فەرماندۍ یەپەژەی دلبرین کۊبانۍ ئەرەیاوناش تا ئیساتۍ سازششا جە پارێزنای جڤاکی و وەرگێربییەیۊ سیاسەتوو دژە ژەنۍ نەکەرڎەن، واتش ئی هەڵوێستە بەرڎەوام بۊ.

فەرماندۍ یەپەژەی دلبرین کۊبانۍ جوابوو پەرسەکاو ئاژانسوو هەواڵوو فورات (ANF)یش داوە.

یەپەژە چەنی گوزارشت جە کۊشیای کەرۊ دژوو زیهنیەت و سیستموو پیای هەژموونوازی؟

هەرڎەم هجووم دژوو سیستموو دادپەروەری و جڤاکوو ژەنا بییەن. پەی ماڕای ئیرادەو ژەنا و زەوتکەرڎەی ئا دەسکەوتا، کە ژەنی بەدەسشا ئارڎەن، پەنا بریێنە وەروو چنڎین شێوازە جیاوازاو تندوتیژی. هجوومی ئەوەڵین پەی سەروو ژەنۍ بە شێوازوو جەنگی تایبەتی ڕووەش دا. جەنگێوی تندی سایکۊلۊژی کریان تا ژەنی بێدەسەڵاتە مەنۊوە. بێگومان وەراوەروو ئی هجووم و تندوتیژییاوە، مدرامان و کۊشیای گەورە بییەن. قوربانیی فرەیچ دریان، کۊشیای ژەنا دژوو زیهنیەتوو هەژموونگەرایی و زیهنیەتوو پیاسالاری هەرگیز تاکلایەنە نەبییەنه. پڕۊسە و تارێخێوە گەورە و کۊشیای جەسەیی و ئایدیۊلۊژی و سایکۊلۊژی و جڤاکی هەن. هەرگیز سنوور و پیمەرەکاو جەنگی دژوو ژەنا نەبییەن. زیهنیەتی پیاسالاری پەناش پەی گردوو شێوازەکاو جەنگی و نزیکایەتیێوە نائینسانەنەی دژ بە ژەنا بەرڎەن. سیستموو پیاسالاری بە سیستماتیک هجوومش کەرڎەن سەروو ژەنا بە جۊرێوە، کە ژەنیش جە جەوهەروو وێشا نامۊ کەردێنێ. لە ڕاسیینە ئامانجی سەرەکیی زیهنیەتی پیاسالاری، دووروستەیۊ ژەنێن جە جەوهەری و شناسنامەی و تارێخییش. ئینەیچ ساڵانێوەن و تەنانەت چنڎین سەدێن بە سیستماتیک و ڕێکوزیا و ئەنقەس بەرڎەوام بی. ئی پڕۊسە ماوەێوی کوڵنە وەش بی. بێگومان ژەنی هەمیشە دژوو ئینەیە مدرامانشا کەرڎەن.

سیستم پەنا بەرۊ وەروو گرد ڕابازێوە

سیستم جارێو بە نامۍ ئایینی و جارێو بە نامۍ ویروباوڕ و نەریتی جیاوازوو جڤاکیوە ئی هەرمانۍ کەرێ. تا جە ڕووەو جەستەیی و سایکۊلۊژییوە ژەنا کۊنتڕۊڵ کەرۊ، پەناش پەی گردوو ڕابازە قێزەونەکا بەرڎە. ئینەیچ تا ئارۊ بەرڎەواما. ئیساتێچ فرەو یاگانە زیهنیەتێوە هەن، کە بە گرد شێوێوە ژەنی چەوسنۊوە. ئینە بڕێو جارۍ گلێرگەنە ڕووە مدۊ، بڕێو جارۍ سیستموو دەوڵەتینە ڕووە مۊ، یانۍ ئێمە ڕوانە ئی ڕاسییە موینمۍ و شایەتحاڵێنمێ. هەزاران نموونۍ هجوومکەرڎەی سەروو ژەنا بە نامۍ شەرەفێوە هەن. تاکە چێوێوە کە ئا سیستمەو پیای خولقنانش، ڕیسواکەرڎەی ژەنان. هەرپاسە پیێکۍ وێشا ئی سیستەمەشا خولقنان و تا ئارۊیچ لاشاوە بریۊن ڕاوە.

پەی ئارڎەیدیی نەوێوە ناهۊشیاری هەرمانە کەرۊ

 ڕاسیینە ئی سیسەمە تەنیا زیهنیەتی هەژموونوازییەکەش دژوو ژەنا میاونۊ یاگێ. پیۍ ئارۊ هەمان هەرمانە دژوو ڕەگەزوو وێشا کەرا. بە مانێوە تەرە زیهنیەتوو دەسەڵاتی و هەژموونگەرایی نەک حەر ژەنی بەڵکوم پییایچ لاواز و کۊیلە کەرۊ. ئینە گردوو جەنگەکاو ئیساتێنە موینمێش. ئەگەر توخمەکاو پێسە ئەخلاقی و ویژدانی و دادپەروەری جە سیستمەکەنە جیۍ نەکریاوە، کەس نمەتاوۊ ئازاڎ بۊ. ئی سیستەمە کە بە دەسوو پیایا خولقیان، ئارۊ خودوو پیایا بۍ ئیرادە و دلێنە بەرۊ. ئادۍ گەرەکشانە نەویوە ناهۊشیار خولقنا. ئینەیچ ڕاو جەنگی تایبەتیوە کریۊ. ئادۍ جە ڕاو بەئامانجگێرتەی ژەنا و گەنجاوە کە بناغەو جڤاکی وەش کەرا، هەوڵۍ مدا ئایندەو جڤاکی دلێنە بەرا.

گەرەکشانە جڤاکێوە بۍ پارێزنای مەرزنارە

جڤاکێوە کە جە ڕاسییەکا دوور کەوتەبۊوە، لاو گرد کەسێوە پەی بەرژەوەندییەکاو وێش بەکار ماریۊ، یان گردوو سیستمەکەی بە پاو داواکاو ئا جڤاکەیە وزۊ چێروو دەسەڵاتیشۊ. هەڵای گەرەکشانە گلێرگێوە بۍ پارێزنای خولقنا، ئایا کریۊ ئینسان بۍ پارێزنای بژیوۊ؟ سیاسەت و سیاسەتوو جەنگی تایبەتی ئارۊنە پێسە گەورەتەرین چەکی دژوو جڤاکەکان بەکارمێ. وەراوەروو ئینەیەنە وەرپەرسیێوە گەورە گنۊ گەرڎەنوو ژەنا. پێویسا کۊشیایێوە بەرڎەوام دژوو ئی سیستمەیە کریۊ. ئێمە پێسەو یەپەژەی دژۍ ئی زیهنیەتەیە گژیەیمێ، دژوو سیاسەتوو جەنگی تایبەتوو ئادیشا کە جڤاکی کەرا ئامانج، مدرامان کەرمێ.

یەپەگە کە شۊڕشوو وەرنیشتینە وێش ڕێک وست، کاریگەرییش جە جەنگوو دژوو داعشی فرە بی، یەپەژە ئی ئەزموونە سەروازییەش چەنی بەدەس ئارد و وستش وەڵێ؟

پێویسا ئێمە یەپەژەی پێسە ڕاسیێوە، کە چەنی شۊڕشوو وەرنیشتی و ساڵەکاو وەڵێنە سەرەش وردان، نەنرخنا. یەپەژە تارێخ و میراتێوە گەورەش هەن. یەپەژە وێش سەروو تارێخێوە بنیات نیان، کە جە ئەنجاموو هەوڵ و قوربانیدای فرەیۊ سەرەش وردان. پێویسا ئێمە یەپەژەی پێسەو هێزێوە سەروازیی نەوینمێ. هەرپاسە یەپەژە هێزێوە سەروازیین و ئینەیج فرە گرنگا. ئەگەر جڤاکەکۍ هێزوو وەرگێرییشا نەبۊ، وەرگە نمەگێرانۍ چی ڕووەوە یەپەژە هێزێوە پارێزناین. دیسان وێبنیاتنیای ژەنا سەروو بناغەو جەوهەری تارێخییشا جە سایۍ بەهاکاو ڕەنجی و کۊشیای ڕابەر ئاپۊیۊ ئامان دی. ڕابەر ئاپۊ جە فەلسەفە و پارادایمەکەینە تارێخ و ڕاسیی ژەنۍ دیسانۊ بەروستەنۊ، کە نکۊڵییش وەن کریا و بی بایسوو ئانەی ژەنی وێشا بنیات بنیا. هەرپاسە یەپەژە سەروو بناغەو ئا پرەنسیپا وێش بنیات نیان و پێسەو هێزێوە پارێزنای نەک تەنیا بواروو سەروازی، بەڵکوم دژوو هجوومەکاو سەروو ژەنا و جڤاکی کۊشیۊ و هەوڵۍ مدۊ فیکر و زیهنیەتی باڵادەسی فاڕۊ.

ژەنی لکیدریۍ تارێخ و جەوهەر و خاکوو وێشانێ

وەختێوە داعش ڕووەی خۊفناکەو وێش پەی گردوو جیهانی نیشانە دێ، یەپەژە بە یاراێوە فرەوە وەراوەرش گژیا. ژەنی لکەدریۍ جەوهەر و خاکوو وێشانێ. هجوومەکۍ چنڎە دژوارۍ با، هیچ کەسێوە نمەتاوۊ دژوو داواو ئازاڎیی ژنا مرڎۊوە و سەرکوتش کەرۊ. تاواشا گردوو دەرفەتەکا پەی وێڕێکوستەی بەکار بارا. بهێنن. هەرپاسە یەپەژە وێش سەروو ئا ڕاسییاو ژەناو بنیات نیان. پەوکای یەپەژە ئازایانە ڕووبەڕوو داعشی بییۊ و جەنگش چەنی کەرد، پەی پارێزنایی ئینسانیەتی ئینەش پێسە هەرمانەو وێش زانا. پێویسا ئینە بە چێویوە ئاسایی نەزانییۊ. وەراوەروو ئا زیهنیەتەو سەدان ساڵەیۊ ژەنی مەحکومە کەرۊ و کایەکاو ژیوایشانە دوورێشا وزۊوە، مدرامان و کۊشیای کەرۊ. یەپەژە پی ڕۊحە فیداکارییەوە گژیا، چا ڕووەوە ئێمە پێسەو یەپەژەی وەرپەرسبیەێوە گەورەما گێرتەن گەرڎەن و خاوەندارییش وەنە کەرمێ. تا ئیساتۍ سازشما جە ئامانجوو پارێزنای جڤاکی و وەرگێربییەیۊ سیاسەتی و سیاسەتەکاش دژ بە ژەنا نەکەرڎەن. ئێمە لکەدریۍ ئامانجوو وێمانمێ. ئێمە وەعدما بە ژدنا دان، باجەکە حەرچیێوە بۊ، دەس جە کۊشیایما ورمەگێرمێ.

مەنەنش