درامای تورکی: ئا ژەعرەی کەناڵە کورڎیەکۍ دەرواردوو ۋینەراش مڎا
دراما تورکیەکۍ پېسەنۍ ژەعرېوە کە کەناڵە کورڎیەکۍ جە پانیشتوو کورڎسانی دەرواردوو ۋینەراش مڎا و پی جۊریچە ئا ئامانجە ئایدۊلۊجیە بە دیمارا کە دۊڵەتوو ئەرەگیری تورکی حۊڵش پۍ مڎۊ.
دراما تورکیەکۍ پېسەنۍ ژەعرېوە کە کەناڵە کورڎیەکۍ جە پانیشتوو کورڎسانی دەرواردوو ۋینەراش مڎا و پی جۊریچە ئا ئامانجە ئایدۊلۊجیە بە دیمارا کە دۊڵەتوو ئەرەگیری تورکی حۊڵش پۍ مڎۊ.
دۊڵەتوو ترکی ئەرەگیری چنی گەرەگشا جە ڕوو سەروازی و سیاسی و ئابوریوە خاکوو کورڎسانی ئەرەگیر کەرۊ، پاسەیچ حۊڵ مڎۊ جە ڕاو زنجیرە دراماو فیلم و یاۋنەریوە ئشناسنامەو کولتوری کورڎا هۊرشېونۊوە هەستی نەتەوایەتی لاو تاکوو کورڎیۊ لاواز کەرۊ، بەڵام کەناڵە دلېینەو ئاسمانیەکۍ پانیشتوو کورڎسانی بېجگە چانەی کە بەزەڕۍ خەیاڵی ئی دراما و فیلما مسانا، بۍ ئانەی ۋیر جە دەرنجام و کاریگەریەکاش کەراوە سەرو کولتوری و گلېرگەی کورڎی. پېسە ژەعری دەرواردوو ۋینەراش مڎا، پی جۊرەیچ ئا ئامانجە ئایدۊلۊجیەیە بەدیمارا کە ترکی ئەرەگیر حۊڵش پۍ مڎۊ.
جە دراماو فیلمە تورکیەکانە قسەواتەی، سوکایەتی کەردەی، تنوتیژی، قسۍ گولۍ، بەچېوۍ ئاسایی نیشانە مڎریۊ، هانی ۋینەری مڎا کە چنی ژیۋایۍ دوور جە خېزانی و گلېرگەی بژیۋا، چنی هامسەرەکۍ یۊترینی خەڵەتنا، چنی پەیۋەنڎی خېزانی شېۋنا، چنی تنوتیژی ۋەران ۋەر بە ژەنا کەرا، چنی دەمانچە جە عمرۍ کەمەنە دەس وزاو چنی کەسۍ کوشا. پی جۊرەیچ ئی درامۍ سەرمەشقی پۍ ئی گرڎ هەرمانا کەرا کە تاکو خېزان و گلېرگەی تەندروست نازا.
موسلیم یوجەل، نۋیسەرو سەرنیشتوو کورڎسانی جە کتېب و"کورڎەکۍ جە سینەمای تورکینە"سەرنجش وستەن سەروو نیشاندای کارەکتەری کورڎی جە سینەماو تورکیاینە و ماچۊ، بەرئاوەرە تورکەکۍ جە فیلمەکانە حەرچی خەسڵەتی خراپ هەن بە کورڎیشۊ بەساوە، پېسە گەلېوە کە تېکەڵ بە شارستانیەتی نەبیەن، پېسە چەتەو مافیای و بۍ ڕەحمی و سەردەموو دەرەبەگایەتی، جە ۋەران ۋەرەنە تورکی پېسە کەسېوە مۊدېرنی و قارەمانی و پاگیر سەرو بەها ئینسانیەکا ۋېنا کەرا.
ئانەی فرەتەر یاگۍ پرسیارېن ئانەن کە ئی دراماو فیلمۍ تەنیا جە پانیشتوو کورڎسانی و بڕۍ جە ۋڵاتا ۋەرکەوتوو میامینینە نمایش کریا، تەنانەڎ دۊڵەتوو ترکی ڕامەڎۊ جە یاۋنەریە دلېینەکا ۋېشەنە نمایش کریا، جە وەختېنە خودو ۋېش بەرئاوەرو ئا ژەعرەینە.
بەڵام فرەو ئەرەمەرزیا یاۋنەریەکۍ پانیشتی جیای ئانەی ئامانجشا عالتەر کەرڎەی گلېرگەی و بنیاڎ نیاو تاکېوە تەندروستی بۊ کە هەستی نەتەوەیی و نیشتمانیشا پۍ ۋەشکەرۊ، هانیشا بڎۊ پۍ ڕاس واچی، چنەویەرڎةیی، بەخشندەیی دلۍ تاکەکا گلېرگەینە، دماجار پۍ پارېزنای خاکی و نیشتیمانی، کەچی بەنمایشکەرڎەو دراماو فیلمە ترکیەکا ئا ڕاسیە سەلەمنۊ کە ئی ئەرەمەرزیا و یاۋنەریۍ حیچ ۋەرپرسیاریۍ ۋەران ۋەر پی پەرسە نەتەوەییا نیا و حیچ ئامانجۍ کۊمەڵایەتیشا نیا، تەنیا هەرمانەشا بیېنە بە سارقاڵ کەرڎەو خەڵکی و پەیڎاکەرڎەی زەڕی و بەدیئارڎەو مەرامە ئایدۊلۊجیە گڵیاوەکا دۊڵەتوو ترکی.
چابارۊ ڕابەر ئاپۊ جە نامیلکەو 'کولتوری و هونەرینە' ئاگاڎیی مڎۊ سەرو نمایشکەرڎەو ئی درامایا ترکی ئەرەگیری و ماچۊ: پەنەوازەن وریۍ بیمۍ، کە ئا دراما ترکیۍ چ کلتوور، شېوازۍ ژیۋای، پەیۋەنڎی و بەربڕیەیېشا وەشکەرڎەن، گەرەکشانە شېوە بە گلېرگەی و تاکەکا بڎا، گەرەکشانە کەسایەتی و گلېرگەی بەپاو ۋېشا بنیاڎ بنیاو سەرحاڵیۍ شېۋیا گلېرگەنە وەشکەرا.
چېگۊ بەرگنۊ، ئا یاۋنەریۍ پانیشتوو کورڎسانی کە ئی درامایا دەوڵەتوو ترکی نمایش کەرا، میدییای پېسە ئامانجی و ئەرک وئاڕاسەکەرڎەی گلېرگەی بەرەو خاسە مەۋینا، بەڵکم میدیاشا کەرڎەن بە ئامڕازېوە پۍ دەسوستەی سەرمایەی جە ڕاو نمایش کەرڎەی ئی دراماو دیعایاوە.
ئینە جە وەختېنە ۋڵاتە وەڵۍ کۊتەکۍ میدیای بە ۋەرپەرس مزانا ۋەران ۋەر بە کاریگەری سەرو کلتورو گلېرگەو ۋېشا، بە پېچەوانۊ پېسە چنی یاۋنەریەکۍ پانیشتوو کورڎسانی ئی ۋەرپرسیاریە هۊرمەگېرا، حکومەتوو هەرېمی و وەزارەتوو ڕۊشنۋیریچ حیچ سانسۊرېوە پۍ ئا دراما تورکیا مەنیارە کە لۋېنۍ دلۍ گرڎ یانېوە کورڎی و بیېنۍ بەمەڵامەتوو تېکدای شیرازەو تەمامو بەها کۊمەڵایەتیەکا.
هـ.ش