کۊبییەیۊکەی لاو کۊمەڵەو فێربییەی و فاڕیای بەدیل (SALT) ، جە مێمانخانەو بانتوینە نزیکوو شاروو نانیوکوو دامنەو کەشوو کینیاینە جە ٨ تا ١٣و ئابی مێمانداری کریا. بەشداربیۍ جە گردوو بوارەکاو ژیوایۊ، ئازادانە ئەزموونەکێشا وەڵاتا و جوگرافیاو وێشاوە بەشۍ کرڎۍ.

تەونی مینانەتەوەیی پەی ئەلتەرناتیڤی تا ئیساتۍ ١١ جارۍ کۊبییەیۊ ئۊنلاینش کەرڎەن و یوەم جار بەینوو ٨ پەی -١٣ ئابی کۊبییەیۊ ڕووبەڕوو بە ئامادەبییەی زیاتەر جە ٦٠ کەسا کریا، کە فرێشا جە وەڵاتاو پانیشتیوە ئامێبێنۍ پێسە وەڵاتاو ئەمەریکاو لاتینی، ئەفریقیا، پانیشتوو ئاسیای، هندستان، کوردستانی ( وەرنیشت- سەرنیشت و وەرکەوتوو سووریا ی) حەرپاسە ئەکادیمیاو مۊدێرنیتەی دیموکراتی و ئەکادیمیاو ژنۊلۊژیی و فرەو وەڵاتاو دنیۍ بەشدارۍ بێنۍ.  

کۊبییەیۊی ڕووبەڕوو جمیەرەکاو سەرانسەروو جیهانی جە ئەنجوونوو جی تی ئەی-نە زەمینە پەی بنیاتنیای هامپەشتی، هامدەنگی، فاڕایۊ ئەزموونی، فێربییەی و قەوەتکەرڎەی پەیوەندییەکاو بەینوو جمیەرەکا و تاکەکانە فەراهەم  کەرۊ.

تەونی میاننەتەوەیی پەی ئەلتەرناتیڤی پەی وێش پڕۊسێوەن، کە جە چوار هۊنەرا پێسە ( ڤیکالپ سانگام هندستاننە، کریانزا موتوای کۊڵۊمبیانە و کریانزا موتوای مەکسیکنە، ماسا جە وەڵاتاو پانیشتوو ئاسیاینە پێک ئامێنێ) ڕەخنەی ڕیشەییشا جە پیاسالاری، سەرمایەداری، ڕەگەزگەرایی، کۊلۊنیالیزمی، هەژموونوو دەوڵەتی نەتەوەیی و ئەنترۊپۊسێنتریزم ( ئینسان-سەنتەری)ین، کە بونیادوو ژیوای دلێنە بەرا.

تەونەکە جە ئاستی گەردوونی و هەرێمیچا هەرمانە کەرۊ پەی قەوەتکەرڎەی تەونە وێمانە و دلێییەکاو هەرێمە جیاوازەکا، کە جە جبەروو سیستمی باوو سەرمایەدارینە شۊنەو ئەرلتەرناتیڤوو وێڕاوەبەریرە و وێژیونایرە و شێوازەکاو وێپارێزنایرە بە دابینکەرڎەی ڕێبازی ئیکۊلۊژییانە گردوو بوارەکاو ژیوایرە گێڵا و قسۍ سەروو ئا پرسا کەرا، کە گرنگی بە نیگەرانییەکاو دادپەروەریی کۊمەڵایەتی، وارڎەی و کەشوهەوای مدا و چارەسەری بەرجەستە وزۊ ڕووە.

تەونەکە هەمان وەختنە پرۊسێوەن کە پەی تەحەداییکەرڎەی گرد نۊعە ستەمێوە تاتەسالاری، ناوەندگەرایی، ڕەگەزگەرایی، قۊرغکاری و سەرمایەداری سەرتاسەرو دنیێنە.

قسەکەروو ڤیکالپ سەنگامی هیندستانی، ئاشیش کۊتاری، واتش، ی کۊبییەیوە پەی گردوو گلێرگە وێمانەکاو دنیۍ گرنگا، چونکوم گرد گلێرگێوە ڕووبەڕوو قەیرانی جیاوازی بۊوە، هەمان وەختەنە  گردماڕووبەڕووۍ قەیرانی هامبەشی بیمێوە، پێویسمان بە یۊگێرتەیی و پەشتیوانی هەن پەی بەرزکەرڎەیۊ ئاستوو مدرامانی، کۊشیای و وێستەیۊ بەدیلێوە دەردوارڎەی.

وەرپەرسوو کۊمەڵەو فێربییەی و فاڕیای بەدیلی سیمۊن میتامبۊ، کە ڕێکوزیاکەش مێمانداریی کۊبییەیۊکەیش کەرد و وێچش بە وەرفراوانی چەنی سیستموو مەعریفەی وێمانەی و هەرێمی هەرمانە کەرۊ، پەی زیندەکەرڎەیۊ کەلەپووری هەمەنۊعەی و کولتووری وێمانەی ئاماژەش پانەیە کەرد، کە گەرەکشانە چەنی گلێرگە وێمانەکا هەرمانە کەرا پەی قەوەتکەرڎەیشا و بنیاتنیای سەربەوێییشا، قەرارڎای سەروو چەنیبییەی وێڕاوەبەرڎەی، کە مۊدێلێوەن سەر تا وار و پەشتی بە ئیرادە و هێزی وێمانەو گلێرگەکا بەسۊ.

چی کۊبییەیوەنە ئاکادیمیاو ژەنۊلۊژی بابەتێوەش سەروو ژەنۊلۊژی چێشا و چە ڕانمایی و دێدێوەش هەن پەی تارێخی، قەیرانوو سیستمی، قەیرانە کۊمەڵایەتی و سیاسییەکۍ و چەنی جە ڕووەو زهنییوە زەمینە شۊڕشوو دووەموو ژەنۍ، دەگا و کشتوکاڵ فەراهەم کەرۊ. بابەتەکە زاهیدە مامۊی و نەجیبە قەرەداغیۍ پێشکەش کەرد. حەرپاسە ئاماژە بە ڕێبازوو ژەنۊلۊژی کریا جە پێناسەکەرڎەی ڕیشەو قەیرانەکاو سیستمی و کۊشیای جمیەروو ئازادیی ژەنەو کوردستانینە، پەی بونیادنیای ژیواێوە ئازادی، کە پایەکێش سەروو چەمکوو نەتەوەی دیموکراتی و هامژیوای ئازادیوەنۍ. چەمکوو کوشتەی پیاوەتی و هامژیوای ئازادی مایۍ سەرنجۍ بۍ لاو ئامادەبییاوە و فرێشا داواشا کەرڎە، کە ئاکادیمیاو ژەنۊلۊژی بەیا هەرێم و وەڵاتاو ئادیشایچ کوۍ باوە و پانێڵۍ تایبەتۍ سەروو ژەنۊلۊژی کریا.  

 هەمان کۊبییەیوەنە نورشان حسێنە سەروو شۊرشوو وەرنیشتی، بابەتێوەش پێشکەش کەرد و ئاماژەش بە سیستموو وێڕاوەبەری دیموکراتی کەرد، کە سەروو پرەنسیپەکاو دیموکراسیی ڕاستەوخۊی، ئیکۊلۊژی و ئازادیوە بونیاد منریۊ.

هەمان وەختنە سەرنجەش وستە سەروو هجووم و هەڕەشەکاو سەروو وەرنیشتوو کوردستانی و ئاماژەش بە گرنگیی هامپشتی و پێوەهەرمانکەرڎەی جمیەر و وێڕاوەبەرییەکا کەرڎە دنیانە.  

نورشان حسێنە باسوو گرنگیی وێڕێکوستەی ژەنا و ئاستوو وێپاریزیی ژەناش کەرد، کە نەک تەنیا ژەنی بەڵکوم تەماموو سیستموو وێراوەبەریی دیموکراتی مپارێزنا.

بابەتێوە تەر ئەکادیمیاو مۊدێرنیتەی دیموکراتی پێشکەش کەرد، کە سەروو گێڵای شۊنەو ئەلتەرناتیڤێوە قەوەتوو بەروو سیستەمین کە ئەزموونی پەنجا ساڵەو کۊشیای جمیەروو ئازادیی کوردستانین، کە سەروو پایۍ سەرەکییەو نەتەوەی دیموکراتی، ئابوریی کۊمیناڵی و پیشەسازیی ئیکۊلۊژیین و بە وێڕاوەبەری دیموکراتی چارەسەرێوە ڕیشەیی پەی قەیران و قۊرتەکاو سیستمی وزۊ ڕووە. ئاماژەیچش پانەیە، کەرد کە خولقنەروو ئا فەلسەفە و پارادایمەیە ڕابەروو ئازادی عەبدوڵڵا ئۊجالانا.

یاگۍ واتەینە تەونی میاننەتەوەیی پەی ئەلتەرناتیڤی دماو کۊوەبییەکەی واتش، کەئادۍ ئینۍ دلۍ تۊڕێوە فراوانێنە چەنی دینامیکە هەرێمی و وێمانەکا پیوەرە هەرمانە کەرا، پەی پڕۊسەو جەیۊوەفێربییەی و فاڕایۊ مەعریفەی و ئەزموونی تارێخی و ڕوانەیی وەروو ئانەیە تەحەداو قەیرانوو ئیساتۍ سیستمی کەرا، پەی قەوەتکەرڎەی هامدەنگییشا جە جمیەرەکاو مدرامانینە.  

ڕۊی دمایینوو کۊبییەیۊکەینە ئەنجوومەنێوە ژەناو تەونەکەی ئەرەمەرزیا و جە دیای ژەنانەوە قسێشا سەروو پێویستیی وێڕێکوستەی ئا ژەنا کەرڎە، کە دلۍ تەونەکەینە هەنۍ و دماتەریچنە کۊبییەیۊ ڕووبەڕوو کەرا و ئەجێندای تایبەت بە وێشا گەڵاڵە کەرا.

بەشدارۍ دماو کۊبییەیۊ ٤ ڕوا سەروو ئا بابەتا، بە درێژایی ڕوێچ قسێشا سەروو قۊناغوو ئایندەی کەرڎە، سەروو بونیادوو تەونەکەی و پڕۊژە و چالاکییەکاشا.

تەونی میاننەتەوەیی پەی ئەلتەرناتیڤی GTA جە چوار هۊنەرا و ٧٦ پەشتیوانا و ٦٧ کەسایەتییا پێک مۍ، کە گردشا جە  هەرێمەکاشانە و جە ئاستی گەردوونینە نوێنەرایەتیی ڕێکوزیا، جمیەر، ئاکادیمیا، وەقف، دەزگا و ئەرەمەرزیای ئەلتەرناتیڤی کەرا، کە ئەکادیمیاو ژەنۊلۊژی، ئەکادیمیاو مۊدێرنیتەی دیموکراتی و دیبلۊماسیی مەدەنیی وەرنیشتیچ بەشێوەنۍ جە پەشتیوانەکا.

تەونی میاننەتەوەیی پەی ئەلتەرناتیڤی پڕۊسێوەن، کە ساڵەو ٢٠١٩ سەرەش ورڎا، کە لاو چندین ڕێکوزیای، تۊڕەکاو گلێرگەی مەدەنی و ئەلتەرناتیڤی پێک  مۍ، جە سەرانسەروو دنیێنە.  

تەونەکە سەرنجەش سەروو بوارەکاو کشتوکاڵی، وزەی، وێڕاوەبەری، سەروەریی وارڎەی، سەرچەمە، مەعریفەی و زانیاری بە پارادایمێوە تازە پەی سەرجەنۊ سازدایۊ پەیوەندیی ئینسانی و سروشتی، ئینسانی و گلێرگەی سەروو بنەماو ئازادی، یەکسانی و دادوەریی کۊمەڵایەتی پەی بونیادنیای سیستموو وێڕاوەبەرڎەی، وێژیونای و وێپارێزناین.

دماو ٤ ڕوا شاندەکۍ سەرڎای چندین گلێرگە وێماناشا کەرڎە پێسە تاراکا و ئانگۊسی و نزیکۊ هاگادارۍ هەوڵەکاشا بێنۍ جە پەشتیبەستەی بە سەرچەمەی و شێوازوو وێشا پەی و پارێزنای کولتووری و نەریتی تایبەتوو وێشا.

شاندەکە بە مەراسیم و نەریتی تایبەت پا گلێرگە و تیرا خێرامیشا وەنە کریا.

بە نوێنەرایەتیی ئەکادیمیاو ژەنۊلۊژی، نوێنەروو دەگاو ژنواری نەجیبە قەرەداغییە و بە ئامادەبییەی بەشۍ جە ئەنداماو تەونی میاننەتەوەیی پەی ئەلتەرناتیڤی سەرۍ دەگاو ئۊمۊجایشا دا، کە سەر بە تیرەو سامبۊروو کینیاینۍ. خەڵکوو دەگێکۍ کە نزیکەو ٤٥ ژەنا و زارۊڵا فرەوەشحاڵۍ بیۍ. شاندوو ئەکادیمیاو ژەنۊلۊژی و دەگاو ژنواری چند سەوقاتیێوە  ڕەمزییانۍ دەگێکۍ و ئەکادیمیاکەیشا پێشکەش بە دەگێکۍ کەرڎۍ.

دەگاو ئۊمۊجای ماوەو ٣٢ ساڵان مەرزیێنەرە و بەتەمامی ژەنی  بەراش ڕاوە، ئا ژەنۍ ئینۍ چاگە ئانێنۍ ڕووبەڕووۍ تندوتیژی بیێنێوە و ئانێچ کە شۊنەو ژیواێوە ئەلتەرناتیڤیوو بەروو سیستمیرە گێڵا، گەرەکشانە پەشتی بە هێز، ئیرادە، ڕێکوستەی وێشا بەسا بژیوا و وێشا بەرا ڕاوە.
         

        

س.ز