پەکەکە:٤٠ەمین ساڵیاڎوو هەڵمەتە گەورەکێنە خاستەر وێگێری کەرمۍ
کۊمیتەو ڕاوەبەری پەکەکەی ئەرەیاوناش، کە جە ٣٩ەمین ساڵیاڎشنە هەڵمەتەو ١٥و ئابی بییە بە بنەما پەی فرەو هەنگامە شۊڕشگێڵنییا، پێسە ژیوایۊی نەتەوەیی، ئازاڎیی ژەنۍ و شۊڕشوو وەرنیشتی.
کۊمیتەو ڕاوەبەری پەکەکەی ئەرەیاوناش، کە جە ٣٩ەمین ساڵیاڎشنە هەڵمەتەو ١٥و ئابی بییە بە بنەما پەی فرەو هەنگامە شۊڕشگێڵنییا، پێسە ژیوایۊی نەتەوەیی، ئازاڎیی ژەنۍ و شۊڕشوو وەرنیشتی.
کۊمیتەو ڕاوەبەریی پەکەکەی بە بۊنەو ساڵیاڎوو هەڵمەتەو ٥و ئابینە ئەرەیاوناێوەش وەڵا کەرڎۊ، کە ئا وەختە یوەم فیشەک ئاڕاستەو ئەرەگیرا، کۊلۊنیالیزمی و نکۊڵیکەرڎەی جە کورڎا کریا.
پەیامەکەو کۊمیتەو ڕاوەبەریی پەکەکەی پەی گەلوو کوردی و ڕای گرڎینۍ دیموکراتیکی پێسەن:
"هەڵمەتەی شۊڕشگێڵنانۍ ١٥و ئابی، کە خەتەی ئاپۊییەش ڕێکە وستە و چالاکەش کەرڎە، قەراروو مدرامانی گەورەو زیندانوو ١٩٨٢یش یاونا کەش و گەریلا پا منیۊ٤٠ساڵەیشۊ. ئێمە بە مدرامانێوە گەورەو گەلەکەیما و هێزەکاو گەریلای گرڎوو مەیدانەکانە پا منیا ٤٠ەمین ساڵەوە. بەتایبەتی زاپنە، کە مەیدانوو مدرامانی تارێخیین، گەریلاکاو هەپەگەی و یەژاستاری جە ٩-١٠و ئابینە گورزی قورسشا وەنەو چەتە فاشیستییەکاو ئاکەپە-مەهەپە شانا و پێسە خێرامایشا جە ٣٩مین ساڵیاڎوو هەڵمەتە گەورەکۍ کەرد. هەرپاسە نیشانەشا دا، کە ٤٠ەمین ساڵیاڎوو کۊشیای مشۊم بە چە نۊعێوە بۊ. ئا گەریلایۍ کە کەشوو جودییشا کەرڎەن بە قەڵێوە مدرامانی تارێخی و کەشوو سەرکەوتەی، ئێمە بە بۊنەو سەرکەوتەی ئادیشاوە جە ٩-١٠و ئابینە مەبارەکباییشا وەنە کەرمۍ و جارێوە تەر سڵام جە مدرامانی تارێخیی گەریلاکاو ئازاڎیی کورڎستانی کەرمۍ، کە ڕاشا وەنەو ئەرەگیری فاشیست- قڕکەری گێرتە.
٣٩ساڵێن ئێمە دژوو کۊلۊنیالیزمی و قڕکەرڎەی دەوڵەتوو تورکی وێگێری کەرمۍ
جە سەروبەندوو ٤٠مین ساڵەو هەڵمەتەی تارێخییەو ١٥و ئابیوە ئا پێرفۊرمانسە، کە هێزەکاو گەریلایما بە قارەمانی نیشانەشا ندا، جە کۊشیای ساڵەو ٤٠ەمینینە هومێڎ و پاگێرتەیرەی زیاڎتەرش بە گەلەکەیما و دۊساما بەخشا. سەروو ئا بنەمێوە جە چوارپارچەو کورڎستانینە و بەروو وەڵاتیوە کۊشیای ئازاڎیما بە سەرمەشقایەتیی ژەنا و گەنجا وەرفراوانتەر کەرۊ و گەورەتەر بۊ. ئاشکران، کە ساڵەو ٤٠ەمینوو هەڵمەتەکێنە ئا کۊشیایە تارێخییە کە ڕووەش ئینا ئازاڎیی جەستەیی ڕابەر ئاپۊیۊ قەوەتتەر بۊ و سەروو ڕاڕەو و ڕاو سەرکەوتەیۊ بەرەووەڵۍ ملۊ. چا چوارچوەنە جەژنەو گەریلای و ژیوایۊ ١٥و ئابی سەرەتا جە ڕێبەر ئاپۊی، جە گرڎوو هامڕایاو پارتیما، گەریلا قارەمانەکاما، ژەنی و گەنجا، گەلە وڵاتپارێزنەکەیما و دۊستامان مەبارەک کەرمۍ. گەشمەرڎاو هەڵمەتەی قارەمانانۍ تارێخیۍ جە کەسایەتیی فەرماندە نەمرەکامانە هامڕایا عەگید و زیلانۍ بە ڕێز، وەشەسیایی و پەنەزانایۊ یاڎ کەرمێوە. جە ساڵەو ٤٠ەمینوو هەڵمەتەکێنە هومێڎوو سەرکەوتەی پەی گرڎوو ئانیشا موازمۍ، کە کۊشیای ئازاڎی و دیموکراسی بەرا ڕاوە.
پێسە مزانیۊ سەروو بنەماو هەڵمەتەو ١٥و ئابیوە ئێمە پێسە گەلی و جمیەری ٣٩ ساڵێن دژوو کۊلۊنیالیزمی و جینۊسایدوو دەوڵەتوو تورکی بۍ مرڎای وێگێری کەرمۍ. ئا مدرامانە گەورەما کە مانادارتەرین مدرامانی تارێخیین، سەروو خەتەو ئازاڎیی ئاپۊییوە و بە سەرمەشقایەتیی گەریلای کریۊ. ڕابەر ئاپۊ و هەقیقەتوو گەشمەرڎە قارەمانا فەرماندەییشا پەی ئا مدرامانە قارەمانانە ٣٩ ساڵەییە کەرڎەن. ئا مدرامانە گەورە سەروو بنەماو بەخشای ٥٠ هەزار گەشمەرڎا وەس بییەن، جە ماوەو ٣٩ ساڵی ویەرڎەینە کوردش پەروەرڎە کەرڎەن، ئینسانیەتش ڕۊشنتەر کەرڎەنۊ، هۊشیاریی ئازاڎی و ڕێکخراوەیی گلێرگەی کوردی، جە کەسایەتیی گەریلا، گەشمەرڎا و ڕابەر ئاپۊینە ژەنی، پیۍ و کەسایەتیی ئازاڎیش خولقنان. کورڎستاننە دماییش بە گرڎ نۊعە مامەڵێوە نەرێیی و کۊیلایەتیی ئارڎەن، بییەن پا هێزەیە کە ژیوای ئازاڎ و تارێخی ئازاڎش دەس پەنە کەرڎەن.
بییەن بە بناغەو فرەو وەڵێوەلوایە شۊڕشگێڵنییا
ئاشکران کە جە بناغەو گرڎ وەڵێوەلواێوە ئازاڎیوازانەنە، جە ٣٩ ساڵی ویەرڎەنە کورڎستاننە ئامێنۍ ئاراوە، هەڵمەتەی شۊڕشگێڵنییەو ١٩٨٤ مدرامانی بێوچانوو گەریلای سەروو ئا بنەمێنە. زانێکۍ ماچا، فیشەکی یوەم کە جە ١٥و ئابینە دهێنە و شەمزیناننە تەقیا. جە بنەڕەتنە وەنەو کۊیلەکەرڎەی کورڎا دریا. هەڵمەتەی تارێخییەو ١٥و ئابی جە ششەمین ساڵیاڎشنە شۊڕشوو ژیوایۊی نەتەوەیی و شۊڕشوو ئازاڎیی ژەناش دەس پەنە کەرد. جە ساڵەو ١٥یەمینینە بەدماوە دژوو پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی مدرامانش ڕێک وست، بەتایبەتی پەی شۊڕشوو ئازاڎیی وەرنیشتی بی بە بناغە پەی فرەو وەڵێوەلوایە شۊڕشگێڵنییا. سەروو بنەماو مدرامانی تارێخیی ئیمراڵی و فاڕای پاڕادیگماو ڕاسیی ڕابەر ئاپۊیش کەرڎەن بە ڕابەروو گرڎوو بندەسا و چەوسیاوەکا.
هومێڎێوە تازە پەی ڕزگاریی بندەسا و چەوسیاوەکا
هەڵمەتەی شۊڕشگێڵننیەو ١٥و ئابی، کە کورڎستاننە دماییش بە تارێخوو کۊیلایەتی ئارد و تارێخوو ئازاڎییش دەس پەنە کەرد. جە ساڵیاڎوو ٣٩مینیشنە. ئیساتۍ بڕۍ لایەنۍ فرە بەقووڵی قسەوباس سەروو ئا هەڵمەتۍ کەرا و هەوڵۍ مدا بیاوانە و کە ئا هەڵمەتۍ جە ڕووەو ناچارییوە بیێنە یان نا، پەوکای چێشش شۊنەو وێشەرە ئارد. ئاشکران کە ئەگەر سەروو بنەماو هەڵمەتێوە پاسنێوە دەس نەوزیۍ شۊڕشگێڵنی جە تارێخنە، جە ماوەو ٣٩ ساڵی ویەرڎەینە قڕکەرڎەی کورڎا قەوەتتەر لوۍ ڕاوە، دلۍ کورڎایەتینە چێوۍ چانە نەمەنێوە. تورکیانە بە دروۍ و فێڵۍ، مەژگوو قڕکەری، کۊلۊنیالیستی، فاشیستی و دوژمناو کورڎا باڵادەس بۍ، باڵادەسی و سەروەربییەێوە ڕەها بەرۍ ڕاوە. سەروو ئا بنەمۍ، جیهانیچنە سیاسەت و مەژگوو قڕکەری کۊلۊنیالیستی، فاشیستی باڵادەسی بۍ.
ئا وەختە کە کۊشێاێوە سەروو بنەماو هەڵمەتەو ١٥و ئابیوە دەسش پەنە کەرد، نەک هەر بە هۊشیاریی ئازاڎی، ڕێکوستەی و چالاکییش بە کورڎا بەخشا، هەمان وەختەنە جە سەرەتاوە تورکیانە پەی وەرکەوتوو دلێڕاسەی و تەماموو ئینسانیەتی گرڎوو دروەکاش ئاشکرۍ کەرڎۍ، بی بە ڕۊشنایی و جە گرڎوو مەیدانەکانە پەیجۊری و گێڵای شۊنەو دیموکراسی و ئازاڎیرە دەسش پەنە کەرد. بەتایبەتی شۊڕشوو ئازاڎیی ژەنۍ سەروو بنەماو ژەنۊلۊژیوە، کە ڕابەر ئاپۊ پێناسەش کەرۊ، سیستموو دەوڵەتی و دەسەڵاتداری کە پەشتی بە سیاسەتی و مەژگوو پەنج هەزارساڵەو پیاسالاری بەسۊ و سەرمایەدار، کە مۊدێرنیتەی کۊتاییەتی بە گرڎوو لایەنەکاشۊ دریۍ وەروو وەنەپێتەیۊ، هۊشمەندی و هێزوو نەیاواینەی و و سڕیەیۊ خولقنیا. بە پاڕادیگماو گلێرگەی دیموکراتیکی، ئازاڎیوازیی ژەنۍ و ئیکۊلۊژیکوو ڕابەر ئاپۊی تارێخ و سەرڎەمی ئارۊیی بە قووڵایی ڕۊشن بییۊ و پەی سەرجەموو بندەسا و چەوسیاوەکا هومێڎیوە تازەو ئازاڎییش خولقنا.
'هەڵمەتەو هومێڎی و پاگێرتەیرەی'
ڕابەر ئاپۊ هەڵمەتەی شۊڕشگێڵنییەو ١٥و ئابوو ١٩٨٤یش پێسە 'هەڵمەتەو هومێڎی و پاگێرتەیرەی' ئشناسا. حەر وەختێوە کۊشیای گەورەو ٣٩ ساڵەی بە قوربانیدای قورس، دژواری و ئێشۊ ویەرد. گرڎ ساڵێوە بە بەراورد چەنی ساڵی وەڵینی بە دژواری و قۊرتێوە ویەرد. وەلۍ سەرباروو گرڎوو ئانیشایچ پارتەکەما و گەلەکەما دەسبەرڎارۍ وەڵێوەبەرڎەی ئی کۊشیایە تارێخییە نەبێنۍ، دژواری و تەنگوچەڵەمەکۍ نەبیۍ بە ڕاگێر. جە دۊخێوە چانەنە، کە فرسەت و بوار جە ئاستوو نەبییەینە کەم بۍ، ئەندێشە چارەسەرە خولقنەرەکاو ڕابەر ئاپۊی سەروو بنەماو گیانبازی و یارای ئینسانوو کوردی ئا کۊشیایە گەورە ٣٩ ساڵەشە بەسەرکەوتانە بەرد ڕاوە. کۊشیای ساڵەو ٣٩یەمینیچما وێگێری، پاگێرتەیرە و سەرکەوتەی قەوەتتەر جە ساڵانی ویەرڎەی، بەتایبەتی بە سەرمەشقایەتیی وێگێریی زاپ و ئاڤاشیننە و مەتینانە دژوو چەکە قەدەغەکریایا خولقنا.
ئیساتۍ ئێمە پێسە گەلی و جمیەری پا منیەیمۍ ساڵەو ٤٠ەمینوو هەڵمەتەی تارێخییەو ١٥و ئابی. ئاشکران کە ڕاوەبەری دەوڵەتوو تورکی، کە مانگەو ئایاری بە ورچنیەی وێش تازە کەرڎۊ، هەوڵۍ مدۊ هجوومی قڕکەری، کۊلۊنیالیستی، فاشیستی و دوژمنداری وەراوەروو کورڎاوە زیاڎتەر کەرۊ. تورکیا گرڎوو هێزەکاە دلۍ و جبەریش ئامادە کەرۊ و وزۊشا ئامادەباشییوە. گەرەکشا بە قووڵکەرڎەیۊ گۊشەگیری و ئەشکەنجەو ئیمراڵی ڕابەر ئاپۊی خنیکنۊ. پاهێزەیە جە کۊبییەیۊکاو ئاستانەینە، ناتۊ و خیانەتوو پەدەکەی ورش گێرتەن، هەوڵۍ مدۊ هجوومەکا زیاڎۍ کەرۊ، سەروو ئا بنەمۍ گەریلاکاما سەرکوت کەرۊ، سەرمەشقەکاو پارتیما پاکتاوۍ کەرۊ، پارچەکاو وەرنیشتی و پانیشتی ئەرەگیرۍ کەرۊ. جە ڕاو جەنگی تایبەتیوە هەوڵۍ مدۊ ئیرادەو مدرامانی زینداننە ماڕۊ، پاسە بە ژەنا و گەنجا کەرۊ، کە نەتاوا کۊشیا. سیاسەتی دیموکراتیکی بێکاریگەر کەرۊ، سەروو ئا بنەمێوە گەرەکشا فشاری فاسیستییانە، تیرۊر و کۊلۊنیالیزم سەروو تورکیایۊ دژوار کەرۊ.
جە ٤٠ەمین ساڵیاڎوو هەڵمەتەکێچنە کۊشیای تارێخیی کریۊ
بەدڵنیاییەوە ئێمە پێسە جمیەری و گەلی، گەلوو کوردی و گەلاو تورکیای، پێسە دۊساو شۊڕشگێڵنا و دیموکراتا، دژوو گرڎوو هجوومەکاو فاشیزموو ئاکەپە-مەهەپەی، قارەمانانە وێگێریما کەرد، جە ٤٠ەمین ساڵیاڎشنە پا ئەزمووناوە جە ساڵانی وەڵیننە دەسما کەوتێنۍ، بە قەوەتیی وێگێری کەرمۍ. مدرامانوو ئازاڎیی ئیمراڵی، کە جە تارێخنە ھامتاش نییا، ڕاما ڕۊشنە کەرۊوە و سەرمەشقایەتیما پەی کەرۊ. گەریلاکاو ئازاڎیی کورڎستانی کە سەروو خەتۍ ئاپۊیێوە گرڎ وەخت وێشا تازە کەراوە، دژوو گرڎوو هێز و شێوازوو هجوومەکاو دوژمنی سەروو خەتەو گیانبازیوە، قارەمانانە وێگێری کەرا پێسە چەنی جە ماوەو ٣٩ ساڵانە کۊماروو تورکیای فاشیستی و قڕکەری تارێخنە شکسش ئارد، ڕاوەبەرایەتیی فاشیست و قڕکەر تەیب ئەرڎۊغان و ھامپەیمانیی کۊماریچ ماڕۊ و وزۊشا زبڵدانوو تارێخیوە. مدرامانوو زیندانەکا، کە خەتەو سەرکەوتەی مدرامانی گەورەو ڕۊچۍ مەرڎەی ١٤و تەمووزین، شکس نمارۊ. گەلەکەما بە سەرمەشقایەتیی گەنجا، ژەنا و دۊسە تورکمانا، دژوو گرڎ نۊعە هجوومێوە جەنگی تایبەتی، کۊشیای وێشا سەروو بنەماو ئامانجوو دلێنەبەرڎەی فاشیزمی فراوانتەر و ئارڎەینەرانەتر کەرا. زیاڎتەر جە گرڎ وەختێوە مشۊم گەلەکەما و دۊسەکیما بەروو وەڵاتیوە، جە ٤٠ەمین ساڵیاڎشنە، پاڵپەشتی جە کۊشیای ئازاڎیوازانەیما کەرا.
ئاشکران ھاموەخت٤٠ەمین ساڵیاڎوو ھەڵمەتۍ گەورۍ، بۊ بە مەیدانوو کۊشیایە گەورە تارێخییەکا. ڕەنگا جە ٤٠ەمین ساڵیاڎشنە کۊشیاێوە ئندەو ٣٩ ساڵی وەڵینی بۍ ئاراوە، وەلۍ دوژمنی فاشیستی-قڕکەر حەرچندە هجوومە دژوارەکایچش زیاڎتەرۍ کەرۊ، ئێمه جه ١٥و ئابینە سەروو خەتەو بەرڎەیۊوە و سەرکەوتەی وێما تازە کەرمێوە و ئا کۊشیایە، کە هەرمانەو وێش وەراوەروو سەرڎەمەکەیۊ میانۊ یاگۍ گەشتەر کەرمۍ. سەروو ئا بنەمێوە ٣٩مین ساڵیاڎوو ھەڵمەتەی شۊڕشگێڵنانۍ ١٥و ئابیوە مژیومۍ و پا ویر و باوڕیوە پا منیەیمۍ ٤٠ەمین ساڵیاڎشۊ.
سەروو ئا بنەمایاوە، مەبارەکبایی ١٥و ئابی کەرمۍ، سڵام جە گرڎوو مەیدان و ئا چالاکییا کەرمۍ، کە پەی ئازاڎیی جەسەیی ڕابەر ئاپۊی کریا. داوا جە گەلی وەڵاتپارێزنیما و دۊسا و وەڵاتپارێزناما کەرمۍ، کە جە ١٥و ئابینە بە ڕۊحوو سەرکەوتەی وێشا تازە کەراوە، فاشیزموو ئاکەپەی و مەهەپەی دلێنە بەرڎۍ و مدرامانشا سەروو بەدیئارڎەی ئازاڎیی جەستەیی ڕابەر ئاپۊی جە ٤٠ەمین ساڵیاڎشنە گەشتەر کەرڎۍ و بەدڵنیاییوە سەرکەوتەی بەدەس بارمێ".
س.ز