دوژمنوو ڕێخەو وێش: پەدەکە

دەوڵەتی ئەرەگیر بە ڕاپەنەدای بنەیانەو بارزانی گرڎ ڕوۍ بە فڕۊکە، تانک و تۊپۍ هجووم کەرۊ سەروو دەگایەکاو خاکوو پانیشتوو کورڎستانی. مشۊم گەلەکەما پانیشتوو کورڎستانینە بەتایبەتی گەنجۍ بە ڕۊحوو شێلادزێوە وەراوەروو ئەرەگیری مرڎاوە.

ئینسان جە تارێخی ورڎ بۊوە تا ئارۊ، گرڎ گەلێوە دوژمنێوەش هەن. وەلۍ گرنگا کە ئا دوژمنە چە نۊعە دوژمنێوەن؟ ڕەنگا ئانە کە باس کریۊ پەی کەسی نامۊ نەبۊ، وەلۍ ئانە نامۊن کە ئینسان گەرەکش نیا بزانۊ چێوۍ چینە هەن و تاریخەنە منویسییۊوە، ئانەیچ ئا خیانەتەنە، کە پەدەکە وەراوەروو گەلەکەیش و ڕێخەکەیش کەرۊش. ڕەنگای تەنیا دلۍ تاریخوو کورڎستانی و گەلوو کورڎینە نەبۊ، جە تاریخوو وەرکەوتوو دلێڕاسەینە دوژمنایەتیی وەراوەر بە ڕێخەو وۍ بۊ، وەلۍ پێسە و  نائەخلاقانە ئەوەڵ جارا تارێخەنە منویسییۊوە. تاریخوو ئینسانییەتینە پێسە خیانەتوو پەدەکەی نەوینییان  و مەوینییۊ. تەنیا جە تاریخوو گەلوو کورڎینە و کورڎستاننە ڕۊو ئیسەینە منویسییۊوە. بەداخۊ لاپەلە ئاڵتوونییەکاو تارێخی بەچەپەڵی ئادیشا پیسۍ کریا.  

جە تارێخۊ تا ئارۊ ئەگەر بدیەیمێ، بنەیانەو بارزانی گرڎ وەختۍ بە خیانەت و ڕووسیاوی لوێنۍ دلۍ لاپەلەکاو تاریخیوە. جە ساڵاو ١٩٩٢ێنە پێسە چەنی وەراوەروو خەتەو ژەنۍ ئازادۍ و وێگێرۍ گەشمەرڎە بێریتانە،  خواکورکنە خەتەو خیانەتوو وێشا دیارییە کەرڎە، تا کۊشیای گەورەتەر بی و وێگێری قەوەتتەر بی، پەدەکەیچ زیاتەر پاش گێرتەرە سەروو خەتەو خیانەتوو وێش. ئارۊیچ بە هەمان دڕندەیی و چەپەڵیی وێشۊ، بەتەماموو گەلا و دنیۍ بە گرڎوو حەوڵەکاشاوە، ڕووسیایی وێشا سەلەمنا. دوژمنێوە کە ئینسانێوە جە گەلەکەیش وەرەچەماو تۊوە کوشۊ، پاکتاوت کەرۊ، وەڵاتەکەیت وێران کەرۊ، بە چە ڕووێوە بەگەرمی خێرامایش کەری؟ قێزەونتەرین چێو ئانەن، کە گرڎ ڕوۍ وەڵاتەکەیت بە گرڎوو دڕندەییوە تاڵان کەرۊتا گنی چێروو ڕکێفی و دەسەڵاتیشۊ، یانەو بارزانییچ پەی بەرژەوەندیی وێشا بە گرڎوو چەپەڵییەکاشاوە سەروو خاکی مەبارەکوو کورڎستانیوە خێرامایش وەنە کەرا.  پێویسا گرڎوو ئا بنەیانا کە ئەندامێوە خێزانەکەیشا گیانش بەختە کەرڎەن، ئا چەپەڵییەو بنەیانەو بارزانی و ئاهێزا پەشتیوانییشا وەنە کەرا قبووڵ نەکەرا و هەڵوێسشا بۊ، تا ئی خاکە زێڕینە نەگنۊ چێروو ئەرەگیریی دەوڵەتوو تورکی فاشیستی. حەرکەسێوە کە وەراوەر پا خیانەتەو پەدەکەیە بێدەنگ بۊ و هەڵوێست نەگێرۊرە وەر، ئانە وێچش بۊ بە هامکاروو بنەیانەو بارزانیی، کە دوژمنی ڕێخەیی وێشانێ.

ئەگەر گەلوو کورڎی، کورڎستان و یۊبییەی نەتەوەکا ئامانجوو بنەیانەو بارزانی بیێنێ، چەنی پەدەکە وەراوەروو ڕۊڵەکاو گەلوو کورڎیوە لوێنۍ دلۍ سەنگەروو جەنگیوە. پێویسا ئێمە پا ئەقڵیەتەو دەسەڵاتدارییوە ئادۍ واچا وەسێن. هەمان وەختەنە بییەی ئادیشا و حزبێوە چینە سەروو نامۍ کورڎبییەیۊ قبووڵ مەکریۊ. هەزاران کناچۍ و کوڕۍ کورڎستاننە گیانشا پەی گەلەکەیشا بەخت کەرڎ، تا ژیواێوە ئازاد و یەکسان پێشکەش بە گرڎوو گەلە بندەسا و ئازادیوازا کەرا. بنەیانەو بارزانییچ بە فێڵۍ و خەڵەتنایەکاشا، فرە بە ئاسانی ڕا پەی هێزە فاشیستەکا کەراوە، تا کورڎستانی گێرا.

ئانا ئارۊ پەدەکە بە کوشتەی گەنجاو کورڎی دڕندەیی وێش پەی ئەرەگیرا سەلەمنۊ. بە تیرۊرکەرڎەی ئەنداموو نویسگەو کەنەکەی دەنیز جەودەت بولبول فرە بەڕۊشنی بەرکەوت، کە هەرمانەو وێش پەی دەوڵەتی فاشیستی یاونێنە یاگێ. ئێمە ویرمامەشۊوە کە ئامانجوو سەرڎای هاکان فیدانی پەی لاو بنەیانەو بارزانی ئانە بێ، کە ئەرکەکا ویروو پەدەکەی وزاوە، تا بۍ کەموکوڵی درێژە بە خیانەتەکاش بدۊ. دماو سەرڎای هاکان فیدانی پەی پانیشتوو کورڎستانی، هجوومەکۍ پەی سەروو حەر چوار پارچەو کورڎستانی زیاتەرۍ بێنی بەتایبەتی پەی سەروو سەرمەشقەکاو گەلوو کورڎی. گرڎیچش بە پەشتیوانیی بنەیانەو بارزانی ئا  هجوومۍ کریێنۍ و تەنانەت وێچش ئەمرەو ئا هجووما دێ، کە سەروو خاکوو پانیشتوو کورڎستانیوە کریێنێ. ئەگەر گەلوو کورڎی، کورڎستان و یۊبییەی نەتەوەکا ئامانجوو بنەیانەو بارزانی بیێ، ئیساتۍ سەرتاسەروو دنیێنە گەلوو کورڎی و کورڎستان ساعیبوو قەوارەی بێنێ.  

مشۊم گرڎوو ئانیشا پەی شناسنامەو کورڎبییەی و کورڎستانی کۊشیا، بە هەڵوێستوو وێشا پێچاوە وەنەو هەرمانەکاو پەدەکەی. ئیتر حیچ بەهانێوە نەمەنێنە کە پەدەکە ڕاشۊ ڕووسیاوییش خۊی شارۊوە و بە نامۍ کورڎبییەیۊ تەنیا خزمەت بە بەرژەوەندییەکاش کەرۊ. پێویسا ئیتر پەدەکە  پێسە پارتێوە کورڎی نەنریۊرە. مشۊم ڕایچ پانەیە نەدریۊ کە فرە بەئاسانی ئەرەگیریی تورکی وێش پانیشتوو کورڎستانینە قایم کەرۊ و سەرجەموو ئا گەلا  پانیشتوو کورڎستانی و عێراقنە مژیوا ڕا نەدا پەدەکە چارەنویسشا بدۊ بە هێزە ئەرەگیرەکا. با گرڎوو گەلوو پانیشتوو کورڎستانیچ خاس ئانەیە بزانا، کە بە یۊگێرتەیی نەتەوەیی، سەروو خاکوو کورڎستانیوە دەسەڵاتدارۍ و ئەرەگیرۍ ڕاشا مەبۊوە.  وەراوەروو حەر کرڎەوێوە بنەیانەو بارزانیینە پێویسیما بە چالاکیی ڕادیکاڵی هەن. مشۊم وەراوەروو گرڎ هجوومێونە گەل هاگاشا جە دەسکەوتەکاشا بۊ، ئا هەڵوێستە بەتەنیا وێش بۊ بە جوابێوە  پەی  خیانەتوو بنەیانەو بارزانی. ئا وەختە ئیتر پەدەکە مەتاوۊ بە دڵوەشی هامکاری چەنی هێزە ئەرەگیرەکا قبووڵ کەرۊ.

چی بێهەڵوێستێنێ؟ مشۊم گرڎما سەروو ئانەیە مرڎمێ، ئایا چی دەوڵەتوو تورکی ئاندە وێش جە بنەیانەو بارزانی نزیک کەرۊوە؟ ئێمە  گرڎ ڕوۍ بیمۍ بە شایەتۍ ئینەیە، دەوڵەتوو تورکی قڕکەری و ئەرەگیری پەی کوشتەی ژەنێوە، گەنجێوە کورڎی ئینا هەرمانەنە، وەلۍ چی ئاندە جە پەدەکەیۊ نزیکا. وەروو  بەرژەوەندییەکاو وێشا. وەروو ئانەیە کە گرڎ وەختێوە  بنەیانەو بارزانی دۊڵەمەندیی سەروو زەمینی و چێروو زەمینوو کورڎستانی پێشکەشوو ئەرەگیرا کەرا. دەوڵەتی ئەرەگیر بە گڵۊپی سەوزوو بنەیانەو بارزانی ڕوانە بە فڕۊکە، تانک و تۊپۍ هجووم کەرۊ سەروو دەگایەکاو خاکوو پانیشتوو کورستانی. دەگا و باخەکا کە بە مانیای و ئارەقوو ئینسانەکا وەشۍ کریێنۍ  ماوەو چند چرکێوەنە دلێنە برییا. هەرپاسە ئا ئەرەنیشتێ، کە سەروو خاکوو پانیشتوو کورڎستانینوە هەنێ، گرڎ ڕوێوە زەرەرشا یاوۊ پەنە. مشۊم گەلەکەما کە سەروو خاکوو پانیشتوو کورڎستانیوە هەن، خاس بزانۊ ڕوانە وەرەچەماشۊ ئا گرڎ هجوومە دڕندانۍ سەروو گەریلاکاو ئازادیی کورڎستانیوە هەنێ، دێنە چی بێهەڵوێستێنێ؟ مەگەر ئا گەریلۍ ڕۊڵۍ ئی گەلەیە نیەنێ؟ مەگەر پەی پارێزنای ئی خاکەیە سەروو ئا کەشاوە، بێهامتایانە مەکۊشییا؟ مشۊم گەلەکەما پانیشتوو کورڎستانینە بەتایبەتی گەنجۍ بە گیان و ڕۊحوو شێلادزێوە دژوو ئەرەگیرا مرڎاوە، بە کۊشیایشا بە بنەیانەو بارزانی بواچا ئیتر وەسێن و دەوڵەتوو تورکی سەروو ئی خاکەیۊ بەر کەرا. ڕا بە ئەرەگیرا نەدرییۊ، وەروو ئانەیە بە سەدان ڕۊڵۍ ئی گەلەیە چی پرۊسەو ئەرەگیریینە تیرۊرۍ کریێنێ.

س.خ