یونس ئەحەمەدی شانۆکار ساڵانێوەن تەمەنش پێشکەش بە هونەرو شانۆی کەردەن تاوەکو بۆنە ئاوێنێوە پەی گلێرگەیش. شانۆکار و دەرهێنەر یونس عەبد ئەل مەجید ئەحمەد  ساڵو ١٩٦٠ جە دەگاو قژلو سەر بە ناوچەو عامودای جە ئەڏایا بییەن، بەڵام جە تەمەنو ٤ ساڵیینە چەنی بنەیانەکەیش جە دەگاکێشانە بار مکەرا و ملانە شارو حەسەکەی. یونس خولیاش پەی هونەرو شانۆی هەن. جە زاڕۆڵەییۆ خەونس ئانەیش بێ بۆ بە شانۆکارێوە گۆرە و فێرخوازش بۆنە. بەمەڵامەتو ئانەی بنیەیانەو یونسی هەژارێ بینه، قودرەتو وەڵکەوتەیش چنی ئایشا کەم بێ.

یونس ئەحمەد سەبارەت بە شانۆگەری پەی ئاژانسەکەیما قسێش کەردێ.

'شۆڕشو سەرنیشتی پێسەو گڕکانێوە تەقاوە'             

یونس ئەحمەد ئاماژەش پانەیەدا ژیوایش تاوەکو ملۆ سەختەر بۆنە، بەڵام ئینسان تاوۆنە ژیوایێ خاس بنیادبنیۆنە و پی جۆرە دەسش بە قسەکەردەی کەرد: "زارۆڵە بێنا، ئاشقو هونەرو شانۆێ بێنا، بەڵام کەس گرنگیش پنە نەرانی. بنەیانەکەم زانێنی حەزم بە شانۆیا، بەڵام بەمەڵامەتو دۆخو ماددی و ڕژێمو بەعسی نەتاوێنێ مۆڕاڵم پنە بەخشا. جە ساڵو ١٩٨١-١٩٨٢ بوێ وەشەو شۆڕشی جە سەرنیشتوو کوردەسانیۆ ئاما، فرە دڵوەش بییانی. جە ساڵا ١٩٨٤نە ئی شۆڕشە پێسەو گڕکانێوە تەقاوە و وەرو تینو ئی گڕکانەیە وێم گەرم کەردۆ.

جە ساڵەکا ١٩٨٦ پەی ١٩٨٧نە سەرجەنۆ بەشدارو شانۆی بییانی، ئاکاتە فرە دڵوەش بێنا، چونکە بەشداری گروپو شانۆی بێنا. چنی بەرکەوتەو تەڤگەرس ئازادی کوردەسانی فرە بە قوەتەربییانی. ئا کاتە هەمڕای نەمرم، تاتەو تەیاری هەڤاڵم بێ، فێرو شانۆیم کەرێ. تاونە واچونە ڕەنجو تاتەو تەیاری سەرو شانۆیم فرە فرەن، بە ڕاسی شانۆو کوردی بە نامێ تاتەو تەیاریۆ پەرەس سانا.

گرڏ کاتێ ماچونە شانۆ ئاوێنەو گلێرگیەن، ئینسان متاوۆنە بە فرە شێوازا مڏرامان بکەرۆ، حەقیقەتو وێش بەیان بکەرۆ. گەرەکم بێ جە ڕاو شانۆیۆ ئی حەقیقەتەیە بەیان بکەر و گرڏ کەسێ حەقیقەتو کوردی بشناسۆ. سەرەڕاو سەختی ئاکاتەی و ئیسەیچ، بەڵام نەمدرایمێ و شانۆما پێشکەش کەرد. ڕژێمو بەعسی فرە ئێش و ئەشکەنجەو کوردا دێ. حەر چنە جە جەژنەو نەورۆزینە بە شێوێ  شارەواوە پڕۆڤە کەرێنمێ. ڕژێمو بەعسی خنیکنێما. جە راسینە فرە سەختیما وینا، بەڵام گرڏو ئا سەختییاما بی بە هێز بێما، ئا سەکۆیێ ئیسە شانۆشا سەر پێشکەش مکەرو، جە کاتو ڕژێمینە چنەش مەحروم بێنا. پەی من حەسرەتێوە بێ سەرو ئا سەکۆیا شانۆ پێشکەش بکەرو، بەڵام ئیسە بە شانازیی و بوێری گۆرە سەرو ئی سەکۆیە شانۆ پەت هەزاران کەسا پێشکەش مکەرو."

'جە چوارچێوەدای تەرسیم مەڕیا'

یونس ئەحمەد ئاماژەش پانەیەدا کە دماو دەس پنکەردەو شۆڕشو وەرنیشتی دەرفەتێوە گۆرەشا پەی ڕەخسیا و ئیتر قاڵبو تەرسێشا مەڕیا و ماچۆنە: "ڕاسا زیاتەر پەیوەسەنا بە بەشو سینەمایۆ. کاتێ کەسێ باسو سینەمایم پەی مکەرۆ فرە دڵوەش بونە. پێسەو شانۆکارێ چ چێوێم چنە داواکریۆنە مکەروش و تاوەکو تاومێنە ئەرکو وێما جابەجێ بکەرمێنە. هەمیشە گەرەکمانە جە کوردەسانەنە وێما بنیاد بنییەیمێ ڕابەر ئاپۆ ماچۆنە؛ وڵاتێوە بنیاد بنریۆ هیچ کەسێ نمەتاوۆنە ئا وڵاتەیە دلێنە بەرۆنە. با گرڏ کەسێ بزانۆ تاوەکو سەختی و ئێش نەوینی ئینسان بە وەشی مەیاوۆنە."

یونس ئەحمەد ئاماژەش پانەیشدا شانۆ پێشکەش مکەرۆ، بڕێ جار سیاسی و بڕێ جارێچ کۆمیدیێ، بەڵام ئینەیچ بە پاو دۆخو گلێرگەی بۆنە و واتش: "گرڏ کەسێ نمەتاوۆنە شانۆ پێشکەش بکەرۆ، تەنها ئا کەسێ متاوانە کە گلێرگەی بە قوڵی مشناسۆ و تاوۆنە گوزارشت جە گلیرگەکەیش بکەرۆ، ئاکاتە تاوۆنە شانۆ پێشکەش بکەرۆ.

ئینە ٤٠ ساڵێن شانۆگەری مکەرو بەڵام هەڵای نەبییەنا بە شانۆکارێ، پەنەوازا پەی گلێرگە کەیم بونە ئاوێنێوە. هیوام ئانەن شانۆی کوردی زیاتەر وەڵێ گنۆنە و پەی تەمامو هونەرو جەهانی بۆ بە نمونێوە."