كه‌جه‌ده‌كه‌-ئه‌ورووپا:‌ دژوو جینۊسایدی مشۊم قه‌واره‌و شه‌نگالی به‌ڕسمی بشناسیۊ

كه‌جه‌ده‌كه‌-ئه‌ورووپا، به‌ بۊنه‌و ٩یه‌مین ساڵڕۊو كۊكوشیی شه‌نگالیوە واتش، "دژوو هه‌ڕه‌شه‌كاو جینۊسایدی سه‌روو خاكی مەبارەکی، مشۊم قه‌واره‌و شه‌نگالی به‌ڕسمی بشناسیۊ".

كۊنگره‌و گلێرگە دیموكراتیكه‌كاو كورڎسانی ئه‌ورووپانە (كه‌جه‌ده‌كه‌- ئه‌)‌ بۊنه‌و ٩یه‌مین ساڵڕۊو ئەمرەو ٣ ئابوو ٢٠١٤، ئەرەیاوناێوەش وەڵا کەردۊ.

جە ئەرەیاوناکەینە ئامان، ئه‌نجاموو ئا هجووماو ساڵەو ٢٠١٤ کە کریۍ، به‌ ته‌نیا به‌ كاره‌سات سنوورڎارۍ مەکریا و ئامانجشا دلێنەبەرڎەی ئێزه‌دییه‌كا بۍ.  ده‌وڵه‌توو توركی قاڕچنی به‌ سه‌رده‌سه‌یی ئه‌ردۊغانی و چه‌ته‌كاو داعشی، كه‌ هێزه‌ دڕنده‌كاو مەنتێقەکەی پاڵپەشتێشانۍ، ٣ ئابوو ٢٠١٤ كۊكوشی و جینۊسایدشا شه‌نگالنە کەرد. 

جیهان به‌بێده‌نگی تەماشەو كۊكوشییه‌كه‌یش كەرد

‌به‌شێوە تەروو ئەرەیاوناكه‌و كه‌جه‌ده‌كه‌-ئه‌ورووپاینە ئامان‌، كۊكوشیی شه‌نگالی وەرەچەماو گردوو دنییوە کریا و ئیداره‌و په‌ده‌كه‌ی چەمێش وەراوەروو ئا جینۊساید و كۊکوشییەیۊ قووجنۍ، چه‌ته‌كاو داعشی كه‌ بۊنەو خیانه‌توو په‌ده‌كه‌یۊ زاتشا مەڕیا، کۊکوشییەکەشا وەرەچەماو گردوو دنیێوە کەرد و دنیایچ به‌بێده‌نگی تەماشەش کەرد.   كه‌جه‌ده‌كه‌-ئه‌ورووپا واتەنیچش، ئیزدییه‌كۍ، كه‌ ڕووبه‌ڕووۍ ئەمرەو ٧٤ه‌مینی بیێوە،  تا جارێوە تەر ڕووبه‌ڕووۍ ئا كۊکوشییا نەباوە، پارێزنای جه‌وهه‌روو وێشا بنیاد نیا و سیستموو وێڕاوه‌به‌ریی وێشا ئەرەمەرزنا، كه‌ جە ڕاو ئانەیۊ نوێنه‌رایه‌تیی خەڵکی کریۊ.

‌سه‌روو شێوازوو داعشی، هجوومەکۍ به‌ ئامانجوو كۊکوشی به‌رده‌وامێنێ

كه‌جه‌ده‌كه‌-ئه‌ورووپا جه‌ختیچش کەردۊ، هەڵای تەرسی ‌سه‌روو شه‌نگالیوە هەنە، ده‌وڵه‌توو توركی ئەرەگیری هەڵای پێسە داعشی سەروو هجوومی و هه‌ڕه‌شه‌كاش به‌رده‌واما‌. دیكتاتۊریه‌توو ئه‌ردۊغانی گەرەکشا پانیشتوو كورڎسانی و گردوو پارچه‌كای تەی گێرۊ. ئینه‌ ئامانجوو داعشی بۍ و ئه‌ردۊغان بارۊش دی. په‌ده‌كه‌یچ به‌ ڕكابه‌رایه‌تی و سیاسه‌توو ڕكابه‌رایه‌تی و به‌ هامكارییه‌كاش چەنی سوپاو توركی، تەرسەکاو جینۊسایدی زیاتەرۍ کەرۊ.

تا قه‌واره‌و شه‌نگالی بەڕسمی نه‌شناسیۊ، هیچ چاره‌سه‌ریێوە دایمی نمۍ ئاراوه‌.

كه‌جه‌ده‌كه‌-ئه‌ورووپا جگە جە شه‌رمه‌زاركەرڎەی كۊکوشیی ئێزدییه‌كا ئەوەخوایش کەرڎەنۊ، پەی ئانەی ڕاگێری جه‌ كۊكوشیی تەری گێرۊ، مشۊم‌ سه‌رجه‌موو هێزه‌ بەیننه‌ته‌وه‌ییه‌كا به‌تایبه‌تی نه‌ته‌وه‌ یۊ‌گێرتەکۍ جینۊساید و قه‌واره‌و شه‌نگالی بەڕسمی بشناسا. سه‌ره‌كیتەرین مافوو ئێزدییه‌كا ئانەنە، كه‌ قه‌واره‌و شه‌نگالی كه‌ خاكی مەبارەکوو ئێزدایه‌تیین‌، بەڕسمی بشناسیۊ. پەوکای مشۊم، سیستموو پارێزنای جه‌وهه‌ری و وێڕ‌اوه‌به‌ریی شه‌نگالی كه‌ پەی پارێزنای وێشا بنیادشا نیان‌، قبووڵ کریۊ.

ئاخروو ئەرەیاوناکەیۊ داوا كریان‌، پەی وێبەساعیبزانای شه‌نگالی و ڕاگێریكەرڎەی جه‌ كۊكوشیی تازەی به‌شداری چا چالاكییانه‌ كریۊ، كه‌ به‌ سەرمەشقایه‌تیی ته‌ژه‌كه‌- ئه‌ورووپای ڕۊوی  ٣ ئابوو ٢٠٢٣ ملا ڕاوە.

س.ز