جە فەرماندەکاو قەرارگەی ناوەندی یەژاستاری شەرڎا مەزڵوم گابارە بە بۊنەو ٣٩یەمین ساڵیادوو جەژنەو ژیوایۊ ١٥ ئابیوە ورسەنگناێوەش کەرد.  

ورسەنگناکەی شەرڎا مەزلوم گابارۍ پێسنەن:

"وەختێوە ٣٩یەمین ساڵەو هەڵمەتەو ١٥ ئابی تارێخی و شکۊمەندانە ویەرنمۍ و پا منیەیمۍ ساڵەو ٤٠ەمینیوە، فەرماندەی قارەمانمان هامڕا عەگید (مەعسوم کۊرکماز) بەتایبەت، ئێمە وەرڎەموو یادوو گەشمەرڎامانە کە گوراڵۍ ئازاڎیی ئینسانیەتی و دەمارە سەرەکییەکاو کۊشیای ئازاڎیمانۍ و فاڕیێنۍ پەی ئاوازێوە دایمی، بە ڕێزۊ سەرە ئاستشانە کۊمنمێرە، بەم بۊنەوە جارێوە تەر قەرار مدەیمێوە، کە سوپاو گەریلایما سەروو خەتەو عەگیدی و زیلانەکاوە بلۊ و  سەرفرازی بەدەس بارۊ. من ١٥ ئابی جەژنەو گەریلای جە ڕابەر ئاپۊی، گەلە وەڵاتپارێزنەکەیما، گەلا، ژەنا و گرڎوو هێزەکاو گەریلای مەبارەک کەروو.

چالاکییەکە وەخت و شۊنەو وێشەنە، وەختۍ کە قۊرتە هەرە هەستیار و گرنگەکاو گلێرگەکا نیشانە مدەیدۍ و متاودۍ بیدۍ بە چارەسەروو ئاقۊرتا، ئا وەختە چەنییەتیێوە تارێخیی بەدەس مارڎۍ. گرڎ چالاکیێوە مەتاوۊ تارێخی بۊ. وەروو ئانەی چالاکیێوە مانای تارێخییە و ئارۊییەیچش بۊ، مشۊم هەنگامێوە بەرەو قۊناغێوە تازەی بنیۊ، چالاکیی تارێخی کە لاتینە کریۊ، شۊنەی درووسە و ئەنجامگێرتەی کۊمەڵایەتی بەدەس بارۊ، پا تایبەتمەندییاشە جە چالاکیی ئاسایی جیا کریۊوە و بۊ ڕۊح  و رێباز. چالاکیی ئازاڎیوازانە، کە جە ١٥ ئابوو ١٩٨٤ جە شارۊچکەو دهێنە، کە ئینا قووڵایی کوردستانینە و کەس نامێش نەژنیەبۍ، چێروو فەرماندەیی فەرماندەی قارەمانما عەگیدینە کریا، پا تایبەتمەندیاوە بی بە ڕۊح و ڕێباز.

ڕاسییوە چانە هەن، هەیە کە جەنگ پەی ئازاڎی، دادپەروەری و ژیواێوە شکۊمەندانە و ژیوای چەنی جەنگی مانا و ڕۊشناییش پەنە میاوۊ. ئا ڕاسییە پەی گەلوو کوردی کە یاوان حاسوو دلێنەشییەی، وەروو ئانەی وێش بووڵەو وێشنە بژیۊوە، پەی ڕزگاری جەنگیۊ و پەی ئازاڎی کۊشیۊ، فرە بەنرخا. ئانە بە ماناو وابەستەبییەی گەورەین بە ئازاڎییوە، مدرامان و ژیوای و هەمان وەختەنە دوژمنوو کوشتەی و بێشکۊیین. جە ڕاسیی گەلی و وەڵاتێوەنە کە چێروو چەپۊکەو جینۊسایدینە پێسە کۊلۊنیابیێوەیچ قبووڵ مەکریۊ و بە نەبییە منریۊرە، چالاکیێوە چانەی ئازاڎیوازانەی گەورەی ماناڎار، بە قووڵایی هەستەکا و بە بڕوێوە بێکۊتاییۊ دەسەبەر بۊ. وەشەسیایی پەی چێوی جوانی و ڕاسی، ساعیببیەی و گەورەکەرڎەی، بە چالاکبییەیۊ دلۍ ژیواینە دەسەبەرا. هیچ دیارڎێوە کە زیندە نەبۊ، مانای قووڵەش مەدریۊ پەنە ڕووەو ئینسانەکا چالاکییە گەورۍ مەکەرۊ. ئەگەر یاگێوەنە چالاکیێوە گەورە بۊ، مشۊم بزانییۊ کە چاگەنە قووڵایی مانۍ و هێزێوە گەورەو بڕوۍ هەن. پا لایەناوە هەڵمەتەو ١٥ ئابی شکۊمەندی، بە قووڵایی گەورەو مانۍ و هێزوو بڕواو وێش  تارێخیین.

هەڵمەتەو ١٥ ئابی لە کوردستاننە ئەوەڵوو کۊشیای گەریلاین

هەڵبەت وەلیوەبەرڎەی هەڵمەتەو ١٥ ئابی جە ئەنجاموو کۊڵیایۊ، شرۊڤەی و واتەواچینە بۍ، کە کوردستاننە بە چە ڕێبازێوە کۊشیای متاویۊ بیاوۊ بە ئەنجام. هەڵمەتەو ١٥ ئاب کە بە ماناو پەیمانەو چەکی و قسان، بە تەنیا پێسە ئەوەڵوو چالاکیی چەکداری ورمەسەنگیۊ. وەراوەروو قۊرتەکاو بییەینە ڕاستتەرین جوابا. جە ئەنجاموو تندوتیژینە کوردستاننە کۊلۊنیالیزم ئامان ئاراوە. سەروو کۊشیای ئازاڎیی وەڵاتی و گەلای تەری کۊڵیایۊ کریان و قەراروو جەنگی گەریلایی دریان.

چەمکوو گەریلای یوەم جار جە قسەکاو کارڵ مارکسینە بە نامۍ 'جەنگوو گەریلای ئیسپانیانە' ساڵەو ١٨٥٠ و جە بەرهەمێوەنە بە نامۍ 'بارەوە جەنگوو گەریلایۊ'و فرێدریک ئەنگڵسی جە ساڵەو ١٨٥٢ وینیان. دماییچ وینیان کە ساڵەو ١٨٥٦وەختێوە ئیسپانییەکۍ دژوو ناپلیۊنی گژیێنۍ. چەمکوو گەریلایشا بەکار ئاورڎەن. هێناوە. جە ئەوەڵوو ساڵاو ١٨٠٠ەکانە وەختێوە ئیسپانییەکۍ دژوو سوپاو ناپلیۊنی جەنگوو سەربەوێیشا کەرڎەن، ئینسان چانە تووشوو چەمکوو گەریلای بۊ. ساڵاو ١٨٥٠ کارڵ مارکس نویشتەێوەشنە بە نامۍ ' جەنگوو گەریلای ئیسپانیانە' و فرێدرک ئەنگڵسیچ بەرهەمیوەشنە بە نامۍ  'بارەو جەنگوو گەریلایۊ سەروو ئا چەمکەیە مرڎێنۍ، ئا ئەنجامەشا وستەن ڕووە،  کە جە جەنگوو گەریلاینە هێزێوە وچلکە و کەم متاوۊ وەر بە دوژمنێوە گەورەی گێرۊ و ماڕۊش ئانە وینیان، کە حەرشۊنیوەنە هێزێوە گولانە، کە هەڵای نەبییەن بە ئەرەمەرزیا، وەراوەروو هجوومەکانە متاوۊ بە شێوەو گەریلای وێش بپاریزنۊ  و کۊشیۊ. نموونەکاو ڤێتنام، کوبا، ئانگۊلای و فرەو  نموونای تەریچ کە سەرشۊ کۊڵیایۊ کریان. جە سەدەو ٢٠ینە مائۊ پێرسپێکتیڤی سیاسییش پەی زیاد کەرڎەن. جەنگوو گەریلای بییەن بە چەمک و ئەرەمەرزیا سەروو بنەماو یەکینەی گولانەی، گەلۍ بندەسۍ متاوا دژوو باڵادەسۍ و کۊلۊنیالیستەکا جەنگ کەرا  وەروو ئینەیە ئی ڕۍ ورچنیێنە. مائۊ زیدۊنگ کە تیۊروو گەریلایش پێسە جەنگی درێژخواینوو گەلی دی، ئەندێشەکاو سون تزوی و ئەندێشەکاو مارکسیستییش تێکەڵۍ یۊترینی کەرڎێنۍ پێسە بەرڎێنێش ڕاوە. نەریتوو مدرامانیش سەروو خاکوو وێشۊ، سەروو بنەماو ستراتیژیێوە فۊرۊمولە کەرڎەن و نامۍ 'ستراتیژوو جەنگی درێژخواینوو گەل'یش نیان پۊوە. وەروو ئانەیە جە جەنگوو گەریلاینە گەلۍ بندەسۍ دژوو باڵادەسا، کەسانی بێهێزۍ دژوو بەهێزا، کەسانێوە کە جە فرسەت و توانای تەکنیکی بێبەشێنۍ وەراوەروو کەسانێوە کە ساعیبوو تەکنەلۊژیای قەوەتینۍ، گژیا،جەنگەواناو  ئازاڎیی کوردستانیچ ئانەشا پێسە ستراتیژی بنچینەیی کۊشیای دیاری کرڎەن.

جەنگەواناو جەنگوو گەریلای و تیۊریسییەنەکاو گەریلای پەی ماێوە فرەی زۊر واتەواچشا سەروو ئانەیە کەرڎەن،  کە مشۊم جەنگوو گەریلای کەشەکاوە بۊ یان شارەکانە. یۊ چا بابەتا ڕێکوزیا چەپگرەکاو تورکیای زیادتەرین قسەوباسشا بارەوە کەرد ئانە بۍ، کە مشۊم گەریلا شارەکانە دەس بە جەنگی کەرۊ و بەشێچشا واچێنۍ، کە مشۊم دەشتایی و کەشەکاوە بۊ. وڵاتۍ بێکەشۍ پێسەو فەلەستینی ڕاسیی گەلی جەنگکەریشا خولقنا وخەڵكشا پەی وێشا کەرد بە کەشوکۊ. هەرپاسە وەختێوە ئیرلەندا دژوو ئەرەگیریی بەریتانیای دەسشا بە کۊشیای گەریلایی کەرد، بۊنەو کاریگەریی جوگرافیایۊ جەنگوو شاریشا بە بنەما گێرت.

جمیەرەکەما یوەم هەنگامەکاو مدرامانیش شارەکانە ورگێرتۍ. دماتەریچ  ١٥ ئابوو ١٩٨٤ هەڵمەتەو شۊڕشگێڵنییش کەرڎە و کۊشیای گەریلاییش دەس پەنە کەرد. دماتەریچ پەی گەشتەرکەرڎەی و گەورەکەرڎەی کۊش دەسش بە سەرەورڎای کەرد، پەی دەشتۍ و شاری بە سەرەورڎای گەلی بە پاو هەلومەرجی جوگرافیایی گەریلایەتی کەوت وەڵۍ هەوڵۍ گەورۍ دریۍ. جە بواروو کۊشیای ئازاڎیمانە ئا مدرامانە، کە لە شارەکانە دەسش پەنە کەرد ڕووەش کەرڎە کەشەکاو دماتەریچ دەشتە و شارەکا. جمیەروو پەکەکەی پێسە ڕێکوستەێوە وێپاریزنای وەش بی. بە واتەی 'کوردستان کۊلۊنی و ئەرەگیریان' دژوو کۊلۊنیالیزمی، سیاسەتەکاو نکۊڵی، قڕکەرڎەی و فاشیزمی دەسش بە کۊشیای کەرد. ئارگەکە سەبەبوو جەنگی و تندوتیژی نەبۍ، کارڎایۊ و ئەنجام بۍ.

گرڎوو زیندەوەرا سروشتنە ساعیبۍ یەرۍ تایبەتمەندییە بنچینەییانۍ. فرەبییەی ژمارەیشا، وێپارێزنای و وارڎەی. ئەگەر ئانۍ نەبا، ژیوای ئەستەما. ئانەیچ بەرش وزۊ کە وێپاریزنای چنڎە هەقیقەتوو ژیواین. ژیوای تەنیا هەناسەدای نییا. مەکریۊ کە ژیوای تەنیا جە ڕووەو لایەنە بایۊلۊجییەکاوە بوینیۊ. بە ماناو ئانەیە مۍ، کە ئینسان هاگاڎاروو ژیوای بۊ، وەختۍ هۊشیارییش پەی وەش بۊ، ئەنەیاواینەی دەس پەنە کەرۊ. ڕابەر ئاپۊ بە ورسەنگنایش بە نامۍ 'تیۊروو ولێ'ێوە باسوو ئانەیشە کەرڎەن ئەرەیاونانش، کە ولێوە پەی پارێزگاریی جەجوانییش، دڕەیەکاش بەکار مارۊ. ئا ولۍ کە وێپارێزنایش نییا مەتاوۊ ساعیبەو جوانیی وێش، بەهێکێش، وەڵات، ئازاڎی و ژیوای بایۊلۊژییش بۊ.

گەریلاکاو کورڎسانی ئیسفاڎەشا جە ئەزموونی جیاوازی ورگێرت، وەلۍ ستراتیژوو وێشا ئارد ئاراوە.

پێسە  سەریچۊ باسم کەرد کرد تارێخوو کۊشیای چەکداری، کە پاش نییان چلەمین ساڵەشۊ، ئیسفاڎەش چا ئەزموونانە ورگێرتەن و جە ئەزموونەکاو کۊشیای گەلە جیاجیایا ئەنجامی خاسشا دەس کەوتەن. وەلی مشۊم ئانە بزانیۊ کە نەک هەقیقەتوو گەلوو کورڎسانی و نە هەقیقەتوو دوژمنا وەڵاتەکەیما، بۊنەو دۊخی جیۊپۊلیتیکی و ژیۊستراتیژیکوو هامشێوەو هەقیقەتوو حیچ وڵاتێوەنە نییا. کۊشیای گەریلای کە کریان، ئاندە جە ئەزموونەکای تەری ئیسفاڎەش کەرڎەن، بە نۊعێوە کە هامشێوەش نیا حیچ یاگێوەنە، گەشەش کەرڎەن. هەمان وەختنە جەنگەنە دووەبارە مەبۊوە، بەڵکوم یۊ چا مەیڎانا فرەتەرین فاڕیایش چەنە کریۊ مەیڎانوو جەنگین. مەکریۊ کە ئینسان بە دۊگماتیکانە، گۊترە و بە قاڵبۊ مامەڵە چەنی هەقیقەتوو جەنگی کەرۊ. وەروو ئا سەبەبی ئا تاکتیکۍ کە یاگێوەنە کریا، مشۊ یاگێوە تەرەنە نەکریا، وەلی متاومۍ ئیسفاڎە چا ئەزموونا ورگێرمۍ، سەروو غەڵەتەکاوە مردمۍ و جە سەبەبەکاو سەرنەکەوتەی بیاومێنە و ئەگەروو سەرکەوتەی قەوەتتەر کەرمۍ و ئەگەروو دۊڕیا کەم کەرمێوە.

جە بواروو کۊشیای ئازاڎیمانە تا ئیساتۍ کۊڵیەیمێوە جە ئەزموونوو گەریلایەتیی ڤێتنام، چین، ئەمریکای لاتین، مەکسیک، نیکاراگوا مامادار بۍ. جمیەرەکەما کۊڵەکە ڕاس و پتەوەکاو ویەرڎەیش پێسە میراتیێوە تا ئارۊ تێکەڵ بە ژیوای کەرڎۍ، گەرەکش بۍ ئا لایەنە باواو هۊشمەندی، کە پەشتی بە گریمانەکاو سەدەو ٢٠ بەسا و پەی ئارۊی بەکارۍ نمەیا، ویەرنۊ. چی سەرڎەمەنە کە چەنەشنمۍ، وەختێوە ئینسان سەرنجە مدۊ گەشەسانایە تەکنەلۊژیاییەکا و کاریگەریی ئا جەنگا، جە هەمان وەختنە کە قۊناغوو کۊشیای گەریلاییما چ پەی کریۊ، موینیۊ کە ئێمە ئا ئەزموونەما ویەرنان، پێسە وەڵۍ هیچ ویەرناێوە ئانیشا نەمەنەن.

ئێمە یاوێبێنمۍ سەرڎەمێوە چانە، کە مشۊم جە ستراتیژ، شێواز و هەڵوێسوو تاکتیکوو کۊشیای گەریلاینە، کە تا ئیساتۍ بییەن، بە پاو هەقیقەتوو دنیۍ و هەم کورڎسانیچ، فاڕیای و تازەوەبییەی رادیکاڵ کەرمۍ. بە فاڕیای سنوورڎار، بە هەوڵدای تازەبییەیۊی تەسک و جە ئاستوو سەرینە، بە فاڕیاێوە کە بە ماناو حیچ تازەبییەیۊیۍ قەوەت بەئەنجام مەیاوۊ. گریمانەی جیهانی هەن. کاریگەریی ژیریی دەسکردی سەروو جەنگی و پەرەپەنەدای تەکنەلۊژیایی، هەلومەرجی گەریلایەتی جە ئاسیا، ئەفریقا، ئەورووپا و ئەمریکا و گەریلایەتی جە ساڵاو ١٩٧٠ینە، کە شۊڕشگێڵناو تورکیای کەردشا و جە ساڵاو ١٩٨٠ینە کورڎساننە کەردشا، فاڕانشا.

ستراتیژی سەرەکیی کە چی ٤٠ ساڵەنە تاکتیکوو جەنگوو ئێمە ئاڕاستە کەرۊ، ستراتیژوو جەنگی درێژخواینوو گەلی بۍ. ئا ستراتیژە کە پێسە بنەمێوە وەراوەروو ناکۊکیی سەرەکیی سەدەو ٢٠ ئاما ئاراوە، پەی جمیەرەکەیما کە جە سەرەتاو ساڵاو ١٩٧٠ دەسش پەنە کەرد، بی بە ستراتیژی بنچینەیی. چا چوارچوەنە جە ڕاو جەنگوو گەریلایۊ جەنگوو بییەی کریۍ. ئیتر ئا گەلە نکۊڵییش چەنە کریۍ و وازیۍ دلێنە بریۊ، نەما و بی بە ساعیبوو شناسنامەی. وەلۍ هامکێشەو جیهانی کە جە ساڵاو ١٩٩٠دا فاڕیۍ، بۊنەو کۊشیای چەوسیاوەکا و بە پەرەسانای تەکنەلۊژیایی و زانستی، پێویسییش بە فاڕای ستراتیژوو کۊشیاین، کە مشۊم جە کۊشیای ئازاڎیی گەلانە وەڵۍ وزیۊ، کۊشیای چەمکەکا پێسە دیموکراسی، یەکسانی و ئازاڎی مسەپیۊ. چی چوارچوەنە جمیەرەکەما، دێریچ بۊ، کەوت دلۍ فاڕیای ستراتیژیکی، کە ڕابەر ئاپۊ تەسەورش کەرۍ. گەریلا پاو ستراتیژێوە کە فاڕیۊ، ئامانجە تاکتیکییەکۍ، مەیڎانوو چالاکی، بە پاو ئامانجوو چارەسەری سیاسی، کە گێرتەبێشارە وەر، یاگۍ وێش سەرجەنۊ دیارییە کەرۊ.

بێگومان ئا فاڕیایە، جە سەرەتانە نەک پێسە نامۊبییەی جە جەوهەروو وێشەنە وێش و فاڕیاێوە سەروو بنەماو نکۊڵیکەرڎەی چانەیە بەپێچەوانەو ئانەیۊ پەی گەشەسانای جەوهەری و ناستەی قۊرتەکاو وەرڎەمیش، فاڕیای ئاما ئاراوە. فاڕیاێوە کە چێگەنە ئاما ئاراوە، نەک پێسە نکۊڵیین، بەڵکوم بە مامەڵەکەرڎەێوە، کە بە پاو جەوهەروو گەریلای جووڵیۊوە. بجوڵێتەوە، درێژخواین بۊ و قووڵایی فاڕۊ کەوت وەروو باسی. سەرەکیتەرین سەبەب پەی ئانەیە ریال سۊسیالیزم و رێکوزیایە گەریلاییەکای تەرۍ سەرۍ نەگنا ئانە بۍ و ئانەیچ بۍ مایۍ ئانەی وێشا دووەبارە کەراوە. جمیەرەکەما، لێوە تەرۊ جە وەڵێوستەی تارێخیی وێشەنە هێزوو وەڵیوەبەرڎەیش نیشانە دا. جە بواروو کۊشیای سۊسیالیستی و دیموکراتیکوو ئا گەلانە پێسە ئەزموونێوە فرە گرنگی وزیا ڕووە.

 سروشتنە حەردیارڎێوە، کە هێزوو ژیوای نیشانە مدۊ، جە ئامانج و خەتەو ژیواینە بە یۊگێرتەیی دلێی بە قۊناغوو فاڕیایرە ویەرڎەن. ئا دیالێکتیکەو فاڕیایە جە بواروو گلێرگەی و ئینسانەکانە ئەرەمەرزیان و ئا چەمکۍ کە خولقناشا، وەرهەرمانا و و گێرۊشا وۍ. ئانە کە مەفاڕیۊ ئانەن، کە مەتاوۊ هێزوو ژیوای وێش وزۊ ڕووە، مەرڎەن یان ئینا سەرەمەرگنە. جمیەری ئازاڎیما کە لە کورڎساننە بە ئاشکراکەرڎەی ئامانجە ئایدۊلۊژییەکاش وێش بەرەو وەڵۍ بەرڎەن، پی دیالێکتیکەیە فاڕیای سروشتنە و گلێرگەنە پاش نیا دلۍ قۊناغێوە فاڕیایۊ. پێسە ئەوەڵیچۊ هەوڵێما دۍ وزمێش ڕووە، جمیەرەکەما کە جە سەرەتاوە وەڵیوەبەرڎەی شناسنامەی نەتەوەیییش بە خەتەو ئازاڎییوە بەستۊ، جە گردوو قۊناغەکاو وەڵیوەلوایشنە ئانەش کەرڎەن بە بنەما پەی وێش. وەروو ئانەیە حەرگیز پەی ئێمە نەبییەن بە کێشە کە بە تەنیا کۊشیای نەتەوەیی پەی کورڎا کەرمۍ، وێما پانەیۊ سنوورڎار نەکەرد. ئێمە ئانەما پەی وێما بە بنەما گێرت، کە شناسنامەو کورڎا کە ئینا چێروو نکۊڵی و سڕیەیۊنە، دلۍ بنەماکاو ئازاڎی، دادپەروەری و ئایدۊلۊژیاو سۊسیالیزمیچنە گەشە پەنە بدەیمۍ. وەختێوە کۊشیای سەروو ئا بنەمایا وەڵۍ وزیا، گەشەسانای گرنگ جە کۊشیای نەتەوەیی و دنیایینە و جە کۊشیای سۊسیالیستینە زیاڎ کریا، ئەزموونی تازەیچش خولقنا.

کۊشیای گەریلای یاگۍ وێش دڵ و مەژگوو خەڵکی و گلێرگەینە کەرڎێنۊ  

پایە سەرەکییەکاو ئی پەرەسانەیە و ئەزموونەو دلۍ پارتەکەیما، پەشتیش بەستە بە گۊشەنیگاو ئەو گلێرگە و کەسا وەڵی وزیۍ بە ئامانجوو ژیوای تازەی و کەسی تازەی و بونیادنیای ژەنۍ و پیای. جەنگێوە دلێی و گەورە جە تاریخوو کۊشیای چەکداریمانە سەرەش ورڎا پەی خولقنای کەسی تازەی. هەڵبەتە ئەزموونوو پەکەکەی جە جوگرافیانە و بونیادی کولتووری و تارێخیی وەرکەوتوو دلێڕاسەیۊ سەرچەمە گێرۊ پیسە ئەزموونێوە جیاوازی و ڕەسەنی. ئینەیچ جە پلۍ یوەمەنە جە ڕابەری و و کەسێتییە کاریگەرەکەیشۊ سەرچەمە گێرۊ. چەنی جەوێپەرسایۊ و  خولقنای دلێیی و گەشمەرڎاو ئی ڕۍ.

شناسنامەی کوردی کورڎساننە مەحکووم کریا بە ڕیشەکێشکەرڎەی تارێخی و نقومکەرڎەی جە کۊیلایەتیینە جە ڕاو سیاسەتی کۊکوشیی هەزاران ساڵەیۊ. گرڎوو چەمکەکا جە جەوهەرەکەیشا هاڵیۍ کریێوە و شێویۍ. چێگەوە ئشیا کۊشیای کریۍ جە بنبەسوو ئی کەسێتییەینە. حەرپێسە کۊشیای پەکەکەی وەڵۍ گرڎ چێوێنە پەنەوازییش بە جەنگێوە دلێیی گەورەی بۍ، کۊشیای کەسی. کۊشیای ئازاڎی دەسش پەنە کەرد. سەرەتا بە خەتەی گرڎینەی سەرەکییە پەیدا بییە. بە حەرقۊناغێوە گەشەی زیاتەر کەرۍ و هەرپاسە  قۊرتۍ پراکتیکییۍ دلێچۊ ئینۍ وەڵێوە. ئینە کۊشیاێوە کلاسیکی نەبۍ و بە شێوازە باوەکا، بەڵکوم گرڎوو مانایەکاش ویەرنۍ. ئیتر پیا و ژەنی و سیاسەت و جەنگ و دەوڵەت و چاند و ئەخلاق و خێزان و عەشق و تەڤگەر و کەس و ڕاسییەکاو ژیوای بیۍ سەبەبوو کۊشیای چەنی پێکئامای گەورەتەرین شۊڕشی چی جوگرافیانە. یاواینەی ئەخلاقیی تازە و ئازاڎ پێک ئاما، کۊشیاێوە وەش بی بە ڕای ڕیشەییە دژوو گرڎوو یاواینێوە کلاسیک و فیوداڵییەکا، کە دڵ و مەژگوو گەلەکەیماشا خنیکنا، کۊشیای یانۍ پیای تازە و ژەنی تازۍ و کەسی تازە و بونیادوو گلێرگەی تازەی. بۊنەو ئی کەسێتییوە، تەڤگەروو ئازاڎیما بی بە کۊشیای گەریلای و یاگۍ وێش دڵ و مەژگوو کەسی و خەڵکینە کەرڎۊ.

سەرکەوتەی گەریلاو کوردسانی بی بە سەرچەمەو ئیلهاموو ڕێکوستەی گەریلاکای تەری

بێگومان ئی کۊشیایە و پەرەپەنەدایش ئاسان نەبۍ. لێوە تەرۊ، کۊشیایێوە تنڎ وەراوەروو دوژمنیوە بۍ، لێوە تەرۊ، کۊشیایێوە سەخت بۍ دژوو پەیوەنڎییە چینایەتییەکاو نەتەوەیی و ڕەگەزی و هەرێمییەکاو وەراوەروو کۊشیایۊ. هەرپاسە هەقیقەتوو مدرامانێوە بۍ، پەی ئی خەتەو کۊشیایی تەڤگەرەیما، هەرپاسە هەقیقەتوو خیانەتی بۍ گەرەکش بۍ هەقیقەتوو ڕژێمی دەسەڵاتداری بازۊوە و دژوو ئی خەتۍ زینڎە و ڕاست بۊوە و دلۍ پارتەکەینە بۊ بە دەسەڵاتدار. هەزاران گەشمەرڎۍ گەورۍ ڕاو مدرامانیشا ڕۊشنە کەردۊ و بیۍ سەرمەشقۍ کۊشیای. هەرپاسە هەقیقەتی نوقمبییەو خیانەتی پاش گێرتەرە سەروو ناپاکی پەی وەڵێنەکەوتەی وەرکەوتوو دلێڕاسەی.

ئاخرۊ، کۊشیایی بێوێنەو بەینوو ئی دووە خەتا و هێزی سەرکەوتەو مدرامانی، بی مایۍ خولقنای بەهای هەمیشەییەو کۊشیایما تا ئارۊ. سەرکەوتەی هێزەکاو گەریلاو کورڎسانی ئاسۊو سەرکەوتەی و ئازاڎییش کەرد ۊ پەی گرد وو هێزە مدرامانکەرەکاو دژوو سیستمی و گرڎوو گەریلاکاو وەرکەوتوو دلێڕاسەی و دنیۍ، بی بە مایۍ پەرەسانای جەنگوو گەریلاکای تەری. دەوروو کۊشیایما پەی بەزنای سوپاو تورکی فرەو یاگانە و بەتایبەت زاپنە بەرکەوت. هاموەخت، گەلاو دنیۍ و ژەنی دەوروو هێزەکاو پارێزنای گەلوو کوردسانیشا بەزنای داعشینە دی.

ئاشکران، پەرەسانای کۊشیای گەریلای سەرچەمەو هومێڎی و قارەمانی و ئیراڎەو گەلا و ژەنا و گلێرگەین مەنتێقەکەوە و جیهانۊ پەی کورڎسانی. گرڎ لێوە ئی ڕاسییەشا دی، جەنگوو گەریلای و ئیراڎەو  ڕێکوستەی ڕەوای گەرەنتیی پارێزنای ژەنۍ و گلێرگەی و وەڵاتین.

گەریلێکۍ ژەناو کوردیشا فێروو جەنگی کەردۍ پەی ئازاڎیی

کۊشیای گەریلای ئارۊ چوار پارچەو کوردسانیش ویەرنان و ئیساتۍ یاوان تەماموو وەرکەوتوو دلێڕاسەی و چانەیچە زیاڎتەر، بییەن بە هەقیقەتێوە و لاو گرڎوو هێزە دژە سیستەمەکاو دنیێوە چەمش وەنە کریۊ. گەریلا هەوڵۍ مڎۊ ئی هەرمانە گەورۍ بیاونۊ یاگۍ. یەکینەکێما، هەپەگە و یەژاستار، پێسە هێزێوە بێوێنەی جیهاننە و وەرکەوتوو دلێڕاسەینە، نەک هەر بەتەنیا پێسە هێزوو چەکی و جەنگی، بەڵکوم پێسە هێزێوە گومانکەری گرڎوو گۊشەنیگا ناسیۊنالیستی و چینایەتیەکاو پیایا و ژەنان. بۊنەو ڕێکخوستەکەیۊ پەشتبەست بە پرەنسیپوو گەریلایەتیی ژەنۍ، تیۊروو جیاکاری، ئایدۊلۊژیاو ئازاڎیی ژەنۍ، کە ڕابەرما کەرد ش بە شێوازوو کۊشیایی ئازاڎی جە سەختتەرین قۊناغەکاو کۊشیاینە، بەهاێوە گەورێش پەیدا کەرد ە.

بێگومان ئینە کەسانێوەش نەخولقنۍ، کە دەمودەس ئازاڎییشا بەدەس ئارد ەن، وەلۍ فێروو وێهۊشیاری و سەربەوێیی و ڕێکوستەی ژیوایش کەردۍ بە زیهنیەتوو ژەناوە، ئینەیچ هەنگامێوە سەرەکییەنە بەرەو ئازاڎی. ژەنی تاواشا بەبۍ پیای دلۍ تەڤگەرەکانە بژیوا، جەسەختتەرین دۊخەنە کۊشیا و و ژیوایشا ڕێک وزا، بتاوا سەروو پایاو وێشاوە مردارە و پەی ئازاڎییشا و ڕابەریشا کۊشیا. نزیکایەتی جە ژەنۍ بی بە نرخێوە گەورۍ و بی بە نەریت.

ڕەنگە ئی هەڵوێستە لاماوە نامۊ بۊ، وەلۍ جە جوگرافیێوە پێسە کورد ستانینە، خولقنای ئی ڕاسییە جە ژیان و کۊشیاینە دەسکەوت و ئەزموونێوە گەورەن. مەبۊ پەرەسانایەکاو ڕاو ئازاڎی بەکەم وینیا. پی مانۍ کۊشیای گەریلای چی سەرد ەمەنە کۊشیای ئازاڎیی ژەنێن دامەو سیستموو پیاسالاری و خولقنای یاگۍ ژیواینە بەروو ئی تەڵە و داماوە. ئی هەڵوێستە جیددی و زینڎە ڕووەو ئایندەی بریۊ ڕاوە. مەکریۊ پێسە وەڵۍ یا ئەزموونە شۊڕشگێڵنییەکای تەری بریۊ ڕاوە. زیهنییەتێوە هەن مشۊم بەهۊشیارییوە دژش مردمێوە و بونیادش بنەیمۍ چی وەختەنە. جە ڕاو وێرانکەردەی ڕۊحی و جەستەی و هۊشیاریی ژەنێوە بە ژەعر و پیسی تا ئاستێوە دڕندانە، بەها جڤاکییەکۍ وزیا کەنارۊ. چی وەختەنە کۊشیای گەریلای پێسە کۊشیایی هامبەش، مشۊم ئی قۊرتە سەرەکی و گرنگا چارەسەرۍ کەرۊ.

گەریلایەتی یانۍ عارەزووبییەی ئازاڎی

گەرەنتیی سەرکەوتەی کۊشیایی گەریلای، بونیادنیانی ژیواێوەن دلێشەنە ئیراڎەو ژەنۍ  و گەلی هێزوو سەرکەوتەی بۊ. هەقیقەتوو شۊڕشی و چارەسەر ئیتر وەرم و یۊتۊپیا و خەیاڵێوە نییەنۍ کە چنڎ ساڵۍ تەر بەیا دی. ڕاسییەکە ئیساتۍ خولقنیۊ، گرنگا چینەیە بیاومێنە. چونکوم ئینە یۊن جە کەموکوڵییەکا کۊشیایی ئازاڎی تاریخەنە. یانۍ دژوو کۊیلایەتیی ژەنۍ و نەبییەی ئازاڎی، داواو ئازاڎی و گەرەنتیی سیستمی کۊمەڵایەتی کەرمۍ بتاومی گرڎ وەختێوە دلێشنە بژیومۍ، چی ئازاڎییە میاومێنە و وەرپەرسێنمۍ جە بونیادنیایش. ویرکەوتەیۊ چێگەنە گرنگا. ئی فەلسەفە سەرەکیین، مشۊم ئینسان گرڎ  چێوۍ بزانۊ، دەربارەو زانای و فێربییەی و ژیوای  و تاریخی و ژەنۍ و پیای و زانستی و ئایینی و سیاسەتی و ڕێکوستەی، چەنی عەشقی کریۊ دنیاو یاوینەی جە یۊی خولقیۊ. مەبۊ ئینسان ڕا بڎۊ سیستەمی باڵادەس جەستە و ڕۊح و هەست و ویروو ژەنۍ کۊنترۊڵ کەرۊ، ئینەیچ بە سرووشتی بشناسۊ. چەنی ئی ڕەهەندا، کۊشیایی گەریلا و پەرەپەنەدایش سەروو بناغەو ژنۊلۊگیای، کۊشیاێوە پەی وەڵاکەرد ەیۊ بەهاو ژەنۍ گرد وو شانەکاو گلێرگەینە. گەریلایەتی بە ماناو کەلیمۍ، یانۍ تاکێوە ئازاڎی لکەدریا بە ئازاڎییوە. گەریلایەتی شێوازوو ژیواین. گەریلایەتی یانۍ ژیوای دژوو وەختی. گەریلایەتی یانۍ ویەرنای وینای باوی و شێوازوو ژیوای و تایبەتمەندیی کەسی باوی، گەریلا یانۍ ئینسانی ئازاڎ.

هێزوو گەریلای شێوازێوە ژیوای سرووشتییش وەش کەرد ، سەروو بناغەو ژنۊلۊژیا و ئیکۊلۊژیای. گەریلاو ئازاڎیی کورد ستانی، کریۊ نامێبریا بە "ئیکۊ_گەریلا"، گرد  یاگێوەنە تۊمۍ شانا، نمازا مرۊچێوە ئێشش پەنە بیاوۊ. ساعیبوو زیهنیەتێوە ئیکۊلۊژینۍ. وەختۍ بنکە و یاگۍ وێشا منیارە، زەرەر بە سرووشتی مەیاونا، وەختۍ تونێلۍ مدا وەنە پێسە تابلۊێنە جوگرافیاو کورڎستانینە، ئێششا پەنە یاوۊ وەختێوە درەختۍ ئاکبەلەننە بڕیۊوە و دارەکاو جودی و گاباری سۊچنا. گەریلاو ئازاڎیی کورد ستانی لاپەلێوە تازەشا کەردۊ جە ئایدۊلۊژیاو گەریلایەتینە بە دیای ئیکۊلۊژیوە سەروو بناغەو ژەنۊلۊژیای و کەسێتیی ژەنۍ و ڕێبازوو کوانتۊمی. گەریلایەتیی سەدەو ویسویەکەمی سەروو خەتەو عەگیدی و زیلانۍ قووڵتەر بۊوە و تارێخوو ئازاڎیی کوردستانی منویسۊوە.

هیچ کەس مەتاوۊ سوپاو گەریلایما مردنۊ

هەنگامەو ١٥ئابی تەنیا پەی شناسنامەو کوردی ئازاڎ نییا، بەڵکوم پەی بەرکەوتەی شناسنامەو پیای ئازاڎی و ژەنۍ ئازاڎێچا. بەرکەوتەی حەرئازاڎیێوە بەرەنجاموو پێویسیێوە جڤاکیی تارێخیین. کارەوانوو گەریلایاما، کە بەڕسمی جە ١٥ ئابوو ١٩٨٤ دەسش پەنە کەرد، هەڵای بە پاو ئی دیالەکتیکوو ئازاڎییە بەردەواما. هەرپاسە ڕابەر قارەمانانە جەنگوو گەلی گەورەیش پەرە پەنە دا پەی چارەسەروو پەرسەو کوردی. مشۊم غەڵەتبییەی و لۊژیکوو مەحاڵێتی سەرکوت و چەوسیایۊ گەلوو کوردی بە پاو سیاسەتوو نکۊڵی و وێرانکاریی چنڎ ساڵەی زیاڎتەر کریۊ. چارەسەروو کۊشیای گەریلای کورڎستاننە یانۍ کۊشیای فراوانتەر.

جە ئەوەڵوو کۊشیای گەریلایۊ، قارەمانێتیی ئازاڎیی دژوو باڵادەسی و کۊشیای ئایدۊلۊژی و پاگێرتەیرەی سەروو ڕێکوستەیمارە زاڵ بی. ئی کەسێتییە جە کۊشیای ئازاڎیمانە گەشەکەرد ە و قووڵتەر بییەنۊ. ئەگەر پاسە نەبۊ، کۊشیای سەر مەگێرۊ. ئارۊ هەزاران گەریلۍ بە سەرمەشقایەتی هامڕا عەگیدی مدرامان کەرا. ڕۊحوو ١٥ ئابی و شێوازوو عەگیدی زاپنە یاوان بەرزتەرین ئاست. ئی ڕۊحە بییەن بە کابوسوو دوژمنی. بەبۍ ئی ڕۊحەیە مدرامانی فیداکاری ڕێدور و ئەرد ەم و گارزان بەدی نۍ. هەڵوێستوو هەڤاڵ دەستانی نوسێبیننە جیاواز نییا جە شێوازوو زیلانۍ. ئارۊ هێزوو گەریلای ڕووەو سەرکەوتەی ملۊ سەروو خەتەو عەگیدی و زیلانێوە. وەختۍ ٣٩ەمین ساڵیادوو ١٥ ئابی ویەرنمۍ و ملمۍ ساڵەو٤٠، جەنگوو گەریلای زاپنە ڕا جە دوژمنی و ئەرەگیری گێرۊ نمازۊ ویەرۊ.وەرنیشتوو زاپی بییەن بە قەبرسانوو فاشیزمی.

ساڵەو ٢٠٢٣، ڕۊحوو ١٥ئابی یاوان قەلاپۊپە گرد  مەنتێقێوە کورد ستانینە. ئی ڕۊح و هێزە هەنگام بە هەنگام دێرسیمۊ تا بۊتان، سەرحەدۊ تا خەرزان، ئامەدۊ تا زاپ، تەشەنە کەرۊ. وەختێوە یوەم جار ئی کۊشیایما دەس پەنە کەرد . تەنیا ڕاسییەکێما بێنۍ پەی قەناعەتکەرد ەی. ئیساتۍ سوپاو گەریلایما هەنە سەروو بناغەو ئەزموونوو٤٠ ساڵ کۊشیای جەنگ کەرۊ، هەزاران گەشمەرد ێما هەنۍ، ساعیبوو پارادایموو نەتەوەی دیموکراتیکی و ڕەگەزی گەریلایەتی مۊدێرنیتەی دیموکراتیکینمۍ. مەحاڵا کەس ئی هێزەو گەریلایە مردنۊ، سەرکەوتەی پەی گەریلاکاو سەر بە ڕێبازوو عەگیدی.

س.ز