کۊنگرەی نائاسایی چوارەموو پارتی دیموکراتیکوو گەلا (هەدەپە)ی  ناوەندوو بازرگانیی جیهانینە ئەنقەرەنە ساز کریا. هۊڵوو کۊبییەیوەکەینە پلاکاردوو "ئێمە هومێدنمێ"ورواسیابۍ.

پەرلەمانتاری وەڵینوو هەدەپەی موراد چاپنی وتاروو ئەوەڵیش واناوە و واتش، "گرد چەمشا چانەیە بڕیەن، کە تەنگ بە ئێمە ورچنا. وەلۍ ئێمە پەی سەرکەوتەی ئینایمۍ چێگە. تارێخوو هەدەپەی هینوو ئێمەن".

دماتەر پەی هامسەرۊکایەتیی دیوانی ئەمیرعەلی تورکمەن و خالیدە تورکئۊغڵو ورچنیۍ. کۊنگرەکە پێشکەش بە ئەدایاو ئاشتی عەدالەت سافالی، پەریشان ئاکچەلیک و کوڕەکەیش جیهان ئاکچەیکی کریا، کە بۊنەو وەنەپەرسایۊ داواکاری گردینوو کۊماریوە جۊمەلێرگنە گەڤەرۊ لوێنۍ پەی جۊلەمێرگی و جە ئەنجاموو ڕووەدای هاموشۊینە مەرڎۍ.

دماو ورچنیەی دیوانی بەمەبەسوو ڕێزگێرتەی جە گیانبەختکەرڎاو کۊشیای ئازادی و دیموکراسی دەیەقێوە بە بێدەنگی مرڎۍ.

دماتەر هامسەرۊکۍ گردینۍ پەروین بوڵدانە و میدحەت سانجار واچەشا پێشکەش کەرد.

بوڵدانە: ئی کۊشیا شکۊمەنڎە بەتەئکید میاۋۊ بە سەرکۊتەی

پەروین بوڵدانە جە سەرەتاو قسەکاشەنە سڵامش پۍ زینڎانیا سیاسی، ئا کەسۍ کە ئینۍ بەرو ۋڵاتیۊ تەمامو ئانیشا کیاست کە مەتاۋا بەشڎاری کۊنگرەی کەرا و ۋاتش،"جە کەسایەتی دەنیز پۊیرازینە گرڎوو ئا هەڤاڵاما بە ڕېزوو پنەزانایۊ ۋیرمارمېوە کە جە کۊشیایمانە گەشمەرڎۍ بیېنۍ. حەرپاسە ئەڎایا ئاشتی پەریشان ئاکچەلیکە و عەدالەت سافالی گنا وەرو ڕەحمو بەزەی و کەرەمو خوڎاوەنڎیۊ. ئینایمۍ سەرو وەعدوو ۋېما کە تا ئاشتی چی خاکەنە چەسپیۊ و هەڵسەو چەما ئەڎایا مرڎۊ  و بە ڕۊڵەکاشا شاڎۍ باوە ئېمە درېژە بەکۊشیای مڎەیمۍ.

دماتەر مزانمۍ کە جەڕاو ئی کۊنگرەیۊ ڕووەو فاڕیای و هۊرچەرخیای ملمۍ. هەدەپە پېسەنە نەمامو وەشەسیای، کە دلۍ هیواینە سەوز بیەن. ئانۍ کە گەرەکشانە ئی نەمامیە وشک کەرا، ئانۍ چەمشا بڕیەن ئی نەمامیە با عال بزانا کە مەتاۋا بە ئۊپەراسیۊن و کودەتاو قەیومی بە دۊسیۍ پەڕ جە فرتو فېڵی ئی کۊشیایە دلېنەبەرا. دژ پا ئۊپەراسیۊنا بە سەربەرزیۊ سەرو پەیاوە مرڎېنمۍ. جە کۊڵانەکانە تا مېڎانەکا، دلۍ مەزرای و کېڵگەکاوە تا زینڎانەکا و هۊڵوو داڎگاکا، کۊشیایما جەگرڎ لایېنە ۋەردەواما.

ۋەردەوام ۋەران ۋەر بە زەرەرەکا ۋېما گېرتوو کۊشیایمۍ. هیواما گەشتەر کەرڎ، هەنگامەما پۍ دمای نەنیا حەجگیز دووە دڵۍ نەبیەیمۍ. پېسە محەمەڎ سینجار، موسا عەنتەر، وەدات ئادنی و ئیبراهیم ئایهانەکا ئېمە ۋەردەوام سەروو پەیاوە مرڎایمۍ. گەرەکشابۍ بەپلانەو وڕنای سەرەما پەنە نامنارە، بەڵام حەجگیز سەرەما نەنامنارە و پلانەکۍ ئاڎیشاما پوچۍ کەرڎۍ.

ۋڵاتەکە ئینا قۊناغۍ دژوارەنە. جە چوارلایېوە قەیران و شڵەژیای ئینا ئارانە. مەڵامەتو ئینیشایچ قۊرتەو کورڎینە، قۊرتەو یەکسانی و گۊشەگیرین، کودەتاو قەیومەکان، جینۊسایدوو ژەنا و قۊرتەو تاڵانکەرڎەیا، گەندەڵی و  قەیران و دیموکراسیا. حەرپۊکەی مشۊم گوڕ بە کۊشیای بڎەیمۍ و قۊرتەکا چارە کەرمۍ. هەدەپە پۍ ئانەی بیەیش هەن. ئېمە حەجگیز دەس جە کۊشیای ۋېما پەی ئاشتیېوە شکۊمەنڎانەی هۊرمەگېرمۍ. پۍ ئانەی پەرسوو کورڎی جە ڕاو دیموکراتیکی و گفتوگۊیۊ  چارەسەرکەرمۍ ئېمە کۊشیایما زیاتەر گۊرەکەرمۍ. ئېمە وەعد مڎەیمۍکە کۊشیایما دژ بە گۊشەگیری بەقوەتتەر و گۊرەتەر کەرمۍ. عەقڵ و دەوڵەتی کە جە ئیمڕاڵی گۊشەگیری سەرو بەڕېز ئۊجالانیرە سەپنۊ با عال بزانۊ کە ئیتر مەتاۋۊ ڕاو چارەسەری و ئاشتی بیاۋنۊ بە بنبەس. ئېمە جارېوەتەر وەعد مڎەیمۍ کە بە کۊشیایما دمایی پا گۊشەگیریە مارمۍ.

گۊشەگیر ی سەرو بەڕېز ئۊجالانی، گۊشەگیرکەرڎەی ئاشتی، دیموکراسی و ئاینڎەو ۋڵاتەکەین. مشۊ گرڎ کەسۍ بزانۊ کە ئېمە دەس جە کۊشیای ۋېما پەی ئازاڎیی، زۋانی ئەڎایی و ئاین و گرڎوو نەتاوەکا هۊرمەگېرمۍ. جە کۊشیای هەڤاڵا کەمئەندامیمانە ئېمە شان بەشانشا مرڎمۍ. وەعد مڎەیمۍ کە کۊشیایما پەی کورڎی، عەلەوی، ئەرمەن، سوریان، ئېزدی،ڕۊمان، چەرکەز، لاز، پۊماکی و گرڎوو گەلانە گۊرەتەر کەرمۍ. کۊشیایما پەی دەستورېوە هەمیشەیی فرەڕەنگ، دیموکراتیک و مەڎەنی ۋەردەوام بۊ.ئېمە ۋەردەوام پاڵ و ڕنج کېشانە مرڎمۍ.گوڕ بە کۊشیای دژوو قەیومی مڎەیمۍ، دژ بە تاڵانکەرڎەی ژیۋگەی گوڕ بە مدرامانی مڎەیمۍ.

داواو من پۍ گرڎ لېوە ئانەن کە جە دژوو ئانیشا کە نکوڵی جە بیەو کورڎی کەرا، یۊ گېرا. ئېمە بە هەڵۋېسو ئیراڎەو نەورۊزی یۊ گېرمۍ، دژوو ئانیشا کە گەرەکشانە گەلوو کورڎی، زۋانەکەیما و کولتورەکەیما دلېنەبەرا، ئېمە ېۊبیەی ۋېما سازکەرمۍ.

ژەنا ئازیز و قەڎرگران، هەدەپە پارتوو ژەنان، ژەنۍ جە ڕاو هەدەپەیۊ دەسکۊتۍ فرېشا بەدەس ئارڎۍ فرە بەبەقوەتی کۊششا کەرڎ. ژەنۍ جە گرڎ بوارەکانە ئەرکو ۋېشا ۋیەرنا درېژە بە دەوری سەرمەشقی مڎا. کەس مەتاۋۊ ڕا جەژەنا گېرۊ، ژەنی حېزوو فاڕیاینۍ. ئېمە فاڕیای کەرمۍ، بنیاڎ منیەیمۍ و سەرگنمۍ. جە گرڎ یاگۍ جەهانینە دروشمەو"ژەنی، ژیای، ئازاڎیی" ماچمېوە.

سەربەرزەنا کەبیابە خەباتکارۍ ئەندېشەیی هەڎەپەی و بیا بە ئەنڎامەش. ئی ڕېبازە، ڕېبازوو ئانیشانە کە جە دما هەناسەشانە ۋاتشا 'بەقەرزاری ملوو'. منیچ قەسەمم وارڎەن کە تا دما هەناسەم سەرو ئی ڕېبازیە بوو  بوو بە بەشېوە چا کۊشیایە.

ماوەو پەنج ساڵان هامسەرۊکەو گرڎیی ئی پارتەینا. ۋاتما کە ئیسە وەخت وەختوو فاڕیای و هۊرچەرخیای گۊرەین. محاڵا کەسۍ جە ئېمە ئا ئەنجام و ئا دەنگا قبوڵ کەرۊ کە جە هۊرچنیەینە بەدەسما ئارڎۍ. پۍ ئانەی گۊش جە ڕەخنەکاتا گېرمۍ، ئېمە چنی خەڵکی، پېکئاماو ڕېکوستەکاما جە شارو مەنتیقەکانە، چنی ئەنجومەن و ژەنا و گەنجا کۊیۍ بیەیمۍ و ئیسە چوارەم کۊنگرەی نائاسایی بەسمۍ. سوپاسوو تەمامو ئا کەسا کەروو کە چی قۊناغېنە هامکاریشا کەرڎا. وەعد مڎەو کە وەردەوام چنیتا بوو. ئی کۊشیا شکۊمەنڎانە بە دڵنیایۊ سەرگنۊ. شکس پۍ ستەمکاراو  سەرکۊتەی پۍ ستەم ۋنەکریایا بۊ. ڕاما ڕۊشنەبۊ. یان سەرکۊتەی، یان ئازاڎیی، یان ئازاڎیی.

سانجار: تا سەرکەوتەی کۊشیەیمێ

دماتەر میدحەت سانجار، هامسەرۊکی گرڎینوو هەدەپەی واتش، ڕاپیمانی هەدەپەی، کە ١١ ساڵۍ چێوەڵتەر دەسش پەنە کەرڎ، سەرەڕاو گرڎوو ئاستەنگی و دژوارییەکا بەرڎەواما. پارتەکەما گرڎوو ئاستەنگەکاش ویەرنێنۍ و ڕا وزیارەکا کەرۊوە. هەدەپە، جمیەر و ئەندێشێوەن، کە ڕەگ و ڕێخەش بەقووڵی خاکەنە کوانرە. ئی ڕۍ بە قوربانی و یاراێوە فرەوە دەسش پەنە کەرڎ، ئیسە پاش نیان قۊناغێوە تازەوە. ئی قۊناغانە وەرپەرسبییەی و هەرمانەی گرنگە وزۊ سەروو شانەیما. دژوو ڕژێمی دیکتاتۊری، ستەمکار، نکۊڵیکاری و ئەرەگیری، کە ئیساتێنە ڕۊ بەڕۊ وێش تورکیانە کوۊرە، ھەدەپە ناوەندوو کۊشیاین.

سانجار ئاماژەش پەی ئانەیچە کرڎ، مزانمۍ، کە جە ئەنجامەکاو ئی دماییەو ورچنیەینە، سەرکەوتەیما  بەدەس نارڎ. ئامانجما بۍ،وەلۍ نەتاواما بیاومێش پەنە. چەنەپەرسایۊچش هەرمانێوە تارێخییە، ئەخلاقییە و ویژدانییە بۍ. وەروو ئانەیە ئا وەعدە بە گەلەکەیما دابێما، بیاونمێش یاگۍ، ڕاستەوخۊ دماو ورچنییەی هەوڵەکێما وستۍ هەرمانە. خستەگەڕ. چا قۊناغەوە حەتا کۊنگرە، گرڎوو خەباتکاراو پارتەکەیما ئانە کە تواناشانە بۍ کەرڎشا.  

واتیچش: مشۊم وێما تازە کەرمێوە و خەتێوە کۊشیایی قەوەتتەر بنیادە بنیەیمۍ، چونکوم هیچ هێز و لایەنێوە تەر نییەنۍ، کە بتاوا دیموکراسی، ئاشتی، ئازادی و یەکسانی پەی ئی وەڵاتەیە بارا ئاراوە. پەوکای وەرپەرسبییەی و هەرمانەو ئێمە قورسەنە. تا ئیساتۍ گرڎوو ئاستەنگ و دژوارییەکاما ویەرنێنۍ. گەرەکشابۍ ئەندێشەکاما کپۍ کەراوە، وەلۍ ئێمە یەکڕیزی و یۊبییەی دلۍ وێما پارێزناما و ئی تاوەقێما ماڕا. هەرپاسە ئێمەیچ کەموکوڵیێی و غەڵاتێما بێنۍ، گەرەکما نیا وزمێشا پەشتەو گۊشا، وەلۍ مشۊم گرڎ ڕوێوە سەرشاوە مرڎمۍ  و خەتەو کۊشیای هەقەتینی بنیادە بنیەیمۍ.

سانجار ئانەیچش وات، "ئایدۊلۊژیاو هەدەپەی ساعیبوو خاوەنی تایبەتمەندیێوە چانەینە، کە متاوۊ پەی ئی وەڵاتەیە، وەرکەوتوو دلێڕاسەی و گرڎوو دنیۍ، بۊ بە نموونێوە. جیاوازیی ئێمە سامانوو ئێمەن. چەنی پێکئامایەکا، کەسایەتیەکاما، هامڕا کۊشەرەکاما، گرڎوو جیاوازییەکاما پارێزنمۍ و چوارچوەو هەمان ئامانج، بنەما و بەهاکانە ھەنگامە منیەیمۍ، گەورەیی هەدەپەیچ چێگەوە سەرچەمەش گێرتەن.

هامسەرۊکی گرڎینوو هەدەپەی جەختیچش کەرڎۊ، "ئی کۊنگرە ئاخروو قۊناغەیە نییا کە دەسما پەنە کرڎ. تەنیا یۊن چا یاگۍ مرڎایاو پرۊسەو وەنەپەرسایۊ. چێولای ئەزموونوو کۊشیای و هێزەکامان جە پارتوو چەپی سەوزینە کوۍ کەرمێوە، وەلۍ هەدەپە پێسە ئەرەمەرزیای و هەم پێسە ڕۊحێوە چێگە هەر هەن. ئێمە گەورەتەرۍ بیمۍ. دژوو سەپنای باجی، ستەمی و خراپەکاری، کە ئی ڕژێمەیە ملوو گەلەکەیمارە سەپنۊش، گوڕ بە کۊشیایما مدەیمۍ. یۊ جە ئامانجەکاما ئانەن، کە چەنی گرڎوو لایەنە کۊمەڵایەتییەکا، یەکڕیزی و یۊبییەیما قەوەتتەر کەرمۍ. ڕەخنە ورسەنگنایەکا پێوەس بە هەدەپەی گرنگێنۍ. ئێمە گرڎیشا بە گرنگ و بەنرخ منیەیمێرە. بڕۍ لایەنۍ هەوڵۍ مدا پلانە دژوو ئی بیرۊکە و ئەندێشەیە مجارە. مشۊم وەراوەروو ئینیشا هۊشیارۍ بیمۍ، بین. پێویسا دارەکەو هەدەپەی بپارێزنمۍ و ئینە هەرمانە و وەرپەرسبییەی ئێمەن".

ئەوەخوایچش کەرڎۊ: "ئێمە ھامپشتیی وێما قەوەتتەر کەرمۍ و گەورەتەرۍ بیمۍ. کەموکوڵی و غەڵەتەکاما جە کۊبییەیۊکاو هامپەیمانیمانە  خاس وینمۍ و ورسا سەنگنمۍ و  بۊ بکەین و پەیوەندی تازە ساز کەرمۍ. ئێمە پەی ئاشتی، دیموکراسی و دادپەروەری کەوتێنمۍ ڕا. گرنگتەرین ئامانجما ئارڎەیدیی ئاشتیێوە شکۊمەندانە و دادپەروەرانەن. پەوکای ئی کۊنگرە پێشکەش بە ئەدایاو ئاشتیی کەرمۍ. پەی سەرکەوتەی کۊشیای ئەدایاو ئاشتی، فرە بەگرنگییوە مدیەیمۍ پەی ئی کۊنگرەیە. ئەداما عەداڵەت سەفالییە و ھەم ئەداما پەریشانە و کوڕەکەش جیهان ئاکچەلیک بۊنەو ستەمیوە مەرڎۍ.

سانجار بە ئاماژەدای پانەیە جە ٢٠١٥وە ئامان ڕیزەکاو هەدەپەی و جە ساڵەو ٢٠٢٠یچۊ پێسە هامسەرۊکی هەرمانەش کەرڎێنە، ئەرەیاوناش چا ماوەنە فێروو فرەو چێوا بییەن، ئیسە بەدماوە "بڕۍ هامڕۍ تەرۍ هەرمانەکاش کەرا، وەعد مدەو، کە تا ئاخر چی کۊشیاینە مەنووە".

واتیچش: "هامڕایە بەڕێزا، گەلی بەنرخ، ئێمە ناچارێنمۍ سەرۍ گنمۍ، بکەوین، ئا هێزە کە ئی وەڵاتەیە جە ونۍ و جەنگی ڕزگار کەرۊ، ئینا چێگە. چێولایچ چێشم دەس ئاما، کەرووش. ئینایمۍ پێوە گرڎ هەرمانۍ لاماوە مەبارەکەنە، هامسەرۊکایەتیی هەدەپەیچ هەرمانێوە مەبارەکە بۍ، ئیسەوە مەبارەکبایی چا هامڕایا کەروو، کە ئا هەرمانۍ کەرا و سەرکەوتەیشا پەی موازوو. با کەس سیاووین نەبۊ، چونکوم بێهومێدی و سیاووینی ئینسانی بەرەو وێدەسۊدای بەرۊ. تا ئاخر کۊشیەیمۍ و سەرۍ گنمۍ. پەی هامڕایاو زیندانی، تاراوگەی و گرڎوو ئانیشا قوربانیی فرەشا بەخشان و پەی گرڎوو هاموەڵاتاو ئی وەڵاتەیە، درێژە پی کۊشیایە مدەیمۍ، ڕاما کریاوۍ بۊ، ئێمە سەرۍ گنمۍ، سەرکەوتەی هامڕایا.  

کۊنگرەکەنە پاڵێویایا هامسەرۊکایەتیی گرڎینوو هەدەپەی سوڵتان ئۊزجان و جیهاد کرکازاک واچێوەشا پێشکەش کەرڎ.

سوڵتان ئۊزجان ئەوەڵۊ قسێش کەرڎۍ و واتش، " جە ئەوەڵ ڕۊو ئەرەمەرزنای هەدەپەیۊ تا ئیساتۍ جە لوجنە جیاجیایەکانە بەشدار بییەنا. وەختۍ وەڵێنیازوو  وێکاندیدکەرڎەی پەی پۊستوو هامسەرۊکایەتیی گرڎینووهەدەپەیم پەی کریا، پێسە شانازیێوە قبووڵم کەرڎ. وەعد مدەو کە درێژە بە فەلسەفەو هەدەپەی بدەونە و بوو بە بەشێوە چی ڕاپیما گەورەیەو ئینسانیەتی. چی ڕاپیماینە هەر ئەرکێوە گنۊ سەروو شانەیما میاونمێش یاگۍ. واتما هەدەپە ئەندێشەن و مەوزیۊرە. پانیشا تەوقەو هەدەپەیشا دا واتما 'هەدەپە بینا نییەنە، بەرە نییا'. وەروو ئانەیە هەدەپە ئەندێشەن و فکرا و پێسەن سەرچەمەو ژیوای گەلی گرڎوو وەربەسەکا ویەرنۊ. ئێمە ماچمۍ هەدەپە جە ڕای تازۍ وێشەنە چەنی پارتوو چەپی سەوزی کۊشیۊ و گرڎوو وەربەس و لەمپەرەکا لەسەروو ڕێوە لا مدۊ."

پاڵێویۍ تەرۍ هامسەرۊکایەتی گرڎینوو هەدەپەی جیهاد کرکازاکیچ جە کۊنگرەکەنە پێسە دوا: "وەختێوە جە هەدەپەنە دەسما بە کۊشیای کەرڎ، وەعدما بە یۊترینی دا، بە گەلاو کورڎستانی و تورکیای دا، ئانە بۍ  کە ئاواتەکاو ئەدایاو ئاشتی بارمۍ دی، کە چا ڕێنە ژیوایشا جەدەس دان. هەڵای سەروو وەعدیماوە هەنمۍ و بەدڵنیاییەوە ئی کۊشیایە میاونمۍ سەرکەوتەی. داواما جە گەلەکەیما ئانێنە؛ دەس دلۍ دەسینە  پێوە ژیوای تازەی ئازاد بونیاد بنیەیمۍ. ئانۍ هجووم کەرا سەروو خەتەو ژیوای تازەی ئازادیما با خاس بزانا کە مەتاوا سەرۍ گنا، با تەرسەو شمە وەراوەروو ئێمە بەرڎەوامە بۊ."

ڕاوەبەرایەتیی هەدەپەی ورچنیا

چوارەم کۊنگرەی نائاسایی هەدەپەی بە ورچنییەی دماییش ئاما و ئەنجامنە سوڵتان ئۊزجان و جیهاد کرکازاک پێسە هامسەرۊکە گرڎیناو هەدەپەی ورێچنیۍ.  

هەر جە کۊنگرەکەنە ئەنجوومەنوو پارتی و لوجنە جیاجیاکێهەدەپەی و ئەنداماو یاگەداراو ئەو ناوەندا بە ورچنییەی یەکلایۍ کریێوە.

س.ز / هـ.ش