وتارەکەو ئەنجوومەنوو پارتوو ژیوای ئازاڎوو کوردستان (پەژاک)ی، ڕوانگە بنچینەییەکێش سەبارەت بە شۊڕشوو "ژەنی، ژیوای، ئازاڎی"، پێویسییەکۍ، ڕاکارەکۍ و بەرنامە ستراتیژییەکۍ جە چوارچوەو ئێرانی و وەرکەوتوو کوردستانینە بە تێروتەسەلی وزیێنۍ ڕووە. ئا دیایۍ سەروو بنەماو نەخشەڕای دیموکراتیکییەی وەڵینۍ پەی ئێرانی و حەرپاسە پڕۊژەوی١٠ بڕگەیی تەسورکریاو پەژاکی پەی پەرەپەنەدای پەیوەندییەکا و یەکڕیزیی بەینوو حزب و ڕێکوزیایەکاو وەرکەوتوو کوردستانی، مجیانەرە.
گردوو وتاروو ڕوانگەکاو ئەنجوومەنوو پەژاکی ئینەنە:
جە ئێرانوو ئیساتێنە، چارەسەروو پەرسەو کوردی بییەن بە یۊ جە پەرسە بنەڕەتییەکا و بۊنەو فرەنەتەوەیی ئی وەڵاتیوە، پەرسەو ڕەتکەرڎەیۊی دیموکراسی بۊنەو پەشتگۊشوستەی چارەسەروو کێشەو گەلا و نەتەوەکاوە بەرڎەوام "سیستمی ناوەندی"ی ئیساتۍ ئێرانیش وستەن چێروو پەستانێوە هەسێوە. کورڎەکاو وەرکەوتوو کوردستانی پێسە یۊ جە گەورەتەرین گەلا، بەشێوەنۍ جە سەرەکیتەرین خەباتکارا پەی گێڵنایۊ "سیستموو دیموکراتیکی ناناوەندی" جیاتیی "سیستمی ناوەندی". پەی ئینەیچە ماوەو سەد ساڵی ویەرڎەینە شیەینە و قوربانیی فرەشا دان. ئارۊ کۊشیای گەلوو کوردی یاوان قەلاپۊپە و لاێوە پەیوەندییش بە کۊشیای گەلا و نەتەوەکاو ئێرانیوە هەن و لێوە تەرۊ پێوەسا بە کۊشیای و خەباتیوە جە چوار بەشوو کوردستانینە. مەکریۊ ئی دووە هامکێشۍ جە یۊترینی جیۍ کریاوە و بانگەشەیچ پەی پەرسەو کوردی کریۊ. چونکوم پەرسەو کوردی ڕەهەندی جیاجیای پێوەس بە "ئێرانی، چواربەشوو کوردستانی و لایەنی میاننەتەوەییوە"هەنە. هەر حزب و ڕێکوزیێوە شۊڕشگێڵن بێگومان مشۊم سەرنجەش سەروو ئی یەرە ڕەهەندە پێوەرەییاوە بۊ، تا جە بەرنامە و پلانی ئازاڎیوازی و دیموکراسیوازیینە وزۊشا وەڵۍ. پی ئاراستەرە چەمکەکاو "دیموکراسی، پەرسەو کوردی، نەتەوە-دەوڵەتی یونیتەری ناوەندی، کۊنفیدڕاڵیزم و فیدڕاڵیزم" گەرەکما بۊ یان نا وەرڎەموو سەرجەموو حزب و هێزەکانە و تەنانەت دەسەڵاتی فاشیستیی ئێرانینە، مەکریۊ چەمپۊشیشا وەنە کریۊ و پەشتگۊش وزییا. چی قۊناغەنە، پەرسەکاو چەنیی مامەڵەکەرڎەی پەژاکی چەنی یەرۍ چەمکاو "دەسەڵاتوو ئێران"ی، "حزبە وەرهەڵێسکارەکاو کورد"ی و "گلێرگەی مەدەنی" تەوەری سەرەکیی بەرنامەکاو پەژاکینۍ بواروو تیۊری و کرڎاریینە. پەوکای ئی بابەتە یەکجار گرنگ و ژیواییانەن، کە پەژاک بە پلۍ یوەمە گرنگیی بە کام ڕەهەندی مدۊ و پەی حەریۊ چا یەرە ڕەهەندا چە بەرنامە و ستراتیژێوە گردگیرش هەن؟ پێویسا سەروو حەر یۊ چا یەرە ڕەهەنداوە مردمۍ و ڕاکارە وازییایەکاو پەژاکی بە ڕۊشنی شەنوکەو و شرۊڤە کەرمۍ.
پەژاک جە ساڵەو ٢٠١٧ینە نەخشەڕاو وەرپەرسبییەیش سەروو بنەماو دیموکراسی و دوورکەوتەیۊ جە ورگیسنای جەنگی و تندوتیژی پەی ڕای گردینی و گەلاو ئێرانی و وەرکەوتوو کوردستانی وست ڕووە، ئینجا بە ئاڕاسەو پاگێرتەیرەی و جەختکەرڎەیۊ سەروو ئا ڕەوتە دیموکراتیکەو وێشۊ و بە ئاراسەو هەنگامۍ دیموکراتیکۍ ساڵەو ٢٠١٨یچ "بەڵگەنامە ڕوانگە و دوورنما"ش چەنی کۊداری پێسە تەمامکاریی نەخشەڕا ستراتیژییەکۍ وەڵا کەرڎۊ. هەڵای ئی نەخشەڕۍ وەرهەرمانەنە و بەرنامە و ستراتیژوو پەژاک-کۊدارینە جە پەیوەندییش چەنی چارەسەروو پەرسەو کوردیوە ئێراننە. هامشان و هامئاراسەو "بەڵگەنامەو ڕوانگەی و دوورنما"ی، پەژاک ساڵەو ٢٠١٨ جە چوارچوەو وەرکەوتوو کوردستانینە و پەی ئارڎەیدیی یۊبییەی نەتەوەیی و سەلەمنای نیازپاکییش وەراوەروو حزبە کوردییەکاوە، گەڵاڵە و پڕۊژێوە "١٠ خاڵی"ی، کە ئاراسەو حزب و ڕێکوزیایەکاش کەرڎێبێنۍ، وەڵا کەرڎۊ و داواو پێکئارڎەی بەرێوە یۊگێرتەیش بە نامۍ ڕاوەبەرایەتیی "ئەنجوومەنی نەتەوەیی هامبەش"ی و "هێزی سەروازیی هامبەش (گەریلا- پێشمەرگە)"یۊ کەرڎەبۍ.
پەژاک و ستراتیژوو گلێرگەی مەدەنی
جە ئەوەڵۊ پێویسا وەڵۍ دووۍ ڕەهەندا "دەسەڵاتوو ئێران"ی و "حزبە کوردییەکا"وە لا وەنەو ڕەهەندوو پەیوەندیی "پەژاکی و گلێرگەی مەدەنی"ی بدەیمێوە، چونکوم ئی ئەم بابەتە ڕۊشن و وەرەچەما. بەڵگەی حاشاورنەگیر ئانەنە، کە جە ڕەوتوو چارەسەروو پەرسەو کوردی و ئارڎەیدیی ئازاڎی و دیموکراسیینە، پەژاک بە پلۍ یوەمی گرنگیی بە دەوری وەرەچەموو، ژیوای و جەوهەروو "گلێرگەی مەدەنی" مدۊ. دماتەر لایۍ وەنەو "دەسەڵاتوو ئێران"ی و "حزبە وەرهەڵێسکارە کوردییەکا"وە مدۊوە، دەداتەوە، ئانەیچ بە مەرجەو خزمەتی بە ئازاڎیی گەلا. ڕاسیینە چارەسەروو پەرسەو کوردی و گەلە چەوسیاواوە جە پەیوەندییش چەنی دەسەڵاتوو ئێرانی و حزبە کوردییەکاوە گرنگا، وەلۍ دەوری سەرەکی و ستراتیژیک بە "گلێرگەی مەدەنی" دریۊ. سەرجەموو ڕێکوستەیەکا و بەرنامەکاو پەژاکی دەوروو گلێرگەی مەدەنیرە بە کرڎاری و ئینە ورچەرخیاێوەن جە پڕۊسەو دژە ڕاستیگەرایینە ئێران و وەرکەوتوو کوردستانینە. جە بنەڕەتنە حەر دەوڵەت، حزب و ڕێکوزیێوە یان پێکئاماێوە حەوڵۍ بدۊ "گلێرگەی مەدەنی" یا "گەل"ی جە پڕۊسەو "کۊشیای ئازاڎی و دیموکراسی"ینە سڕۊوە، بە ماناو ڕەتکەرڎەیۊ بەرنامەو پەژاکین. خودوو سیستموو کۊنفێدراڵیزمی دیموکراتیکی بە ئامانجوو یاواین بە نەتەوەی دیموکراتیکی سەروو بنەماو بییەی گەلاوە ئەرەمەرزیان. ڕاسیینە شۊڕش، دەوروو "جەستە"ی وینۊ و "گلێرگەی مەدەنی"یچ دەوروو ڕۊحی و گیانی موینۊ. سەروو ئی بنەمێوە، شۊڕشوو "ژەنی، ژیوای، ئازاڎی"ی حەر ئا پڕۊسەو هەرمانەو ئازاڎی "ی گلێرگەی مەدەنی"ینە، کە "گلێرگەی مەدەنی"یچ "نەتەوەی دیموکراتیک"ا، کە ئامانجوو پەژاکین.
پێسە پەی هەوەڵ جاری جە تاریخوو ئێرانی و وەرکەوتوو کوردستانینە، حزبێوە جمیەرئاسا بە نامۍ پەژاکیوە حەوڵۍ مدۊ، کە جیاتیی "سەرجەنۊ ئەرەمەرزنایۊ و بنەدارکەرڎەیۊ سیستمێوە ناوەندیی دەوڵەتی" کە جەمسەری وەراوەروو و دژبەروو "سیستمی ناناوەندیی گلێرگەی مەدەنیی (گەل)"ین، سیستموو ڕاوەبەرایەتی، جە دیارڎەی دەسەڵاتوازیی دەوڵەتی سانۊوە و گێڵنۊشۊ پەی "گلێرگەی مەدەنی". ئینە هەمان دیموکراسیی هەقەتینا، کە هەڵای وەرکەوتوو دلێڕاسەی بەختەو چەسپنایش نەبیێنە.
ماوەو ١٠٠ ساڵی ویەرڎەینە، فاڕیای شێرپەنجەئاسا و پەڕجەگێجاو ئێراننە ئامان ئاراوە و شۊڕشەکۍ بۊنەو سڕیەیۊ "گلێرگەی مەدەنی"یوە لاڕاە لوێنی. نزیکەو ١٠٠ ساڵا چیوەڵتەری وەختۍ مەشرووتەوازی سەرە ورڎا، پەی هەوەڵ جاری بنەماکاو "دەوڵەتی تازەی: یان بە نۊعێوە تەر "دەوڵەتی نەتەوەیی" دلۍ فەرمانەو مەشروتیەتینە پەیدا بییە و "گلێرگەی مەدەنی: جە پڕۊسەو شۊڕشی مەشرووتیەتیوە پەراوێز وزیا. دەوڵەتی نەتەوەیی یاگۍ "مەمالیکی مەحرۊسە"یش گێرتۊ و بە خەڵەتنای ڕای گردینی وەعدوو "ئەنجوومەنوو ئەیالەتی" دریا، وەختێوەنە بە ئارڎەیهەرمانەو دەستووری هەمیشەیی و لاساوەکەرڎەیۊ ئەورووپییەکا، "سیستمی ناوەندی" هەستەر جە "مەمالیکی مەحروسە"ی کە سەروو بنەماو "نیمچە ڕاوەبەریی دەرەبەگایەتی"بۍ، سەرجەنۊ بەرهەم ئامییاوە. بە درێژایی چند هەزار ساڵا تارێخوو دەوڵەتگەرایی ئێراننە ئینە تندتەرین و هەستەرین قۊناغوو "سیستمی ناوەندی" بە نامۍ "دەوڵەتی نەتەوەیی"یوە یا "نەتەوە-دەوڵەت"یوە بۍ. چا "سیستمی ناوەندی"یوە بوارەکاو "بازرگانی، باج، پەروەرڎە، دادوەری، سوپا، ئەرەمەرزیایەکا دەسەڵاتداری سەرتاسەروو وڵاتینە، سیاسەت و فرەو بوارای تەرینە" جە ڕاو ئامرازوو دەستووری هەمیشەییوە، بە هەسی ناوەندی کریان و لاو "دەوڵەتی ناوەندی"یوە قۊرخ و پاوان کرییان. سەرجەموو ئازاڎییە وێمانەکاو "گلێرگەی مەدەنی" دەسشا ملەرە گیریا و زەوتۍ کریۍ و وزیۍ چێروو هێز و ڕکێفی سیاسیی سیستموو ناوەندیوە. یانۍ حەر جە یوەم قۊناغوو "بەناوەندیبییەی سیستم"یوە ئێراننە، جە دووۍ قۊناغا دماتەرینە "سیستمی پەهلەویی کۊماریی ویلایی" سیستموو حکومڕانیی دەسەڵاتگەراییشا سەروو گلێرگەی مەدەنیرە ستەمکارانەتەر و تندتەر کەرڎۊ.
بە وەرەچەمگێرتەی ئینیشا، سڕیەیۊ بێبەزەییانە و ستەمکارانەو گلێرگەی مەدەنی و لاڕارەبەرڎەی شۊڕشەکاو گەلا و زەوتکەرڎەی و ئەرەگیرکەرڎەی ڕەنج و مانانیایشا، ئارۊنە جە پەڕئاژاوەتەرین خاڵەو تاریخوو وێشەنە و شۊڕشوو ژەنی، ژیوای، ئازاڎی ئینا حەوڵۍ ورگێرتەیۊ مافەکاو گلێرگەی مەدەنینە جە چوارچوەو دیموکراتیککەرڎەی ئێرانینە. حەر وەروو ئی سەبەبیچەنە خەڵک و نەتەوەکاو ئێرانی ئەرەپڕێنۍ. ئەگەر ئی جارە دەسەڵات تەسلیموو گلێرگەی مەدەنی نەکریۊ، بێگومان سەرجەنۊ شۊڕشەکە لاڕارە بریۊ و تەنیا دەموچەمەکۍ بواروو حکومڕانیی سیاسیی پاوانکارینە فاڕیا. شۊڕشوو ژەنی، ژیوای، ئازاڎی ئەگەرچی پەرسەو کوردی بە باسوو وێش جە وێشنە سەینۊوە. وەلۍ وەروەڵابییەی لای سەریی ئانەیۊ کە گلێرگەی مەدەنیی ئێرانی گێرۊ وێش. مەکریۊ جە ڕاو تاوانێوە تەری ستراتیژییوە، جارێوە تەر گلێرگەی مەدەنیی ئێرانی کریۊ بە قوربانیی دەوڵەتی نەتەوەیی ئێرانی و گلێرگەی مەدەنی کوردی کریۊ بە قوربانی پەی "دەسەڵاتوازیی دەوڵەتی دیسپۊتیک و سەرەڕۊی کوردی". وەروو ئینەیە پێویسا سیستمێوە بەنرختەر و قەوەتتەر جە دەوڵەتی کریۊ بە سەوقاتی پەی گەلان، کە هەڵبەت پەژاک سیستموو کۊنفیدڕاڵیزمیش پا ئاڕاستە بە بنەما گێرتەن. تارێخوو سەد ساڵی ویەرڎەو ئێرانی جەنگ و وەروویۊترینکەوتەی بەینوو "دەوڵەتی نەتەوەیی" و "گلێرگەی مەدەنی"ی بییەن و هەڵای ئی ملەملە تارێخیۍ درێژەش هەن. پێسە شۊڕشوو ژەنی، ژیوای، ئازاڎی سەر بە جەمسەر و بەرەو ڕاستیوازی "گلێرگەی مەدەنی"ین و دژوو دەوڵەتی نەتەوەیی مرڎانۊ. جە ١٠ ساڵی ویەرڎەنە بەرهەمئارڎەیۊ هەژموونوو دەوڵەتی نەتەوەیی و زاڵبییەی دەسچنی تایبەتی، کە سەروو بەرەو گلێرگەی مەدەنییرە سەرۍ کەوتێنۍ، دەیان شۊڕشۍ جەماوەریۍ گەلاشا وەرکەوتوو دلێڕاسەینە، ئەفریقا و باڵکان- قەفقازنە لاڕارە بەرڎەن و گەلێشا دەسخەڕوۍ و بێدەسکەوتۍ کەرڎێنۍ. جە حەرە گرنگتەرین شۊڕشە پێسنەکانە، شۊڕشە ئشناسییایەکێنۍ بە وەهاری عەرەبی، وەلۍ گرنگتەر چانەیە شۊڕشوو کورڎەکان، کە جە خەسار و زەرەروو ئا لاڕارەبەرڎەیرە دەوڵەتگەرایانەینە بە ساقی بەرشییەن و نموونەی وەرەچەمیچ شۊڕشوو وەرنیشتوو کوردستانی و سەرنیشتوو سوریاین.
وەرکەوتوو کوردستانی ساعیبوو "گلێرگێوە مەدەنی"ی بێهامتان، کە سەرمەشقوو کۊشیای گەلان جە سەرتاسەروو ئێرانینە. نکۊڵیکەرڎەی چی لایەنە قەوەتەو شۊڕشوو کورڎەکا نموونەی وەرەچەموو ستەمی و چەوسنایۊن. شۊڕشوو ژەنی، ژیوای، ئازاڎی، شۊڕشێوە کولتووری و هزریین کە کولتوور و ئەقڵیەتی دماکەوتانە و ستەمکارانەی ئارۊیی سەرتاسەروو ئێرانی و وەرکەوتوو کوردستانینە فاڕۊ. ئەوەڵێن قۊناغەکاو فاڕیای وەرچەم و هەستپەنەکریایچ وەرکەوتوو کوردستانینە بەرێکەوتێنۍ و هەمان ئا گەنجە ئازاڎیوازۍ، کە وێشاوە هۊشمەندیی وێشا فاڕان، پەی ئەوەڵ جاری جە ٢٥وو خەرمانانوو ١٤٠١ (١٦و ئەیلوولوو ٢٠٢٢) دروشموو ژەنی، ژیوای، ئازاڎییشا پێسە فەلسەفەو شۊڕشەکەیشا کەرد بە هاوار و زایەڵە و ئا هاوارە تەماموو ئێرانی و جیهانیش تەناوە.
پرسەو کوردی چوارچوەو ئی شۊڕشە ناوازە و جوانەینە دلۍ هەرمانەو جمیەریی وێشنە تەنیا پەشتیش بە هێزوو گلێرگەی مەدەنیی بەستێنە، چونکوم دەسەڵاتوو ئیساتۍ ئێرانی بە فاشیستییانە نکۊڵییش وەن کەرۊ و ڕووبەڕوو جینۊسایدی کولتوورییش کەرڎەنۊ. پەوکای ئا خرۊشییایە کە سەقزۊ دەسش پەنە کەرد، ئەرەبییەێوە گردگیرا جە چوارچوەو "شۊڕشی کولتووری"ینە وەراوەروو "جینۊسایدی کولتوری"یوە. کەس مافوو ئانەیشە نیا، کە ئی ئەرەبییەی و ئەڕەپرایە بە کەم بزانۊ یان سووکایەتییش پەنە کەرۊ. پەژاکیچ ئینا هەوڵۍ وەڵیوەبەرڎەی "ڕێکوستەی دیموکراتیکوو گلێرگەی مەدەنی"ینە، جیاتیی " ورگیسنای جەنگوو دەسەڵاتداری: و ئینا چا بڕوێچەنەن، کە جەنگ، شێواز و نەریتوو دەسەڵاتی فاشیستیی ئێرانین، وەلۍ واستەی و ڕێبازوو پەژاکی پارێزنای ڕەواین. بەرڎەوام ئانە کە جەنگورگیسنۊ دەوڵەتە سەرڎەسەکێنۍ نەک گلێرگەی مەدەنی. پەژاک تەسەورش چانەن، کە ئەگەر دەسەڵاتوو ئیساتۍ ئێرانی پێملوو ڕاکارە دیموکراتیکەکاو چارەسەرکەرڎەی کێشەکا نەبۊ و نۍ چێروو باری، گلێرگەی مەدەنی و گەلۍ توانا و ئیرادەی پێویسشا پەی دەسەبەرکەرڎەی کۊنفیدڕالیزمی و نەتەوەی دیموکراتیکی بە تاکلایەنە هەن و بەڵگەی سەلەمنەریچ شۊڕشوو ژەنۍ، ژیوای، ئازاڎیین.
کۊشیای پەژاکی پەیوەندیینە چەنی بازنە و بیاڤوو ئێرانی
پەژاک و دەسەڵاتوو ئیساتۍ ئێرانی
ستراتیژی ڕیشەیی پەژاکی وەراوەروو "دەسەڵاتی سیاسی ئێران"ینە، کە ئیساتێنە بە نامۍ "کۊماری ئیسلامیی"وە بە پاو بنەما سەرەکییەکاو نەخشەڕاش، ڕۊشنەنە. پەژاک سەرجەموو ڕاکارە وازییایەکاش پەی چارەسەروو پەرسەو کوردی بە شێوەی دیموکراتیک بە ڕۊشنی پەی ڕای گردینی شییە کەرڎێنۊ و بە بەڵگەنامەی دوورنما وستەنش ڕووە. نەخشەڕا بەگردی سەروو بابەتوو جەنگی یان ئەگەر و گریمانەکاو ورگیسنای جەنگی، نەک سەروو بنچینەو وستەیڕووە و ڕاکاری دیموکراتیکی و ئاشتییانەی مجاشارە، تا چا بوارۊ ئۊپۊزسیۊن بتاوۊ ئۊڵتیماتۊم و دما قسێش وزۊ ڕووە. پەژاک حیچ وەخت ڕاکاروو جەنگی پێسە تاکە ئاراستەی و تەنانەت جە ڕووەو ناچارییچۊ، ورمەچنۊ، پەوکای ئەگەر تەرسەو جەنگیچ ئارانە بۊ، لاو دوژمنیوە سەپیێنە. ئینە هۊشمەندیی ڕۊشنوو پەژاکین جە پەرسەو چارەسەروو کێشەو کوردینە و دەسەبەرکەرڎەی و ئارڎەیدیی دیموکراسی و ئازاڎیینە. ڕێبازی دیموکراتیک تەنیا ورچنیەین جە بەڵگەنامەی دوورنماو کۊشیای پەژاکینە، پەوکای "دیموکراسی" جە چەقوو بەرنامەی و ستراتیژی یاگەگێرتەی و چەمکوو "سیاسەت"ینە جە پلۍ دماتەرینە گرنگییش پەنە دریۊ. پێسە پەی قەوەتکەرڎەی ڕاکاری دیموکراسیوازانەیش، ڕاکاروو "پارێزنای ڕەوا"یش کەرڎەن یاگەداروو "شەڕ". بەپێی ئی ڕاکارە، پەژاک ساعیبوو دیموکراتیکتەرین ئاراستەی تیۊری و کرڎاریین پەرسەو چارەسەروو کێشەو کوردینە ئێراننە، یانۍ جبەروو ئی ڕاکاریوە ئەگەر ڕاکارێوە پێچەوانە پێسە "سیاسەتوو نکۊڵی و جینۊسایدی و جەنگی کاولکارانەی: سەروو پەژاکیرە سەپنییۊ، ئۊباڵەکەش ئینا گەرڎەنوو دەسەڵاتی فاشیستیینە، کە وەراوەر بە پەژاکین، ئی ڕاددەیە جە ڕۊشنی، ئەوپەڕوو مڕوونەتی و نەرمونیانیی پەژاکین جە ڕێبازوو کۊشیاینە.
پەژاک قیاسوو پاگێرتەیرەی تەمامەتی جە وەڵیوەبەرڎەی ڕێبازی دیموکراتیکی و ئاشتیوازانەینە، جە پەرەپەنەداینە بە هەرمانەو "پارێزنای ڕەوا"یچەنە ڕژدا و پاگیرۊرە. ڕۊشنی و پاگێرتەیرە پا مانۍ مۍ، کە ئەگەر پەرسەو کوردی بە بەشداریی کورڎەکا و دەسەڵاتوو ئێرانی بە دیموکراتیکی چارەسەرە نەکریۊ و دەسەڵات بە فاشیستییانە ڕەتش کەرۊوە، ئا وەخت کورڎەکۍ پێویسا بە پەشتبەستەی بە هێزوو ئیرادەی دیموکراتیکوو وێشا، کۊشیا تا بیاوا قەلاپۊپە و بە تاکلایەنە، سیستموو کۊنفیدڕاڵیزمی دیموکراتیکی بیاونا و ئامانجی سەرەکیی نەتەوەی دیموکراتیکی بارا دی. پارێزنای ڕەوای بە ماناو دایوەنەی چەخماخەو ورگیسنای جەنگی پەی یاوناییاگۍ کۊنفیدڕالیزمی نییا، بەڵکوم بە ماناو ڕێکوستەی دیموکراتیکیوو گەلین بواروو سیاسی، ئایدۊلۊژی، ئابووری، کولتووری و ڕاوەبرایەتینە پەی چەسپنای سیستموو کۊنفیدڕاڵی. هەنگامەی تاکلایەنۍ گلێرگەی مەدەنی پەی چەسپنای سیستمی کۊنفیدڕاڵیزمی دیموکراتیکی بە ماناو پەنابەرڎەی پەی جەنگی نمۍ، نافەرمانیی مەدەنی قەوەتا وەراوەروو سەرکوتکارییەکاو سیستمی ناوەندینە، کە ئانەیچ مافێوە سروشتی و دیموکراتیکا.
مەنەنش.