڵا دیدارێوە چنی بنەیانەکەیش سازکریا. رابەر ئاپۆ واتش، کە تا ئیساتۍ گۆشەگیری بەردەواما. بە دڵنیاییوە هۆرسەنگنایۍ فرۍ پەی ئامانج و مەڵامەتەکا ئا گۆشەگیرییە کریێنۍ. جە ۋەرا ۋەرو گۆشەگیرینە بە سەرمەشقایەتی گەریلای، گەلوو کوردی و دۆسا کوردی مڎرامانێوە گۆرە ملۆڕاوە. ئینسان چنی هۆرسەنگنای پەی ئا گۆشەگیرییە بکەرۆ کە رابەر ئاپۆ واتش، "بەردەواما" و ئیساتۍ ئینا چ ئاژێوەنە؟

سەرەتا رێز و وەفاڎاریم پەی رابەر ئاپۆی واوەی مکەرووە. پېسە شمەیچ باستا کەرڎ ٤ ساڵۍ زیاتەربۍ دیڎار چنی رابەر ئاپۆی ئەنجام نەدریابۍ. ئاژەو رابەر ئاپۆ جە روو تەندروسییوە چنینا، کەس نەزانۍ. ئیساتۍ دیڎارێوە ئەنجامدریا، زانیاریما جە بارەو رابەر ئاپۆیۆ هۆرگێرت و رابەر ئاپۆ سڵامش کیاست. ئانە کاریگەری فرە عالش نیانەرە و گرڎ کەسێش دڵوەش کەرد. دماو ئا گرڎ ساڵا زانیاری جەبارەو رابەر ئاپۆیۆ هۆرگیریا، وەڵتەر بە شێوۍ چێر بە چێر جە بارەو تەندروسی رابەر ئاپۆیۆ بڕۍ چێوۍ وەڵۍ کریێوە. بە مەبەس وەڵاوێشا کەردۍ. دۆڵەتو تورکیای ئیمراڵینە سیاسەتێوە ڕاوەبەر مکەرۆ. جە کەسایەتی رابەر ئاپۆینە سەرو گەلوو کوردی سیاسەتێوە ڕاوەبەر مکەرا. ۋەرو ئانەی ئیمراڵینە هەرچی ڕووە بڎۆ دۆڵەتو تورکی چنەش ۋەرپەرسا. کەس نمەتاوۆ جگە چانە ئۆباڵو ۋەرپرسیاری وزۆنە ئەستۆو کەسی. چونکی ئانەی چا ڕووە بڎۆ دۆڵەت چنەش ۋەرپەرسا. رابەر ئاپۆیچ واتش، گۆشەگیری بەردەواما. ئی گۆشەگیرییە هامشێوەو ئانەی نییا کە جە ساڵانی ۋییەرڎەنە وەڵۍ وزیۍ، سیستەمو ئیمراڵی سیستەمو گۆشەگیری و قڕکەردەیا. ئا سیستەمە جە کەسایەتی رابەرینە سەرو گەلوو کوردیرە جابەجێ مکریۆ. دۆڵەتو تورکی بە تەنیا ئا سیستمەشە پەرە پنەنەڎان، جە ئەساسەنە پیلانگێڵنا ئا سیستەمەشا وەڵێوست و دۆڵەتو تورکیچ درێژەش پنە مڎۆ. حەقەتینەکە ئینەن. تا سیستەمو ئیمراڵی بۆنە، ئا گۆشەگیرییەیچە بەردەوام مەبۆ. پەنەوازا گرڎ کەسۍ پا جۆرە چانەی بیاوانە. چ کاتێ گۆشەگیری هۆرگیریۆ؟ هەرکات سیستەمو ئیمراڵی هۆرگیریۆ، گۆشەگیریچ هۆرگیریۆ. ئانەیچ چنی هۆرگیریۆ؟ کاتۍ گەلوو کوردی پېسە گلێرگێوە قبوڵ بکەرا، مافە سروشتییەکا گەلوو کوردی قبوڵ بکەرا، ئا کاتە سیستەمەکە دلێنە مشۆ، ئا کاتەیچە گۆشەگیری هۆرگیریۆ. ئانە حەقەتینەکەن.

عومەر ئۆجالان چەمپنەکۆتەیش کەرڎ. بەڵام چ ئاژێوەنە ئا چەمپنەکۆتەیە وەش بی. چێگەنە دەربارەو  تەندروسی ڕابەر ئاپۆی بڕۍ چێوۍ ئاشکرۍ نمەکریا. دلۍ ئاژێوە پا جۆرەینە چەمش بە ڕابەری کۆتەن. ئەر ئی چەمپنەکۆتەیە ساز بیەن ئانە جە ئاکامو ئەرەکۆشای تەڤگەری، گەلینە بیەن کە جە مێڎانی مېیاننەتەوەیینە فشارش سەرو تورکیای وەشکەرڎ. هەرپاسە جە ۋەرکۆتوو مېیامینینە بڕۍ پێشئامایۍ ئینۍ ئارانە. دماو ئینیشا گرڎی ناچارۍ بیۍ ڕا بە چەمپنەکۆتەی بڎا. بەڵام هەرچڼە چەمپنەکۆتەی کریان، هەڵای گۆشەگیری بەردەواما. ڕابەر ئاپۆیچ ئاماژەش پانەی دا کە گۆشەگیری بەردەواما. واتش، ' بڕۍ چێوێم چنە داوا مکەردۍ. گەر گەرەکتانە دەورو ۋێم گێڵنو مشۆم ئاژێوەم پەی بڕەخسندۍ. گەر نا چنی دەورو ۋێم گێڵنو." بە ئاشکرا ئینەش وات. دماو چەمپنەکۆتەکەو عومەر ئۆجالانی دیسان سزاو دیسپلینیشا سەرو ڕابەر ئاپۆیرە سەپنا. یانی پەی ئانەی سیستەمو ئیمراڵی، گۆشەگیری بەردەوام بکەرا پەرەشا پا سیستەمەیە دا. ئینە تەنیا ئاوەزو دۆڵەتو تورکی نیا، ئانۍ جە پیلانگێڵنینە بەشدارێنۍ  پەرەشا پینەی دا، تورکیاشا فێرو ئینەی کەرڎ. واتشا مشۆم شمە جە ڕوو یاساییۆ پەرە بە بڕۍ چێوا بڎەیدۍ. متاودۍ جەڕاو دادگایۆ سزا سەپندۍ. ئا کاتە مەبۆ بە یاسایی. ئا کاتە شمە متاودۍ ئی سیستەمە گۆشەگیرییە ڕەهایە ڕاوەبەر بکەردۍ و پا جۆرەیچە ڕاوەبەرش مکەرا. سەرو پرسو کوردی بڕۍ قسۍ و ئەرەیاۋنێشا وەڵاوۍ کەردۍ. دماو ئا قسا پەرەشا بە سزاو دیسپلینی دا. ئینە نیشانۍ چێشینە؟ ئاماژەن پەی ئانەی کە چارەسەری پرسو کوردی جە ئامانجو ئاڎیشانە بیەیش نیا. گەر چارەسەری جە هەگبەشانە بیۍ، ئانە یەکسەری شۆنەو چەمپنەکۆتەکەیرە سزای تازۍ پەی ڕابەر ئاپۆی نەبڕێنێوە. ئینە ئاشکران. تەنها بە سزادای نمەمرداوە. هرووژم مکەرا سەرو ۋەرنیشتی، جە تورکیا و سەرنیشتەنە دەس سەرو شاروانیرە گێرانە. ئانەی پنەش واچی  چارەسەری نیا بەرنامەشانە. ئینە گرڎ چێوۍ ڕۆشن مکەرۆوە. چی پاسە مکەرۆ؟ ۋەرو ئانەی دۆڵەتو تورکی ئینا قەیرانەنە و گەرەکشا ۋێش نەجات بڎۆ. بەڵام بەکام جۆر مکەراش ڕۆشن نیا. بڕۍ قسێشا کەرڎۍ گەرەکشانە پا جۆرە ۋێشا بەروزا، ئینەیچ محاڵا. مشۆم گەل و دۆساما ئینەی بوینا. گەر دۆڵەتو تورکی ئاڼە دلۍ قەیرانێنە نەبیۍ ئینەی نەوزۍ ڕۆژڤۊ. ئانەی سەرمانە چێشا؟ پەنەوازا ئی گۆشەگیرییە ماڕمۍ. ڕابەر ئاپۆی بە جەسەیی ئازاد بکەرمۍ. ئازادی جەسەی ڕابەر ئاپۆی پرسو کوردی چارەسەر مکەرۆ. جگە چانەی هیچ دەرفەتێوە چارەسەری نیا. پەی ئینەیچ جە ١٦و تشرینو دووەمی جە کۆڵنەنە گلێرۆبیەیۍ ئەنجام مڎریۆ. ئا گلێرۆبیەیە گرنگا. هەنگامێوە عالەما نیا و رۆژەڤێوە عالما وەشکەرڎ. سەرو ئینەی هەڵمەتێوەما دەسپنەکەردە. ئی گلێرۆبیەیچە سەرو ئی بنەمایۍ ئەنجام مڎریۆ. هەر پۊکەی مشۆم گرڎ کەسێ بەشدار بۆ. پەنەوازا بە ملیۆنان کەسۍ بەشداۍ با. جە ڕوو جەسەییۆ رابەر ئاپۆی ئازاد بکەرۆ. جگە چینەی چێوۍ عال نیا. جە ئیساتێنە دۆڵەتو تورکی ئینا ناچارینە. باسو کوردا مکەرۆ، باسو برایەتی، یەکسانی و چێوی تەری مکەرۆ. مشۆم سەرو ئا بنەمایۍ فشاری زیاتەر وەش بکەرمۍ. ئانەی سەرمانە ئینەنە. پەی ئینەیچ گرڎو گەلەکەیما بە ژەنی و زاوڵە و گۆرە و جوانۆ بەشدارۍ گلێرۆبیەکەی بانۍ. پەی ئانەی ئی گلێرۆبیەیە فشارێوە سەرو دۆڵەتو تورکی وەشبکەرۆ. پەی ئانەی تورکیا گەمە نەکەرۆ و ناچاربۆ بە شێوێوە دروس نزیکو پرسو کوردی بۆوە. گەر دروس نزیک بۆوە ئانە پرسەکۍ چارەسەرۍ با. ئیتر کاتو ئانەینە ڕابەر ئاپۆی جە ئیمراڵینە بارمێنە جبەر. مشۆم گرڎ کەسۍ سەرو ئی بنەمایۍ ئەرەکۆشۆ. ئانەی جە گرڎ کەسۍ داوا مکریۆ ئینەنە.

*چڼین خاڵێتا دەسنیشانۍ کەردۍ. جە کاتو چەمپنەکۆتەکەینە بڕۍ قسۍ کریۍ. پەڕلەمانو تورکیاینە بڕۍ وەڵێکۆتەی ئاما ئاراوە. یۆبەیۆ ئینیشا پەرسمۍ. وەڵۍ ئانەینە بلمۍ سەرو ئا مژارا، پېسە نمونێوە ئەردۆغان بەشداربۍ جە گلێرۆبیەو نەتەوە نەتەوە یۆگێرتەکانە. دماو گێڵایۆیش چنی باخچەلی کۆبیۆ. باخچەلیچ جە گلێرۆبیەو پەڕلەمانینە لوا لاو پەڕلەمانتاراو دەم پارتی و تۆقەش چنی کەردۍ. گەرەکما چێنە ئینەی پەرسو. هەرچڼە هیچ هەنگامێوە نەنریان بەڵام قسێچ کریێنۍ. ئایە ئینە قۆناغێوە تازێنە، چارەسەرییا، یان پڕۆژێوەن، یان موهەندیسی کۆمەڵایەتییا. گەرەکمانە ڕاڤەو ئینەی بکەرمۍ. کام تایبەتەمەندیە دۆڵەتو تورکیش ئارڎ ئی خاڵۍ؟

کەس نمەتاوۆ نامێش ۋنە بنیۆ، پەی چی؟ ۋەرو ئانەی قسۍ جیاوازێنۍ، پراکتیک جیاوازا. کاتێ قسۍ و پراکتیک تەمامکەرۍ یۆی نەبا، کەس نمەتاوۆ نامێش ۋنە بنیۆ. یانی قسێوە هەنەو ماچۆ "حەقیقەتو مرۆڤی کردەوەکێشەنۍ". خوتو خۆڕا ئینە نەوچیان. مرۆڤ متاوۆ بە قسەکەردەی گرڎ کەسێ هۆرخەڵەتنۆ. جە پراکتیکەنە هەرچڼە ویستش هۆرخەڵەتنای بۆ، نمەتاوی بکەریش. نمەتاوی حەقەتینو ۋێت بشاریۆ. بەدڵنییایوە بەرگنۆ. پۊکەی ماچمۍ، 'کردەوە حەقیقەتو مرۆڤی بەروزۆ". جە ئیساتێنە گرڎ کەسۍ موینۆش. قسەکۍ ئەردۆغانی و باخچەلی چێوێنۍ و ئانەی مکەراش چێەوۍ تەرا و پێچەوانۍ یۆترینینۍ. ئینە لاو گرڎ کەسیۆ ناکۆکی وەش مکەرۆ. ڕاسی ئینەی چێشا؟ ئانەی جە پراکتیکەنە جابەجش مکەرۆ. پۊکەی نمەتاوا واچا "ئانەی جە پراکتیکەنە ڕووە مڎۆ ئینا جبەرو ئینەیۆ. شمە قسەکاما بە بنەما گێردۍ." هیچ کەسێ ئا قسا بە بنەما هۆرنمەگێرۆ. جە پراکتیکەنە چێش بەرکۆتەن ئانەی بە بنەما هۆرگێرا. هەرپۊکەی ئا پراکتیکەی کە دۆڵەت مکەرۆش یاگۍ باوەڕی کەسی نیەنە. پۊکەی نمەتاوی نامێش ۋنە بنیەی. ئیساتۍ ئینە پلانێوەنە. پلانێوە ڕاوەبەرە مکریۆ. ئەر ئی قساۍ مکریا، ئی پراکتیکەیچە ئینا ئارانە، جە چوارچێوەو پلانێوەنە ئەنجام مڎریۆ. جە ئیساتێنە دۆڵەتو تورکی بەرنامەو ۋێشەنە ماچۆ ئەر تەڤگەرو پەکەکەی دلێنەبەرمۍ، قڕکەردەی کوردا بە ئەنجام بیاونمۍ ئانە متاومۍ سایسەتو عوسمانی تازەی ڕاوەبەر بکەرمۍ، جە ۋەرکۆتوو مېیامینینە دەسەڵاتداری و هەژموونو ۋێش قەوەت مکەرۆ. سیاسەتێوە ئیمپرالیشا گرتەنەنە ۋەر. ۋەرو ئانەی هێزو ۋێش کیاست پەی لیبیای، گەرەکشا بەحری چەرمەیچەنە بڕۍ ئەنجامۍ دەس وزۆ، گەرەکش بۍ قەفقاسیانە بڕۍ ئەنجامۍ دەس وزۆ. پەی ئینەیچ جە عێراق و سوریانە چڼین هەنگامێش نیۍ. گرڎو دەرفەتەکا ۋێش پەی ئینەی مەسرەف کەردێنۍ. پەی ئانەی بتاوا ئی مەرامەیشا بارا دی. هرچیشا کەرڎ نەتاواشا ئی مەرامیە پێکا. ئینەیچ جە تورکیانە قەیرانێوە گۆرێش وەشکەردە. ئا گرڎ قەیرانۍ کە تورکیانە سەرشا هۆردان گرڎ بە مەڵامەتوو ئی سیاسەتەینە. پاسشا نیابێرە پی سیاسەتەیە مەرامی ئیمپریالیشا پێکبارا. پەی ئینەیچ گرڎ چێوێشا خەرج کەرد. کاتێ مەرامەکەشا دەس نەکۆت؟ ئی قەیرانۍ وەشۍ بیۍ. ئینەیچ تورکیاش وستەن دلۍ گێجاوێوە سەختیۆ. جگە چینەیچ جە ۋەرکۆتوو مېیامینینە بە نامۍ پڕۆژەی گۆرەو ۋەرکۆتوو مېیامینی ڕاوەبەر مکریۆ. ڕۆشنا کێ ڕاوەبەرش مکەرۆ. ئەمریکا، ئینگلتەرا و ئیسرائیل ڕاوەبەرش مکەرا. تا مۍ جەنگ جە ۋەرکۆتوو مېیامینینە ۋەرفراوان مەبۆ. جە ۋەرکۆتوو مېیامینینە فاڕیای مێنە ئاراوە و پېسە وەڵتەری نمەمەنۆوە. ئینە کاریگەریێوە گۆرە سەرو تورکیای وەشمکەرۆ. ئانۍ کە ئی پڕۆژەیە ڕاوەبەر مکەرا بە ئاشکرا واتشا نەخشە فاڕیۆ. دەڵەوت-نەتەوە گورزە موەرۆ. تورکیایچ فرە چینەی تەرسۆ. گەرەکش بۍ هەرچی ڕووە مڎۆ جە ۋەرکۆتوو مېیامینینە جە ڕاو ئاڎیۆ بۆ. ۋەرو ئانەی ئەندامو ناتۆیا و عیلاقەش بە ئۆروپایۆ هەن. تا ئیساتۍ هێز چاڎیشاوە هۆرگێرۆ و پانەیچ قڕکەردەی ئەنجام مڎۆ. جە ئیساتێنە ئینێش دەسۆ نەمەنێنۍ. پێشئامایەکۍ ۋەرکۆتوو مېیامینی بە بێ تورکیای گوزەر مکەرا. ئینەیچ تورکیاشا فرە تەرسنان. پەی پەردەپۆشکەردەی ئینەی ئەردۆغان پەرەش بە کام پڕوپاگەنڎا دا؟ ئەردۆغان واتش، "ئیسرائیل تەرسی گۆرێنە پەی ئێمە. ئیسرائیل هرووژما مکەرۆ سەر، بەش بەشێما مکەرۆ دلێمانە بەرۆ." چێوۍ چامنە بیەیش نیا. گرڎ کەسێ مزانۆ ئیسرائیل هرووژم نمەکەرۆ سەرو تورکیای. چی پەرەش پینەی دا؟ پەی ئانەی  گەلی هۆرخەڵەتنۆ. پەی ئانەی گرڎ کەسێ پەلکێشو سەرو سیاسەتو ۋێش بکەرۆ. پەی ئانەی پەردەپۆشو گرڎو قەیرانەکا تورکیای بکەرۆ. گرفتەکۍ تورکیای فرێنۍ و گەلشا ماننان. گەرەکشا پی جۆرە پەردەپۆشو ئینەی بکەرۆ. سەرنجو گرڎ کەسێ وزۆ سەرو ئانەی کە ماچۆ ؛ تورکیا ئینا مەترسینە "ئێمە ئیمپڕاتۆریەتو عوسمانی گۆرەی بێنمۍ، پارچە پارچۍ بیەیمۍ و جە ئیساتێچەنە مەترسی ئیسرائیلی ئینا ئارانە و ئانەی ئیساتۍ جە دەسش مڎەیمۍ." ئا کاتە خەڵک گرڎو کێشەکا جەیاڎ مکەرۆ و دۆڵەتی پارێزنا. ئینە بنەمانە. ئا وەختیچە نمەتاوا ۋێشا چی قەیرانۍ قوتاربکەرا. سیاسەتێوە چامنە ڕاوەبەر مکریۆ. جە ئیساتێنە ئی سیاسەتەیە ئەنجام بڎۆ یا نا. کاتێک کە واتشا ئێمە برێنمۍ، موسڵمانێنمۍ، پێوەرە مژیومۍ، مشۆم پێوەیچەرە پارێزنمێش، پەی ئینەی بۍ. چی وەڵتەر ئینە نەوچیۍ؟ چن مانگۍ چێوەڵی چێش واچێنۍ؟ واچێنۍ "پەکەکەی دلێنەبەرمۍ، قڕکەردەی مېیاونمۍ بە ئامانج." چێش بۍ بە جارێ فاڕاشا. ئا ئەرەکۆشایەی ڕاوەبەر کریا و پێشئامایەکۍ ۋەرکۆتوو مېیامینی کە ڕووە مڎا دۆڵەتو تورکیشا وستەن دلۍ قەیرانێوە گۆرێوە. چی تەرسێنە مژیۋا. ئەر چێگەنە هامکاری کوردا هۆرنەگێرا ئانە گورزە مووەرا. هەرپۊکەی پاسە مکەرا. یانی گەرەکشانە جارێوەتەر گرڎ کەسێ فریووبڎا. گەمە مکەرا. هەر ۋێش دەورگێڵنایشا جە پراکتیکەنە بەرکۆتەن.

*جە لێوە ئا قسا مکەرا و جە لێوەتەرۆ گەرەکشانە لایەنەکا ۋەرا ۋەریشا بێ کاریگەرۍ بکەرا و نازاشا. چێگەنە ڕابەر ئاپۆ کە جە ڕستەو دووەمو ۋێشەنە ئەرەیاۋنانش، "جە ڕو یاسایی و سیاسییوە هێزو ئانەیم هەن، متاوو بناغێوە وەش بکەرو". شمەیچ پېسە هامسەرۆکایەتی دەس نیشانتا کەرد، کە ئینایدۍ چنی ڕابەر ئاپۆی. مۆخاتەبو چارەسەری پرسو کوردی ڕابەر ئاپۆن و ئاڎ متاوۆ ئەرەنیشتەیەکا ڕاوەبەر بکەرۆ. گرڎو جمېیەرە کوردییەکایچ خاوەنداریش ۋنە مکەرا. بەڵام دۆڵەتو تورکیای واتش مۆخاتەب ئاڎ نییا و دەسس بە هرووژمی کەرڎ. هەرپېسە شمەیچ ئاماژەتا پنە دا، دیسان ڕابەر ئاپۆ سزاو ٣ مانگا قەڎەغەکەردەو دیداریش سەرەرە سەپیان. چێنە مەبەسشا چێشا و گەرەکشانە چێش بکەرا؟

ئیساتۍ ئانەی ئێمە و ڕابەر ئاپۆ واتما چێوۍ تازە نیا. ئێمە عەیامێن ئی چێوا ماچمۍ. کاتێ ڕابەر ئاپۆ جە ئەکادیمیاو مەعسوم کۆرکمازینە بۍ، محەمەد عەلی بیراند ئاما و چەمپنەکۆتەیێش ساز کەرد، ڕابەر ئاپۆ چا کاتەنە واتش: "من شۆنەو مۆخاتەبێوەرە گێڵو." چا کاتەن ڕابەر ئاپۆ بە ئاشکرا گەرەکش بۍ پرسو کوردی جە ڕاو سیاسی و دێموکراسیوە چارەسەر بکەرۆ جمېیەرەکەما چڼین جارۍ ئینەش ئەرەیاۋنان. هەرپاسە فرەو وەختی جمېیەرەکەما و گەلەکەما ئەرەیاۋنانشا که نوێنەرو ئێمه جە گرڎ بوارێنە ڕابەر ئاپۆن، ڕابەر ئاپۆ ئا کەسەنە کە مۆخاتەبو چارەسەری پرسو کوردین ئینە فرەو وەختی وچیان. دۆڵەتو تورکیایچ ئینەی عال مزانۆ. کێ متاوۆ پرسو کوردی چارەسەر بکەرۆ، نەک هەر پرسو کوردی، بەڵکم متاوۆ پرسەکا تورکیای و ۋەرکۆتوو مېیامینیچ چارەسەر بکەرۆ ڕابەر ئاپۆ متاوۆ چارەسەرش بکەرۆ ئاڎۍ ئینەی مزانا بەڵام بە ئەنقەس بڕۍ قسۍ جیاوازۍ مکەرا. ئاڎۍ گەرەکشانە واچا کە دلۍ کوردانە مۆخاتەب نییا ئی قسا زیاتەر پەی بەری باس مکەرا. فێڵێوە گۆرێنە. بە زانابیەی ئا قسا مکەرا کە کورد نەتەوە نییا، ئێمە نمەزانمۍ چنی ئی پرسەیە چارەسەر بکەرمۍ، ئاڎۍ ئینەی پەی شارایۆ حەقەتینەکا مکەرا. جە حەقەتینەنە گرڎ چێوۍ ڕۆشنا و گرڎ کەس مزانۆ کە ڕابەر ئاپۆ نوێنەرایەتی گەلی مکەرۆ ئاڎ عەیامێوەن پەی ئانەی ئەرەکۆشای مکەرۆ و چڼین ساڵێن ئیمرالینە زینانی کریان. پی مەڵامەتۆ گۆشەگیریی رەها سەرو ڕابەر ئاپۆیۆ ملۆڕاوە. پی جۆرە گەرەکشانە گرڎ کەسۍ تووشو سەرۋنەشێویای بکەرا. واتە گەرەکشانە کەس نەزانۆ بزانا چێش مکەرا. پا چەواشەکارییاوە گەرەکشانە ئامانجەکاشا بەدەس بارانۍ.

کاتێ سەڎ ساڵەو کۆماریشا گێرت، ئاکەپە، مەهەپە، هودا پار و هتد. پێوەرە مردۍ و دەسو یۆترینیشا بەرزکەردۆ، پا هەرمانۍ وێنێوەشا پێشکەش کەرد. دماو ئینەی هوداپار دیدارێوەش چنی بارزانی ئەنجامدا. ئەردۆغان لوا پەی نەتەوە یۆگێرتەکا و دماتەر ۋێش و باخچەلی ئامۍ ۋەردەمو گەلی و بڕۍ قسێشا کەرڎۍ و بڕۍ ڕەفتێشا ئەرمانۍ. ئینۍ گرڎ تەمامکەرۍ یۆترینینۍ. ئاڎۍ گەرەکشانە چێش بکەرا ئا کاریە مکەرا، سەرو ئانەی چنی پلانەکاشا جابەجێ بکەرا هەرمانە مکەرا. واچێوە نامیۍ هەنە. کاتێ یۆبیەی سۆڤیەتی قەوەت بۍ و جە تورکیانە تەرەفڎارێش بێنۍ، دۆڵەت چێشش وات؟ واتش: "ئەر پەنەواز بکەرۆ ئێمەیچ کۆمۆنیزمی مارمۍ". ئینە ڕاسی دۆڵەتو تورکیاین. تورکیا قەد پێکئامایەکا بە بنەما هۆرنمەگێرۆ، ۋێش بەبنەما هۆرگێرۆ. واتە ئەر چێوۍ بۆ کە بکریۆ دۆڵەت ئەنجامش مڎۆ. یانی دۆڵەت هەن، گلێرگەو و مرۆڤەکۍ بیەیشا نییا. ئینەیچ ئانەی بەروزۆ کە ئێمە ڕووبەڕوو چ جۆرە دۆڵەتێوە بیێنمێوە. کاتێ ئەردۆغان و باخچەلی قسۍ کەرێنۍ و جە ڕۆنامەکانە وەڵابیۆ، بڕۍ کەسۍ چێش واچێنۍ؟ واچێنۍ پرسو کوردی پېسە جارانی نییا و چارەسەریچ پېسە جارانی نمەبۆ. ئی قسۍ بە زانابیەیۆ باسشا سەر کریۍ. واتە ئێمە پەی ۋێما پرسەکەی چارەسەر مکەرمۍ. واچێنۍ نە پەکەکە هەن و نە ڕابەر ئاپۆ، واتە گەرەکمانە بە مەیلو ۋێما بەبێ ئیراڎەو گەلوو کوردی پرسەکەی چارەسەر بکەرمۍ. ئینە چێش نیشانە مڎۆ؟ ئاڎۍ گەرەکشانە کوردۍ دەسەمۆ و پێوەس بە ۋێشا بنیاڎ بنیا. گەرەکشا بۍ پێسە گرڎ کەسی هۆرخەڵەتنا. پینەیچ گەرەکشانە ئا کەسۍ کە ۋەرا ۋەرشانە مردێنۍ بێکاریگەرۍ بکەرا. واتە گرڎی بکەرا بەخزمەتکارۍ ۋێشا.

ۋێشا ئینەی با ئاشکرا ماچا. ماچا تەسلیمۍ بیدۍ و هەرچیما دایدۍ پنە قبوڵش بکەردۍ. لۆژیکو ئاکەپە – مەهەپەی سەرو ئی بنەمایۍ ئەرەمەرزیان. هەرکەسێ رووبەڕوو ئینیشا مردۆوە ماچا، "ئاڎۍ تیرۆریستێنۍ، خیانەتکارێنۍ، گەرەکشانە دلێمانە بەرا." ئاڎۍ پا لۆژیکە مامەڵە مکەرا و پراکتیکەکەشا سەرو ئی پرەنسیپیە نیانەرە.

*ئەردۆغان دماو هرووژمەکا سەرو ۋەرنیشتی ئەرەیاۋناش، جە ئاینڎێوە نزیکەنە مزانیۍ وەشما هەن. دەسەڵاتداراو عێراقی ئامۍ تورکیا، تورکیا هەوڵمڎۆ چنی سوریای کۆبۆوە و چەتەکاو سەر بە دۆڵەتو تورکیای جە هەولێرەنە چنی پەدەکەی کوۍ بیێوە. هەرپاسە هاکان فیدان پەی گلێرۆبیەکا ملۆ لەندەن. کاتێ ئینسان ئینیشا گرڎی مارۆ لاو یۆی، ئاماڎەکاری چێشی مکەرا؟

دۆڵەتو تورکیای ئەر گەرەکشا جە ۋەرکۆتوو مېیامینینە دەورش بۆ، سەرەتا مشۆم بە ڕای سیاسی و دیموکراتیک پرسو کوردی چارەسەر بکەرۆ. چا کاتەنە جە ۋەرکۆتوو مېیامینینە متاوۆ دەور گێڵنۆ. واتە گەرەکشا پەکەکەی دلێنە بەرۆ و قڕکەردەی کوردا تەمام بکەرا. گەرەکشا هەژموونو ۋێش جە تورکیانە بە گشتی سەپنۆنە. پی جۆرە نمەتاوۆ جە ۋەرکۆتوو مېیامینینە یاگێش بۆوە. جە قسەکامەنە واتم، ئینا قەیرانێوە گۆرێنە. گەرەکشا پی جۆرە چی قەیرانۍ نەجاتش بۆ و ئی ڕێشە هۆرچنیێنە. ئا مزانیەی ئەردۆغان باسش مکەرۆ ئانەنە. جە ئەسەنیورت و ماردین و خەلفەتی و ئیلیحەنە مزانیەکەش ئاشکرا کەرد. ئاڎۍ ئامانج و نیازو چارەسەری پرسو کوردیشا نییا. ئاڎۍ گەرەکشانە جە ۋەرنیشت و سوریانە پەرە بە ئەرەگیری تازەی بڎا. گەرەکشانە ئانە ڕووە بڎۆ و ۋێشا جە قەیرانەکۍ نەچاڎ بڎا. مەحاڵا پا جۆرە جە قەیرانۍ نەجاتشا بۆ، بەڵکم قەیرانەکێشا زیاتەر مکەرۆ. گەرەکشا بۍ نێچیرڤان بارزانی سەردای تورکیای بکەرۆ ئاڎیچ لووا، جە هەولێرەنە بەنامۍ مەراسیمو یاڎو کۆماریوە پەدەکە، میت و باڵیۆزو تورکیای و ئانۍ بە ئۆپۆزسیۆنو سوریای نامێشا بەرا گلێرۆبیەیێشا ئەنجامدا مەبەسشا چی گلێرۆبیەیە چێش بۍ؟ سودانی لوا تورکیا و تورکیا هرووژمش کەرد سەرو ۋەرنیشتی و شه نگالی، هاکان فیدان سەردای لەندەنی مکەرۆ، کاتێ ئینسان ئینیشا گرڎی پێوەرە کوۍ مکەرۆوە، موینۆ کە پلانێوە ئینا ئارانە.

گرڎ کەس مزانۆ کە بەریتانیا هێزی سەرەکییا جە ۋەرکۆتوو مېیامینینە و کوردەسانەنە و سیاسەتی سەرەکی پەیڕەو مکەرۆ. وەڵۍ ئانەیچەنە دۆغان گورەش لوا پەی بەریتانیای و وچیۍ کە گڵۆپی سەوزشا پەی هۆرکەردەن، دماتەر دەگاکۍ کوردەسانی ئێرشا ۋەردریانە، گەل کۆمکوژ کریا، چێوۍ فرە جیاوازۍ سەرشا هۆردا، جە ئیساتێنە بە سەرمەشقی ئەمەریکا، بەریتانیا و ئیسرائیلی پڕۆژێوە جە ۋەرکۆتوو مېیامینینە ملۆڕاوە، پا مەڵامەتۆ ملا پەی بەریتانیای. گەرەکشا بوارە مېیاننەتەوەییەکا چنی ۋێش هامڕا بکەرۆ. چنی ئینەی مکەرا؟ ئه گه ر کێشەو کوردی چارەسەر بکریۆ ئانە ئا ئامانجەشا هۆرشێویۆوە؟ ۋەرو ئانەی گەرەکشانە پەی هرووژمکەردەی سەرو ۋەرنیشتی ڕەزامەڼی هۆرگێرا تا بتاوا جە ۋەرنیشت و سوریانە دەسوەردای بکەرا. ئیساتۍ ئەمریکا چنی ئیسرائیلی ئینا عیلاقێوە بەردەوامەنە. ئێران گورزێوە قورسەش ۋەر کۆتەن، واتە پېسە وەڵتەری کاریگەرییەکێش سەرو ۋەرنیشتیۆ نەمەنێنۍ. جە گلێرۆبیەو نەتەوە یۆگێرتەکانە، ئەردۆغان وەڵتەر نەخشێوەش بەرز کەردۆ و چی دماییەیچەنە نەتانیاهۆ پلانێوەش دیاری کەردە. یۆ جە سیاسەتە دەسەڵاتدارییەکا ناوچەکەی جە لایەنو ئیسرائیلیوە ڕاوەبەر مکریۆ، ئەوی تەرشا جە لایەنو تورکیایۆ ڕاوەبەر مکریۆ. ئینە دیارا و گرڎ کەسۍ متاوۆ بوینۆش. بەتایبەت گەلوو ئێمە جە ۋەرنیشت و شەنگالەنە مشۆم ئی حەقەتینا بوینا. مەترسی هەن. مشۆم یەکڕیزیشا هێقم بکەرا. پارێزنای ڕەواو ۋێشا قەوەت بکەرا و پەرەش پنە بڎا. هامکات جە بوارو پەروەردەینە ۋێشا قەوەت بکەرا و بتاوا ۋەرگری جە ۋێشا بکەرا. ئانەی جە ۋەرنیشت و شەنگالی داوا مکریۆ ئینەنە. ئەگەر ئاماڎەکارییەکێشا پی جۆرە نەبا گورزەشا وەرگنۆ. چونکی ئی گلێرۆبیۍکە ئەنجام مڎریا، پلانێوە ئینا ئارانە. واتە پلانەکۍ زیاتەر پەی سەرو ۋەرنیشتی و شەنگالینۍ. پۊکەی مشۆم هوشیارۍ با و پارێزنای ڕەواو ۋێشا قەوەت بکەرا. دۆڵەتو تورکیای کۆتەن دلۍ گێجاوێوە و نمەتاوۆ ۋێش جە قەیرانەکا ڕزگار بکەرۆ، تا مۍ قەیرانەکۍ گۆرەتەرۍ با و دمایی بە دەسەڵاتو ئەکەپە- مەهەپەی مارا، ئینە حەقەتینەکەن.

*ئێمە گەرەکمانە دماو ۋەرکۆتوو مېیامینی گێڵمێوە پەی تورکیای. ئەسەنیورتەنە قەیومشا نیانەرە. دماو ئانەی شارەوانییەکۍ خەلفەتی، ئێلحی و مێردینی دەسشا سەرەرە گیریا. ئیساتێچ ڕازەو برایەتی و یەکسانی باس مکەرا. ئی سیاسەتە چ مەعنێوەش هەنە و چنی هۆرش مسەنگنی؟

ئیساتۍ ئانەی ئاڎۍ پەیڕەوش مکەرا یاسایی نییا، بەڵکم ئەرەگیریا. دۆڵەتو تورکیای ڕووە مکەرۆ هەرکۆی سەرەتا ئاڵاو ۋێش هۆرەمکەرۆ. دۆڵەتێوە کە ملۆ هەر یاگۍ و ئاڵاو ۋێش هورەمکەرۆ واتە ئەرەگیرا. ماناش ئانەنە کە ئاڎۍ چا جە دژمنی ڕزگارۍ بیێنۍ. واتە دۆڵەتو تورکی کوردی بە دژمن مزانۆ و بەکار‌ئاوردەی وشۍ برۍ ئێمەنۍ گردما موسڵمانێنمۍ تاریخما یۆن، ئینە گرڎ قسێنۍ. گرنگ ئانەن هەرچی مکەرا ئینۍ ۋەرو چەماوە. چی دۆڵەتو تورکی کاتێ لوۍ عەفرین و سەرێکانی و گرێسپی چا ئاڵاو ۋێشا هۆرکەردە، چونکی ئا شۆنۍ خاکو ئاڎیشا نییا. ئیساتۍ بە هەمان شکڵ سەرو شارەوانییەکاوە ئاڵاو ۋێشا هۊرمکەرا. واتە ئاڎۍ ئەرەگیرێشا کەردێنۍ، ئاڎۍ پا جۆرە بەردەوامێنۍ جە سیاسەتە ئەرەگیریەکاشا. مشۆم خەڵکەکەما چا ڕوانگۆ حەقەتینەکا بوینا، نەک واچا قەیوم هیچ عیلاقێوەش بە یاسایۆ نییا. ئیساتۍ گەلەکەما ماچا فرەو وەختی ئەرەگیرێشا کەردێنۍ و جە هۆرچنیەکا ئاینڎەینە دیسان شارەوانییەکاما بەدەس مارمێوە. ئینە ڕێوە فرە غەڵەتەنە کە چەمەراو هۆرچنیەی ئاینڎەی با. شارەوانیەکۍ هینۍ شمەنۍ. شمە بە ڕەنج و ئەرەکۆشای ۋێتا بەدەستا ئاردێنۍ. پۊکەی مشۆم شارەوانییەکاتا پارێزندۍ و خاوەنداریشا چنە بکەردۍ. ئامانجشا ئانەن کوردی ملکەچو قبوڵکەردەی گرڎ چێوۍ بکەرا و گەرەکشانە کوردەسانی جە دەسو کوردینە بەربارا پېسە موڵکو ۋێشا مامەڵەش چنی بکەرا. پۊکەی موینمۍ ئا هەنگامۍ کە منریا بە پاو قسەکاشا نمەیاوە. جە ئەسەنیورت، مێردین، ئێلح و خەلفەتینە ئیرادەو گەلی پاشێل کریان ئینە پا مەعنێنە ئشناسنامەو ئا گەلەیە نمەشناسا و هەرچێوێشا گەرەک بۆ جە جبەرو یاسایۆ پێکش مارا و چەمەڕاو ئانەینۍ گەڵ قبوڵش بکەرۆ. گەلەکەما نمەبۆ بەهیچ جۆرۍ ئینەی قبوڵ بکەرۆ.

گەرەکشا بێ زینانەنە ئینەی سەپنا. هەڤاڵ کەمال پیر، مەزڵوم دۆغان، خەیری دورموش دژو ئینەی مردێوە. پلانەو دۆڵەتو تورکییایشا پووچ کەردۆ. پێگێوە کە ئینسان بەدەسش مارۆ پاسە پارێزیۆ. گەرەکشانە کوردەسانی بکەرا بە موڵکو ۋێشا، پەنەوازا ئێمە خاوەنداریش ۋنە بکەرمۍ. ئەرخاوەنداریش ۋنە نەکەرمۍ ئانە مەردەیما خاسا. تا ئیساتۍ هەرچیما بەدەس ئارڎەن، بە مڎرامان بەدەسما ئارڎەن. کەس چێوێش نەڎێنمۍ پنە. جە ئیساتێنە گەرەکشانە ئانەما دەسەنە بەربارا و وزاش خزمەتو ۋێشاوە. نمەبۆ هیچ کەس ئینەی قبوڵ بکەرۆ. ڕەنگە بڕۍ واچا کوچۍ مافما دەیدۍ پنە. مشۆم بزانمۍ کە هیچ کەسێ ماف نمەڎۆ بە کوردا. کورد بە ئەرەکۆشای بەها و مافو ۋێش بەدەسئاردەن. گەرەکشانە ئانەی بە ئەرەکۆشای بەدەسئامان چنەڎ بساناوە، کێ چێوێت مڎۆ پنە. مشۆم گرڎ کەسۍ فرە عال چینەی بیاوۆنە. مشۆم ۋێما و بەهاکاما پارێزنمۍ. *چارەسەری پرسو کوردی جە تورکیانە پەنەوازش بە چ نەخشەڕێوەن؟

ڕێکۍ دیارەنە. ڕابەر ئاپۆ دیاریشکەردە و کوردایچ دیاریەشا کەردە. گەر گەرەکشانە پرسەکا چارەسەر بکەرا، مشۆم سەرەتا گۆشەگیری ڕەهاو سەرو ڕابەر ئاپۆی لابەرا. مشۆم دمایی بە سیستەمو ئیمراڵی بارانە. مشۆم ئاژەو تەندروسی، ئاسایش و ئازادی ڕابەر ئاپۆی قبوڵ بکەرا. گەر ئەر ئینیشا پەسینا ئا کاتە ڕابەر ئاپۆ متاوۆ دەورو ۋێش گێڵنۆ. ئێمە و گەلەکەیچما واتەنما گەر ئی شەرتۍ جابەجێ بکریا و ڕابەر ئاپۆ دەورو ۋێش گێڵنۆ، گەر ئا هەنگامێشا گێرتێنە ۋەر ئانە ڕابەر ئاپۆ پرسو کوردی چارەسەر مکەرۆ. قبوڵش مکەرمۍ. ڕابەر ئاپۆ پەی چارەسەری چێش وەڵۍ وزۆ، ئێمەیچ ئینایمۍ پەشتەو ڕابەر ئاپۆیۆ. ئینەیچما فرە بە ئاشکرا واتەن. هیچ گرفتۍ جە لاو کورداوە نیا. گرفتەکۍ ئینۍ لاو تورکیایۆ. ئەر گەرەکشانە پرسو کوردی چارەسەر بکریۆ، مشۆم دەس جە پروپاگەندە پیسەکاشا هۆرگێرا. مشۆم واز چا قسۍ بارا کە ماچا 'ئۆجالان تیرۆریستا، سەرۆکو تیرۆرستان و چێوەکا پەکەکەی سیاوۍ مکەرمێوە'. ئینەیچ ناحەقا. گەرەکشانە سەر ۋنەو گرڎ کەسێوە بشێوێنا. گەرەکشا نیا پرسەکۍ چارەسەرۍ با. گەر چارەسەریشا گەرەکا مشۆم ئی قسا نەکەرا و زۋانش فاڕا. گرڎ کەسێ مزانۆ دۆڵەتو تورکی سەرو ئەرەکۆشای کوردی ئەرەمەرزیان. کورد خاوەنو ئەرەمەرزناو تورکیاین و هێزێوە ڕەسەنا چینەینە. دۆڵەتو تورکی قەرزارو کوردان. ئانەی بەرەو ئی خاکەیشە پەی کەردێوە کوردا. نەک کورد ئاڎۍ ۋێشا خیانەتشا کەرڎ. پەنەوازا گەلاو تورکیای ئینەی بزانا. دەسەڵاتداری ئاکەپە-مەهەپەی پارچەکەردەیشا گەرەکا. کوردی جە تاریخو تورکیاینە بە نەبیەی نیشانە مڎا. پەرە بەسیاسەتو نکۆڵیکەردەی کوردا مڎا. ئانۍ چارەسەریشا گەرەکا مشۆم دروس نزیکۍ تاریخی و ڕابەر ئاپۆی با. ئانۍ کە بەشێوێوە ڕاس نزیکی ڕابەر ئاپۆی نەباوە ئامانجشا چارەسەری نیا. ئینە خاڵێوە بنەڕەتییەنە. ئانۍ ماچا دیموکراتیکینۍ، دژۍ ستەمینۍ مشۆم ۋنەپەرسایۆ جە دۆڵەتی بکەرا. مشۆم گرڎ کەسۍ بە دروسی نزیکو تاریخ و ڕابەر ئاپۆی باوە. جە دنیانە نەوینیان سەرو نامۍ برایەتی قڕکەردەی سەرو گەلیرە ئەنجام بڎریۆ. ئینە چ برایەتیێوەن. برایەتی چامنە بیەیش نیا. ئی چێوە سەرو کوردانە ئەنجام مڎریۆ، چی عیلاقێوەش بە ئیسلامەتیۆ هەن، مشۆم ئی پرسیارا پەرسانە. مادام دۆڵەتو کوردی و تورکین چی قڕکەردەی سەرو کوردارە ڕاوەبەرمکەرا. ئینە دۆڵەتو تورکایچ نیا. دۆڵەتو بڕۍ جە تورکان. چارەسەری ئینا نەتەوەی دیموکراتیکەنە کە ڕابەر ئاپۆ وەڵێشوستەن. گرڎ کەسێ مشۆم پەی ئانەی هەرمانە بکەرۆ و بە بنەماش بگێرۆ. ئا هرووژمەی سەرو ڕابەر ئاپۆیا، هرووژما دژو گەلا.

* پەی ئانەی پرسو کوردی چارەسەر بکریۆ، بە ڕاو یاسایی و سیاسی، چێش گنۆ سەرو شانا گەلوو کوردی، دۆساش و گلێرگەو سۆسیالیستی تورکیای؟ جە پرۆسەو جەنگی تایبەتینە پەنەوازا چ جۆرە هەڵوێسێوە بگیریۆنە ۋەر؟

پەنەوازا گەلوو کوردی پا قسا کە مکریا هۆرنەخەڵەتیا، خاوەنداری جە ئاینڎەو ۋێشا بکەرا و ئەرەکۆشای ۋێشا بکەرا. یۆبیەی ۋێشا دەورو ڕابەر ئاپۆینە قەوەت بکەرا. بەردەوام گۆششا جە ڕابەر ئاپۆی بۆ. پەنەوازا ئەرکو سەرو شانا ڕابەر ئاپۆی سووک بکریۆ هەتا ڕابەر ئاپۆ بتاوۆ دەورو ۋێش گێڵنۆ. گەلوو کوردی ئینەش گەرەکا. سیاسەتو دۆڵەتو تورکی دژ بە ڕابەر ئاپۆی، گەلوو کوردی، شکسش ئارڎەن. پەنەوازا گەلەکەما ئینەی بوینۆ و پا جۆرە ئەرەکۆشای ۋێش زیاتەر بکەرۆ. ئەر ئەرەکۆشایش زیاڎ بکەرۆ، سەرکۆتەیش مسۆگەرا. ئانۍ گەرەکشانە تورکیا چی قەیرانۍ نەجاتش بۆ، مشۆم دژو گۆشەگیری مرداوە. پەنەوازا خاوەنداری جە ڕابەر ئاپۆی و کێشەو کوردی بکەرا، جە دژو جەنگی تایبەتی مڎرامان بکەرا. ڕاسی جەنگی تایبەتی ئاشکرا و ئیڎانە بکەرا. مشۆم پەی چارەسەری هەنگامە بگیریۆنە ۋەر. نمەبۆ کەس پېسە جارانی تەرسۆ. مشۆم پەی دیمکراتیککەردەی تورکیای ئەرەکۆشای بەرز بکریۆوە. پەی ئینەیچ مشۆم کێشەو کوردی وەڵۍ گرڎ چێوێنە چارەسەر بکریۆ. ئینە تەنیا ئەرکو ڕابەر ئاپۆی و پەکەکەی و کوردی نییا. ئینە ئەرکو گرڎ کەس و لایەنێوەن. ئەر گەرەکشانە کێشەو ئابوری، کولتووری و کۆمەڵایەتی، ژەنۍ و هتد چارەسەرۍ بکریا، مشۆم سەرەتا کێشەو کوردی چارەسەر بکەرا. تەنیا بە بە قسۍ کێشە چارەسەر نمەبۆ. پێشنیارو من ئانەنە کە لوجنێوە جە تورکیانە پێکبۍ. ئی لوجنە پەی چارەسەری قسۍ ۋێش پێشکەش بکەرۆ. زیاتەر جە گلێرگەو تورکیاینە هەرمانە بکەرا. گلێرگەی کوردی جە ئیساتێوە ئاماڎەن. هامکات گلێرگەو تورکیای مشۆم جە ئاماڎەکارینە بۆ. نمەبۆ هێزەکاو تورکیای چا بارۆ دەس بە هەوڵدای نەکەرا و گەلاو تورکیای بەڕێکوستەی نەکەرا. پەنەوازش بە ئەرەکۆشای هەن. پەنەوازا گرڎو وڵاتا فشار وزا سەرو تورکیای.

* جە ۋەرکۆتوو مېیامینینە پەرەئەسایەکۍ ئینۍ بەرزبیەیۆینە. هۆرچنیەی جە پانیشتوو کوردەسانینە ئەنجامدریا، شمە چنی هۆرسەنگنای پەی هۆرچنیەکا مکەردۍ؟

بارزانی پانیشتەنە دەرفەت و ئیمتیازی فرەش بە دەس ئارڎ. گەرەکشا نیا ئا دەرفەتەیە جە دەس بڎا. پۊکەی گەرەکشا نیا ئیرادەو گەلی پانیشتەنە وەڵۍ گنۆ. سەرەڕاو ئانەیچ فشار وزا سەرو پانیشتی و گەرەکشا نیا دەسشانە بلۆ. هەرکات زاناشا دەسەڵاتو ۋێشا جوابدەر نییا، ئا کاتە یاردەی جە تورکیای هۆرگێرانۍ. بەتەمامی ئینۍ خزمەتو تورکیاینە. دۆڵەتو تورکیایچ سیاسەتو ۋێش سەرو ئاڎیشاوە ڕاوەبەر مکەرۆ. بارزانی ئەجۆشەنە کە متاوۆ تورکیای بۆنەو ۋێشۆ بەکاربارۆ. پا جۆرە خیاڵ مکەراوە. جە حەقەتینەنە دۆڵەتو تورکیای بەکارشا مارۆ. جە هۆرچنیەینە چێش ڕووەشدا؟ پېسە وەڵتەری نەتاواشا تەنیا پېسە دەسەڵاتی چەم جە پرۆسەکەی بکەرا. گەل فرە نارەحەتا دەسو سیاسەتەکاشاوە و بە ڕۆشنی ئانەشا بەربڕی. ئەر نمەتاوا بە ویستو ۋێشا حکومەت پێکبارا، ئانە دەرەنجامەکەشا. ئا سیاسەتەی کە ڕاوەبەرش مکەرا خزمەت بە پانیشتی و گەلوو کوردی نمەکەرۆ. خزمەت بە دۆڵەتو تورکیای مکەرۆ. ستاتۆو پانیشتی ئینا چێرو تەرسێنە. جە هۆرچنیەینە باسو خیانەتەکاشا کریا. ڕەنگە فاڕیایۍ چامنەشا نەکەردەبۆ، بەڵام ناڕازیبیەیۍ ۋەرا ۋەر بە بارزانی سەرشهۆردا. هەرپێسە چنی حکومەتو تورکیای پەناش پەی فێڵ و چەواشەکاری بەرڎ، بەرکۆت کە بارزانی درێژە پا سیاسەتەیە مڎۆ. ئانۍ گەرەکشانە حکومەت پێکبارا، سەرەتا مشۆم دژایەتی هامکارییەکا چنی ئەرەگیرا بکەرا وخاوەنداری جە پانیشتی بکەرا. ۋەرکۆتوو مېیامینی جە ئیساتێنە ئینا دلۍ جەنگێوە هەرێمینە. سەر جە نۆ ستاتۆکۍ دیاریۍ مکریاوە. ئینەیچ هەم دەرفەت و هەم مەترسی پەی کوردی وەش مکەرۆ. پەی ئانەی کورد پێگەو ۋێش پارێزنۆ، پەنەوازا وەڵۍ گرڎ چێوێنە یەکڕیزی ۋێشا بنیاڎ بنیا. پەنەوازا حکومەتێوە پانیشتەنە مەرزیۆرە ئی یەرە خاڵا ۋەرچەم بگێرۆ. ئەگەر سەرو ئی خاڵا وەڵۍ گنۆ، نەک تەنیا پانیشت متاوۆ خزمەت بە گرڎو گەلوو کوردی بکەرۆ. ئەگەر سەرو ئی خاڵا وەڵۍ نەگنۆ و پېسە جارانی بۆ، ئانەی تا ئیساتۍ کەردەنش، واوەی بۆوە و هیچ وەڵۍ کۆتەیۍ ڕووە نمەڎۆ. ئا هەلومەرجەی کە جە ۋەرکۆتوو مېیامینینە ئامان ئاراوە و ئانەی جە پانیشتۆ چەمەڕا مکریۆ. پېسە واتم ئا یەرە خاڵۍ مشۆم پەی پانیشتی ۋەرو چەما بگیریا. ئەر سەرو ئا پرەنسیپا حکومەت پێک بۍ، بەدڵنیاییوە خزمەت بە گەلوو کوردی بەگرڎی مکەرۆ.