مستەفا بارزانیی؛ بەکرێگیریای میاندەوڵەتیی -٢-
"مسته‌فا بارزانی، سەرێوەش هەمیشە دلۍ گەمەو دەزگا هەواڵگێرییەکانە بییەن، حه‌ر ئهینەیچ پاسەش کەرڎەن کوڕ و کوڕەزاکێش وەراوەروو گردوو شۊڕش و سه‌ركرده‌كای تەریوە لاو وەڵاتای تەریوە هامكاری کریا".
دكتۊر كه‌مال قادر؛ کۊڵیایۊێوەش به زوانی عه‌ره‌بی نویستەن و زانكۊ ناسر ئه‌حمه‌د ورش گێڵنان سەروو سه‌روو زوانی كوردی، کۊڵیایۊکەی به نامۍ (نهێنییه‌كاو مه‌لا مسته‌فا بارزانی جە دۊكۊمێنته‌كاو ده‌زگای هه‌واڵگێری یۊبییەی سۊڤییه‌ت)ینە وەڵا کریانۊ. چی کۊڵیایۊینە ئینە بەشی دووەموو چەمگێڵناێوەن پا کۊڵیایۊینە، کۊڵیار دیسانۊ درێژەو ئا کۊڵیایۊینە باسوو چندین لایەن و بەڵگەناما کەرۊ، باسوو پەیوەندییەکاو مەلا مستەفای و وەرپەرساو هەواڵگێریی ڕووسیای گەنگەشە و شڕۊڤە کەرۊ و ڕاو ئا بەڵگەناوە کەوتێنۍ دەسش ئی پەیوەندییە چێربەچێرشە سەلەمنان.
وەڵێنیازەکەو سەرۊکوو هەواڵگێریی ڕووسیای (KGB) پەی مەلا مستەفای چێش بێ؟
دماو جه‌نگوو دووه‌موو جیهانی، ملەملۍ بلۊكەو وەرکەوتی و وەرنیشتی دماییش ناما، جە ڕاو جه‌نگی سەردی‌وه ناكۊكییه‌كێشا به‌رده‌وامییشا بۍ. یۊبییەی سۊڤییه‌تیچ به‌شی سه‌ره‌كیی ئی جەنگەیە بۍ و پەی پارێزنای به‌رژه‌وه‌ندییه‌كاش پێویسش بۍ هێزی به‌كرێگیریا وەش کەرۊ، ئینەیچە تا ڕاسته‌خۊ به‌شداریی جە بڕۍ كێشاو مەنتیقەکەینە نەکەرۊ، به‌تایبه‌ت وەرکەوتی دلێڕاسیننە. دكتۊر كه‌مال قادر ماچۊ: ''به‌ڵگه‌نامه‌كانە بەرگنۊ ده‌زگاو هه‌واڵگێریی یۊبییەی سۊڤییه‌تی، نۊعوو جه‌نگی (له‌بری)یش به‌كار ئارڎەن هێناوه دژوو وەرنیشتی و ئا وەڵاتا وێش مه‌به‌سش بییەن، نموونه‌و جه‌نگوو (له‌بری)ی ئێراق و سوریا و لبنان و ئه‌مریكای لاتین و ئه‌فریقا و ئاسیانە. مەبەست چینەیچە وستەی هەرمانەو چندین گرووپ و تیمان چێروو نامۍ پارت و ڕێکوستەینە و بە بریکار و کرێگێرتانە و جەنگەکە بە قازانج و ئاڕاستەی ڕووسیای بەرا ڕاوە.
(ئه‌لیكسانده‌ر شیلیبین) سه‌رۊكوو ده‌زگاو هه‌واڵگێری یۊبییەی سۊڤییه‌تی، ساڵەو ١٩٦١ نامێوە پەی (نیكیتا خرۊشۊف)وو سه‌رۊكوو یۊبییەی سۊڤییه‌تی کیانۊ و باسوو هەرمانە پەنەسپارییایەکاش به مسه‌فا بارزانی کەرۊ و دلێنەو نامه‌كه‌ینە ماچۊ: ''به سەبەبوو نیایۊ پەشێوی بەینوو ئه‌مریكای و به‌ریتانیای و توركیای و ئێرانی و وەشکەرڎەی ئا هه‌سته‌ینە یاگۍ ئی هێزا وەرکەوتوو دلێڕاسەینە لاوازا. تەسەور کەروو ئیسفادە جە په‌یوه‌ندییه کۊنەکەو بنەیانەو بارزانی و یۊبییەی سۊڤییه‌تی ورگێرییۊ، به‌تایبه‌ت په‌یوه‌ندیێوە تندوتۊڵ بەینوو مسه‌فا بارزانی، سه‌رۊكوو پارتی دیموكراتوو كورستانی و (كەی، جی، بی)ینە کریۊ و جووڵیایۊیێوە كوردی باگراوه‌ند ڕووسی ئێراق و ئێران و توركیانە وەش کرییۊ، ئینەیچە به مه‌به‌ستوو وەشکەرڎەی ده‌وڵه‌تێوە به نامۍ كوردی، به سه‌ركرڎایه‌تیی به‌كرێگیریاما مسته‌فا بارزانی، گرد یارڎەێوە چه‌ك و ته‌قه‌مه‌نی و دارایی دریۊ پەنە، ئا جووڵیایوە كوردستانییە سه‌ربه‌وێیە شپرزه‌یی وزۊ بەینوو هێزه وەرنیشتییه‌كاوە، لای سەریی گردیچشاوە به‌ریتانیا، ئینەیچە كێشه پەی حكومه‌ته‌كه‌و عه‌بدولكه‌ریم قاسمی وەش کەرۊ، كه ماوێوەن بییەن به شۊنكه‌وته‌و سیاسه‌ته‌كاو وەرنیشتی. جه‌مال عه‌بدولناسریچ جە ڕاو كه‌ناڵه نهێنییه ناڕاسته‌وخۊكاوە هاگادار كریۊوەه، وەختوو سه‌ركه‌وتەی پرۊژه‌و سه‌ربه‌وێی (كوردی- مۊسكۊ)ینە، پشتیوانیی وێش پەی به‌ستنەیۊ ئێراقی به كۊماری یۊگێرتەو عه‌ره‌بی بەر وزۊ.'' خرۊشۊفیش به وەڵێنیازەکاو (شیلیبین) ڕازی بی، پانەی مسته‌فا بارزانی ئا ئەمرۍ یاونۊ یاگۍ.''
ڕاپۊرتەو یاگەداروو سه‌رۊكوو ده‌زگای هه‌واڵگێریی سۊڤییه‌تی
کۊڵیایۊکەینە باسوو ڕاپۊرتەو (پیتر ئیڤاتوشین)ی یاگەداروو سه‌رۊكوو ده‌زگاو (كەی، جی بی)، كریان، كه جه ٢٧وو ئه‌یلوولوو ١٩٦١ پەی لوجنەی مه‌ركه‌زیی حزبی شیوعییش کیانان، چاگە نویستەنش: ''گردوو تەوانایەکاو (كەی، جی بی) پەی وەشکەرڎەی وێنیشانەدای به كورده‌كا وزیۊ هەرمانە، ئینەیچ دژوو سیاسه‌توو عه‌بدولكه‌ریم قاسمی و داوا وەنەو بارزانی بكریۊ جڵه‌وو جووڵیایۊکەی وەر نەدۊ و كرده‌وه‌كاش به وریاییوە کەرۊ، تا وەرنیشت و ڕووسیای پی پرۊژه‌یه تاوانبار نه‌كەرا، به ده‌سوستەی دلۍ هەرمانوکاروو عێراقی. بارزانی فێروو بڕۍ تاكتیكە سه‌روازییا کرییۊ و بڕۍ جە پیایەکاش مه‌شقشا پەنە کرییۊ.''
ئاخیرۊ ئانەما پەی ڕۊشن بۊوە، مسته‌فا بارزانی، سەرێوەش دایمە ئینا دلۍ گەمەو دەزگا هەواڵگرییەکانە، هه‌ر ئینەیچا پاسەش کەرڎەن کوڕ و کوڕەزاکێش وەراوەروو شۊڕش و سه‌ركرده‌كای تەریوە لاو وەڵاتای تەریوه هامكاری کریا چی ڕێوە دەسەڵاتوو خێزانەکەیشا جە ڕاو ونۍ و پێشاو کوردیوە ورەشا ئه‌گه‌ر په‌یوه‌ندییه‌كێشا و ده‌زگا هه‌واڵگرییه‌كا نه‌زانا، مەیاومێنە چی ئی چاند و نەریتە زیاتر جە حه‌فتا ساڵان جە ڕاو سەرا و کوڕ و کوڕەزاکاشاوە کوردستاننە وەڵۍ وزیۊ. دماو ده‌سوستەی ئا به‌ڵگه‌نامه تارێخییا پەیما بەرگنۊ، به‌كرێگیریاییشا پەی دووۍ قۊناغا دابەش بۊ:
قۊناغی یوەم: به‌كرێگیریا یی پەی ڕووسیای، ئینە جە سه‌ده‌و نۊزه‌یه‌می‌وه ده‌س پەنە کەرۊ.
قۊناغی دووه‌م: دماو ئانەیە جە به‌كرێگیریایی پەی یۊبییەی سۊڤییه‌تی شکسشا ئارد، بیۍ به بەكرێگیریۍ ئیسرائیلی و ده‌زگا هه‌واڵگرییه‌كه‌و (مۊساد)ی.
